جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 244
جایگاه و مبانی آزاد اندیشی در کلام امام رضا(ع)
نویسنده:
طیبه امیریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مباحث مهم اخلاق نظری-کاربردی که ایده‌های امروز جامعه مسلمانان را به چالش فراخوانده، مسئله آزادی و آزاد اندیشی است. هرچند این مسئله از دیرباز به شیوه‌های مختلف مورد توجّه بوده، امّا با پیدایش انقلاب صنعتی و پیشرفت نبوغ بشری به شیوه جدیدتری مورد پالایش قرار گرفته و با جلب افکار فرق و مکاتب مختلف، سبب طرح تئوری‌های گوناگون به جهت ارائه الگوی کاملی برای آزاداندیشی گردیده است. از این‌رو نگارنده در نوشتار حاضر، با توجّه به نیاز علمی جامعه امروزی به حلّ این مسئله به جهت جلوگیری از گرفتار شدن در دام گرداب نظریّات ناقص نظریّه‌پردازان، در صدد استنباط و ارائه الگوی نظری و عملی امام رضا(ع) برآمده تا چهارچوبی منطقی از آزاداندیشی مطرح گردد. در این تحقیق ابتدا جایگاه و مبانی آزاد اندیشی –با توجّه به ملاک-های دینی- از دیدگاه حضرت مورد بررسی قرار گرفته و سپس به تبیین آن در حوزه پلورالیسم درون‌دینی و برون-دینی پرداخته شده است و پس از شرح شیوه رفتاری امام با سران فرق و مذاهب، نحوه برخورد ایشان با بُعد ناهنجاری تعدد فرق مورد بررسی و آنگاه اقدام به الگو سازی رفتار امام در بُعد هنجاری و مثبت تعدد فرق و ادیان پرداخته شده است. در مبحث دیگر اصول نظری و عملی حضرت در تبیین چهارچوب کلّی سیاست با توجّه به ایده آزاداندیشی مورد بررسی قرار گرفته است؛ برای این منظور بعد از کنکاش در مورد پیشینه بحث سیاست در حوزه اسلامی، اصول نظری مربوط به این حوزه شرح و آنگاه با توجّه به الگوی رفتاری حضرت رضا(ع) در شئون مختلفو فراز و نشیب‌های عصر ایشان، چهارچوب عملی آزاداندیشانه حضرت در بعد عملی استنباط و جمع‌آوری شده و الزامات آزاداندیشی سیاسی در غالب مباحث اصیل حکومتی مطرح شده است. در پایان این فصل به نقد یک نظریه سیاسی نوین که با منش حضرت رضا(ع) در تضاد است، پرداخته شده و عیوب آن از دیدگاههای گوناگون شرح و تفصیل شده است تا ابعاد وسیعتری از توجّه به معیارهای حضرت تداعی و ترسیم گردد. در پایان این تحقیق راهکارهای عملی امام رضا(ع) در تبیین آزاداندیشی در حوزه معنویّت مورد بررسی قرار گرفته و مولفه‌های آزادی معنوی به شیوه‌ای مطلوب الگوسازی شده است. همچنین توجّه دادن مخاطب به راههای کسب معرفت معنوی با مَدّ نظر قرار دادن آثار و کارکردهای آن و نیز مانع شناسی راهیابی معنوی و ضرورت نیاز به راهنما در این مورد، سوالاتی که ممکن است در ذهن مخاطب خطور نماید را گردآوری نموده تا بلکه بتواند با توجّه به ظرفیّت خود، بر مبنای کلام رضوی پاسخگو باشد.
بررسی ابـعاد دین‌داری حاج‌میرزا‌حبیب‌ خراسانی در اشعار سـکر آمیز وی بر اساس الگوی دین‌داری گلاک و استـارک
نویسنده:
حمیدرضا آزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نکوهش زهد و مظاهر دینداری و تمجید از شراب و مصادیق آن، درصد قابل توجهی ای از اشعار میرزا حبیب را، شامل می شود و این موضوع با توجه به اینکه وی یکی از مجتهدان بزرگ شیعه بوده است قابل توجه می نماید. هدف از نگارش این پایان‌نامه، بررسی ابعاد دین‌داری، ‌میرزا‌حبیب‌ خراسانی در اشعار سکرآمیز او بر اساس سنجه‌ی دین‌داری گلاک و استارک است که برای ادیان پنج بعد قائل می‌شدند‌: 1- اعتقادی 2- مناسکی 3- تجربی 4- فکری 5- پیامدی. این سنجه ‌یکی از پرکاربردترین سنجه‌های دین‌داری، در ایران می‌بــاشد. لذا پژوهش خود را‌، با یادداشت‌برداری از ابیات و اشعار مربوط به دین‌داری و سـکر و سپس توصیف و تحلیل آن‌ها و بــا تعریفات کلی از عرفان، سـکر‌، دین‌، سنجه‌ی دین‌داری، زندگی و شخصیت میرزا حبیب آغاز نمودیم‌، بــا توجه به اشعار میرزا حبیب، به تحلیل و توصیف دین‌داری او بر مبنای الگوی مذکور و همچنین‌، بررسی و تحلیل سـکر و مصادیق مختلف آن پرداخته‌ایم‌.‌نتایج نشان می‌دهد که‌، میرزا حبیب بر مبنای سنجه ی گلاک و استارک در بعد اعتقادی به توحید‌، نبوت‌، عدل‌، امامت و معاد اعتقاد دارد‌. در بعد مناسکی، طلب حقیقت از مهم‌ترین ویژگی‌های بعد مناسکی او که دلیل بر عمل‌گرایی وی به واجبــات شرعیات و مقامات طریقت و فضایل معنوی نیز، می باشد‌. در بعد تجربه دینی، تجربه‌های دینی میرزا حبیب حاصل معرفت شهودی و اشراقی است که توجّه یا دعا‌، شناخت شهودی‌، ایمان عاشقانه‌، امید‌، از نمود‌های بــارز آنست و در بعد پیامدی، اندیشه‌های توحیدی‌، عبــادت و بندگی عاشقانه‌، توجه به بــاطن رفتارهای دینی‌، انتقاد از دین‌داران ظاهربین و سودجو‌، عدالت محوری‌، تأسی از گفتار و رفتار پیامبران و معصومین از پیامد‌های مهم دین‌داری وی می‌بــاشند‌. میزراحبیب در اشعار خود متمایل به سـکر است و سـکر در اشعارش دارای گستردگی معنایی چون‌: فنــا‌، دیوانگی و جنون‌، بی خودی و بیگانگی از خود‌، عشــق‌، مستی از شراب و بــاده عرفانی می‌بــاشد. جنبه‌ی سـکرآمیز‌ اشعارش‌ که دارای شور عرفانی است بسیار بیشتر از‌، جنبه‌ی عقلانی آن می‌بــاشد ‌. شادی در شعرش بسیار محسوس است‌. شعر او بیشتر بیان حالات و احساست واقعی اوست و شعر سفارشی کم دارد‌. برخی از نمود‌های بــارز اندیشه‌های عرفانی وی عبارت‌اند ‌از‌: بیان حالات عرفانی‌، گرامیداشت عرفا و درویشان‌، عشق و زهد‌، توجه به بــاطن‌، قلندرانه و ملامتی‌، هرروز روز حساب است‌، کمال طلبی و معرفت‌جویی، تعلق‌خاطر به شعر رندانه و سـکر آمیز‌.
گفتمان تفسیری و تأویلی پیرامون آیات مرتبط با حضرت صدیقه کبری علیها السلام
نویسنده:
طیبه معماریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر سعی نموده با استناد به برخی آیات قرآنی و روایات معصومین (ع) ، گوشه هایی ازکمالات و زندگی سیده دو عالم را مورد بررسی قرار دهد و بابی را برای مطالعه و بررسی عمیق تر بگشاید. آن چه که در این بررسی بدست آمده موید این است که حضرت زهرا سلام الله علیها علت غائی خلقت بوده در درگاه الهی و در عالم تکوین از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشند و شخصیت والای ایشان، در ابعاد مختلف، تجلی نموده است. از جمله صدیقه کبری در بعد علمی، الگو و اسوه ائمه اطهار بوده و در بُعد سیاسی به عنوان یک بانوی الهی، آگاهی خود را از شرایط اجتماع و نقاط ضعف و قوت مردم به خوبی نمایان می سازند و ضمن حفظ حدود الهی، روحیه ظلم ستیزی و عدالت خواهی خویش را به جهانیان عرضه می نمایند. و بالاخره: شأن ایشان به عنوان مظهر عزت همپای شأن قرآن، و تا حوض کوثر، راهنمایی امت مسلمان می باشد و بالاخره: مهدی عج فرزند برومند ایشان، برافزاینده پرچم توحید و عدالت الهی، منتقم ظلم های روا شده در حق مادر بزرگوارشان و فرزندان معصوم اوست.
بررسی مؤلفه‌های تمدن‌سازی اسلامی در نهج البلاغه و آموزه‌های علوی
نویسنده:
اعظم ناصریان خلیل‌آباد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ساحت «تمدن» سکویی است تا از رهگذر آن آرمان کمال و سعادت بشر به منصه‌ی ظهور برسد و فرهنگ، تبلور فکر بشری است که منجر به شکل‌گیری و پیشرفت تمدن می گردد. استقرار پایدار تمدنی اسلامی از منظر امام علی (ع) در گرو شناخت و تبیین مبانی و مولفه هایی نظیر کرامت انسان، عقلانیت و خردورزی، علم و دانش، سیاست و حکومت، اخلاق و معنویت و اصولی نظیر دین محوری، آزادی انسان، وجود ارزش ها، عدالت اجتماعی، تساوی انسان ها و همچنین داشتن یک هنر هدفدار می باشد. امام علی (ع) درحوزه ی اجتماعی با رفتار و گفتار خود فرهنگ و تمدن سازی کرده است. بحث ارزش ها و هنجارها را مطرح کرده است که قوام، استحکام و انسجام اجتماعی در هر جامعه ای بسته به آن است و به این ترتیب استعدادها شکوفا شده و ترقی و پیشرفت به وجود می آید. نهج البلاغه به عنوان کارسازترین شیوه و روش جهت آشکار نمودن سیره فرهنگی امام و به علت جامعیت و بلاغت خود، الگوی مهم تمدن سازی می باشد. توجه به مفاهیمی چون دنیا در خدمت آخرت، کرامت انسان، آزادی، تعقل، عزت، کار و تولید، عدالت را نمودار ساخته و انسان را به این نتیجه می رساند که تمدن‌سازی مطلوب اسلامی؛ توسعه ای مبتنی بر نگرش متناسب تمام جوانب زندگی انسان و رفع نیازهای او در تمام زمینه ها می باشد. نتیجه اینکه جوامع، برای بازیافت هویت اصیل خود و نیز زمینه سازی برای تمدنی اسلامی باید مدلی از فرهنگ و تمدن اسلامی با نگرش امام علی (ع) را مدنظر قرار داد. اصول تمدن ساز در نهج البلاغه بر اساس توحید، موازین اسلامی و انسانی شکل گرفته است و سعادت دنیوی و اخروی انسان و جامعه را به دنبال دارد. روش این پژوهش کتابخانه ای و فیش‌برداری و مدوّن در پنج فصل است.
انسان‌شناسی کانت
نویسنده:
بهاره دائی جعفری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در اندیشه کانت انسان همواره نقشی اساسی و محوری داشته است؛ در اهمیت این موضوع همین بس که وی در اواخر عمر خویش کتاب انسان‌شناسی از منظر پراگماتیک را به طور خاص به موضوع انسان اختصاص می‌دهد. آنچه انسان‌شناسی را از مباحث عقل نظری و عقل عملی صرف متمایز می‌کند ویژگی پراگماتیکی آن است. این ویژگی حاکی از این است که انسان‌ها صرفاً از ماهیت ثابتی برخوردار نیستند، و در نتیجه آنها را نمی‌توان بر اساس این ماهیت ثابت تعریف نمود؛ آنها با اعمال و رفتار خویش، به ویژه در ارتباط متقابل با دیگران و در سطح اجتماع، به هویت خود شکل می‌دهند. کانت انسان را در حیطه تجربه و مشاهده عینی مورد بررسی قرار می‌دهد و از تفکر نظری صرف درباره آن فاصله می‌گیرد. به زعم وی انسان تنها موجودی است که قابلیت رسیدن به فرهنگ و تمدن و اخلاق را دارد. این کتاب با پرداختن به زندگی عینی و واقعی انسان‌ها می‌تواند مبنای عمل همگان در زندگی باشد. کتاب انسان‌شناسی، که به معرفی منشأ همه‌ی علومی که به نوعی با اخلاق، توانایی معاشرت اجتماعی، شیوه تربیت و تصمیمات انسانی و هر آنچه عملی است مرتبطند می‌پردازد، از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست انسان‌شناسی تعلیمی و بخش دوم انسان‌شناسی توصیفی نام دارد. انسان‌شناسی تعلیمی به بررسی قوا و توانایی‌های نفس که بین همه مشترک است، می‌پردازد و انسان‌شناسی توصیفی ابتدا ویژگی‌های متفاوت افراد، جنسیت‌ها، اقوام و نژادها را بیان می‌کند سپس تعریفی از ویژگی‌های مشترک میان انواع انسانی ارائه می‌دهد. کانت در این دو بخش می‌کوشد تا نشان دهد کهانسان در عرصه عمل چگونه خویشتن را تحقق می‌بخشد.
بررسی مقایسه‌ای شخصیت‌شناسی در نهج‌البلاغه و مکتب روان‌شناسی آلپورت
نویسنده:
ریحانه نصرتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تلاش در جهت مقابله با مشکلات روحی و روانی انسان‌ها به ویژه در عصر ما اهمیت ویژه‌ای یافته است و پیشرفت‌های عظیم تکنولوژی، نتوانسته است این مشکل را برطرف سازد. کوشش علمی در راستای شناخت الگوی رفتاری انسان سالم با عنایت به آموزه‌های دینی از جمله پژوهش‌هایی است که می‌تواند در این مورد تاثیرگذار باشد. این تحقیق در صدد است الگوی انسان سالم در کلام علی × در نهج البلاغه را با دیدگاه‌های مکتب روان شناسی آلپورت مقایسه نماید. در این پژوهش ضمن بررسی نقطه‌های مشترکی چون برخی ویژگی‌های انسان سالم، مشخص شده است که الگوی ارائه شده در نهج البلاغه با تکیه بر تقوی و کرامت و شأن والای انسانی به عنوان مهم‌ترین شاخصه‌ها، شخصیت آدمی را از ساحت عالم ماده فراتر توصیف می‌نماید و انسان پرهیزگار را به عنوان انسانی سالم معرفی می‌نماید.
نقش معاد باوری بر تربیت اخلاقی از دیدگاه صحیفه سجادیه
نویسنده:
مهدی رحیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معاد و زندگی پس از مرگ مهم‌ترین حادثه زندگی بشر و ناشناخته‌ترین وجه حیات است که تنها از منظر وحی می‌توان تصویری از آن پیدا کرد و آن را ارائه داد. از آنجا که تلقی انسان از غایت و فرجام شناسی خویش، معنا بخش تمام اعمال و فعالیت‌های زندگی اوست و نحوه آغاز و کیفیت اعمال او را هم معین می‌کند، اعتقاد به معاد می‌تواند تأثیر شگرفی در زندگی بشر و رویکردهای او با مسائل و حوادث پیش رو داشته باشد. بی‌تردید یکی از جنبه‌هایی که می‌توان از اعتقاد به معاد در پرورش و گسترش آن بهره برد، تربیت اخلاقی است به همین جهت این پژوهش به نقش معادباوری بر تربیت اخلاقی از دیدگاه صحیفه سجادیه پرداخته و در این راستا تنظیم گردیده است. در ابتدا کلیات بحث را مورد بررسی قرار داده است و سپس به معرفی صحیفه سجادیه و شرایط خاص امام سجاد علیه السلام اشاره دارد و به این نتیجه می‌رسد که این کتاب شریف از ابتدا مورد توجه بسیاری از بزرگان دین قرار داشته و دارای محتوای غنی معارف دینی است و در زمینه تربیت اخلاقی می‌توان بهرهای بسیاری از آن برد. در فصل دوم به تصویر مرگ و معاد از دیدگاه امام علیه السلام اشاره می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که اعتقاد به معاد به عنوان یکی از اصول دین، مورد توجه حضرت قرار داشته و بسیاری از ویژگی‌های قیامت و معاد در ضمن دعاهای امام سجاد علیه السلام آمده است. در نهایت در فصل سوم و چهارم رویکردهای تربیتی و اخلاقی که مترتب بر معادباوری هستند را با توجه به دعاهای حضرت مورد بررسی قرار می‌دهد و به این نتیجه می‌رسد که معادباوری نقش موثری در ایجاد انگیزه برای کسب فضائل اخلاقی و زدودن رذائل اخلاقی ایفاء می‌کند و می‌توان از این باور به عنوان یکی از ابزارهای تربیتی برای ایجاد و گسترش فضائل اخلاقی استفاده نمود.
بررسی و تحلیل مرگ و زندگی انسان، حیوان (گاو) و گیاه در شاهنامه و مثنوی از منظر نمادگرایی
نویسنده:
زهرا فتحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اندیشه مرگ و زندگی یکی از مهم‌ترین اصول عقاید و باورهای آدمیان است. انسان از گذشته‌های دور تا کنون، بعد از آفرینش و مشاهده مرگ، همواره به دنبال جاودانگی و در آرزوی بی‌مرگی بوده‌است. از نظر مردمان گذشته و در اغلب آیین‌ها و دین‌ها، مرگ پایان زندگی و نابودی مطلق انسان نیست، بلکه می‌تواند عاملی برای زندگی بهتر و والاتر باشد. پژوهش حاضر با هدف بازشناسی نحوه ورود نمادهای اسطوره‌ای آفرینش در شاهنامه و مثنوی، و همچنین یافتن پیوند میان این عناصر اسطوره‌ای، شامل انسان، حیوان (گاو) و گیاه، و دریافتِ رابطه میان مرگ و زندگی مجدد آنها در این دو اثر صورت گرفته است، تا پاسخگوی این سوالات باشد که عناصر اسطوره‌ای، انسان، حیوان و گیاه، در شاهنامه و مثنوی چگونه نمود یافته‌اند؟ مرگ و زندگی این عناصر چه رابطه‌ای با هم دارند؟ تمایزات میان این آثار (شاهنامه و مثنوی)، در استفاده از این عناصر چگونه است؟این پژوهش با بررسی دو اثر مذکور با رویکرد نمادگرایانه و کهن‌الگویی و به شیوه بررسی توصیفی- تحلیلی به این نتیجه رسیده‌است که: عناصر اسطوره‌ای، انسان، حیوان (گاو) و گیاه در شاهنامه به صورت شاهان و پهلوانان و در مثنوی در ارتباط با انسان‌های جاودانه و همچنین به صورت نمادهای درون‌گرایانه نمود یافته‌است؛ ارتباط میان مرگ و زندگی این عناصر در هر دو اثر به صورت مستقیم است، به گونه‌ای که مرگ یکی موجب زندگی و زندگی (رشد) یکی دیگر از عناصر موجب مرگ دیگری می‌گردد. تمایزات میان این دو اثر ادبی، شاهنامه و مثنوی، به دلیل دو حوزه متفاوت حماسه و عرفان است که هر کدام به فراخور موضوع خود، به شیوه عینی یا ذهنی از اساطیر بهره برده‌اند؛ هر چند نمی‌توان به تمایز مطلق میان دو اثر نیز قائل شد، چرا که استفاده از «نمادها و اسطوره‌ها»، می-تواند عاملی برای اشتراک و همسانی شاهنامه و مثنوی باشد.
شرک؛ زمینه های پیدایش، راهکارهای زدایش
نویسنده:
منیره فرقانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
زبان خامه ندارد سر بیان فراق وگرنه شرح دهم با تو داستان فراقشرک این خطای هجران آفرین، انسان را از اعلی علیین به ادنی مراتب هبوط می‌دهد. آشفتگی و اسارت، پراکندگی و افتراقِ آدمیان، همه از سر شرکی است که (پنهان و آشکار) بدان دچارند.آتش این هجران و خسران چنان سوزان است که پیش گیری از ابتلای بدان بسی نیکو، و چاره جویی برای مبتلایان بسی لازم و ضروری است. پس با تأسی به آیات قرآن کریم که بهترین راهنمای شرک زدایی و اقامۀ توحید است زمینه ‌ها و بسترهای شرک را بررسی نموده، آن را بر چهار قسم یافته‌ایم؛ برخی از آیات، طبع کفران پیشۀ انسان را زمینه ساز شرک معرفی نموده است. برخی دیگر، معرِّف زمینه‌های اعتقادی و مبانی نظری شرک است که آسیب های عقل نظری راتبیین می‌کند. گروه دیگری از آيات معرِّف زمینه‌های رفتاری شرک است و آسیب های عقل عملی را متذکر می‌شود. و سرانجام آیاتی که بر زمینه‌های ارتباطی و اجتماعی شرک تأکید دارند که ناظر بر ارتباطات جنی و انسی است.از سوی دیگر تعمق در برخی از آیات، رابطه و تعامل این چهار زمینه را می‌نمایاند. به طوریکه تأثیر زمینه‌های انسان شناختی را بر زمینه‌های اعتقادی، زمینه‌های رفتاری و زمینه‌های ارتباطی شرک به رخ می‌کشد. و به همین گونه تأثیرگذاری سایر زمینه‌ها بر یکدیگر را بیان می‌دارد. بر اساس این شواهد قرآنی و تحلیل های عقلی و ضمنی آن می‌توان گفت این زمینه‌ها با هم تعامل دارند و بر یکدیگر دامن می‌زنند. این در واقع همان تعامل میان ولایت، طبع، عقیده و عمل است.تعقل و توجه به تأثیر متقابل عقیده و عمل، و مناسبات خارجی ناشی از آن، نگرشی نو را در جهت شرک زدایی فراهممی‌کند. این شرک زدایی مبنی بر آسیب شناسی دو نوع تعامل است: یکی تعاملات عقل نظری و عقل عملی، و دیگری تعاملات ولایت، عقل نظری و عقل عملی است. روایات متعددی مؤید است که با اصلاح اساسی آسیب های ارتباطی سایر زمینه‌ها در ره توحید سامان می‌یابد. اصلاح اساسی آسیب های ارتباطی چیزی نیست مگر تحقق و تداوم یافتن حکومت بر حق حضرت بقیة الله الاعظم (روحی و ارواح العالمین له الفداء) که در آن مردم و والی حق یکدیگر را ادا نموده تا حق پروردگار که همان اقامۀ عدل است ادا شود.
منشا حقانیت حاکمیت امام علی علیه‌السلام و حل تناقض ظاهری در سیره و سخنان آن حضرت
نویسنده:
رضا میرزاجانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در نگرش جهان بینی الهی، تنها کسی که می تواند اختیار انسان را محدود کرده و حق ولایت بالذات و حاکمیت مطلق بر تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی وی داشته باشد، خدای متعال است، و هر ولایت و حاکمیت منسوب به دین که هدف آن فراهم کردن زمینه های رشد انسانی و تسهیل قرب به کمال مطلق است؛ تنها در ظلّ ولایت الهی، صاحب حقانیت و مشروعیت خواهد بود.بنابراین، به رغم اندیشه‌ی سیاسی اهل سنت که شأن امامعلیه السلام را منحصر در رهبری امور دینی و دنیوی یا همان مرجعیت سیاسی کرده، اَشکالی را برای انعقاد آن فرض می گیرد که همگی در الهی نبودن انتصاب امام، مشترکند؛ که به طور بدیهی و یقینی می توان گفت برای استقرار امامت ـ که رهبری جامعه و مرجعیت سیاسی همراه با مرجعیت دینی و شأن ولایی با نقش هدایتی ایصال الی المطلوب، از شئون آن است ـ هرگز نمی‌توان منشأیتی جز اذن الهی فرض کرد، لذا هر‌گونه تردید در مسئله‌ی حقانیّت و مشروعیّت حاکمیّت امیرمومنان علیه السلام به حکم عقل و نقل مردود و محکوم است؛ چرا که برای هر منصفِ مطلع از اصول استدلال، با توجه به آیاتِ ولایت، تبلیغ و اطاعت و نص روایات متواتر، نظیر روایت غدیر، و نیز دلایل قرآنی و رواییِ دالّ بر افضلیت و اوج کمالات ایشان، مبرهن می‌شود که حاکمیت امام على علیه السلام فقط به اذن الهی بوده و بدین وسیله مشروعیّت می‌یابد. ولی عده‌ای برای تردید در این حقیقت، یا لااقل نمایاندن تناقض و عدم توافق، به ظواهر بیانات و سیره مولا علی علیه السلام تمسک جسته‌اند که این به خاطرِ عدم توجه صحیح به قرائن و یا به خاطر خلط برخی از مقدمات یا مطالب پیش فرض است. که این پر واضح است؛ درنگ امام علیه السلام و سفارش به انتخاب فردی دیگر، هنگام در خواست بیعت مردم، برای این بوده است که مقبولیت ولایت ایشان، آگاهانه و با رضایت تام توده‌ها صورت گیرد و از این جهت اتمام حجتی صورت گرفته و در نتیجه احساسات مقطعی و هیجانات زودگذر نباشد، چراکه تصدی و تولّی امور مسلمین، منوط به پذیرش مردم است. بنابراین احتجاجات حضرت در باب حاکمیت و ولایت بر رأی مردم، دلیل صحت امامت به وسیله انتخاب مردم نیست؛ که اگر چنین باشد؛ باید احتجاج خداوند به میثاق مردم بر ربوبیّت خداوند و عبودیّت خود: «ألست بربّکم قالوا بلی» ، مستلزم انشاء ربوبیّت و اعطاء مقام الوهیت به خداوند سبحان از سوی مردم بوده باشد. و شایان ذکر است که چون گاهی جدال احسن و استناد به مقبول خصم از شیوه های استدلال است لذا می توان گفت احتجاج به بیعت، میثاق، مشورت و احاله به رأی مردم، از باب جدال احسن و استناد به مقبول خصم است
  • تعداد رکورد ها : 244