جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1781
چالش حکمت متعالیه در تبیین فلسفی رجعت
نویسنده:
معصومه سادات سالک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
از نظر ملاصدرا، تناسخ به‏معنای بازگشت نفوس به دیگر بدن‏ها بوده، محال است؛حال آنکه این تعریف ظاهراً بر رجعت به‏عنوان یکی از اعتقادات شیعه تطبیق می‌کند. ملاصدرا تعلق نفس را به بدنِ خاص منوط به داشتن مخصص می‌داند؛ درحالی‏که طبق مبانی وی، اجزای باقی‏مانده بدن، خالی از مخصص است. ازاین‏رو، این پرسش مطرح است که: وقتی در جریان رجعت، نفس جداشده از بدن مادی و مسافر عوالم برزخ، آهنگ رجوع به بدن مادی دنیوی خود می‌کند، آیا ملاصدرا مخصصی برای بدن دنیوی یا اجزای باقی‏مانده او در نظر دارد تا تعلق نفس به بدن، از ترجیح بلا مرحج بودن خارج شود، پیش از اینکه به اشکال تناسخ برسد؛ حال آنکه اشکال تناسخ نیز در بحث رجعت جدی است؟ تحقیق حاضر می‌کوشد با توجه به عبارات و موضع‌گیری‌های ملاصدرا در بحث‌ها و موضوعات مشابه به این پرسش‌ها پاسخ دهد. تحلیل‌ها نشان می‌دهد با فرض تعلق دوباره نفس به بدن مادی، ناگزیر از پذیرش تناسخ یا حفظ نوعی علاقه نفس و بدن برای حل هم‏زمان معضل مخصص و تناسخ هستیم؛ چیزی که حکمت صدرایی آن را برنمی‌تابد، مگر اینکه با قرائت خاصی از تمثل در رجعت، پای تأویل را به ماجرای رجعت بازکنیم کلیدواژه‌ها
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
بررسی تطبیقی بازتاب آموزه رجعت درنظام حکمت متعالیه با تاکید بر آرای ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
مرتضی بیات، محمود صیدی، احسان منصوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دو اصل فلسفی «امتناع اعاده معدوم بعینه» و «امتناع بازگشت موجود بالفعل به حالت بالقوه» در حکمت متعالیه، واکنش­های فلسفی حکیمان بعد از ملاصدرا را جهت اثبات آموزه رجعت در شیعه بر انگیخت و موجد سه نظریه در این زمینه گردید: 1. از دیدگاه مدرس زنوزی، بدن، به سوی نفس بازگشت می­کند که این نظریه با قاعده امتناع اعاده معدوم سازگار نیست؛ 2. از دیدگاه علامه طباطبائی نفوس انسان­های فوت شده دارای برخی جهات قوه و استعداد هستند؛ لذا بازگشت آن­ها در زمان رجعت ممتنع نیست. مخدوش بودن این نظریه در آن است که نفوسی که از بدن قطع تعلق می کنند، استعداد یا ماده­ای ندارند و بدین جهت بازگشت آن­ها به عالم ماده ممتنع است؛ 3. در ادامه، آرای علامه رفیعی قزوینی و آیت الله شاه آبادی نیز مورد بررسی قرار می­گیرد. طبق «نظریه تمثل»، نفوس انسان­های کامل دوباره در عالم ماده ظهور و تجلی می­کنند. نقصان این نظریه در عدم شمول آن نسبت به همه رجعت کنندگان مانند کافران است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 135
علم و ادراک حیوانات در حکمت صدرایی
نویسنده:
حمیدرضا میرزایی، ابراهیم سعدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حیوانات، در فلسفۀ اسلامی، صاحب علم و ادراک‌اند . این مطالعه به منظور بررسی مبحث علم و ادراک در حیوانات مبتنی بر فلسفه ی حکمت متعالیه انجام گردید. حکمت متعالیه، فلسفه‌ای وجود شناختی است. این سامانۀ فکری، اصالت را در هستی به «وجود» می دهد. بر پایۀ این نگرش، آنچه پهنۀ هستی را از خود آکنده، «وجود» است و ماهیات، حقایقی اعتباری اند. هستی، تحقق فعل خداوند است. هستی، مشکّک است. هر مرتبه‌ای، جملگیِ کمالات مادون خود را داراست و از محدودیت‌های وجودِ مادون، مبرّا. همین مرتبه نیز محاطِ مرتبۀ بالاتر از خود است. جمادات، نباتات، حیوانات و انسان، دارای کمال وجود مرتبۀ خود هستند. کمال و وجود، حقیقتی واحدند؛ آن‌سان‌که هرچه وجود، شدیدتر باشد، کمالات نیز آشکارترند. حیوان به قدر مرتبۀ وجودیِ خود، صاحب‌کمال است. یکی از کمالات، علم است؛ چرا که بر"وجود بماهو وجود" حمل می شود. تشکیک وجود در هر مرتبه‌ای جریان دارد. بنابراین، کمالات در هر مرتبه از وجود، مشکک هستند. حیوانات، عالِم اند. علم در حیوانات، تشکیکی است. حیوانات می-توانند در معرض تعلیم واقع شوند. علم حیوانات، حسی و خیالی است. حیوانات قادرند با روش حسی و خیالی، در مسیر آموزش قرار بگیرند و مرتبۀ علم خود را شدت بخشند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 137
ذی شعور بودن جمادات در حکمت متعالیه
نویسنده:
علی محمد برنا، حسین اسا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
یکی ازمسائلی که درمیان فلاسفه وعرفامطرح است علم وشعورموجودات مادی است. همه فیلسوفان معتقدندکه انسان موجودی مدرِک است، امادراینکه مادیات نیزازچنین ادراکی برخوردارباشنداتفاق نظری وجودندارد. برخی ازفلاسفه معتقدندکه اجسام به خاطرمادی بودنشان ازیکدیگرغایبندواین غیبت به معنای نداشتن علم وادراک به خودوبه دیگران است.امابرخی دیگرهمچون ملاصدرامعتقدندکه همه موجودات صاحب شعورند. عمده دلیل ایشان این است که چون علم ووجودمساوق یکدیگرند پس هر موجودی ازآن جهت که موجوداست،عالم و شاعراست.دراین نوشتار سعی شده است تفاوت فلسفه ملاصدرا رابا تفکر فیلسوفان ماقبل خود روشن شودکه مهمترین این تفاوت فکری این است که در اندیشه ملاصدرا وجود اصیل است واصالت وجود هر گونه تفاوت ماهوی بین موجودات را رد میکند.در اندیشه ملاصدرا برخلاف جریان فکری فیلسوفان ماقبل،موجودات به بسیط ومرکب،مادی ومجرد،زنده وغیرزنده ،مجرد ومادی،حضوری وحصولی،بسیط ومرکب و..تقسیم نمیشوند لذا تفاوت ماهوی دربین موجودات وجود ندارد بلکه انچه که ترسیم کننده اختلاف بین موجودات است اختلاف تشکیکی موجودات است وماحصل اینکه وجود وصفات وجودی مساوق اند ووجودات مادی نیزبواسطه برخورداری از وجود مرتبه ای از علم رادرخود دارند.
صفحات :
از صفحه 11 تا 26
تبيين فلسفی آموزه «عدل» در اندیشۀ كلامی صدرالمتألهین
نویسنده:
مهدی گنجور، مجيدصادقی حسن‌آبادی، محمد بيدهندی،فروغ‌السادات رحيم‌پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آموزة «عدل الهي»، يکي از مباحث مهم کلامي است که از ديرباز مورد توجه انديشمندان و فيلسوفان شرق و غرب بوده است. تحقيقات گسترده عدل‌پژوهان، از دغدغه و اهتمام جدي صاحبان انديشه به اين مسئله حکايت دارد؛ از افلاطون و ارسطو در يونان باستان گرفته تا فارابي و ابن‌سينا و فيلسوفان مسلمان و سپس تا عصر حاضر، هر يک به نحوي با موضوع عدالت درگير بوده و بخشي از آثار فلسفي خود را به آن اختصاص داده‌اند. در اين ميان، نگرش فلسفي صدرالمتألهين به مسئلة عدل الهي، کمتر مورد عنايت پژوهشگران واقع شده است. نظر به اين ضرورت و خلأ پژوهشي، نوشتار حاضر به سبک مسئله‌محور و با مراجعه به منابع معتبر و کاوش در آثار فلسفي و تفسيري صدرالمتألهين، ضمن تحليل ماهيت و جايگاه عدل در انديشة وي، سه ساحت از عدل الهي (عدل تکويني، تشريعي و جزايي) را (که تلويحاً و به نحو پراکنده در مواضع مختلف از آثار وي مورد اشارت قرارگرفته) استنباط و تبيين كرده است.
صفحات :
از صفحه 171 تا 193
معنای «نفی صفات» در آموزه های  شيعی از ديدگاه احمد كربلايی و سيدمحمدحسين طباطبائی
نویسنده:
مهدی ساعتچی، محمد سعيدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برخي احاديث در منظومة روايي شيعه، آموزۀ نفي صفات را به عنوان كمال توحيد و نظام توحيد معرفي كرده اند. تفاسير متعددي از اين روايات شده است؛ از جمله صدرالمتألهين و شارحان وي كوشيده اند اين روايات را بر نظرية عينيت مصداقي تطبيق دهند؛ اما برخي از عالمان شيعه چون سيداحمد كربلايي و سيدمحمدحسين طباطبائي بر آن اند كه اين روايات معنايي دقيق تر از نظريۀ عينيت را افاده مي كنند. سيداحمد كربلايي در مكاتبات خود با شيخ محمدحسين اصفهاني و علامة طباطبائي در آثار متعددي با رويكردي عرفاني در اين باره بحث كرده و با اقامۀ برهان عقلي و ژرف كاوي ادلة نقلي نظريۀ خود را مدلل ساخته اند. مقاله حاضر مي كوشد پس از طبقه بندي و تحليل تفاسير گوناگون اين روايات، به اثبات اين مدعا همت گمارد كه در ميان آراي انديشمندان مسلمان، تفسير عرفاني روايات يادشده (به ويژه با تقرير علامه طباطبائي) با آموزۀ پيشوايان شيعه در تبيين رابطة ذات و صفات الهي هماهنگي بيشتري دارد.
صفحات :
از صفحه 61 تا 78
  • تعداد رکورد ها : 1781