جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 490
تحلیل فلسفی
نویسنده:
رضا محمدزاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
مقاله حاضر از دو بخش تشکیل گردیده است. در بخش اول که قسمت اصلی مقاله را تشکیل می دهد و طبعا هم از اهمیت بیشتری برخوردار است و هم دارای تفصیل بیشتری است، تحلیل فلسفی از منظر فیلسوفان غربی مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش سه قسم تحلیل فلسفی معرفی خواهد شد. تحلیل تجزیه ای، تحلیل بازگشتی و تحلیل تفسیری. تحلیل تجزیه ای عبارت است از هر نوع روشی در تحقیق که مبتنی است بر کاویدن یک کل و مرکب- همچون مرکبهای مفهومی - به گونه ای که توجه به اجزا و نشان دادن نحوه ترکیب آنها با یکدیگر، تصدیق به گزاره مشتمل بر حکم آن کل را امکان پذیر می سازد. تحلیل بازگشتی عبارت است از بررسی کلیه مقدماتی (قریب و بعید) که در یک استدلال مرکب، نهایتا منجر به اثبات یک گزاره معین می گردد. تحلیل تفسیری آن است که با تفسیر یک یا چند گزاره یا مفهوم بتوان صدق و حقانیت یک گزاره معین را نشان داد.در بخش دوم نشان داده شده است که فیلسوفان مسلمان در مباحث خویش، از هر سه قسم تحلیل بهره برده اند و بر خلاف بعضی مشربهای فلسفی غربی، روش تحلیل فلسفی خود را در هیچیک از آنها منحصر نکرده اند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 99
گستره فلسفه ورزی و ملاکهای تعدد فلسفه
نویسنده:
بیوک علی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تفلسف یا فلسفه ورزی با فلسفه دانی متفاوت است؛ کسی که کار او تعلیم فلسفه است، لازم نیست حتما فیلسوف بوده باشد. البته داشتن اطلاعات فلسفی کافی، شرط لازم تعلیم فلسفه است، اما برای فیلسوف، که کار اصلی او تفلسف است، داشتن اطلاعات فلسفی، صرفا معد و زمینه ساز است. فیلسوف کسی است که در مواجهه ادراکی با ساحات مختلف واقعیت، اعم از عینی، ذهنی و زبانی، پرسشهای فلسفی، به صورت طبیعی در ذهن او می روید و شکل می گیرد. و به سخن دیگر، ذهن او مساله دار می شود و به دنبال آن در صدد پاسخ یافتن به پرسشهای یادشده برمی آید. فرایند تکون پرسشهای فلسفی و تکاپوی فیلسوفان برای پاسخ به آنها، تفلسف یا فلسفه ورزی نامیده می شود. موضوعات و مسایلی که فیلسوفان درباره آنها کاوش می کنند، گستره وسیعی دارد؛ قلمرو تفلسف فیلسوفان در مقایسه با عالمان دیگر، از بیشترین وسعت برخوردار است و این به جهت آن است که فیلسوفان، افزون بر تلاش برای شناخت واقعیات، که از این حیث با عالمان دیگر اشتراک و همسانی دارند، علم شناسی هم می کنند و به این ترتیب، همچنان که برای مثال، فلسفه فیزیک، فلسفه زیست شناسی و فلسفه منطق داریم، فلسفه فلسفه هم می توان داشت. در این مقال، گستره فلسفه ورزی در حوزه خود فلسفه را با تبیین ملاکهای تعدد در فلسفه و گزارش حوزه های فلسفی که با اعمال ملاکهای یادشده پدیدار می شود، بررسی کرده و پس از آن چند و چون تفلسف در این حوزه ها را توضیح داده ایم. این مقاله را می توان مکمل مقاله «فلسفه تطبیقی؛ مفهوم و قلمرو آن» که در شماره اول نامه حکمت منتشر شده است، دانست.
صفحات :
از صفحه 41 تا 68
نگاهی به برخی زمینه های ارتباط مسئله «نفس (ذهن) ـ بدن» و مسئله «آفریدگار ـ جهان»
نویسنده:
پیروز فطورچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نوشتار حاضر بررسی کوتاهی است درباره برخی زمینه­ های ارتباط میان دو مسئله مهم و دیرپا در فلسفه و الهیات یعنی مسئله «نفس و بدن» و یا به تعبیر جدیدتر مسئله «ذهن ـ بدن»، از یک سو و مسئله چگونگی ارتباط آفریدگار و جهان طبیعت، از سوی دیگر. آیا به لحاظ تاریخی و تحلیلی می ­توانیم میان نحوه تلقی خود از این دو مسئله نسبتی برقرار کنیم؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا با تحلیلی فلسفی و کوتاه نشان داده می‌شود که در بحث از تبیین چگونگی ارتباط میان آفریدگار و جهان طبیعت با مسائل و مشکلاتی مواجهیم که با دشواری­های مربوط به فهم ما از مسئله ارتباط نفس و بدن (یا ذهن و بدن) بی­ شباهت و بی­ مناسبت نیست. سپس با ذکر چند نمونه از دیدگاه ­های تاریخی و معاصر در فلسفه و الهیات غرب به برخی زمینه‌های ارتباط میان این دو مسئله در تفکر غرب می‌پردازیم. پس از آن، زمینه‌های ارتباط میان این دو مسئله را در اندیشه اسلامی پی می‌گیریم. توصیه‌های جدی درباره لزوم دقت و پرهیز از زیاده‌روی در به کارگیری تمثیل نفس ـ بدن نیز مورد توجه خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
تبیین جایگاه «فطرت» در خداشناسی دکارت و نسبت آن با برهان فطرت در اندیشه اسلامی
نویسنده:
مهدی گنجور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از جریان‏های مهم عصر رنسانس، شکاکیت معرفتی حاصل از پیشرفت‌های علمی- تجربی و ظهور آرای متعارض در حوزۀ الهیات و به تبع آن، تزلزل خداشناسی بود. دکارت نخستین متفکری است که در پاسخ به این شکاکیت، با امید به کشف حقیقت، حوزۀ فلسفی نوی گشود و اهتمام خود را از میان انبوه مسائل فلسفی، به مسئله خدا و نفس معطوف داشته است. دراین حوزه، مسئله فطرت و خداشناسی فطری، به جهت اشتراک و انطباق با آموزه‏های دینی، از اهمیتی خاص برخوردار و درخور پژوهش است. برهان فطرت در آثار دکارت، با عنوان برهان «علامت تجاری» مطرح شده که بر مبنای وجود مفهوم فطری «کمال مطلق»- خدا- در ذهن انسان استوار است. مقالۀ حاضر سعی دارد ضمن بررسی معنای فطرت و تصورات فطری، به تبیین جایگاه فطرت در خداشناسی دکارت و بررسی نسبت استدلال فطری وی با برهان مشهور فطرت در اندیشه اسلامی بپردازد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 110
بررسی نقد کانت بر برهان وجودی اثبات وجود خداوند
نویسنده:
سیدمسعود سیف
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
برهان وجودی از مهم ترین براهین اثبات وجود خداوند است که تقریرهای مختلفی از آن در آثار آنسلم، دکارت، اسپینوزا و لایب نیتس آمده است و معروف ترین ناقدان آن آکویناس و کانت بوده اند. از آنجا که نقد کانت بر این برهان بر مبانی معرفت شناسی او استوار است، در این مقاله سعی بر آن است که جایگاه آن نقد در معرفت شناسی و وجودشناسی کانت روشن شود و معلوم شود که چگونه می توان از آن، فهمی درست و متناسب با آن جایگاه داشت و سپس، در خصوص اعتبار یا عدم اعتبار آن قضاوت کرد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
روش های پژوهش رازى در پزشکى
نویسنده:
فهیمه مخبر دزفولی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دوره رنسانس را آغاز توجه به علوم تجربى و تفکر انتقادى در غرب دانسته اند؛ اما رواج به کارگیری روش هاى تحقیق و دیدگاه هاى پژوهشى در علوم مختلف به اوایل قرن بیستم برمى گردد. با این همه در جهان اسلام در دوره شکوه تمدن اسلامى، دانشمندان مسلمان بسیار پیش تر از غربیان، آثار خود را با ابتنا بر روش ها و بینش هاى خاص پژوهشى تالیف می کرده اند. در این میان محمد بن زکریاى رازى (د313/925م)، پزشک بزرگ ایرانى، داراى روش ها و دیدگاه هایى بوده است که با توجه بدانها می توان وى را در ردیف پزشکان قرون هفدهم و هجدهم میلادى در اروپا قرار داد. رازى با طبعی نقاد و ذهنى وقاد و با تاکید بر مشاهدات بالینى و روش هاى تجربى به کاوش در علوم پزشکى پرداخته و روش هاى معمول در تحقیقات امروزین، چون بیان مساله پژوهش، اهداف پژوهش، نقد منابع تحقیق، پرسش و فرضیه، آوردن مقدمه بحث و نتیجه گیرى را در تالیف آثار ارزشمند خود به کار می برده است. این مقاله با بررسى آثار مهم محمد بن زکریای رازى در پزشکى، نمونه هایى از کاربرد روش ها و دیدگاه هاى پژوهشى او را عرضه خواهد کرد که بسیار فراتر از زمانه وى و مشابه روش هاى امروزین بوده اند.
صفحات :
از صفحه 37 تا 52
براهین اثبات وجود خدا در آثار اسپینوزا
نویسنده:
عبدالرزاق حسامی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
اسپينوزا با اعتقاد به تک جوهری خدا را تنها حقيقت جوهری عالم و بقيه موجودات را حالات صفات او دانست. وی در براهينی که بر وجود خدا اقامه کرده است، از دو روش انّی و لمی استفاده کرده است و از ميان آن دو اتقان برهان لمّی را بيشتر می داند. اين براهين به طور عمده در سه اثر او آمده است: «اصول فلسفه دکارت»، «رساله مختصره» و «اخلاق». برهان مهم او بر وجود خدا برهان وجودی است و تقرير او از اين برهان مشابه تقرير دکارت از آن است. نسبت ساير براهين او با برهان وجودی محل بحث است، به طوری که برخی شارحان انديشه او اين براهين را در عرض برهان وجودی و برخی آن ها را تقريرهای ديگری از برهان وجودی دانسته اند. در اين مقاله براهين او در آثار يادشده و نيز نظر چند تن از شارحان فلسفه او بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 117
بررسی انتقادی غایت‌گریزی دکارت در فیزیک
نویسنده:
مهدی سلیمانی خورموجی ، مجید ملایوسفی ، علی صداقت
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
با آنکه برخی دکارت‌پژوهان، ادعای صریح وی مبنی بر استنتاج فیزیک از متافیزیکش را اغراق‌آمیز (یا حتی گمراه‌کننده) می‌دانند، برخی دیگر از آنان، ادعای او را جدی (یا حتی تعیین‌کننده) می‌دانند. این مقاله با تکیه بر آراء گروه دوم، سعی دارد تا غایت‌گریزی دکارت در فیزیک را بر اساس مبانی متافیزیکی‌اش تبیین کند. مؤلفان پنج تبیین متفاوت را پیشنهاد می‌دهند. (1) غایت‌گریزی، اقتضای راهکار وی دربارۀ اعتبارِ معرفتیِ قضایایِ ناظر به شیء خارجی است؛ (2) در دیدگاه دکارت، فاهمۀمان نمی‌تواند حد احتمالی امور نامحدود را کشف کند و همین نیز مانع از پیگیری غایت شیء طبیعی به‌نحو درخوری می‌شود؛ (3) به‌عقیدۀ وی، برخلاف سنت ارسطویی، همیشه نمی‌توان از کارکرد، غایت را نتیجه گرفت؛ (4) فرضِ غایتمندی شیء طبیعی، چه ناظر به «ما الیه الحرکه» باشد و چه ناظر به «ما لِاَجلِه الحرکه»، خواه آگاهانه باشد و خواه ناآگاهانه، یا با خودش ناسازگارست یا با مبانی متافیزیکی دکارت؛ (5) نقشِ خدایِ نافریبکار نزد دکارت، غایت‌گریزی وی را ایجاب می‌کند. در پایان نیز مؤلفان توضیح می‌دهند که به چه معنایی، دکارت، مبانی فیزیکش را از مبانی متافیزیکی‌اش استنتاج کرده است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 117
امکان یا امتناع جاودانگی نفس در مابعدالطبیعه: دکارت
نویسنده:
سید مصطفی شهرآیینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
تاملات در فلسفه اولی بهترین و گویاترین اثر دکارت است که او در آن مابعدالطبیعه ‌خود را به ‌بیانی روشن و به ‌گفته خود به «بهترین و درست ‌ترین روش تعلیم» یعنی به‌ «روش تحلیل» بر خواننده عرض می ‌دارد (CSM II 111). دو واژه «خدا» و «نفس» در عنوان فرعی این کتاب، چه ‌بسا امروزه خوانندگانی را از غیر اهل فلسفه که دغدغه دین و حیات اخروی دارند، به خواندن این کتاب برانگیزد. البته باید توجه داشت که با نگاهی گذرا به نمایه‌ آثار دکارت، در می ‌یابیم که واژه ‌های «خدا» و «نفس» یا «ذهن» (که دکارت این دو را به یک معنا می ‌گیرد) از پرتکرارترین واژه ‌ها در آثار او به‌ شمار می ‌رود و هر کس که اندک آشنایی با نظام فلسفی او داشته باشد، خوب می ‌داند که بن‌‌ مایه نظام فلسفی دکارت بر محور همین مفهوم نفس یا ذهن استوار است. نویسنده مقاله پیش ‌رو بر آن است که اولا آنچه دکارت از آن به نفس انسانی یاد می ‌کند با آنچه در گفتمان دینی و در بحث جاودانگی نفس در ادیان، در مدنظر است، تفاوت بسیاری وجود دارد تا جایی ‌که نفس مدنظر دکارت، به ‌فرض جاودانگی، کارکرد دینی نمی ‌تواند داشته باشد. ثانیا قول به جاودانگی نفس با التزام به اصول مابعدالطبیعه ‌دکارتی سازگار در نمی ‌آید.
صفحات :
از صفحه 263 تا 281
برون گرایی در معرفت شناسی آلوین گلدمن - گزارشی از سه مقاله
نویسنده:
محمد علی مبینی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم ,
چکیده :
یکی از رویکردهای مهم به مسئله معرفت و توجیه، در معرفت‌شناسی معاصر رویکرد برون‌گرایانه است که در آن بر نقش شرایط علی مناسب در تولید معرفت و باور موجه تأکید می‌شود. اعتمادگرایان که دسته‌ای از برون‌گرایان را تشکیل می‌دهند، معتقدند که اگر یک باور از مجاری قابل اعتماد سرچشمه گرفته باشد می‌تواند باوری موجه باشد، حتی اگر فرد باورکننده از نحوه توجیه باور خود آگاه نباشد و نتواند وجه توجیه باور خود را بیان کند. دیدگاه‌های آلوین گلدمن را می‌توان سرآغازی برای این رویکرد دانست. در اینجا، با مروری بر سه مقاله او، سیر اندیشه وی را به‌سوی اعتمادگرایی مشاهده خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 82 تا 115
  • تعداد رکورد ها : 490