جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

روش ساختارى، سبک جدیدى در تفسیر قرآن است. بر اساس این روش هر سوره داراى یک غرض اصلى (موضوع محورى) است و تمامى آیات و مباحث مطرح شده در سوره به صورت منطقى و فصل‌بندى شده به آن غرض مرتبط مى‌شوند. نویسنده معتقد است اگر از این زاویه به مطالعه سوره‌هایى که موضوع اصلى آنها یکى از مباحث سیاسى است بپردازیم، مى‌توانیم گزاره‌هاى سیاسى جدیدى را از قرآن کشف کنیم؛ گزاره‌هایى که به طور معمول از بررسى و مطالعه آیات به‌طور جداگانه به دست نمى‌آید. براى نمونه،در این نوشتار، دیدگاه قرآن درباره روش مقابله با شایعه از ساختار سوره قلم استنباط شده است.

فی مصادر التراث السیاسى الاسلامى اثر نصر محمد عارف یکى از مطالعات ارزشمندى است که در حوزه میراث سیاسى اسلام تألیف شده است. ایشان در بخش اول کتاب، به نقد روش شناختى مطالعات سیاسى معاصر و در بخش دوم آن به کتاب‌شناسى میراث سیاسى در اسلام پرداخته است. در شماره‌هاى پیشین، میراث سیاسى در هفت سده نخستین هجرى معرفى گردید. آنچه اکنون پیش روى شماست، ادامه همین کتاب‌شناسى در سده‌هاى هشتم و نهم هجرى است که طى آن 49 مؤلف و 61 اثر معرفى شده‌اند. این اثر را «المعهد العالمى للفکر الاسلامى» در 1994 منتشر کرده و جایزه کتاب سال مصر را کسب کرده است.

نظریه و گرایش علمى مدنى فارابى، با توجه به برخورد بنیادین، فراگیر، نظام‌مند و غایى در عرصه عین یا پدیده مدنى، ذهن یا تعقل مدنى و علم یا یافته‌هاى مدنى و حتى عمل یا روابط و رفتار مدنى، ظرفیت بالایى براى باز سازى دوران جدید و پیش روى دارد و کارآیى روزافزونى مى‌یابد. این نظریه با رویکردى مستقل و معتدل، قابلیت والایى براى ورود به چالش علمى سیاسى، اجتماعى معاصر و پاسخ‌گویى به نیازهاى علمى و عملى حاضر دارد. گرایش علمى مدنى فارابى، به عنوان جهتى مستقل، جایگزین مناسب روش طبیعت انگار پوزیتیویستى و رویکرد ضد طبیعت‌گراى هرمنوتیکى، از جهت معرفت‌شناسى، روش‌شناسى و علمى اجتماعى و سیاسى بوده و براى رفع یا کاهش جهت‌گیرى‌هاى یک سویه افراطى یا تفریطى و متعارض چالش علمى ـ سیاسى جارى و آتى مى‌باشد.

نوشتار حاضر قسمت دوم مصاحبه با استاد مصطفى ملکیان در باب روش‌شناسى در علوم سیاسى است که توسط دکتر سیدصادق حقیقت انجام و ویرایش شده است. این بخش ابتدا به مسائل روش‌شناسى در علوم سیاسى، و سپس به مسائلى در خصوص فلسفه سیاسى مى‌پردازد.