جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

حدیث «سبعة احرف» در محک عقل و نقل

نویسنده:

سید محمد فتحی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , تاریخ قرآن , نزول قرآن

چکیده :

در این نوشتار با توجه به اهمیت و جایگاه برجسته مساله نزول قرآن و احادیث پیرامون آن, از جمله حدیث معروف سبعه احرف, دیدگاه دانشمندان شیعی و بسیاری از علمای اهل سنت, نقد و بررسی شده است. در این پژوهش, برخی از روایات نبوی در مورد نزول قرآن بر سبعه احرف, ارایه و سپس مهمترین نظریات پیرامون معنای آنها مورد نقد قرار گرفته است. از اساسی ترین شبهات و اشکالات در روایت نزول قرآن بر سبعه احرف, اختلاف در مضامین, روایات نافی احرف سبعه, کلی گویی و ابهام در این روایات, مخالفت آن با صحیحه زراره از امام صادق(ع), خبر واحد بودن روایت سبعه احرف نزد شیعه و تناقض در معنا و محتوای این حدیث است.نویسنده با بررسی دیدگاه های دانشمندان شیعه, از جمله علامه طباطبایی, آیت اله معرفت, دکتر حجتی, آیت اله میرمحمدی و آیت اله خویی و همچنین پژوهش در معانی مختلف این حدیث, با تکیه بر روایات مختلف, نزول قرآن بر سبعه احرف را سخنی نادرست و مجعول برشمرده است.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی حکمت بیان طبیعیات در قرآن براساس دیدگاه حداکثری قلمرو دین

نویسنده:

صفدرالهی راد ، علیرضا جلیلی فر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

جهان شناسی مذهبی , جهان شناسی طبیعی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , علوم طبیعی

چکیده :

بسیاری از آیات قرآن به امور طبیعی اشاره می کنند. پرسشی که مطرح می شود این است که آیا قرآن از بیان این حجم از آیات، فقط درصدد بیان اهداف خاصی، مانند توجه به مبدأ و معاد است؛ یا اهداف دیگری، همچون تولید علم دینی در امور طبیعی، سرپرستی دین در همة حوزه های بشری و... را نیز در نظر دارد؟ این مسئله را می توان در نسبت با دیدگاه ها در باب قلمرو دین مورد بررسی قرار داد. یکی از دیدگاه ها در باب قلمرو دین، دیدگاه حداکثری است؛ که در این پژوهش با تفکیک رویکردهای مختلف آن، با روش تحلیلی و مقایسه ای سعی شده است پاسخ مسئله مذکور داده شود. ازاین رو هر رویکرد 1) دینی دانستن همۀ ابزارها و منابع معرفتی بشر منتسب به آیت الله جوادی آملی، براساس برداشت رایج از بیانات ایشان؛ 2) شمول حداکثری متون دینی؛ 3) مدیریت و سرپرستی دین در تمام شئون انسان، متعلق به فرهنگستان علوم دینی؛ به طور جداگانه بیان و مورد ارزیابی قرار گرفته است. در تبیین رویکرد های پیش رو، روشن شد که هدف و حکمت آیات طبیعی در قرآن، علاوه بر معارف اصیل دین، ترغیب، تشویق و تولید دانش تجربی است. لکن در ارزیابی صورت گرفته این رویکردها در بیان حکمت های مزبور ناتمام هستند.

صفحات :

از صفحه 63 تا 74

مشخصات اثر

عنوان :

حکمت و آموزه های ادبی سوگند به وقت شب از ماده «لیل» در قرآن کریم

نویسنده:

مهدی نظام آبادی ، علی اصغر تجری ، هادی واسعی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

الفاظ قرآن حکیمانه است و با علوم ادبی، حقایقی از آن کشف می شود. پرسش این تحقیق آن است که: «حکمت و آموزه های ادبی سوگند به وقت شب از ماده «لیل» در قرآن کریم چیست؟» با روش توصیفی و تحلیلی، بخشی از این آموزه های برگرفته از علوم ادبی عبارتند از: 1) سوگند به تمام، آغاز، وسط یا پایان شب و شب های دهگانه؛ بیانگر اهمیت مُقسم. 2) فعل «یَغشى» و «یَسر» بیانگر حدوث تدریجی شب. 3) حذف مفعول «یَغشى» گویای تعمیم و مفعول «یَغْشاها» زمین و امور دیگر. 4) «ال» جنس یا عهد در «اللَّیْلِ»(فجر:4) بیانگر جنس شب یا شب معیّن. 5) عطف «اللَّیْلِ» به «لَیالٍ عَشْرٍ» بیان عام بر خاص و عطف به «الْفَجْرِ» بیان امری متضاد. 6) ایجاز به حذف «ی» آخر «یَسْرِ»(فجر:4) بیانگر رسایی سخن؛ ایجاز به حذف عائد در (انشقاق:17) بیانگر عمومیت. 7) نکره آوردن «لَیالٍ‏» بیانگر عظمت و تعیین شب هاى مخصوص. 8) نسبت «غَشی»، «سَجی»، «یَسر» به «اللَّیْل» مجاز عقلی از نسبت فعل یا علت به زمان. 9) «سَجی»، «وَسَق»، «عَسعَس»، «یَسر» استعاره از اموراتی مربوط به شب. 10) «عَسعَس» کنایه از پایان شب. 11) تقابل شب با روز یا شب با صبح؛ بیانگر تفاوت آثار طبیعی یا دو چهره حق و باطل.

صفحات :

از صفحه 184 تا 200

مشخصات اثر

عنوان :

با قرآن در همه حال‌

نویسنده:

زهرا لوکه علیخان

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

متن

مشخصات اثر

عنوان :

دفاع از قرآن در برابر منتقدان آن [کتاب عربی]

نویسنده:

عبدالرحمن بدوي

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

مشخصات اثر

عنوان :

زن و قرآن ... گفت و گو در مورد مشکلات قانون گذاری [کتاب عربی]

نویسنده:

ماجد الغرباوي

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

مشخصات اثر

عنوان :

القرآن و العقل المجلد 3 : تفسير بديع في أسلوبه

نویسنده:

نور الدین حسینی عراقی (اراکی)

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

قم: بنیاد فرهنگ اسلامی، حاج محمد حسین کوشان پور,

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید شیعه امامیه , اصطلاحنامه علوم قرآنی , کتب تفسیر شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

اصحاب کهف , اختصاصات اهل بیت (ع) , سوره ابراهیم , سوره احزاب , سوره کهف , سوره نحل , سوره نور , سوره اِسراء , سوره انبیاء , سوره حِجر , سوره رعد , سوره طه , سوره مریم , سوره مؤمنون , تفسیر فلسفی , تفسیر اجتهادی , تفسیر امامیه ,

چکیده :

تفسیر «القرآن و العقل» اثر آیت الله السيد نور الدين العراقي می باشد. این تفسیر در سه جلد چاپ شده است. در این تفسیر مفسر سعی کرده است با رویکرد عقلی از ابتدای سوره بقره تا سوره احزاب را تفسیر کند. نگاه مفسر کاملا عقلانی بوده است و تلاش می‌کردند یک فهم عقلانی از قرآن را ارائه بدهد و در بحث‌ها و برداشت‌های عقلانی که از قرآن داشتند به امور یقینی تمسک می‌کردند و معمولا از مباحث عقلی بهره می‌گرفتند که یقینی باشد. پس باید بگویم تکیه گاه مولف بر محور عقل و تدبر بود وکوشیده است تا از حدس و گمان و تخمین‌هاى نابجا دورى کند و بریقین‌ها اکتفا کند. سراسراین تفسیر شامل نکته هاى جالب عرفانى و فلسفى است که تقریبا همه تازه ابتکاری‌اند و براى آشنایان به علوم عقلى بهره‌هاى فراوان دارد. مرحوم نورالدین اراکی سعی کردند در تفسیر خود به دفع شبهات توجه ویژه‌ای داشته باشند. و در واقع می‌توان گفت انگیزه مولف ازنوشتن این تفسیردفع شبهه‌هاى است که از جانب ملحدان پیرامون قرآن مطرح کرده بود. ایشان درباره انگیزه نگارش این تفسیر مى‌نویسد: «برخى از دوستانم و از جمله فاضل و دوست کامل، سید عبدالرسول یزدى - ساکن شهر کاظمیه - از من تقاضا کرد در ردّ برخى از شیاطین غربى که ادعا نموده‌اند: «قرآن بر خلاف برهان است»، چیزى بنویسم. لذا تصمیم گرفتم در قرآن نگریسته و مضمون آنچه را که از ظاهر آن به دست مى‌آید، به رشته تحریر در آورم که ملاحظه کردم تمام آیات مطابق انصاف بوده و بر استوانه‌هاى حکمت استوار است.» علامه‌ طباطبایی درباره این تفسیر گفتند : در میان تفسیرهاى مسلمان‌ها چه در بین شیعیان و اهل سنت بر چنین تفسیرى دست نیافتم که حقا براى دفع ایرادهاى خیالى زمان ما سودمنداست. البته قطعا منظور علامه رویکرد عقلی است که مرحوم اراکی نسبت به قرآن داشتند. جلد 3 در این جلد تفسیر و شرح آیاتی از سور ذیل می پردازد: رعد

مشخصات اثر