جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این پژوهش بررسی و تبیین دلالت‏های تربیت اخلاقی بر اساس تمثیل‏ها در کلام علوی است. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی می‏باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه‏ی منابع در دسترسبوده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات نیز سند کاوی و فیش برداری منظم و تدوین آنها بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش، از شیوه ولکات استفاده شده است. از این رو کلیه اسناد و مدارک موجود در ارتباط با موضوع پژوهش توصیف، تحلیل و تفسیر شده و دلالت‏های تربیتی مستخرج از آن ها استنباط و استنتاج شده‏اند. نتایج این پژوهش نشان داد که امام علی(ع) در تمثیلات خود دلالت‏های تربیت اخلاقی را حکیمانه به تصویر کشیده است به طوری که تمامی ابعاد تربیت اخلاقی مطمح نظر بوده‏اند. از جمله اهدافی که از تمثیلات در کلام علوی استنباط و استنتاج شده عبارتند از: تقوی، عبودیت و بندگی، آخرت گرایی، حکمت آموزی و اندیشه ورزی. مهم‏ترین اصول برگرفته از تمثیلات امام (ع) عبارتند از: تزکیه، تعقل، سعه صدر، اعتدال و میانه روی، حیاء، خاشع بودن، آراستگی، مداومت و محافظت بر عمل، حسن معاشرت، اصلاح شرایط و اصل کنترل در دوستی ها و از روش‏های تربیت اخلاقی کهبر اساس تمثیل‏ها در کلام علوی تبیین شده می‏توان به روش‏های تفکر، علم آموزی، الگویی، موعظه حسنه، مشاوره و مشورت، امر به معروف و نهی از منکر، تجربه آموزی، تحریک ایمان، پرهیز از دنیا پرستی، عفو و گذشت، حلم و کظم غیظ، صبر و بردباری، توبه، عادت، تشویق و تنبیه، عبرت آموزی، صداقت در گفتار، لطافت در گفتار، تغییر موقعیت، زمینه سازی، گشاده رویی و مواجهه با سختی ها و مشکلات اشاره کرد. از مجموع آموزه‏ها در تمثیل‏های امام علی (ع) چنین بر می‏آید که از منظر امام (ع) مهم‏ترین هدف تربیت اخلاقی " تقوا " و بزرگ‏ترین مانع تربیت اخلاقی " دنیا پرستی " است.

چکیده ندارد.

تحقیق حاضر به تبیین و تحلیل ویژگیهای تعلیم و تربیت از دیدگاه علامه محمدتقی جعفری می‌پردازد. علامه جعفری صاحب نظری است که آراء تربیتی ایشان برگرفته از قرآن، نهج البلاغه و گاهی مثنوی معنوی است. مساله اساسی تحقیق موجود، از دیدگاه علامه جعفری آن است که چه ویژگی‌هایی برای تعلیم و تربیت مطرح می‌باشد؟ این تحقیق به روش تحلیلی – استنباطی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است که در آن با جستجو در منابع اسلامی، منابع تعلیم و تربیت، کتب مرجع و تمامی آثار موجود علامه جعفری به بررسی موضوع تحقیق مبادرت گردیده است. استاد جعفری در مبحث تعلیم و تربیت چهار رکن را مطرح می‌کند. رکن اول: مبانی تعلیم و تربیت، رکن دوم: اهداف تعلیم و تربیت، رکن سوم: معلم و مربی، رکن چهارم: انسان مورد تعلیم و تربیت . مبانی فلسفی تعلیم و تربیت از نگاه علامه برچهار محور اساسی، انسان شناسی، معرفت شناسی، هستی شناسی، ارزش شناسی نهادینه شده است و همچنین فلسفه تربیتی اسلام مقبول ایشان می‌باشد. در اصول تعلیم و تربیت به یک سلسله اصول کلی و اصول اسلامی معتقدند که عبارتند از: اصل فعالیت، اصل تدریج‌، اصل ضرورت هماهنگی بین مدرسه و اولیا، اصل تفرد، اصل عمل و عکس العمل، اصل توازن عقل و احساس، اصل تذکر، اصل عزت، اصل کمال و همچنین ایشان معتقدند هر کس اصول تعلیم و تربیت را جدی نگیرد دچار پوچی خواهد شد. از نظر استاد در تعلیم و تربیت اهداف زیر پیگیری می‌شود. تعدیل احساسات خام و غرایز حیوانی و تصحیح اندیشه‌های غلط حاکم بر ذهن انسان، تلقین و قابل پذیرش ساختن واقعیات و آرمانهای عالی انسانی، توجیه و تفسیر قدرت، آشتی دادن انسان با خویشتن، در اهداف تعلیم و تربیت به سه ماده از جمله تعقل، قدرشناسی از فرهنگ، پرورش خلاقیت خیلی تاکید کرده‌اند و معتقدند معلمان باید احساسات خام متربی را آرام آرام به تعقل مبدل سازند تا او را به خود شکوفائی برسانند. هر اندازه انسان برای مواد و محتوای تعلیم و تربیت اهمیت بیشتری بدهد به همان نسبت برای یادگیری آن مواد بیشتر اقدام خواهد کرد و استاد موادی را برای تعلیم و تربیت عنوان کرده‌اند که عبارتند از: اهمیت درک و به کاربردن دانش، تماس با اندیشه‌های مهم، ارزشهای معنوی و اخلاقی، مهارتهای اصولی، کارآمدی شغلی، سازگاری بهتر بازندگی خانوادگی، رضامندی موثر، سلامت بدنی و روانی، تغییر شخصیت برای سودمند بودن به آگاهی و دانش و درک حقیقت، به وجود آوردن علاقه‌های پایدار، صلح جویی، تجدید مداوم و فهماندن اینکه بشر مقیاس جهان است و همچنین معتقدند مواد فوق کلیاتی هستند که مطلوبیت آنها مورد تردید نیست. آنچه باید مورد بررسی قرار گیرد بیان ملاکها، اصول و انگیزه‌های آن مواد می‌باشد و همچنین در مبحث روشهای تعلیم و تربیت به راهبردهای آموزش غیر مستقیم و مستقیم و آموزش تعاملی و روشهای تربیتی اسلامی تاکید دارند. روشهای غیر مستقیم عبارتند از: روش عبرت آموزی، روش تدریس مبتنی بر خلاقیت، روش الگویی و همچنین به روشهای تعاملی از جمله روش پرسش و پاسخ اشاره کرده‌اند و روشهای آموزش مستقیم به روشهایی مانند روش تکرار و تمرین، روش ابراز توانایی‌ها، روش تشویق و تنبیه، روش تربیتی تحریک به حقیقت جویی، روش پرورش هنر در پرتو احساسات تصعید شده اشاره کرده‌اند و برخی از روشهای تربیت اسلامی از جمله، روش یادآوری نعمت‌ها، روش تربیتی موعظه حسنه، روش تزکیه و ریاضت ، روش محبت و روش مراقبه و محاسبه را یادآوری کردند. از منظر استاد اولین و حقیقی ‌ترین معلم و مربی خداوند است پس انسان باید شایستگی احراز مقام نمایندگی خدا را از او بخواهد. همچنین در بحث معلم و مربی به سه بعد، از جمله بعد ماشینی، بعد غیر ماشینی، بعد فوق ماشینی یا بعد معنوی اشاره کرده‌اند و استاد جعفری بعد فوق ماشینی یا بعد معنوی را قبول دارند و برای این نوع معلمان شرایطی از جمله اخلاص، ایمان، آگاهی و دانش معلم، فعالیت معلم و مربی، عشق و علاقه به پیشرفت دانش آموزان، استمداد از خدا، کردار موثر از گفتار، سوال شایسته، انعطاف پذیری معلم را متذکر شده‌اند.

امروزه جهان بر لبه پرتگاه بحران زیست محیطی قرار دارد و محیط زیست از سوی انسان تهدید می شود، زیرا فنآوری به وی چنان قدرتی داده است که می تواند در مقیاس گسترده یک قاره و حتی در سطح سیاره زمین، محیط زیست را تخریب کند. به همین دلیل با شروع قرن حاضر، تخریب محیط زیست از جدی ترین چالشهای پیش رو محسوب می شود.تحقیق حاضر به دنبال تجزیه و تحلیل فلسفی این بحران است و نگرش فلاسفه و دیدگاههای فلسفی را به محیط زیست و آموزشهای زیست محیطی برای حفاظت از آن را مورد بررسی قرار می دهد. در این راستا در صدد پاسخگویی به سوالات زیر است: ?- آیا رابطه ای بین فلسفه و محیط زیست وجود دارد؟ ?- آیا مکاتب فلسفی به اخلاق زیست محیطی توجه دارند؟?- مکاتب فلسفی به چه میزان به حفاظت از محیط زیست اهمیت می دهند؟?- نحوه آموزشهای زیست محیطی در مکاتب فلسفی چگونه است؟نوع تحقیق نظری- کاربردی است و روش آن توصیفی است. اطلاعات در این تحقیق به روش کتابخانه ای جمع آوری شده که به روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق مبین این است که ریشه اصلی بحرانهای زیست محیطی در زمان معاصر را باید در نگاه و تفسیر بشر به محیط زیست طبیعی، جستجو کرد. به بیان دیگر، مشکل اصلی در جهان بینی و معرفت شناسی است و این که انسان با چه رویکرد ارزشی به هستی می نگرد. از این رو دیدگاه جدید در پایداری باید علاوه بر عوامل فنی، متوجه انسان باشد که خواه ناخواه، وجهی فلسفی و دینی را نیز در بر می گیرد. در واقع برای رفع بحرانهای محیط زیست، از دیدگاههای فلسفی، دینی و به ویژه اخلاقی، کمتر سخنی به میان می آید. در حالی که بدون آموزش صحیح مباحث معنوی و اعتقادی، در فراگیرترین شکل فلسفی و اخلاقی آنها، هر چه از تباه شدن محیط زیست و ضرورت حفظ آن گفته شود، راه به جایی نخواهد برد. حل بحرانهای زیست محیطی، همراهی و همگامی فلسفه و دین را می طلبد تا با اصلاح نگرش انسان به هستی راهکاری مناسب برای درونی کردن ارزشها و دستیابی به پایداری محیط زیست فراهم شود.

صحیفه سجادیه میراث گرانبهای برجای مانده از چهارمین پیشوای معصوم شیعیان امام علی ابن الحسین(ع) است.زبان این کتاب شریف زبان نیایش است و به گونه ای عرضه شده است که هر خواننده به فراخور فهم و دانش خود از آن بهره می گیرد. پایان نامه ای که در پیش رو دارید، مفاهیم قرآنی در صحیفه سجادیه می باشد. در این پایان نامه، سعی داریم، بیان کنیم که آیا کلام ائمه از قرآن نشأت گرفته یا نه و اینکه ایشان که تربیت یافته مکتب انبیاء هستند در شرایط سخت حاکم بر جامعه تا چه حد توانسته اند مسایل دین را برای مردم تبیین کنند و آیا مفاهیم آن با قرآن مطابقت دارد؟ به همین دلیل این موضوع را انتخاب کردیم و قصد داریم صحیفه سجادیه را با قرآن مطابقت داده تا این رابطه بیشتر مشخص گردد. در این پایان نامه به بررسی ده دعا از صحیفه سجادیه که در بردارنده بیشترین مبانی اخلاقی و مضامین قرآنی می باشند پرداخته ایم. دعای اول: در سپاس و ستایش خداوند .دعای هشتم: در پناه بردن به خدا از سختی هاو اخلاق بد . دعای نهم: اشتیاق به طلب آمرزش از خدا، دعای دهم: پناه بردن به خدای تعالی. دعای یازدهم: نیک فرجامی. دعای دوازدهم: اقرار به گناه و درخواست بازگشت. دعای سیزدهم: طلب حاجت ها از خداوند. دعای چهاردهم: در ستمدیدگی و ستم دیدن.دعای شانزدهم: طلب عفو و آمرزش از خدا. دعای هفدهم: پناه بردن به حق از شیطان و مکرو عداوتش. که سعی کردیم مبانی قرآنی آنهارا بررسی کنیم و در نهایت آیاتی که دربردارنده کلام معصوم است را بیان کنیم.

در این پژوهش، بررسی ها نشان از آن دارد که آیات شریفه قران همچون روایات بر مطلق بودن اصول و آموزه‌های اخلاقی دلالت می‌نمایند. درتوضیح این یافته، درفصل اول معنای واژگان اطلاق، نسبیت و اخلاق از نظر لغت و اصطلاح و انواع و اقسام آن بیان شده است و منظور از نسبیت، نسبیت فرا اخلاقی معرفی گردیده است. در فصل دوم نخست مهمترین مکاتب و شخصیت های مطلق گرا با عنوان مکتب سعادت گرایی، مکتب رواقیان، مکاتب اخلاقی دینی مسیحی، مکتب وجدان گرایی و وجدان گرایی کانت و مکاتب و شخصیت های نسبیت گرا در گذر زمان با عناوین لذت گرایی شخصی، اپیکوریسم، احساس گرایی، ماده گرایی، اخلاق مارکسیستی معرفی شده، سپس علل روی آوردن به نسبیت اخلاقی مطرح و دلایل نسبی گرایان همچون تفاوت آداب و اصول اخلاقی در جوامع، وابستگی ارزش های اصیل و آغازین اخلاقی به طبیعت و اجتماع، نسبیت حسن و قبح، تاثیر تکامل ابزار در اخلاق، نفی اطلاق جهت زمینه سازی تساهل اجتماعی نقد و بررسی شده ودر پایان فصل پیامد های نسبیت گرایی مبنی بر، سلب مسئولیت، بی ثمری احکام اخلاقی، شکاکیت اخلاقی بیان شده است. در فصل سوم اطلاق و نسبیت اخلاقی از دیدگاه قرآن بررسی و دیدگاه قرآن اطلاق معرفی شده است ، آن گاه دلایل اطلاق از دیدگاه قرآن با عنوان ثبات خداوند متعال به عنوان مبدا ارزش گذاری اخلاقی،وحدت دین، اشتراک پیام اصلی همه انبیاء، مطلق و عام بودن خطابات قرآنی عنوان گردیده واصول اطلاق گرایی اخلاق در قرآن بیان شده است ، با توجه به آنکه با اخلاق گرایی کانتی متفاوت شناسانده شده است. و در پایان به بررسی آیات نسبی نما پرداخته شده است. در فصل چهارم نخست به تصریح روایات در مورد اطلاق گزاره های اخلاقی تحت دو عنوان الف: ثبات حلال و حرام الهی و ب: ثبات طریق حق و هدایت اشاره و سپس روایات نسبی نما موردتحلیل قرار گرفته و در پایان به حل تعارض ها از دیدگاه مسلمانان واندیشمندان غرب پرداخته شده است.

چکیدهآنچه نظامی گنجه‌ای را به عنوان شاعر گران‌پایه در میان اندیشمندان نشان می‌دهد، گذشته از آفرینش‌های شاعرانه‌اش که در اوج کمال است، بسط و تجسّم اندیشه‌ای است که در بستر شعر و قصّه و حکایات او موج می‌زند و تأمّل و انکشاف آن، در این زندگانی تکراری و غم‌انگیز، به بودن انسان معنا می‌بخشد.نوعی جهان‌بینی الهی و عرفانی، تعالیم اخلاقی و دقایق حکمت نظری و عملی و فنّ سیاست به صورت زمینه‌ای کم و بیش قابل توجه، در هر مناسبتی که شعر و قصّه این گونه تأمّلات را تداعی می‌کند، در آثار او مجال ظهور یافته است.در پژوهش پیش ‌رو، نگرش و دیدگاه‌های نظامی در چهار حوزه؛ جهان‌بینی توحیدی، عرفانی، اخلاقی، سیاسی- اجتماعی با تکیه بر دو اثر گرانقدر او، یعنی مخزن‌الاسرار و اسکندرنامه واکاوی شده است. بعد از ذکر کلیات در فصل نخست، در فصل دوم به تشریح و تعریف جهان‌بینی‌های مذکور از نگاه اندیشمندان و صاحب نظران پرداختیم تا محدوده کار پژوهش ما روشن گردد. سپس در فصل سوم شرح مختصری از احوال و افکار نظامی ارائه شده است.پس از آن یافته‌های اصلی پژوهش در فصل چهارم در چهار بخش، تقسیم شده است که هر بخش به یکی از دیدگاه‌های مورد بررسی اختصاص یافته است و آنچه که درخور توجه می‌باشد، این است که نظامی سعی کرده تا نظریات خویش را در باب خداشناسی، عرفان و اخلاق و فنّ سیاست و... به علاوه‌ی همه تجربه‌های شخصی خود، متناسب با رویدادهای مختلف در این دو اثر منعکس سازد.