جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق تحت عنوان تبیین فلسفه ی حج و دلالت های تربیتی آن است و به دنبال پاسخگویی به سوالات- 1:ماهیت حج با توجه به آموزه های دینی اسلام چیست؟- 2ضرورت و اهداف حج با توجه به آموزه های دینی اسلام چیست؟- 3اصول حاکم بر حج چیست؟ 4-اثرات تربیتی حج بر روی افراد و در جامعه چگونه است؟ که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام گردیده است. و نتایج تحقیقات نشان می دهد که حج میعاد با حضرت ابراهیم) ع (و تداوم بخش خط توحید و فراهم کننده ی زمینه ی ارتقاء انسان به سوی عالم معنا و محور رهایی و آزادی انسان از تعلّقات دنیوی است و از سوی دیگر حج ایجاد کننده منافع مختلف مادی و معنوی از جمله سیاسی،اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می باشد .و موجب اتّحاد و همبستگی و اقتدار مسلمانان جهان می باشد .و در نهایت به افراد و جامعه درس دین مداری ،اخلاق مداری،عدالت خواهی و مساوات و برابری میان تمام انسان ها و درس تلاش و هوشیاری اجتماعی و نظم گرایی در جامعه را می آموزد.در پایان پیشنهاد می گردد سازمان حج و زیارت با بهره گیری از اساتید مجرّب، برنامه ای هدفمند و دوره آموزشی به منظور آشنایی تمام حجاج با مبانی فلسفی حج که شامل سه محور چیستی،چرائی و چگونگی حج است طرّاحی نمایند.

رساله حاضر نلاشی برای تحلیل، تبیین و نقد ملاحظات جنسی و جنسیتی فمنیسم اگزیستانسیالیست و دلالتهای تربیتی آن می باشد. فمنیسم اگزیستانسیالیست بعنوان یکی از گرایشهای فمنسیتی معاصر با طرح مباحث جنسی و جنسیتی در قلمرو متافیزیک، معرفت شناسی، ارزش شناسی و تعلیم و تربیت در دفاع از حقوق زنان و نجات و رهایی آنان از ستم و تعدی و ارتقا نقش اجتماعی آنان توفیقات زیادی در کشورهای غربی و شرقی و میان زنان و مردان کسب نمود. این نگرش علاوه بر گسترش محتوای خود در حیطه های مذکور در قلمرو جغرافیایی نیز توفیقات زیادی حاصل نمود و به سرعت در جهان شیوع یافت. با توجه به نفوذ چشمگیر فمنیست اگزیستانسیالیست به ایران(با تاکید بر شواهد و مستندات) و اثرات اجتناب ناپذیر آن در تمامی امور مخصوصا در تعلیم و تربیت( این گرایش از آنجا که نگرش خاصی نسبت به مسئله زنان داشت دیدگاههایشان در کشور ما اثرگذار بود) هدف این رساله از شناخت فمنیسم اگزیستانسیالیست بعنوان یک مسئله فرهنگی - اجتماعی، احساس خطر از جانب این پدیده نوظهور در جامعه اسلامی و جلوگیری از ترویج راه حلهای غربی در راستای رهایی زن از ستم و تعدی می باشد. چون فمنیسم اگزیستانسیالیست صورتی افراطی از اومانیسم، لیبرالیسم، اگزیستانسیالیسم و سکولاریسم می باشد. بنابراین مبانی انسانشناختی، معرفت شناختی و ارزش شناختی و دلالتهای تربیتی آن از نگاه اسلام و با استفاده از روش تحلیل، تفسیر و استنتاج مورد بررسی و نقد بیرونی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که اسلام با برخی از ملاحظات جنسی و جنسیتی فمنیسم اگزیستانسیالیست، موافق نیست، و با مبانی مثل ماهیت یکسان آدمی، عقلانیت، اراده و اختیار و آزادی انسان بصورت جزئی موافق است، و به جای اصولی چون مساوات و برابری، آموزش مختلط، نسبیت ارزشی در تعلیم و تربیت، اصولی چون؛ عدالت و تناسب، تربیت غیر مختلط، ثبات و نسبیت ارزشها را طرح می‌کند، و با اصول تعقل، آزادی، استقلال و .....بصورت جزئی موافق است. همچنین در این رساله به ارائه چهارچوب مفهومی برای تربیت رسمی با رویکرد اسلامی همت گماردیم.

هدف از این پژوهش بررسی و تبیین دلالت‏های تربیت اخلاقی بر اساس تمثیل‏ها در کلام علوی است. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی می‏باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه‏ی منابع در دسترسبوده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات نیز سند کاوی و فیش برداری منظم و تدوین آنها بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش، از شیوه ولکات استفاده شده است. از این رو کلیه اسناد و مدارک موجود در ارتباط با موضوع پژوهش توصیف، تحلیل و تفسیر شده و دلالت‏های تربیتی مستخرج از آن ها استنباط و استنتاج شده‏اند. نتایج این پژوهش نشان داد که امام علی(ع) در تمثیلات خود دلالت‏های تربیت اخلاقی را حکیمانه به تصویر کشیده است به طوری که تمامی ابعاد تربیت اخلاقی مطمح نظر بوده‏اند. از جمله اهدافی که از تمثیلات در کلام علوی استنباط و استنتاج شده عبارتند از: تقوی، عبودیت و بندگی، آخرت گرایی، حکمت آموزی و اندیشه ورزی. مهم‏ترین اصول برگرفته از تمثیلات امام (ع) عبارتند از: تزکیه، تعقل، سعه صدر، اعتدال و میانه روی، حیاء، خاشع بودن، آراستگی، مداومت و محافظت بر عمل، حسن معاشرت، اصلاح شرایط و اصل کنترل در دوستی ها و از روش‏های تربیت اخلاقی کهبر اساس تمثیل‏ها در کلام علوی تبیین شده می‏توان به روش‏های تفکر، علم آموزی، الگویی، موعظه حسنه، مشاوره و مشورت، امر به معروف و نهی از منکر، تجربه آموزی، تحریک ایمان، پرهیز از دنیا پرستی، عفو و گذشت، حلم و کظم غیظ، صبر و بردباری، توبه، عادت، تشویق و تنبیه، عبرت آموزی، صداقت در گفتار، لطافت در گفتار، تغییر موقعیت، زمینه سازی، گشاده رویی و مواجهه با سختی ها و مشکلات اشاره کرد. از مجموع آموزه‏ها در تمثیل‏های امام علی (ع) چنین بر می‏آید که از منظر امام (ع) مهم‏ترین هدف تربیت اخلاقی " تقوا " و بزرگ‏ترین مانع تربیت اخلاقی " دنیا پرستی " است.

در جهان معاصر اصول، مبانی وآموزه‌های پست‌مدرنیستی در حال گسترش است و بیش از یک دهه است که تفکر پست‌ مدرنیسم در عرصه های مختلف مسایل تازه‌ای را باعث شده؛ در عرصه‌ی تعلیم و تربیت نیز پرسشها و نگرشهای جدیدی را به میان آورده است. با وجود آنکه پست‌مدرنیست‌ها درباره‌ی تربیت دینی اخلاقی، به طور خاص و صریح به بحث نپرداخته‌اند؛ ولی با توجه به ویژگیهای پست مدرنیسم، می‌توان دلالتهای ضمنی در زمینه‌ی تربیت دینیاخلاقی‌، و جنبه‌های مختلف آن استنتاج کرد. تکثّرگرایی، چندگانگی، ساختارشکنی و توجه به هویت، سیاست، اندیشه و حتی زبان را شاید بتوان از مفاهیم اساسی معرفت‌شناسی پست‌مدرنیسم دانست یکی از ابعاد مهم پست‌مدرنیسم در تحقیق حاضر، تکثّرگرایی یا پلورالیسم است که بیشتر از جنبه‌ی دینی مورد توجه قرار گرفته است.پست‌مدرنیست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با تأکید بر مسایلی چون جهان شمولنبودن، عدموجودواقعیتیا حقیقتثابت، تکثّرگرایی و اهمیت دادن به تفاوتها و ضدیت با اقتدارگرایی و همچنین نفی سلسله مراتب و... ،چالشها و مسائلی را در خصوص تربیت دینی و اخلاقی به خصوص در جوامع بنیادگرا ایجاد می کند، مخالفت پست-مدرنیستها به‌ویژه پساساختارگرایان با مسائل مذکور انتقادهای فراوانی را به همراه داشته است، چرا که اصولی که پست مدرنیستها با آن مخالفند در تربیت دینی از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ بنابراین ما در تحقیق حاضر برآنیم تا چالشهای تکثرگرایی پست‌مدرن در تربیت دینی و در نهایت انتقادات وارد بر این اندیشه را در حوزه ی تربیت دینی و اخلاقی، تبیین نماییم.

تعلیم و تربیت همواره از دغدغه‌های بزرگ بشر بوده و عالمان این عرصه درصدد تعیین خط مشی تربیتی برای جوامع بشری بوده‌اند. در این میان ادیان الهی نیز برای هدایت و تربیت انسان ارائه‌ی طریق کرده‌ و فطرت پاک انسانی را مخاطب خود قرار داده‌اند و اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین آسمانی، برای این منظور برنامه‌ای خاص و فراگیر دارد و با ارائه‌ی الگوی حسنه : پیامبر اکرم ( ص ) سرمایه‌ای گرانقدر در اختیار جوامع بشری قرار داده است که مطالعه و بررسی سیره‌ی نبوی می‌تواند ما را به تبیین نظام تربیتی استواری برساند.این پژوهش با هدف : " تبیین نظام تربیتی بر اساس سیره‌ی نظری و عملی پیامبر ( ص ) " درصدد پاسخ گویی به این سوالات برآمده است.1- مبانی فلسفی و نظری نظام تربیتی مبتنی بر سیره‌ی حضرت رسول ( ص ) چیست؟2- اصول تربیت از نظر حضرت رسول اکرم ( ص ) چه می‌باشد؟3- بر اساس مبانی تربیتی رسول اکرم ( ص ) چه اهداف و روش هایی برای تبیین نظام تربیتی می‌توان تعیین نمود؟4- الگوی تربیتی حضرت رسول اکرم ( ص ) دارای چه شاخص هایی می‌باشد؟ـ روش پژوهش حاضر تحلیلی ـ توصیفی از نوع تحقیقات کیفی می‌باشد که از طریق مطالعه‌ی کتب و منابع موجود به تحلیل اطلاعات جمع آوری شده پرداخته است و به بررسی مبانی، اصول و اهداف تربیتی برآمده از سیره‌ی نبی می‌پردازد : مبانی و اصول تربیت نبوی از قرآن سرچشمه گرفته، بر کرامت انسان و فطرت پاک او ـ اصل توحید و معاد استوار شده است و می‌خواهد که با تزکیه‌ی نفس او را به مقام قرب الهی رسانده و با اجرای عدالت اجتماعی زندگی مادی و معنوی او را تأمین سازد. و در راستای ارائه الگوی برتر و پاسخگو به نیازهای جامعه، جامع‌ترین راهکار را در اختیار ما قرار دهد.

هدف از این تحقیق تبیین مبانی و اصول تربیتی قصص قرآن‌کریم براساس اصول ومبانی تربیتی دراسلام بیان شده است. روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی و تحلیلی است . وجامعه پژوهش مجموعه قصص قرآن درنظرگرفته شده است .نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که؛ داستان‌های قرآن‌ بر یک مبنای واحد که همان انسان‌شناسی است استوار می‌باشد.بیشترین تأکید در داستان‌های قرآن بر چهار اصل (توحید، محبت، تفکر و آزادی و مرگ‌اندیشی) می‌باشد. در ارتباط با علل تکرار داستان‌ها و تمثیلات قرآن می‌توان به موارد متعددی اشاره کرد. از آن جمله تکمیل تصویرها (پیام‌ها)؛ نشانه وحی کتاب الهی؛ اصالت دادن به محتوا؛ عبرت‌آموزی؛ آرامش دل پیامبر‌اکرم(ص) و مومنان؛ اهمیت روش حفظ و تکرار و تفاوت فردی. و در ارتباط با علل استفاده خداوند از قصص در قرآن چنین می‌توان استدلال کرد: 1- علل استفاده از داستان‌ها در قرآن: بهره‌گیری تربیتی؛ تاریخ‌نگاری؛ دلداری به‌پیامبر و مومنان؛ آشنایی با سنت‌های حاکم بر تاریخ؛ بلاغ؛ بیان اعجاز غیبی قرآن؛ بیان نتایج اعتقادی و اخلاقی؛ ابلاغ پیام و حجت؛ انذار(هشدار) و عبرت‌گیری. 2- علل استفاده از تمثیلات در قرآن: نیل به معرفت؛ درک همگانی؛ اهداف تربیتی؛ تذکر و یادآوری؛ تفکر و اندیشیدن؛ درک برای عالمان؛ حسی نمودن مسائل عقلی؛ ایجاز؛ کاستن از تلخی پند؛ ایجاد تنوع و خاموش کردن افراد لجوج.از جمله نتایج این پژوهش می توان به نکات زیر اشاره کرد. 1- با توجه به اهمیت شیوه خاص بیان قرآن و بهره گیری از انواع تمثیل در قصص قرآن می توان در مقوله روشهای تدریس با توجه به محتوای درسی ،در دروسی که نیاز به تغییر نگرش ، حسی بودن مسائل عقلی ، انتقال معانی بسیار در قالب الفاظ مختصرو ...استفاده نمود.2- با توجه به اصل تدریجی بودن تربیت و رعایت نزول آیات بر همین اساس وسایر اصولی که در این پژوهش به آنها اشاره شده است می توان با الگو برداری از شیوه بیان قصص به ارتقاءسطح مطلوبیت و تسهیل و کارایی امر آموزش برای کودکان و نوجوانان بهره برد.3- با توجه به بحث آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان و تاثیر فراوان قصه در آموزش فلسفه می توان قصص قرآن را به عنوان غنی ترین منابع در این زمینه بکار گرفت.

اگر پژوهش و تحقیق به درستی جهت گیری نشود و در مسیر توسعه ی معنویت و رشد اخلاقی نباشد، نه تنهادرخدمت آبادانی دین و دنیا نخواهد بود، كه عاملی برای تخریب حیات آدمیان نیز خواهد بود. به عبارتی نتایجپژوهش به جای آن كه آدمیان را به سعادت برساند از حق و حقیقت دورشان می سازد؛ چرا كه جهت گیری آناندرنهایت به توسعه ی كفر و الحاد می انجامد، كه از مهم ترین دلایل آن عدم توجه به اصول و معیارهای اخلاقیپژوهش می باشد. برای دستیابی به چارچوبی كه بتواند چشم انداز درست و منطقی را برای تدوین وتبیین اصولاخلاقی درپژوهش فراهم نماید، تمسك به قرآن و روایات امری اجتناب ناپذیر است؛ چرا كه منشور اخلاقیقرآن محدود به زمان و مقتضیات خاص نبوده، بلکه برای همه ی زمان ها قابل بهره برداری است و از این نظر،مسلمانان دارای پشتونه ای قوی هستند. در كشور مانیز به لحاظ بهره مندی از فرهنگ اسلامی و همچنینآموزه های فرهنگ سنتی و اسلامی، اخلاق و رعایت اصول اخلاقی همواره از جایگاه ارزنده ای در زندگی مردمبرخوردار بوده است.نقش مهم و فوق العاده اخلاق در پژوهش بر كسی پوشیده نیست و با توجه به اینکه هدف پژوهش ها دراسلام تقویت فرهنگ اسلامی و فراهم نمودن سعادت حقیقی بشر است، پژوهش حاضر در پی بررسی اینموضوع است كه دیدگاه، قرآن و روایات درخصوص اصول اخلاقی پژوهش چیست؟تحقیق، از نوع بنیادی- نظری است و روش آن كتابخانه ای بوده، كه طی آن از قرآن كریم و دیگر منابعمعتبر دینی استفاده شده است. ابزار جمع آوری فیش برداری بوده و روش تحلیل آن كیفی می باشد.نتایج پژوهش در خصوص سوال اول )آیا اسلام اصول اخلاقی خاصی برای پژوهش دارد؟( نشاان داد كاه دیاناسلام با انباوه ی از توصایه هاای عملای در زم یناه رعایات اصاول اخلاقای ،در باین دیگار ادیاان از جایگااه ممتاازیبرخوردار است وپژوهشگر موظف است در امر پژوهش به عنوان الگو و اصول از آن ها بهره گیرد .همچناین نتاایجپژوهش در خصوص سوال دوم )اصاول اخلاقای پاژوهش در قارآن كادام اسات ؟( نشاان داد كاه قارآن باه اصاولاخلاقی مهمی در امر پژوهش توجه نماوده اسات كاه از آن جملاه مای تاوان باه اصاول آزادی،كرامات ماداری ،حقوق مداری ،خیرخواهی ، مسئولیت پذیری ، رازداری ، وفای به عهاد ، راسات گاویی ، امانات داری و حقیقاتمداری اشاره نمود.بالاخره نتایج حاصله از سوال سوم )اصول اخلاقی پاژوهش در روایاات كادام اسات؟ (نشاان دادكه در روایات اسلامی نیز در مورد اصول اخلاقی توجه و عنایت خاصی صورت گرفته كه از آن جمله می توان باهاصول اخلاقی ای همچون آزادی،كرامات ماداری ، حقاوق ماداری ،خیرخاواهی ، مسائولیت پاذیری ، رازداری ،وفای به عهد ، راست گویی ، امانت داری و حقیقت مداری اشاره نمود

هدف این تحقیق مطالعه تطبیقی آرای تربیتی ملامحسن فیض کاشانی و جان آموس کمنیوس است. روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش روش توصیفی-تحلیلی است که به بررسی دیدگاه های تربیتی فیض کاشانی و کمنیوس در مورد سه رکن تربیت (هدف، اصل، روش) می پردازد. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از کلیه منابع اسناد، مدارک، کتب، مقالات، مجلات و پژوهش هایی که انجام شده. نمونه ی پژوهشی این پایان نامه عبارت است از کلیه منابع، اسناد، مدارک و پژوهش هایی که بحث شده و در دسترس محقق است. روش جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و فیش های تحقیقاتی و چک لیست تهیه و تنظیم شده است. نتیجه یافته های این پژوهش در یک سوال کلی به این شرح می باشد: اشتراکات و افتراقات آرای تربیتی فیض کاشانی و کمنیوس در مورد اهدف، اصول و روش ها چیست؟ ازکل یافته های تحقیق چنین می توان نتیجه گیری کرد که هر یک از آنها نگاهی خاص به ارکان تربیت داشته اند: فیض و کمنیوس برای انسان سعادت دنیوی واخروی، پرهیزگاری و توأم و تلفیق نمودن علم با عمل و پرورش روح، تعالی دانش و تجربه، توجه به حیات دینی و توجه به عالم برتر معنوی، خردپروری و اندیشه ورزی، پرورش قوای ذهنی را به عنوان هدف تربیت درنظر می گیرند. هدف غایی تربیت به عقیده کمنیوس حصول شادی جاوید و به عبارت دیگر سعادت آخرت است اما این هدف نباید مانع از توجه به امور دنیوی گردد. زیرا فرد باید در این جهان زندگی کند و از آسایش دنیوی بهره مند گردد. فیض در پرداختن به امور دنیا مخالفت نمی ورزد و توجه به امور معنوی را کلید ورود به خوشبختی می داند. اگرچه کمنیوس به دنیای دیگر بی توجه نیست اما تأکید او برای دستیابی به زندگی راحت با اندیشه های فیض همخوانی ندارد. فیض به جهان خاکی بیشتر از این جهت توجه دارد که جایگاهی برای ذخیره آخرت به حساب می آید و از این رو زندگانی دنیا اهمیت دارد. اما کمنیوس در کنار آمادگی انسان برای جهان آخرت مسئله رفاه دنیا را نادیده نمی گیرد. در مورد اصول تربیت فیض و کمنیوس رسیدن به رستگاری، متخلق به اخلاق حسنه، متقی، اهمیت دادن به اراده و اختیار انسان از روی علم و آگاهی، مطابق بودن اصول تربیت با سن فرد و رعایت زمان، تربیت تدریجی، توجه به رشد جسمی و روحی کودک، سازگاری و پایبند بودن به قوانین و مقررات اجتماعی، تطبیق دادن فرد و درهم آمیختن عادات نیک با طبیعت انسانی را مورد توجه قرار می دهند. اصول تربیت از نظر فیض به وسیله برهان و استدلال است که انسان می تواند نسبت به پذیرش حقیقت اقدام کند. اما کمنیوس معتقد است در تعلیم و تربیت نه تربیت دینی باید تربیت عقلانی را محدود کند و نه تعلیم و تربیت عقلانی باید تربیت دینی و اخلاقی را تحت شعاع قرار دهد. کمنیوس قوه فاهمه‌ یا عقل را واجد چیزی نمی داند مگر آنکه از راه حواس اخذ کرده باشد و قطعیت و حقیقت علم را وابسته به شهادت حواس می داند. روش های تربیت دینی مشترک فیض و کمنیوس عبارتند از روش تشویق و ترغیب و روش ایجاد عادات درست، روش الگوی مناسب، روش تلقین و تحمیل به نفس، روش خودسازی و تزکیه نفس. فیض روش رفق و مدارا، تکرار و تمرین را در تربیت دینی مورد توجه قرار می دهد در حالی که کمنیوس توجهی به این روش ها ندارد و در عوض به روش های رئالیستی، روش تجربی در تربیت فراگیران، روش کشف و شهود، مشاهده و تخیل توجه دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسي نقاط قوت و ضعف فرايند تغيير در طرح ارزشيابي كيفي- توصيفي در استان اصفهان به انجام رسيده است. به عبارت ديگر، اين پژوهش درصدد بوده است تا فرايند تغيير را در پنج حيطه شامل: تدوين و طراحي، اشاعه و انتشار، پذيرش، اجرا و نهادينه كردن در طرح ارزشيابي توصيفي از ديدگاه معلمان، مديران و كارشناسان مجري طرح ارزشيابي ‌توصيفي در استان اصفهان بررسي نمايد. اين پژوهش، در هم تنيده (كمي- كيفي) و از نوع توصيفي- تحليلي است. جامعه آماري شامل دو بخش است. بخشي از جامعه‌، معلمان و مديران مجري طرح در استان اصفهان هستند كه از طريق پرسشنامه نظرات آن ها جمع‌آوري شده است. جامعه ديگر را كليه كارشناسان سنجش و ارزشيابي كه مجري طرح در استان مي‌باشند، تشكيل مي‌دهد. در اين پژوهش با توجه به تعداد كم جامعه، نمونه‌گيري انجام نشده و از روش سرشماري استفاده گرديد. تعداد معلمان 44 نفر، مديران 8 نفر و تعداد كارشناسان 10 نفر مي‌باشد.در اين پژوهش از سه ابزار اسناد و مدارك، پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. به منظور برآورد روايي سوالات مصاحبه و پرسشنامه، از روايي محتوا استفاده شده و نظر متخصصان در رابطه با كيفيت سوالات مورد توجه قرار گرفته است. براي برآورد پايايي پرسشنامه از روش آلفاي كرانباخ استفاده شده است كه پايايي كل پرسشنامه (0/96) بوده است. به منظور تجزيه و تحليل اطلاعات كمي از روشهاي آماري توصيفي مانند فراواني، درصد ميانگين، انحراف معيار، جداول و نمودارها و در تجزيه و تحليل اطلاعات حاصل از مصاحبه از روش مقوله‌بندي استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه سوال اول (تدوين و طراحي) در بخش كمي، ميانگين ميزان توجه به تدوين و طراحي طرح ارزشيابي توصيفي 3/14 بوده كه بيش از ميانگين تعيين شده (3) مي‌باشد. در بخش كيفي، كارشناسان ارزشيابي،از طرفي به مطلوبيت و مقبوليت اهداف طرح و از سويي ديگر به ضعف در مورد ميزان مشاركت مجريان در تدوين و طراحي تأكيد كردند و پيرامون هر يك، نكات مختلفي را ارائه نموده‌اند. در سوال دوم (اشاعه و انتشار) ميانگين نمره ميزان توجه به اشاعه و انتشار طرح ارزشيابي 2/94 بوده كه كمتر از ميانگين تعيين شده (3) مي‌باشد. در بخش كيفي، كارشناسان ارزشيابي در دو مقوله‌ي كلي اطلاع‌رساني و نوع اشاعه طرح، موارد متعددي را بيان نمودند. در سوال سوم (پذيرش)، ميانگين نمره ميزان توجه به پذيرش طرح ارزشيابي توصيفي 52/3 بوده كه بيشتر از ميانگين تعيين شده (3) مي‌باشد. در بخش كيفي كارشناسان، به تحصيلات بالا، آموزش مداوم و مشاركت بيشتر مجريان در طرح به عنوان عوامل مؤثر در پذيرش تأكيد نمودند. در سوال چهارم (اجرا)، در بخش كمي، ميانگين نمره ميزان توجه به اجراي طرح ارزشيابي توصيفي 2/89 بوده كه كمتر از ميانگين تعيين شده (3) مي‌باشد. در بخش كيفي، مصاحبه‌شوندگان در دو مقوله‌ي ميزان امكانات و منابع و انعطاف و استقلال در اجرا، موارد متعددي را بيان نمودند. در سوال پنجم (نهادينه كردن)، ميانگين نمره ميزان توجه به نهادينه كردن طرحي ارزشيابي توصيفي 2/55 بوده كه از ميانگين تعيين شده (3) كمتر مي‌باشد. در بخش كيفي، كارشناسان به مواردي چون فرهنگ‌سازي در جامعه و ايجاد تغييرات بنيادي در نگرش و دانش معلمان، تأكيد كردند. در مجموع مي‌توان گفت كه فرايند تغيير در طرح ارزشيابي توصيفي در پنج حيطه يكسان نبوده است. به اين معنا كه بيشترين ميانگين مربوط به حيطه پذيرش و كمترين ميانگين مربوط به حيطه‌ي اجرا مي‌باشد.

به لحاظ وجود ارتباط مستقیم و تنگاتنگ مباحث مربوط به شناخت و معرفت با تعلیم و تربیت و یادگیری و نقش و تأثیر آن در رشد و شکوفایی فردی و اجتماعی افراد و نظام‌های آموزشی، اهمیت چشمگیر و روزافزون پژوهشهای دانشگاهی به صورت پایان‌نامه در حیطه‌ی مسائل و موضوعات معرفت‌شناسی بیش از پیش آشکار می‌گردد. پژوهش حاضر در این راستا مبانیمعرفت‌شناسی از دیدگاه امام محمد غزالی را که از چهره‌های نامدار و برجسته‌ی حیات فکری و عرصه‌ی عرفان و تصوف در سده‌ی پنجم هجری می‌باشد، مورد مطالعه قرار داده است. هدف پژوهش ارائه و بیان دیدگاه و باورهای معرفت‌شناختی غزالی در خصوص معرفت و عناصر و مولفه‌های آن از قبیل: ماهیت معرفت، منابع معرفت، حدود و ارزش شناخت آدمی و ... می-باشد که در ضمن پاسخ به سوالات پژوهش مورد مطالعه، بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. روش تحقیق در این پژوهش از نوع تاریخی- تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به صورتکتابخانه‌ای با استفاده از اسناد مکتوب که شامل منابع دست اول (آثار و تألیفات غزالی) و منابع دست دوم (شامل کتب، پایان‌نامه، مقالات و ... که دیگران درباره‌ی غزالی نگاشته‌اند) بوده، انجام گرفته است. اطلاعات جمع‌آوری شده در فرآیندی به هم پیوسته مشتمل بر تنظیم، تحلیل و تفسیر آنها تا یافتن پاسخ به سوالات تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. غزالی معرفت بر امور عالم را برای انسان مقدور دانسته و معرفت و شناخت حق تعالی را غایت تلاش فکری و کمال اندیشه‌ی بشری می-داند. معرفت حق در امتداد خودشناسی و آگاهی از حقیقت وجودی انسان بدست می‌آید، چرا که نفس آدمی از جنس گوهرفرشتگان بوده و هر کس به درستی در آن نگرد، ذات حق را می‌بیند و از شناخت نفس خود هستی ذات خداوند را می‌شناسد. در نظریه‌ی معرفت غزالی کسب معرفت و وصول به حقیقت تنها به وسیله‌ی عقل و حواس امکان‌پذیر نیست. لذا منبع و سرچشمه‌ی معرفت واقعی و یقینی الهام و اشراق بوده که از راه دل و به مدد تهذیب و دوری از شهوات بدست می‌آید.