جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
بررسی و نقد مواضع انتقادی استاد فیاضی بر هستی‌ شناسی حکمت متعالیه
نویسنده:
روح‌الله نظری؛ استاد راهنما: محسن حبیبی؛ استاد مشاور: حوران اکبرزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
باتوجه‌به اهمیت هستی‌شناسی و بنیادی بودن برخی مسائل، به سه مسئله هستی‌شناسی پرداخته شد که با تعمق در این مسائل، می‌توان نگاه هستی‌شناسی یک فیلسوف را تا حدی به دست آورد و این سه مسئله در سه فصل مجزا با تکیه بر نگاه ملاصدرا و استاد فیاضی، مورد بررسی قرار گرفته است:ابتدا در فصل اول پس از بیان کلیات متعارف هر تحقیقی به چند مفهوم که به روشنی موضوع پایان¬نامه می افزود پرداخته شد از جمله مفهوم هستی¬شناسی و معرفت شناسی و روش شناسی مکاتب فلسفی که با توجه به آن رویکرد انتقادی آقای فیاضی مشخص گردد.فصل دوم مربوط به بحث بنیادین اصالت الوجود و اعتباری بودن ماهیت است که در این فصل به سه تقریر و نگاه در قول به اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت، پرداخته شده است و دو تقریر را اکثر شارحین ملاصدرا به ایشان نسبت داده‌اند. تقریر سوم، از آقای فیاضی است و ایشان ادعا دارند که این تقریر همان چیزی است که ملاصدرا در صدد آن است. در دو تقریر نخست از اصالت وجود، ماهیت را ذهنی و غیر خارجی دانسته و تقریر سوم ماهیت را دو گونه لحاظ کرده؛ ماهیت بدون لحاظ وجود که اعتباری و ذهنی است و ماهیت به لحاظ وجود که تحقق تبعی دارد.فصل سوم بحث مناط نیازمندی به علت است که با مروری به تمام نظرات قدما، با بیان دیدگاه خاص آقای فیاضی، تفاوت دیدگاه ها و خواستگاه هر دیدگاه مشخص شده است و بیشتر دیدگاه های امکان ماهوی و امکان وجودی و امکان معنایی بررسی و مقایسه شده اند که دیدگاه سوم نظر جدیدی در بحث می باشد.در فصل چهارم نیز بحث حرکت در مجردات مورد بررسی قرار گرفته که در آن نیز باتوجه‌به تعاریف از حرکت و مادی و مجرد، هر مکتبی به یک نتیجه منجر شده است که در آخر، به دیدگاه آقای فیاضی، باتوجه‌به تعریف از حرکت و هیولا و تعریف از مجردات، نتیجه‌ای غیر از دیدگاه ملاصدرا به دست می آید که حرکت در مجردات ممکن است و قوه مستلزم هیولا نیست و از اساس، هیولا تحقق ندارد.در آخر هر فصل نیز به جمع بندی و مقایسه دیدگاه ها پرداخته شده است که آیا اساساً فرقی بین نگاه ملاصدرا و آقای فیاضی وجود دارد یا صرف تفاوت تقریر است که در برخی موارد واقعاً تفاوت محسوس است.
بررسی نتایج مترتب بر وجود رابط و رابطی در حکمت متعالیه
نویسنده:
روح الله دارائی؛ استا راهنما: یحیی یثربی؛ استاد مشاور: صدرالدین طاهری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
هدف تحقیق: بررسی نتایج مرتبت بر وجود رابط و رابطی در حکمت متعالیه است. یافته های تحقیق: در ازاء معانی حرفی واقعیتی عینی به نام رابط طرفینی تحقق ندارد. حکایت داشتن مستقل معنانی حرفی محل سوال است. نتیجه‌گیری: این پایان نامه در اکثر موارد شخص محور نبود بلکه مسئله محور بود لذا می توان تحقیقی در جهت دسته بندی آراء حکما و محقیق در خصوص اینکه از نظر ایشان وجود رابط طرفینی نحقق دارد یا خیر صورت داد. می توان ارتباط بحث وجود رابط طرفینی و مناط اتحاد را نیز مستقلا مورد بحث قرار داد
خوانش ملاصدرا از آرای متکلمین در بحث از ذات، صفات و افعال الهی
نویسنده:
مهدی سعادتمند
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیدهاهمیت خوانش ملاصدرا از آرای متکلمین، در بحث از ذات، صفات و افعال الهی، در این است که حکمت متعالیه، جامع نظرات فلسفی و عرفانی قبل از خود با محوریت شریعت است. پرسش از این خوانش، مبین آرای خاص صدرالمتألهین و ضعف و قوت دیدگاه‌های کلامی است. ملاصدرا با اتکا بر مبانی فکری خود، چون؛ اصالت، بساطت و تشکیک وجود و حرکت جوهری و همچنین نقد مبانی کلامی چون؛ اصل دانستن ماهیت، نفی علیت، جواز ترجیح بلا مرجح، تفسیر کلامی «حدوث» و امثال آن، خوانشی عقل‌گرایانه و انتقادی از متکلمین ارائه می‌دهد که گرچه در شیوه و محتوای مباحث از ایشان واگرایی دارد، اما در غایت آن، یعنی تنزیه خدا به آنان نزدیک است. این خوانش که با اثرپذیری از دیگران و گاه به شکل غیر‌مستقیم صورت می‌گیرد، در مجموع کامل، و اثرگذار است، اگرچه به طور موردی به دلایلی چون کلی‌نگری به خطا رفته است. صدرا اشکالات «برهان حدوث» را تصحیح و از آن تمجید می‌کند، اما با ایستادگی در برابر فخررازی، ماهیت داشتن واجب را رد می‌نماید؛ زیرا خداوند، وجودی بسیط و واجب از هر جهت است که بر اساس آن، هرگونه ترکیبی از وی نفی شده و توحید او بهتر از شیوه کلامی و به دور از اشکال، ثابت می‌شود. خدایی که موصوف به صفاتی ثبوتی و عین ذات، چون علم، قدرت، اراده، کلام، سمع، بصر و حیات بوده و از هرگونه نقصی منزه است. ملاصدرا ارائه تفاسیر نارسا از اوصاف و نسبت آنها با ذات، را نقد کرده و معتقد است؛ برخلاف پندار اشاعره، خداوند با غایتی که عین ذات اوست و به مقتضای «قاعده الواحد»، نظامی طولی از مخلوقات مجرد و مادی را آفریده است. از او جز «وجود» که عین خیر است، صادر نشده، که از آن جمله عالمی است مادی و حادث به حدوث زمانی مبتنی بر حرکت جوهری، و آدمی است مختار، که هر آنچه می-کند به اراده و آفرینش خداست، بدون آنکه جبر یا تفویض لازم آید.
تحلیل انتقادی نظریه عقول در حکمت متعالیه (چیستی، چرایی، نقش وجود شناختی و نقش معرفت شناختی)
نویسنده:
مریم سالم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عقول در حکمت متعالیه در دو سلسله طولى و عرضى قرار دارند و همگی جواهرى ممکن، بسیط، واحد مجرد از ماده، مستقل، ازلى، ابدى، عاقل و کلى مى باشند. اگرچه تعداد این جواهر مجرد در حکمت متعالیه به اثبات نرسیده است و مبادی تصورى آنها جاى بحث دارد اما، نقش وجود شناختى مهمى در نظام فلسفى حکمت متعالیه دارند و بدون وجود آنها، وجود عالم و ربط آن به ذات واحد و بسیط حق تعالى نا ممکن خواهد بود. در این بین نقش عقول عرضیه که هر یک از آنها، کار تدبیر یکى از انواع مادی را بر عهده دارند، بسیار پراهمیت مى باشند. در حکمت متعالیه علاوه بر نقش وجود شناختى، نقش معرفت شناختى عقول عرضیه نیز بسیار مهم است. عقل فعال در نقش رب‌النوع انسان، علت معده در پیدایش ادراکات عقلى مى باشد و بدون وجود آن، نه تنها حصول ادراکات عقلى، بلکه حصول هرگونه ادراکى منتفى خواهدبود. با وجود تلاش بسیارصدرالمتالهین و تابعینش درتبیین بهتر مبادى تصورى، تصدیقى، نقش وجودشناختى و معرفت شناختى عقول، نظریه عقول با انتقادهاى فراوانی روبرو شده است و بخصوص در باب نقش معرفت شناختى عقول، ابهامات موجود در حکمت متعالیه به اندازه اى است که کار دفاع از این نظریه را مشکل مى سازد.
استقصای ادله‌ی اصالت وجود و اصالت ماهیت و نقدی بر هر یک
نویسنده:
مهدی داودی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله‌ی اصالت وجود و ماهیت یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی است. اگر چه به طور مستقل از زمان میرداماد و ملاصدرا مطرح شده است،اما محتوا و مبنای آن را می‌توان در اندیشه‌ی فیلسوفان پیشین نیز سراغ گرفت. بدین سان در این پایان نامه سعی شده است که با استقصای ادله‌ی اصالت وجود و ماهیت حق در مسأله بیان شود.این نوشتار مشتمل بر چهار فصل است : کلیات، که مباحثی چون تعریف اصالت وجود و اصالت ماهیت، مراد از اصالتیا اعتباریت این دو، و همچنین سیر تاریخی این اندیشه فلسفی در آن گنجانده شده است. در فصل دوم به بیان ادله کسانی پرداخته‌ایم که اصالت را با وجود می‌دانند و ماهیت را امری اعتباری می‌پندارند، درفصل سوم تنهادلایلی که موّید اصالت ماهیت می‌باشد ارائه شده است،که بیشتر این براهین از طرف شیخ اشراق بیان شده و در فصل چهارم به نقد این دلایل پرداخته شده است. در نهایت با در نظر گرفتن این ادله حق در مسأله بیان شده است.
تحلیل وجود شناختی و معرفت شناختی تمایز وجود مادی و مجرد بر اساس مبانی حکمت متعالیه
نویسنده:
نویسنده:مجید محى الدین؛ استاد راهنما:غلامعلي مقدم؛ استاد مشاور :مصطفی فقیه اسفندیاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
بدون شک مبانی مختلف، در شکل گیری و نحوه پرداختن به مسائل فلسفی تأثیر مستقیم دارد، طبیعی است که تغییر در مبانی و نگرشها نیز به دگرگونی در ماهیت مسائل منجر شود، مسائل تقسیمی فلسفه از جمله تقسیم به مجرد و مادی، مبتنی بر مبانی فلسفی شکل گرفته و با ترقی این مبانی و تقارب آنها به نگاههای عرفانی سرشت و سرنوشت این سنخ مسائل نیز تغییر خواهد کرد، ملاصدرا تمایل و تصریح به تسلیم در مقابل مهمترین مبانی عرفانی را در حکمت متعالیه به وضوح ابراز کرده، گو اینکه فرصت نکرده است تا تمام لوازم، آثار و نتایج این تغییر نگاه را در فلسفه خود اعمال کند. در نوشته پیشرو تأثیر برخی از این مبانی را بر تقسیم موجود به مجرد و مادی بررسی کردهایم. بنابراین مسأله تحقیق این است که با توجه به نظرگاه نهایی حکمت متعالیه و تحول در برخی مبانی، تقسیم موجود به مجرد و مادی چگونه تحلیل خواهد شد، و آیا این تقسیم امری حقیقی و عینی یا ذهنی و معرفتی است، به نظر می رسد با پذیرش اصولی چون تشکیک اخص و یکسانی ماهیات با اعیان ثابته، تمایز مجرد و مادی هم صرفا به تعین و ظهور عرفانی حقیقت شخصی وجود در مدارک انسانی قابل تحویل باشد.
تحلیلی بر نظریه اشیا ماینونگ
نویسنده:
لیلا کیان خواه، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آلکسیوس ماینونگ یکی از فیلسوفان معاصر است که با نگرش خاص به مباحث وجودشناسی تاثیرات فراوانی را در بسیاری از فلسفه های مابعد خود و نیز مباحث منطق جدید بر جای گذاشته است. تفکرات او تا حد زیادی متاثر از سنت فلسفی یونان و نیز فلسفه های برنتانو و تواردوفسکی است. از جمله مباحث برجسته در فلسفه ماینونگ بررسی چیستی اشیا صرف نظر از هستی آنها است. به گفته او چیستی یکی شی فراتر از هستی و نیستی آن است. از جمله لوازم این رویکرد خاص بررسی چیستی اشیا ناموجود همانند مربع دایره است. بنابر اعتقاد ماینونگ بررسی علمی این دسته از اشیا، ارزشی همسان با بررسی علمی اشیا موجود دارد. ماینونگ قلمرو چیستی های اشیا را «آوسر زاین» (extra existence و به آلمانی: ausser sein) می نامد. او در «نظریه اشیا» به تحلیل این قلمرو خاص می پردازد. هر چند سخنان ماینونگ در تفسیر این قلمرو تا حدی ابهام آمیز و گاه همراه با تعارض ظاهری است ولی در نهایت می توان به این نتیجه رسید که عالم «آوسر زاین» فراتر از هستی و نیستی اشیا است؛ اشیایی که ممکن است موجود، ثابت و یا ناموجود و غیرثابت باشند. بنابراین در نظر ماینونگ عالم «آوسر زاین» عالم اشیا محض و از مرتبه ضعیفی از هستی برخوردار است.
بررسی مبانی و لوازم  نظریه ی اصالت وجود با توجه به شرح منظومه ملاهادی سبزواری(از منظر معرفت شناسی) و اثر آن بر دیگر موضوعات فلسفی
نویسنده:
آیدا صادق
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نظریه اصالت وجود، شامل اصلی ترین مبانی بدیهی تصوری در فلسفه و محور اساسی حکمت متعالیه است و موثر بر روی دیگر موضوعات فلسفی است. تغییر نگاه به این مبانی موجب تغییر تگاه بر دیگر موضوعات می شود. با مقایسه و دقت میان پیش فرض های مطرح شده در نظریه اصالت وجود با توجه به شرح منظومه ملاهادی سبزوای، متوجه می شویم که تبیین یکسانی از چرایی ثنویت میان وجود و ماهیت صورت نگرفته است. از مقایسه تبیین نظر شارحین ملاهادی بر روی بحث «وجود» متوجه می شویم؛ در مبانی این نظریه؛ هم معرفت شناسی و هم هستی شناسی دخالت دارد و این نظریه محل تجلی و تعالی سیر رشد مباحث هستی شناسی و معرفت شناختی پیش از خود می باشد که رمز آن در تاریخ متافیزیک فلسفی پیشینیان نهفته است. در مورد این که اصالت یا با وجود (موجود) است و یا با ماهیت تکامل و تعالی ثنویتی است که از دوره ارسطو به متافیزیک فلسفه تزریق شده است و با دقت معرفت شناختی در مبانی این ثنویت رفع می گردد. هدف این تحقیق آن است که نشان دهد محل منازعه نباید بر روی یک مفهوم انتزاعی عقلی - یعنی مفهوم وجود-برقرار شود، بلکه باید به چگونگی ارتباط مراتب انسان با واقعیت پرداخت. با تحلیل معرفت شناسی از مبادی وجود، ماهیت، اصالت و اعتباریت و چگونگی حصول آن ها در انسان مشخص می شود که دو مفهوم وجود و ماهیت هم عرض با یکدیگر نمی باشند، و به سیر مراتب ادراکی انسان از واقع باز می گردند و ربطی به دو گانگی این مفاهیم در خارج و الزام به اصالت یکی و اعتباریت دیگری ندارد و با این نگاه هر سه فرض اصالت وجود، اصالت ماهیت و اصالت توأمان وجود و ماهیت، قابل ادغام شدن و بازخوانی به شکل جدید اصالت واقعیت هستند.
هیدگر و پایان فلسفه
نویسنده:
على فتحى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هیدگر در آثار خود به کرّات از پایان فلسفه سخن گفته است. در این مقاله برآنیم تا ریشه هاى گذشت از مابعدالطبیعه و پایان فلسفه را با عنایت به رهیافت تاریخى متأثر از دیلتاى و تمناى او براى رسیدن به خوانشى ناب از آموزه هاى مسیحیت نشان دهیم. از فحص در آثار او مى توان چنین استنباط کرد که فلسفه از دید او دو معنا دارد: در معناى نخست او فلسفه را مرادف با متافیزیک مى گیرد و معتقد است که تاریخ متافیزیک با غفلت از وجود و پرداختن به موجودات آغاز شده است و نیست انگارى اى که بشر غربى در دام آن گرفتار آمده، نیز چیزى جز غفلت از حقیقت وجود نیست؛ اما در معناى دوم فلسفه را مرادف تفکر قرار مى دهد و معتقد است هرچند فلسفه به معناى متافیزیک به پایان راه رسیده است، فلسفه به معناى تفکر و نسبت جدید با وجود مى تواند روزنه اى براى بشر ایجاد کند. در این مقال، بیشتر معناى نخست ادعاى هیدگر مورد بررسى قرار گرفته است تا ادعاى غامض او وضوح بیشترى یابد و در پایان، مقاله با ملاحظات انتقادى کوتاهى بر دیدگاه او پایان یافته است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 146
الهیات اگزیستانسیالیستی از دیدگاه جان مک‌کواری
نویسنده:
مهدی دشت بزرگی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جان مک‌کواری، فیلسوف انگلیسی معتقد است که میان فلسفه اگزیستانسیالیسم و الهیات مسیحی، قرابت وجود دارد. او از مسیحیت ، رودلف بولتمن و از اگزیستانسیالیسم، مارتین هایدگر راانتخاب نمود و به مقایسه آراء آنها پرداخت . بحث انسان دراگزیستانسیالیسم بافهم وجود انسان در تفکر کاتبان عهد جدید خویشاوندی دارد. تفسیر بولتمن از وجود انسان برمبنای الهیات پولس رسول دارای دو بخش است : یکی زندگی انسان بدون مسیح و دیگری زندگی انسان در ایمان مسیحی . هایدگر هم در تفسیر فلسفه خود ابتداوجود حقیقی را تبیین کرده، آنگاه به وجود حقیقی و اصیل می‌پردازد. هایدگر در تحلیل نحوه غیر حقیقی وجود در دو مورد به‌تفکر دینی نزدیک می‌شود. یکی در بحث از فهم وجود - در- عالم است که با تحلیل آن، خود و جهان با هم به دست می‌آیند . به اعتقاد مک‌کواری‌تفکر دینی از این فراتر رفته، قائل است که خدا نیز منکشف می‌شود. مورد دوم در بحث از حالات هیجانی است که یکی از آنها حالت هیبت است که بر وجود-در- عالم نورافکنده، هم‌خود و هم‌جهان را در ارتباط جدایی ناپذیرشان با یکدیگر، منکشف می‌سازد. این حالت‌هیبت ، انسان را از تعلق به دنیا جدا کرده، باعث می‌شود تا انسان در جستجوی خدا برآید. هایدگر در بحث از وجود غیر حقیقی، سه خصیصه مجعولیت ، شخصیت زدایی و سقوط را بررسی می‌کند . مجعولیت بدین معنااست که انسان مجبور است در جهانی که موطن او نیست‌زندگی را به پایان برساند . دراین نحوه از وجود، او شخصیت و وجودش را در عامه یا جمع از دست داده، در دنیا سقوط می‌کند. هم‌اگزیستانسیالیسم و و هم مسیحیت چنین حیاتی رابی‌ارزش می‌دانند. در مقابل نحوه غیرحقیقی، نحوه حقیقی و اصیل وجود مطرح می‌شود. بولتمن‌برای پاسخ به این سوال که حیات حقیقی چیست ؟ به وحی مسیحی روی می‌آورد . اما در فلسفه‌هایدگر صریحا به‌این سوال پاسخ داده نشده‌است . ولی به خاطر وجود عناصر مشترک در هردو مسلک می‌توان نتیجه گرفت که فلسفه‌هایدگر تفسیری دینی را طلب می‌کند. مک‌کواری نیزنتیجه می‌گیرد که فلسفه هایدگر جستجویی برای یافتن خداست .