جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 168
عقل از دیدگاه ملاصدرا و کانت
نویسنده:
نظر عباسی کسانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
در این نوشتار سعی شده است دیدگاههای ملاصدرا و کانت پیرامون عقل مورد تحقیق قرار گیرد. مطالب این پایان نامه در یک مقدمه و سه فصل تنظیم شده است.مقدمه، شامل بحثهای مقدماتی و تبیین موضوع و اهمیت آن است.در بخشهای بعدی پس از سیر تاریخی معنای عقل به دیدگاه ملاصدرا و کانت در مورد عقل پرداخته و توانایی و حدود عقل بشری در اندیشه این دو فیلسوف را بررسی نموده است. به طور کلی می توان گفت ملاصدرا و کانت هر دو در معرفت شناسی خود به فعالیت نفس قائل بوده و به محدودیت عقل که یکی از قوای نفس است اذعان دارند. اما کانت بیشتر به محدودیت عقل نظری می پردازد و در مباحثی که به مشکل می رسد مانند خدا، جهان و نفس در جهت حل آنها به عقل عملی می پردازد اما ملاصدرا عقل عملی را خادم عقل نظری می داند و پس از رسیدن به محدودیت عقل به وحی الهام و شهود می رسد و پای وحدت وجودی و علم حضوری رابه میان می آورددر حالی که کانت بیشتر به مفهوم و پدیدار و عدم توانایی قوای ادراکی در احاطه بر اشیاء فی نفسه که در علم حصولی است می پردازد.
مشخصات اثر
بررسی رابطه عقل و ایمان از دیدکاه سویین برن
نویسنده:
فاطمه اکبرپور روشن
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رابطه عقل و ایمان همواره به عنوان جدالی جدی و اساسی در تاریخ اندیشه رخ نموده است. این نزاع از عصر روشنگری به بعد با جدیت و محوریت بیشتری روبرو شد و تا عصر حاضر، اهمیت خود را حفظ کرده است. پاسخ‌های متفاوتی به این مسئله داده شده است؛ از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به پاسخ عقل‌گرایان اشاره کرد. به زعم آن‌ها برای توجیهنظام اعتقادات دینی، باید بتوان صدق آن را تا حدی که اغلب عقلا قانع شوند، اثبات کرد. از میان این عقل‌گرایان، عده‌ای موافق با دین و برخی نیز مخالف با دین هستند.فیلسوف معاصر، ریچارد سویین‌برن یکی از نظریه‌پردازان مطرحاین عرصه و از چهره‌های سرشناس معرفت‌شناسی و فلسفه دین معاصر است. او باوری را عقلانی می‌داند که فاعل با معیارهای استقرایی و به همراه بررسی‌های پیشینِ کافی، آن را مورد تأیید قرار دادهو باور نیزبه وسیله همان معیارها محتمل شده باشد. به نظر سویین‌برن باور به هر گزاره، وابسته به میزان احتمال آن، در برابر میزان احتمال‌ بدیل‌های دیگر آن گزاره است. وی هم‌چنین با پاسخ‌گویی به ادلّه محدودیت عقل که از سوی اندیشمندان بنام مطرح شده، نشان می‌دهد که حجیت قلمرو عقل در سرتاسر آموزه‌های دینی گسترده است؛ به همین جهت می‌توان او را در ردیف فیلسوفانی قرار داد که موسوم به عقل‌گرا می-باشند. او از طرفی با بهره گرفتن از روش استقرایی،درصدد توجیه عقلانی ایمان بر می‌آید. و از سوی دیگر جهت عقلانی نشان دادن باورهای دینی، بهتوجیه عقلی مسائلی اشاره می‌کند که در طول تاریخ همواره از آن‌ها برای نقض عقلانیت باور دینی استفاده شدهاست. علی‌رغم اینکه نظریه او یکی از بهترین تلاش‌های مدرن برای دفاع از عقلانیت دینی محسوب می‌شود، نقدهایی نیز به آن وارد است؛ مانند اینکهاگرچهاستقرا نقش فزاینده‌ای در علوم و زندگی روزمره انسان‌ها دارد، ولی حاصل آن در نهایت چیزی جز یقین روانشناختی نیست و ?نچه مطلوب نظریات معرفت‌شناسی است -یعنی یقین منطقی- را تأمین نمی‌کند.
مشخصات اثر
رابطه ی نفس و عقل از دیدگاه افضل الدین کاشانی
نویسنده:
محبوبه شهبازپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از جمله مسائل فلسفی رابطه ی نفس با عقل است. مسائل اصلی این رساله، تعریف نفس و عقل و بیان چگونگی ارتباط این دو از دیدگاه، حکیم افضل الدین کاشانی و ابتکار وی در این زمینه است. بر اساس تحقیق انجام شده، تعریف بابا افضل از نفس عبارت است از «چیزی که هستی سزاوار آن باشد» و عقل: «مرتبه ی بالفعل نفس».بنابر این برای دست یابی به نتیجه، رابطه ی نفس و عقل در دو حوزه ی معرفت شناسی و جهان شناسی مورد تحقیق قرار گرفته است. چنان که در معرفت شناسی با استفاده از مبانی فلسفی بابا افضل از جمله، قوای نفس، رابطه ی نفس با بدن، تجرد نفس، در می یابیم نفس همان مرتبه ی بالقوه ی عقل است به عبارت دیگر نفس و عقل دو روی یک سکه اند که نفس در راستای تعالی به عقل در حرکت می باشد.در جهان شناسی نیز، به این نتیجه می رسیم که عقل صادر نخستین، مبدا صدور کثرات جهان مادی و کد خدای عالم تحت القمر است. لذا نفس ناطقه ی انسانی با افاضه ی عقل فعال خود را از قوه خارج نموده و به فعلیت تام و معرفت به خود و از همه مهم تر معرفت الهی و تسلط بر جهان دست می یابد.
مشخصات اثر
بررسی تاثیر و تاثر متقابل آموزه های دینی و عقلانیت بر یکدیگر در قرون وسطی اروپا
نویسنده:
مریم کاتوزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دوران قرون وسطی،با وام گیری از فضای فکری یونان باستان و همچنین بهره گیری فراوان ازآموزه های مسیحیت،ترکیبی بی بدیل از آمیزش دین و فلسفه ارائه داد که در نوع خود یگانه بود.اینکه فلسفه چه واکنشی در مقابل ورود ایده های دینی در مقولات مورد بحث خود داشته و دین چه میزان به باورهای فلسفی استناد می کرده است،موضوعیست که در این مجموعه،به جد بررسی شده است.حضور دینی قدرتمند،چون مسیحیت،با جهت دادن به افکار عمومی و باورهای دینی مردم،در نوع نگاه و تعریف آنها از فلسفه تاثیر گذاشته و متعاقبا فلسفه نیز با تزریق اندوخته های سالیان خود به دین،آن را مجبور به تطبیق پذیری با خود کرده است.این که در این میان هریک به چه میزان از دیگری تاثیر پذیرفته و بر آن تاثیر گذاشته است،مبحثی است که به تفصیل به آن پرداخت شده اما آنچه مسلم است آنست که این دو حوزه در تماس مستقیم و تنگاتنگ با یکدیگر بوده و حتی با وجود نفی هم،وابستگی و پیوند شدیدی دارند.درست است که دین بر فلسفه تاثیر گذاشته و محدوده و قلمرو حرکتش را محدود کرد،اما فلسفه نیز با ورود به حوزه تفاسیر دینی،آنها را بسیار متحول کرد.
مشخصات اثر
بررسی هماهنگی عقل و نقل در مسأله توحید از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
فاطمه زارع
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
علوم انسانی , عقل , عقل , عقل(منطق)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
بررسی هماهنگی عقل و نقل در مسأله توحید از دیدگاه ملاصدرابه کوشش فاطمه زارع یکی از مسائلی که از دیرباز مورد توجه محققین و اندیشمندان واقع شده است رابطه عقل ودین و نسبت میان این دو می باشد ،دراین خصوص، آن چه کانون توجه نگارنده قرار گرفته است دیدگاه ملاصدرا دربارهنحوه سازگاری عقل و دین در مسأله توحید است که آیا از دیدگاه وی این دو مقوله با یکدیگر در تعارض بوده، و یکی دیگری را برنمی تابدیا چنین نیست؟ لذا، پرسش اصلی تحقیق چنین است که؛ در یکی از مهم ترین اصول ادیان توحیدی که همان اصل توحید است هماهنگی عقل و دین از منظر ملاصدرا چگونه می باشد؟ در این تحقیق،طی شش فصل، و با روش توصیفی _تحلیلی به موضوع مذکور از دیدگاه حکمت متعالیه ملاصدرا پرداخته ایم به این ترتیب که پس از فصل کلیات آرای متکلمان و حکیمان را آورده ، پس از فراهم شدن شناخت کلی از مبحث ، آرای صدرا در زمینه عقل و دین در مراتب توحید را به طور مجزا موردفحص و بررسی قرار داده، و هر یک از شاخه های اصلی آن یعنی توحید ذاتی ،توحید صفاتی، توحید افعالی و توحید عبادی را از دریچه عقل و دین و با نگاه ملاصدرا به بحث نهاده ایم. نتیجه این که؛ ملاصدرا با حساسیت تمام در هماهنگی عقل و دین کوشیده و در این زمینه ضمن آن که در کتاب های فلسفی خویش از آیات و روایات بهره گرفته، و از شعاع نور کلمات معصومان (ع) روشنی یافته، در تفسیر ها و شرح هایی که بر قرآن و روایات نوشته است از نور برهان و فلسفه خویش نیز مدد جسته، و فهمی هماهنگ با اندیشه های متقن فلسفی خود ارائه نموده است.می توان گفت رویکرد ملاصدرا در گزینش آیات و روایات مناسب بحث، بار عقلی داشتن و تفسیر فلسفی برتافتن هر یک از شواهد نقلی است کلید واژگان: عقل، دین،اصل توحید، ملاصدرا، توحید ذاتی، توحید صفاتی، توحید افعالی، توحید عبادی، قرآن ، حدیث
مشخصات اثر
تبیین عقل و عقلانیت در قرآن کریم
نویسنده:
حسین قاسمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پژوهش ضمن تعریف و بیان کلیاتی در مورد عقل و عقلانیت، به بیان دیدگاه‌های مختلف اعم از عقل‌گرا و عقل ستیز پرداخته شده و سپس دیدگاه قرآن در تبیین عقل مورد بررسی قرار می‌گیرد.عقل از نظر قرآن، حجت و معتبر و مصون از اشتباه است چون علاوه بر تأکید بر آن، موضوعاتی عقلی مطرح کرده و در مواردی هم مستقیما به استدلال عقلی پرداخته استهمین طور عقل قرآنی به دنبال حقیقت و ناظر به غیب است و با تکیه بر فطرت، باعث هدایت می‌شود به شرط این که همراه تقوا،‌ علم، سلامت درونی و رعایت اصول منطقی و... بوده و از گناهپیش داوری، گمان، تعصب و تقلید پرهیز کند. عقل قرآنی کارکردهایی دارد از جمله تکامل و تربیت عاقل ، کشف حق و مصلحت، سعادت و فرهنگ سالم و هدایت انسان به راه درست.عقلانیت از دیدگاه قرآن مبتنی بر واقع‌گرایی و مبناگرایی است یعنی ناظر به واقع و منتهی به بدیهیات می‌شود. قرآن ملاک عقلانیت را حقیقت و معیار آن را دلیل معتبر وانسجام می‌داند نه صرف دستور یا سلیقه و قرارداد. عقلانیت شرائطی دارد از جمله اثبات شدن، جامعیت، یقینی بودن، واقع ‌نمایی ، معنویت. همچنین اموری مانع از آن هستند مثل احساس‌گرایی، تقلید، کتمان حقیقت.در رابطه عقل و دین، قرآن قائل به عقلانیت اعتدالی است که کلیات اعتقادی دین را قابل بررسی عقلانی دانسته و رسیدن به یقین را ممکن می‌داند.در نتیجه عقل قرآنی عقلی است که علاوه بر استفاده از منابع گوناگون، مبتنی بر فطرت و به دنبال حقیقت است لذا دیدگاه متکلمان شیعه موافق و بقیه دیدگاه‌ها مخالف قرآن هستند.
مشخصات اثر
رابطه عقل و ایمان از منظر قرآن
نویسنده:
سهیلا لطفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهرابطه عقل و ایمان یکی از مهمترین مسائل در حوزه فلسفه دین است که در این پژوهش در صدد بررسی آن از منظر قرآن هستیم. سوال این است که آیا ایمان و باور دینی باید الزاماً مبتنی بر عقل و استدلال یقینی باشد؟ دیدگاه‌های مختلفی در این باب وجود دارد: عقل‌گرایی حداکثری، ایمان‌گرایی افراطی، ایمان‌گرایی معتدل، معرفت شناسی اصلاح شده، دیدگاه مصلحت اندیشانه یا اراده گرا، عقل‌گرایی انتقادی و عقل‌گرایی اعتدالی.دیدگاه قرآن در مورد این مسئله، عقل‌گرایی اعتدالی است. از منظر قرآن، عقل به عنوان معیار تشخیص درستی و نادرستی اعتقادات، حجت و معتبر است. قرآن برای اغلب آموزه های دینی مانند: وجود خدا، توحید، نبوّت و معاد براهین و استدلال‌های عقلی اقامه کرده است و باورهای نادرست مشرکان و بت پرستان را با استدلال‌های عقلی رد کرده است. از سوی دیگر، عقل محدودیت‌هایی دارد و قادر به فهم همه امور نیست و عواملی مثل گناه مانع ورود معرفت و خطاپذیری آن می‌شود و در اینجا رجوع به سنت در کنار عقل ضرورت می‌یابد.براهین قرآنی، مثل برهان جهان شناختی در اثبات وجود خدا، گر چه از نظر منطقی قاطع و صحیح هستند ولی این به این معنا نیست که قانع کننده برای همگان باشد چون مقام صدق از مقام اقناع و مقام علم از مقام ایمان جداست و ممکن است کسی با وجود صدق دلایل قانع نشود و با وجود علم به چیزی به آن ایمان نیاورد. قرآن عواملی چون: ظلم، آزادی هوی و هوس و مقدم داشتن زندگی دنیوی بر اخروی را برای عدم ایمان آوردن برخی ذکر کرده است.از منظر قرآن، عمل گرچه داخل در مفهوم ایمان نیست؛ ولی رابطه‌ای دو سویه میان ایمان و عمل صالح وجود دارد به گونه‌ای که نشانه ایمان عمل صالح است و از سویی خاستگاه عمل صالح، ایمان به خدا است.
مشخصات اثر
تطبیق عقل و عشق در حدیقه سنایی و منطق الطیر عطار
نویسنده:
محبوب محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عقل و عشق همواره دو ابزار اصلی شناخت و معرفت بوده است از این رو گروهی عقل را وسیله شناخت و معرفت میدانند و گروهی عشق را، و بین این دو گروه همیشه تقابل و تعارض بوده استتحقیق این است که علیرغمِ هم‌مکتب بودنِ آن دو عارف (مراد اشراقی بودنِ آنهاست)، سنایی در دوران پختگی (که حدیقه نیز حاصل دوران پختگی اوست)، عقل را که حکمت مشّائی، به‌عنوان بهترین وسیلۀ شناختِ حقایق، مطرح کرده است، زمانی می‌پذیرد که به آن صبغۀ دینی زده باشد.بسیاری از عارفان، از جمله، «عطار» معتقدند: «عقل» حتی عقلِ انبیا و اولیا، برای رسیدن به حقایق و دقایق غیبی کافی و وافی نیست و «عشق» تنها جوهری است که شناخت خدا را برای آدمی میسّر می‌کند. «سنایی»، به‌خصوص، در «حدیقه» نسبت به «عقل»، نظری حکیمانه دارد و بر این باور است که در صورتی که «عقل» و حتی «عشق» منوّر به نور شرع باشند و هر دو از دین نشأت بگیرند، می‌توانند راهنمای آدمی برای شناخت حقایق باشند. عواملی از قبیلِ روشن كردن اين حقیقت كه عارفان، به‌ویژه، «سنایی» و «عطار» چه برداشتي از دو مقولۀ عقل و عشق دارند و به چه دلیلی آن دو را برابر هم قرار می‌دهند و همچنين روشن كردن جايگاه عقل كلّي و اهميّت آن نزد «سنايي» و «عطار»- كه جوهر انسان است و اينكه اهل تصوف خود، از مُحبّان عقل هستند و عدمِ توجه دقيق به اين مسأله باعث می‌شود كه عشق، دشمنِ عقل فرض شود و ... ، از ضرورت‌های اصلی توجه بنده به موضوع این پژوهش بوده است.1. دست‌یابی به تعاریفی مشخص از عقل و عشق.2. شناخت جایگاه عقل و عشق نزد عارفان.3. عقل و عشق و جایگاه آن دو از از دیدگاه سنایی.4. عقل و عشق و جایگاه آن دو از دیدگاه عطار.5. شناخت عقاید و افکار سنایی و عطار در خصوص عقل و عشق.6. ایجاد تحول در نگرش مردم نسبت به عقل و عشق از نظر عارفان.
مشخصات اثر
علل تجدید نبوتها و مساله ختم نبوت از دیدگاه عقل و نقل
نویسنده:
علیرضا عظیمی دخت شورکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع این پایان‌نامه "علل تجدید نبوتها و مسئله خاتمیت " می‌باشد که ابتدا جهت آشنایی با بحث و ارائه کلیات در فصل اول، چهار بحث مجزی ارائه شده است : -1 بحث مفهومی از واژه‌های "نبی" و "خاتم" -2 بیان اهداف انبیاء از زبان قرآن و از دیدگاه اندیشمندان مسلمان -3 تفاوت پیامبران تشریعی و تبلیغی و تعداد انبیاء و پیامبران اولوالعزم -4 بیان دیدگاه و نظرات در مورد نسخ در شرایع و امکان و وقوع نسخ در شرایع. در فصل دوم اصل موضوع که به دو بخش تقسیم شده است یعنی "علل تجدید نبوتها" و "مسئله خاتمیت " هر کدام به طور مجزی، از دیدگاه نقلی، یعنی از زبان قرآن و روایات بررسی شده است و علل تجدید نبوتها بیان شده و خاتمیت حضرت محمد (ص) اثبات شده است . فصل سوم ابتدا علل تجدید نبوتها از دیدگاه اندیشمندان مسلمان ارائه گردیده است و پس از آن مبحث "خاتمیت " با تحلیل به دو سوال: -1 علل عدم تجدید نبوتها؟ -2 علت شایستگی دین اسلام در باقی بودن در جایگاه خود و جاویدان ماندن آن، تفصیل بیشتری پیدا کرده است . که در این راستا استاد شهید مرتضی مطهری به تفصیل ارائه گردیده است و پس از آن دو نظر مشهور در این مورد بیان و تحلیل و نقد گردیده است تا به طور کلی توانسته باشیم یکی از مهمترین و سوال‌خیزترین مباحث دینی را در حد بضاعت مزجاه خود تبیین کرده باشیم.
مشخصات اثر
عقل و دین
عنوان :
عقل و دین
نویسنده:
ذاکر حسین پارسا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله حاضر که با عنوان "عقل و دین" تهیه و تدوین گردیده است دارای یک مقدمه و شش فصل می باشد. فصل اول به تعریف دین و عقل اختصاص یافته است. فصل دوم در باب اهمیت عقل و دین است. فصل سوم به نقد تئوری "پندار بی نیازی بشر از دین" اختصاص یافته است. فصل چهارم پندار تعارض عقل و دین و علل پیدایش چنین پنداری در جامعه اسلامی و غربی بررسی و ارزیابی گردیده، فصل پنجم قلمرو عقل و دین و حیطه کاربردی ابزار حسی، قلبی و شهودی و گرایش های سه گانه نسبت به عقل و دین تبیین گردیده است. فصل ششم همسویی و هماهنگی عقل و دین است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 168