جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از انجام این پژوهش، بررسی اسلوب ادبی در صحیفة سجادیه است. نزد اهل صناعت و فن، اسلوب عبارت است از طریقه‌ای که ترکیب‌ها بر طبق آن ساخته، یا قالبی که ترکیب‌ها در آن ریخته می‌شوند... پس هر فنی از سخن، اسلوب خاص خود و سبک‌های متفاوت دارد؛ روشی خاص که یک هنرمند از طریق آن، افکار، عواطف و انفعالات درونی خود را به دیگران منتقل می‌کند. چنان‌که می‌دانیم، انسان‌ها در تعبیر امور درونی، نه تنها با هم متفاوتند، بلکه در تفسیر یک موضوع و اندیشه نیز هم‌سو نیستند. اسلوب، یک عنصر مهم در ادبیات است و در بسیاری مواقع، نقش لاینفکی از ادبیات را ایفا می‌کند. همچنین، این عنصر را می‌توان در تمام کارها نقش داد، به طوری که خداوند تعالی نیز اسلوب را در قرآن به شیوه‌های مختلف آورده‌است؛ آنجا که خداوند به موسی و هارون فرمان می‌دهد که با فرعون با اسلوب و شیوه‌ای خاص برخورد کند، شاید متذکر شود و بترسد: Pاذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى * فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّیِّنًا لَّعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشَىO (طه/43ـ44). این سؤال به ذهن خوانندگان متون اسلامی، از جمله صحیفة سجادیه و نهج‌البلاغه متبادر می‌شود که چرا اسلوب امام سجاد(ع) با اسلوب علی(ع) در نهج‌البلاغه متفاوت است؟ در مقالة حاضر سعی شده‌است تا بر تکیه بر روش پژوهش توصیفی‌ـ تحلیلی (اسنادی) با بررسی گزینشی از دعاهای صحیفة سجادیه به اسلوب ادبی یادشده و روش امام سجاد(ع)در طریقة جاجت بردن به آستان یار و طلب از ایشان بررسی شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد کهامام سجاد(ع) معانی دقیق عرفانی، فلسفی و اعتقادی را با کلامی ساده، رسا و شیوا بیان فرموده‌اند و با اسلوبی متأثر از قرآن، اثری شایستة فهم و درک برای همگان فراهم آورده‌اند و هر خواننده‌ای از اقشار مختلف مردم، با پرداختن به ادعیه صحیفةسجادیه، مجذوب اسلوب شیوا و روان آن می‌گردد و زبان ائمة معبود خویش را می‌خواند.

یکی از باورهای مهم در میان مسلمانان، به‌ویژه شیعیان، زیارت و توسل به قبور، خاصه قبور انبیا و اولیاست. این اعتقاد موجب شکل‌گیری مسافرت‌های فردی و ‌جمعی به ‌صورت پیاده و سواره برای دعا و طلب حوایج نزد این مقابر شده‌است. سلفیان تکفیری با بدعت دانستن زیارت قبور و سفر برای آن، به تخریب مقابر انبیا و اولیا و نیز تکفیر زایران و کشتار آن‌ها می‌پردازند. مقالة پیش رو با هدف بررسی اصالت فتواها و استدلال‌های برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین چهرة این فرقه، ‌یعنی ابن‌تیمیه، در سه بخش دیدگاه «ابن‌تیمیه»، «ادلة ابن‌تیمیه» و «ارزیابی آن‌ها» شکل ‌گرفته‌است. در این مقاله، با روشی اسنادی ‌ـ تحلیلی به جمع‌آوری ادله و مستندات ابن‌تیمیه پرداخته می‌شود. سپس با ارزیابی و تحلیل این ادله و آشکار کردن تناقض آن‌ها با ادلة قرآنی و روایی، بی‌پایه و‌اساس بودن عقیدة ابن‌تیمیه و سلفیان ثابت می‌شود و در پایان به این نتیجه می‌رسیم که ادلة فراوانی از قرآن، سنت و اجماع مسلمین بر مشروعیت زیارت قبور و سفر برایان وجود دارد و دیدگاه ابن‌تیمیه و پیروان او مستند شرعی ندارد و مخالف کتاب، سنت و سیره هست.

پژوهش حاضر با روش توصیفی و مطالعات کتابخانه‌ای به مقایسة تطبیقی آرای امام موسی صدر و شیخ محمد عبده به ‌عنوان نمونه‌هایی از عقل شیعی و نومعتزلی پرداخته، جایگاه «عقل» را نزد آنان روشن کرده‌است و از طریق استناد به نمونه‌هایی از آیات قرآن، سعی در نشان دادن استدلال عقلی آن‌ها در تفسیر قرآن با تأکید بر مسائل اجتماعی دارد. پرسش اصلی تحقیق چنین مطرح می‌شود: موضع مشترک امام موسی صدر و شیخ محمد عبده دربارة «عقل» و جایگاه آن در تفسیر چیست؟ در پاسخ به این سؤال، بر حجیت عقل به‌ عنوان یکی از مدارک تفسیر عقلی تکیه می‌شود. سرانجام، با بررسی نظرات ایشان به این نتایج می‌رسد که هر دو در امکان فهم و جواز تفسیر قرآن برای همة انسان‌ها اتفاق ‌نظر دارند. همچنین، هر دو قائل به حجیت عقل در تفسیر قرآن هستند و در پایان، هر دو از عقل در تفسیر قرآن، به‌عنوان قوة درک بدیهیات، تبیین و توضیح، استنباط گزاره‌های نظری و تأویل بخشی از ظواهر قرآن بهرة کافی را برده‌اند

انسجام، عوامل و روابط انسجامی در نگاهی ساده موضوعی بدیهی به نظر می‌رسد، اما نگاهی موشکافانه‌تر به موضوع مشخص می‌کند که عوامل انسجامی نقشی مهم در برقراری ارتباط به عنوان وظیفة اصلی زبان ایفا می‌کنند. در این پژوهش، به اهمیت عوامل انسجامی در ترجمة قرآن مجید به زبان انگلیسی تأکید شده‌است. در این بررسی مشخص شد که بی‌توجهی به عوامل انسجامی در ترجمة قرآن، منجر به ترجمه‌های غیرمنسجم و بی‌کیفیت می‌گردد. نویسندگان می‌کوشند علت این موضوع را بررسی کنند که مترجمان قرآن چگونه می‌توانند ترجمه‌های دقیق، فصیح، منسجم و پذیرفتنی ارائه نمایند که به متن قرآن نزدیک‌تر است. بنابراین، محققان سه مترجم قرآن را انتخاب کرده‌اند (جان اربری مسیحی، طاهره صفارزاده مسلمان و شیعه، عبدالله یوسف علی مسلمان و سنّی) و نیز دو عامل انسجامی ارجاع و تضاد را نیز از میان عوامل انسجامی بر اساس الگوی هالیدی و حسن برگزیده‌اند (در پژوهش‌های مربوط به انسجام متن، پژوهشگران بیشتر نظریات هالیدی و حسن را به طور عام به عنوان الگوی کار قرار، و تحقیقات را انجام داده‌اند). براین اساس، نویسندگان این مقاله ترجمه‌های مترجمان نامبرده را دربارة این دو عامل انسجامی و بر پایة مدل مربوط در آیات 21 تا 35 سوره ی یوسف بررسی کرده‌اند و تفاوت‌های‌ ترجمة آن‌ها را نیز یاد نموده‌اند. سرانجام، مشخص شد که جان اربری ترجمه‌ای دقیق‌تر، روان‌تر، فصیح‌تر و کامل‌تر را نسبت به دو مترجم دیگر انجام داده‌است؛ زیرا به عوامل انسجامی مربوط دقت کرده‌است و آن عوامل را در ترجمة خود مدّ نظر قرار داده‌است. در نتیجه، ترجمة او پذیرفتنی‌تر و نزدیک‌تر به متن مبدأ (قرآن) ‌است.

در این پژوهش، شرایط لازم از نظر ایمان، تقوا، علم و اجتهاد قاضی برای نشستن بر مسند قضاوت در حکومت اسلامی، با استفاده از آیات قرآن کریم و روایت معصومان(ع) که در کتاب کافی بازتاب یافته، تبیین شده‌است. بر اساس آیات قرآن کریم، تحقق چهار ویژگی مهم «ایمان»، «علم»، «عدالت» و «تقوا» برای یک قاضی ضروری است. از میان این ویژگی‌ها، علم قاضی مورد توجه فقها بوده‌است و دو دیدگاه لزوم اجتهاد و عدم لزوم آن طرح شده‌است. طرفداران دیدگاه نخست، به روایت «عمربن‌حنظله» و گروه دیگر به روایت «ابوخدیجه» استناد می‌کنند. با توجه به توصیة اَکید دین اسلام نسبت به جان، مال و ناموس مردم، احتیاط حکم می‌کند که شرط اجتهاد را در قاضی لازم بدانیم. از سوی دیگر، می‌توان تفصیل ویژگی‌های قاضی در قرآن کریم را در روایات معصومان(ع) جست که لزوم رعایت مساوات، حتّی در نوع نگاه قاضی به دو سوی نزاع از این جمله است. این پژوهش در روش گردآوری مطالب، کتابخانه‌ای است و در نحوة استناد داده‌ها، از شیوة اسنادی پیروی می‌کند و روش آن در تجزیه و تحلیل مطالب و محتوا، از نوع توصیفی‌ـ تحلیلی است.