جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهم‌ترین جنبه‎های اعجاز قرآن کریم، اعجاز ادبی آن است که این امر موجب شده که قرآن کریم از دیرباز مورد توجه ادیبان و زبان‎شناسان قرار گیرد. با رشد و گسترش مباحث زبان‎شناسی در حوزه‎های تئوری و کاربردی، دانشمندان اسلامی به ارزش‌های این دانش پی برده و قوانین و شیوه‎های آن را با دقت مورد بررسی قرار داده و در پی اجرای آن در قرآن کریم به‌عنوان بلیغ‎ترین کلام هستند. در راستای این هدف، در این نوشتار به تحلیل سبک شناسانه سوره حجرات پرداخته شده است. در تحلیل سبک شناسانه این سوره به سه سطح زبانی، ادبی و فکری توجه شده است. در سطح زبانی این سوره به نکات آوایی، صرفی و نحوی توجه شده است. در سطح ادبی به مجاز، استعاره، کنایه و طباق پرداخته شده است و در سطح فکری نیز به تصویر پردازی‌های قرآن در مورد غیبت و همچنین علم خداوند، اشاره شده است.

تصویب و تخطئه جزء یکی از احکام و لوازم اجتهاد می‌باشد. از نظر امامیه، امکان تخطئه در اجتهاد وجود دارد، به این دلیل که در واقع، حکم شارع وجود دارد، اما ممکن است مجتهد به حکم واقع نرسد. از نظر اهل تصویب، حکم تمام موضوعات وجود ندارد و در این موارد، امر تشریع به مجتهد واگذار شده‌است. آنچه مجتهد می‌گوید، حکم شارع است و به همین سبب، همیشه مجتهد، مصیب می‌باشد. نظریة تصویب ارتباط نزدیکی با بحث قرائت‌های مختلف دارد. کسانی که قائل به نظریة قرائت‌های مختلف می‌باشند، همانند اهل تصویب می‌گویند: «قرائت‌های مختلف و متفاوتی که از یک متن صورت می‌گیرد، همگی صحیح می‌باشد و امکان تخطئه وجود ندارد»، بازگشت نظریة تصویب و قرائت‌های مختلف به نظریة نسبیت می‌باشد. قرائت‌های مختلف متأثر از هرمنوتیک فلسفی می‌باشد. در این مقاله سعی داریم بطلان نظریة تصویب و صحت نظریة تخطئه را با روش آیات و روایات ثابت کنیم. در همین راستا، باید به چند سؤال پاسخ داد: 1ـ دلایل و مستندات قائلان به تصویب چیست؟ 2ـ دلایل امامیه بر ردّ تصویب و دفاع از تخطئه چیست؟ 3ـ آیا دیدگاه اهل سنت دربارة تصویب، همان مسئله قرائت‌های مختلف از دین است؟.

شناخت سرشت و فطرت انسانی یکی از مباحث بسیار اساسی قرآن مجید، سنت مأثور، عرفان و فلسفة اسلامی است. با توجه به شناخت فطرت، حقیقت و ماهیت انسان از دیگر انواع حیوانات متمایز می‌گردد. نویسندة مقاله، در این جستار کوشیده تا ماهیّت «سرشت» انسان و چگونگی «سرنوشت» آدمی را از دیدگاه علامه طباطبائی ارائه نماید. علامه در آثار گوناگون خویش، به‌ویژه در تفسیر المیزان، در باب سرشت و سرنوشت انسانی مباحث ژرفی دارد. به طور کلّی، از نظر علامه، شناخت سرشت و فطرت انسان موجبشناخت سر نوشت ویمی‌گردد، چون آدمی موجودی است که از حیث نوع خلقت، نامتناهی ظلّی و در عین حال، دین‌گراست. بدیهی است که چنین موجودی، انتخاب‌گر و مختار است که خود سرنوشت خویش را رقم می‌زند وکمال مطلوب خود را در گزینش دین می‌یابد؛ به بیان دیگر، انتخاب‌گری و دین‌گرایی انسان، لازمة نوع خلقت و سرشت اوست و کمال نهایی وی در پیروی از دستورهای دین است.