جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 493
ابن رشد
عنوان :
ابن رشد
نویسنده:
سوسن کشاورز
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
صفحات :
از صفحه 1 تا 6
مشخصات اثر
بررسی و نقد تطبیقی دیدگاه غزالی و ابن رشد درباره فلسفه و دین و استنتاج دلالت‌های آن در تربیت دینی
نویسنده:
عبدالکریم مشکوتی تروجنی؛ استاد راهنما: اکبر رهنما؛ استاد مشاور: محسن فرمهینی فراهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست منابع
چکیده :
این پژوهش به بررسی و نقد تطبیقی دیدگاه‌های ابوالحسن غزالی و ابوعلی ابن رشد درباره ارتباط فلسفه و دین می‌پردازد. هر دو این متفکران اسلامی، با وجود تفاوت‌های روش‌شناختی و محتوایی، تأثیر عمیقی بر اندیشه اسلامی و تربیت دینی دارند. غزالی بر اهمیت تجربه دینی و معارف نقلی تأکید دارد و به ارتقاء روحانی انسان می‌پردازد، در حالی که ابن رشد بر رابطه عقل و وحی و هماهنگی آن‌ها تأکید می‌کند. این پژوهش با تحلیل تطبیقی این دیدگاه‌ها، دلالت‌های آنها را برای تربیت دینی، به ویژه در زمینه تقویت تفکر عقلانی و تعمیق تجربه‌های معنوی، بررسی می‌کند. هدف نهایی این مطالعه، ارائه راهکارهایی برای ارتقاء تربیت دینی با الهام از اندیشه‌های این دو فیلسوف بزرگ است. این پژوهش به بررسی و نقد تطبیقی دیدگاه‌های ابوالحسن غزالی و ابوعلی ابن رشد در زمینه فلسفه و دین می‌پردازد. هر دو اندیشمند با رویکردهای متفاوتی، سعی در پاسخ به چالش‌های موجود در ارتباط بین فلسفه و دین در دنیای اسلام داشتند. غزالی، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین متفکران مسلمان، بر اهمیت تجربه دینی و تکیه بر معارف نقلی تأکید دارد و در آثارش به نقد فلسفه و چالش‌های آن با اصول دینی می‌پردازد. او معتقد است که عقل و وحی باید در راستای ارتقاء روحانی انسان هماهنگ شوند و در برخی موارد، قدرت عقل را در فهم دین محدود می‌داند.از سوی دیگر، ابن رشد به عنوان نماینده پارادایم عقل‌گرا، تلاش می‌کند تا فلسفه را با دین همسو کند و به این باور است که عقل می‌تواند به درک بهتر شریعت کمک کند. او بر این نکته تأکید دارد که بین تعالیم دینی و مفاهیم فلسفی می‌توان هماهنگی برقرار کرد و فلسفه را ابزاری برای درک عمیق‌تر آموزه‌های دینی می‌داند.این پژوهش با بررسی تطبیقی دیدگاه‌های غزالی و ابن رشد، دلالت‌های آنها را در حوزه تربیت دینی تحلیل می‌کند و به رشته‌های مختلفی از جمله تربیت اخلاقی و شناختی می‌پردازد. هدف نهایی این بررسی، ارائه راهکارهایی برای ارتقای تربیت دینی است که از دو رویکرد مختلف این دو فیلسوف بزرگ الهام می‌گیرد. این مطالعه می‌تواند به بهبود روندهای آموزشی و تربیتی کمک کند و به‌ویژه در ایجاد تعادلی میان عقل و ایمان، و نیز در تقویت تفکر انتقادی و تجربه‌های معنوی دانش‌آموزان تأثیرگذار باشد.
مشخصات اثر
تطبیق دیدگاه ابن رشد و مولوی در مساله بایسته های اهل تاویل قرآن کریم
نویسنده:
عباس بخشنده بالی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
تصرف در معنای ظاهری کتاب مقدس(قرآن کریم) و جایگزینی معنایی دیگر که در باطن آن لحاظ گردیده یکی از دغدغه های مهم اندیشمندان دینی است. علی رغم مخالفت برخی اندیشمندان در فرقه های مختلف اسلامی، موافقان تاویل دینی به تبیین و توجیه آن پرداخته اند. پرسش تحقیق این است که: معتقدان به جواز تاویل در قرآن، در جایگزینی معنای باطنی به جای معنای ظاهری چه اموری را باید مد نظر قرار بدهند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای در صدد است به بررسی تطبیقی دیدگاه ابن رشد و مولوی پیرامون ویژگی های اهل تاویل بپردازد. یافته های پژوهش حاضر این است که هر دو اندیشمند به تاویل در متون مقدس معتقد هستند. ابن رشد به عنوان فیلسوف مسلمان یکی از مهم ترین شرایط اهل تاویل را آشنایی با استدلال عقلی می داند. از سویی دیگر، مولوی به عنوان عارف مسلمان مهم ترین ویژگی اهل تاویل را سلوک در وادی شهود عرفانی می داند.
صفحات :
از صفحه 110 تا 138
مشخصات اثر
Averroës and the Inductive Turn: Revealing the Path to Modernity
نویسنده:
John Pottenger
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
صفحات :
از صفحه 261 تا 288
مشخصات اثر
غایت اخلاقی اسلوب ادبی و گفتار شرعی از دیدگاه ابن‌ رشد
نویسنده:
رامونا عیسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
چکیده :
ابن‌رشد در تلخیص بوطیقا به ابداعات و نوآوری‌هایی دست زده است؛ او ‌در این کتاب بیشتر قوانین شعر را به گونه‌ای بیان می‌کند که مطابق طبع زبان عرب باشد. حال این پرسش مطرح می‌شود که مقصود ابن‌رشد از این ابداعات چیست. در این ‌مقاله ‌سعی شده است با بررسی ‌یکی ‌از ‌‌ابداعات ‌‌او در ‌تلخیص‌بوطیقا‌ به این‌ پرسش ‌پاسخ ‌داده ‌شود. در ‌این ‌مطالعه غایت اخلاقی اسلوب ادبی و گفتار شرعی ابن‌رشد ذیل‌ دو موضوع بیان می‌شود: ‌جایگاه اشعار و اسلوب ادبی در اخلاق و غایت اخلاقی شعر در گفتار شرعی. ابن‌رشد در‌ این موضوعات اهداف اخلاقی را دنبال کرده است. او در عین ستایش بعضی از اشعار عربی از نظر زیبایی و اسلوب ادبی، اهداف موردنظر آن‌ها را به‌دلیل حقارت و بیهودگی‌ مذمت کرده است؛ زیرا اشعار شاعران عرب به‌دور از تربیت اخلاقی‌اند و قادر به تربیت جوانان نیستند. از نظر ابن‌رشد، ‌هر ‌عملی‌ با‌ تشبیه ‌و ‌محاکات به‌سوی دو امر حسن ‌و ‌قبح ‌یا فضیلت ‌و ‌رذیلت کشیده می‌شود. فضیلت اخلاقی در گفتار ‌شرعی به‌ویژه در قصۀ حضرت یوسف (ع) به‌خوبی نشان داده می‌شود؛ شقاوت از جانب برادران بر یوسف موجب تغییرات در نفس او شد. به سخن دیگر، ترس از خدا و رحم به برادران موجب کسب فضایل بیشتر در او گردید. بدین ترتیب، یوسف (ع) به سعادت دست می‌یابد و جایگاه اخلاق را نشان می‌دهد. لذا غایت اخلاق در تلخیص بوطیقا با آیات قرآن و گفتار شرعی کامل می‌شود؛ زیرا ابزار کاملی برای تربیت انسانی فراهم می‌کند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 43
مشخصات اثر
ابن‌ رشد و دیدگاه‌های اثرگذارش در پیدایش روشن‌ اندیشی غرب
نویسنده:
یحیی یثربی؛ ویراستار: پروین حیدری
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
صفحات اولیه کتاب
وضعیت نشر :
تهران: نگاه,
مشخصات اثر
تأمّلى بر دیدگاه ابن ‏سینا و شیخ اشراق در اصالت وجود یا ماهیت
نویسنده:
مجید احسن، حسن معلّمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
مسئله اصالت وجود یا ماهیت یکى از مهم‏ترین مسائل فلسفى مى‏باشد که اگرچه به طور مستقل از زمان میرداماد و ملّاصدرا مطرح شده است، امّا محتوا و مبانى آن را مى‏توان در اندیشه فیلسوفان پیشین نیز سراغ گرفت؛ بدین لحاظ، در این مقاله، سعى داریم تا این مسئله را از دیدگاه ابن‏سینا و شیخ اشراق به عنوان نمایندگان مکتب‏هاى فلسفى مشّاء و اشراق بررسى کنیم. بنابراین، پرسش اصلى پژوهش حاضر این است که دیدگاه ابن‏سینا و شیخ اشراق در این‏باره چیست؟ مدّعاى مقاله این است که: اگرچه شیخ اشراق کلام ابن‏سینا در مورد عروض وجود بر ماهیت را عروض خارجى فهم کرده و با انتساب قول به زیادت ذهنى و خارجى وجود بر ماهیت به مشّاء، خود به نفى زیادت خارجى وجود بر ماهیت پرداخته و آن را به گونه‏اى نفى کرده که به نفى زائد یعنى وجود منتهى گشته (و در نتیجه، شیخ معتقد شده که ماهیتْ امر متحقّقِ خارجى و اصیلى است که منشأ انتزاع مفهوم وجود مى‏گردد، و بدین لحاظ، مجعولیت ذاتى از آنِ ماهیت مى‏باشد)؛ امّا این انتساب باطل است، زیرا ابن‏سینا با ملاحظات دقیق خویشْ بر عروض ذهنى ـ و نه خارجى ـ وجود بر ماهیت تأکید دارد. بدین لحاظ، ابن‏سینا به تحقّق خارجى و اصالت وجود تصریح کرده و جعل و علّیت را نیز از شئون وجودى دانسته است.
صفحات :
از صفحه 11 تا 36
مشخصات اثر
ن‍ه‍اي‍ه‌ ال‍م‍رام‌ ف‍ي‌ ع‍ل‍م‌ ال‍ک‍لام‌ المجلد2
نویسنده:
تالیف علامه الحلی، تحقیق: فاضل عرفان، اشراف: جعفر سبحانی
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : موسسه امام صادق علیه السلام,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه حلی , جعفر سبحانی
چکیده :
نهاية المرام في علم الكلام كه مفصل‌ترين كتاب كلامى شيعه است، در قرن هشتم نوشته شده است. اين كتاب نزد خود مؤلف هم از جامعيت خاصى برخوردار بوده است، به طورى كه در كتاب‌هاى ديگرش(كشف المراد، نهج المسترشدين، كشف الفوائد و...) بعضى از مسائل را به اين كتاب ارجاع داده است. اين كتاب از يك مقدمه و سه مقاله تشكيل شده است. مقدمه در بيان شرف علم كلام، موضوع، غايت و مرتبۀ آن است و مقالات به اين شرحند: الف: بيان تقسيمات معلومات معلومات به معلومات موجود و معدوم تقسيم مى‌شوند و مباحث هر كدام در فصل‌هاى جداگانه مورد بررسى قرار مى‌گيرد. مؤلف در بحث وجود به: بداهت مفهوم وجود، بيان ماهيت وجود، اشتراك وجود، زيادت وجود بر ماهيت، وجود ذهنى و مشكك بودن وجود، پرداخته است. او در زمينۀ عدم: بداهت تصور عدم، شيئيت نداشتن عدم و علم به معدومات را شرح مى‌دهد. معلومات از حيث وجوب، امكان امتناع تقسيم شده و در سه فصل، وجوب و احكام و امتاش و همين طور امكان و اقسام و احكام هريك از قسمت‌ها، مورد بررسى قرار مى‌گيرد. معلومات اولا به ماهيت، جزء ماهيت و خارج ماهيت و ثانيا به كلى و جزئى تقسيم مى‌شود و هر كدام از آنها مستقلا توضيح داده مى‌شود. ب: تقسيم موجودات به دو شيوه تقسيم موجودات به قدم و حدوث و تعريف آنها از منظر متكلمين و حكماء و شرح خواص و تقسيمات هر يك از آنها. موجودات طبق نظر اوائل به جوهر و عرض و اعراض خود به اعراض نه‌گانه تقسيم مى‌شوند كه مباحثشان عبارتند از: -بررسى جوهر و اقسام آن. -تقسيم و تعريف عرض. -اقسام عرض در سه مقاله شرح داده شده‌اند: مقالۀ اول: تعريف كم، اقسام كم، تعريف زمان، ابعاد ثلاثه، خلاء، مكان، مكان طبيعى و شكل طبيعى. مقالۀ دوم:-تعريف ماهيت بسيطه و اقسام كيف. -كيفيات فعليه و انفعاليه. -كيفيات استعداديه و انواع آن. -كيفيات مختصه به كميات. -كيفيات نفسانيه(علم، تعقل، قواى نفسانيه، اخلاق، علت لذت و ألم، بقاء كيفيات نفسانيه). مقالۀ سوم: شرح و توضيح: مقولات اضافه، أين، متى، وضع، ملك، أن يفعل و أن ينفعل. ج: تقسيم محدثات از ديدگاه متكلمين. بحث در مورد جواهر با محوريت: جوهر فرد، جسم، هيولى، احكام و عوارض اجسام. توضيح مباحثى نظير: سكون و احكامش، كون و انواعش، حركت و احكام و اقسامش.(اين بخش ناتمام مانده است.)
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مبانی فلسفی حدوث نفس از دیدگاه ابن سینا، غزالی و ابن رشد
نویسنده:
مجتبی یاقوتی‌ نیا؛ استاد راهنما: محسن حبیبی؛ استاد مشاور: قاسم پورحسن
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
موضوع نفس و حدوث آن از دیرباز مورد توجه متکلمان و فیلسوفان بوده، و نظرات مختلف و مناقشات فراوانی را به دنبال داشته است. در این پایان نامه سعی شده مبانی حدوث نفس میان سه متفکر مسلمان یعنی ابن سینا، غزالی و ابن رشد مورد مقایسه قرار گیرد و مشخص شود در چه مواضعی اشتراک و در چه مواردی اختلاف دارند. از این رو ابتدا نظریات ابن سینا در زمینه حدوث نفس و اصول و مبانی آن بیان شده است. وی به جوهریت، تجرد و حدوث نفس معتقد است. سپس نظرات غزالی که در این موارد تا حدود زیادی همسو با نظر ابن سیناست ذکر شده است. اما از آنجایی که غزالی در صدد نقد عقل گرایی صرف فلاسفه و دفاع از دین می باشد و بعضی آراء فلاسفه را بر خلاف تعالیم دینی می بیند، هر چند هم تجرد و هم حدوث نفس را قبول دارد اما در کتاب تهافت الفلاسفه به نقد آراء فلاسفه از جمله در مسائل تجرد و حدوث نفس می پردازد، و می خواهد نشان دهد با برهان عقلی صرف نمی توان به آنها رسید و ناگزیر از مراجعه به تعالیم دینی می باشیم. در ادامه نظرات ابن رشد در زمینه حدوث نفس و مبانی آن مطرح شده است. ابن رشد شارح ارسطو می باشد و به صحت آراء او اعتقاد کامل دارد. لذا در بسیاری از مسائل از جمله تجرد و حدوث نفس آراء متفاوتی نسبت به ابن سینا که از ارسطو گسست فکری دارد ارائه می دهد. او در کتاب تهافت التهافت اشکالات غزالی را پاسخ می دهد ولی در بعضی موارد مثل حدوث نفس که مخالف نظر فارابی و ابن سیناست، همسو با غزالی نظر آنها را رد می کند.
مشخصات اثر
ارزیابیِ نقدهایِ ابنِ رشد بر روشِ متصوّفه در الاهیات
نویسنده:
مجید زمانی علویجه ، فاطمه نظری ، سید احمد فاضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
ابنِ ‌رشد به‌هدفِ نقدِ روشی که «متصوّفه» در استنباط‌هایِ الاهیاتیِ خود برگزیده اند، دو ادعا به آنان نسبت می‌دهد: یک-متصوفه به روش‌هایِ نظری باور ندارند و، دو-به‌باورِ متصوفهْ معرفتْ تنها با پیراستنِ نفس از شهوت‌، و القاء از جانبِ خداوند شکل می‌گیرد. او معتقد است، تنها دلیلِ صوفیان بر این دعاوی ظاهرِ آیاتی از قرآن است؛ امّا ظواهرِ آیاتِ یادشده برایِ اثباتِ مقصودشان بسنده نیست. یک روش برایِ آن‌که موجّه و مقبول افتد، باید هم‌زمان سه مؤلّفه‌یِ «عمومیّت»، «سازگاری با ظواهرِ قرآن»، و «سازگاری با چارچوبِ منطقِ ارسطویی» را برآورد. ازنظرِ اوْ روشِ «متصوّفه» هیچ‌یک از سه مؤلّفه‌یِ گفته‌شده را ندارد. ما فهمِ ابنِ‌رشد از متصوفه را مفروض می‌گیریم و در درستیِ آن چون‌وچرا نمی‌‌کنیم و؛ سپس استدلال می‌آوریم که: (1) می‌توان از مُدّعایِ نسبت‌داده‌شده به صوفیان، صورت‌بندیِ منطقی و نظری ارائه داد؛ صورت‌بندی‌ای که حتا با پیش‌فرض‌هایِ روش‌شناختیِ ابنِ رشد سازگار باشد. (2) ظواهرِ آیاتِ موردِنزاع، به یک‌سان می‌تواند هم مُدعایِ صوفیان را اثبات نماید و هم مُدعایِ ابنِ رشد را. (3) ابنِ رشد در ظهوریابیِ خود از آیاتِ قرآن به شکاکیّتِ معناشناختی دچار می‌شود، ازاین‌رو نمی‌تواند ازپسِ تبیینِ هیچ آیه‌ای برآید. (4) ابنِ رشد در معناشناسیِ خود، تأویل براساسِ مبانیِ فلسفه‌یِ ارسطویی را برگزیده است؛ این‌نحوه تأویل‌کردن نه عمومیّت دارد و نه با ظواهرِ قرآن سازگار است؛ ازاین‌رو ایرادی که ابنِ‌رشد به متصوفه وارد می‌کند، خودشکن است. (5) ابنِ‌رشد از یک‌سو حقِ تأویل را از متصوفه سلب می‌کند؛ اما خودْ فراوان با مفروضاتِ ارسطویی به تأویل مبادرت می‌ورزد. (6) ابنِ رشد بینِ «اطلاق» و «عمومیّت» خلط کرده است.
صفحات :
از صفحه 75 تا 106
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 493