جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 933
ویژگی های حکایات موسیقایی در آثار عطار نیشابوری
نویسنده:
منصوره ثابت زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
حکایات موسیقایی در آثار عطار، حکایاتی است که بافت و ساختاری موسیقایی دارند و برای طرح و درک مبانی و مفاهیم عرفانی، امکانی مهم به شمار می روند. بررسی تعامل عرفان و موسیقی از منظر منظومه های عطار و نیز تذکره الاولیا، فضا و دیدگاه های موسیقایی عطار را نیز مشخص می کند. در منظومه ها و تذکره الاولیاء عطار، 19 حکایت موسیقایی ذکر شده که در این میان، الهی نامه با 9 حکایت موسیقایی بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده است. حکایات منثور در تذکره الاولیا، شش حکایت مستقل اند که منظومه ها فاقد آنند. در حالی که بیشتر حکایات موسیقایی منظومه ها در تذکره الاولیا بارها ذکر شده است. درون مایه حکایات موسیقایی متضمن درک باطن نغمات و حقیقت نفخه الهی و مرافقت و پذیرش اهل موسیقی از دیدگاه مثبت اندیش عرفانی است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 109
نقد اجتماعی و آسیب شناسی تصوف دربوستان سعدی
نویسنده:
عقدایی تورج
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
مقاله حاضر كه بخش كوچكی از يك پژوهش دانشگاهی با عنوان «جامعه شناسـی ادبيـات در بوستان» است، نگاه دو سويه سعدی را به مساله تصوف بررسی می كند. اين مقاله به لحاظ ساختار از سه بخش تـشكيل مـی یابـد: ابتـدا در بـاب تـصوف و دلايـل اجتماعی و چه گونگی انحراف اين جريان فرهنگی تأثيرگذار، به اختصار سخن گفته، سپس بـا استناد به سخنان سعدی در بوستان، نشان داده ام كه او نيز مثل بسياری از شاعران و نويسندگان، زير نفوذ تصوف قرار داشته، و تصوف راستين و صوفيان بزرگ را می ستايد، بـه ايـشان ارادت می ورزد و آنان را به مثابه اسطوره های پرهيز، فضايل اخلاقـی و انـسان دوسـتی بـه مخاطبـان خويش معرفی می كند. سرانجام در بخش نهايی به آسيب شناسی تصوف در بوستان پرداختـه و برخی از رفتارهای ضد اخلاقی صوفی نمايان و مريدان ناآگاه و نااهل مشايخ را كه نه در شرع جايز است و نه در عرف پسنديده، در اين كتاب بررسی كرده ام.
صفحات :
از صفحه 51 تا 73
ردپای عرفان و تصوف در تمثیل دو مار ادبیات مانوی و ادبیات کلاسیک ایرانی
نویسنده:
فرناز هوشمندرجبی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
تمثیل عرفانی چون حماسه ای است روحانی که از عشق ورزی به معشوق ازلی حکایت می کند و حکایات صوفیه در قالب حکایات و تمثیل ها، بخش مهمی از ادبیات عرفانی را تشکیل می دهند. این حکایات با اهداف گوناگونی در کتب صوفیه به کار گرفته می شوند که عمده ترین آنها تعلیم و ترغیب صوفیه در سیر و سلوک است. مجموعه ای از این حکایات تمثیلی به ادبیات مانوی، به ویژه تمثیل های عرفانی این متون، بازمی گردد. با وجود اینکه هیچ متن کاملی از این گنجینه ادبی بسیار غنی، باقی نمانده است، حکایت «دو مار سنگین بار و سبک بار» یکی از حکایات تمثیلی عرفانی به جا مانده از مجموعه دست نوشته های سغدی مانوی است. از سوی دیگر ادبیات کلاسیک ایرانی، به ویژه سبک عرفانی آن با ظهور گویندگان عارفی همچون مولانا، عطار، حافظ و ده ها شاعر و عارف دیگر، رنگ جدیدتری به خود گرفت. این مقاله کوشیده است به ارتباط و مقایسه میان این تمثیل عرفانی در ادبیات مانوی و ادبیات کلاسیک ایرانی بپردازد.
صفحات :
از صفحه 187 تا 199
سماع مولوی و قاعده حرکت در آن
نویسنده:
فرهمند محمد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
سماع يكی از اركان و اصول پذيرفته شده در تصوف و طريقت مـی باشـد. در آمـوزه هـای صوفيه پذيرش تصوف بدون عاملِ بودن يا در حد باور اين نكته بنيادی امری است دشوار كـه جای تأمل را در اعتقادات سالك وادی طريقت به دنبال خواهد داشت. در ايـن مقالـه چيـستی «سماع»، تاريخچه آن، سماع در نزد مولوی، ارتباط آن با حركت و سكون، محرك هـای سـماع، قاعده حركت سماع در نزد مولانا و پيروان طريقه او و ارتباط حركت با روح و روان سـماعگر مورد بررسی و دقت قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 13 تا 36
تجلی خواب عارفان در مثنوی مولانا
نویسنده:
محسنی محمدباقر, مرندی لیلا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
دنيای خواب و رؤيا، جهانی است بس شگرف و شگفت در اعماق اقيانوسی عظيم و عميق با سرزمينهايی كه در آسمان شهرهايش هزاران منظره عجيب و غريب نهان است. آنجا كه همگـان را رخصت سفر و مشاهده عجايب و گوش دادن به غرايب آن بـا چـشم بـرهم نهـادنی اسـت و بيرون آمدن از آن با پيچش دمی و بازدمی. خواب ديدن و پا نهادن به عـالم رؤيـا بـی گمـان تنهـا «حق» از حقوق بشر است كه هيچ قدرتی و هيچ قدرتمندی در جهان قادر به سلب و تـصرف در آن نيست. پهنه خيال و گستره انديشه تنها پناهگاه انسان و شايد تنها ضامن آينده بـشر و بـشریت است چرا كه خيال را حـدی و انديـشه را مـرزی نيـست و جبـاران و زورگويـان روزگـار تنهـا می توانند رؤيای انسان را به كابوس مبدل كنند، ولی قادر به نابودی آن نيستند. در گستره فرهنگ اسلامی و ادبيات منثور و منظوم عرفانی كمتر اثری را می توان يافـت كـه در آن حداقل به اشاره ای يا بيتی به مسئله خواب و رؤيا و خـوابگزاری پرداختـه نـشده باشـد. بدين مناسبت پديده خواب و رؤيا يكی از مسائل مورد توجه شعرا و نويسندگان قرار گرفتـه و پيوسته از مسائلی بوده است كه انديشه افراد عـادی و دانـشمندان را بـه خـود جلـب كـرده و شاعران را به تحقيق در مورد اين پديده واداشته است. مولانا جلال الدين محمد بلخی در آثار خويش، به ويـژه در مثنـوی شـريفش، تحقيقـات و توصيفات كاملی درباره خواب و رؤيا ارائه داده است. از ديدگاه اين شاعر بزرگ خواب و رؤيا پنجره ای به سوی ناديده ها و ناشنيده ها و سرانجام به سوی ناشناخته ها است و در عالم خـواب هر انسانی توان سرك كشيدن به سراپرده عالم ملكوت داشته و با وجود آنكه در آن حالت همه حواس ظاهری از كار می افتد، حواس باطنی شخص با نيرويی خستگی ناپذير به كار می افتـد و يك بيداری حقيقی شامل حال انسان می شود. در اين مقاله سعی بر آن است كه مسئله خواب و رؤيا از منظر صاحب مثنوی مـورد بحـث قرار گرفته و نظرات اجمالی و حدسیات مولانا شاعر بزرگ و نامدار ايرانی در اين زمينه كه بـه نوبه خود جامع و پربار می باشد ارائه گردد.
صفحات :
از صفحه 172 تا 195
فنا از دیدگاه ابن عربی و ارتباط آن با معرفت نفس
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران جنوب,
چکیده :
ابن عربی درباره فنا دیدگاهی هستی شناسانه دارد که براساس آن همه چیز فانی است و حقیقتی جز حق تعالی وجود ندارد. از این رو هر قولی درباره فنای در حق تعالی که لازمه آن اثبات وجودی درمقابل وجود خداوند است شرک است، زیرا لازمه آن، قبول وجود برای سالک است که در انتهای سلوک، فانی می شود. از نظر وی، حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» بیانگر این است که حقیقت نفس آدمی چیزی جز خداوند تعالی نیست و اگر کسی بر آن باشد که به غیر از خداوند واقعیتی هست،‌ خواه مستقل یا وابسته به خدا و خواه از وجود خود یا از فنای خود فانی شده باشد، بوی از معرفت نفس به مشامش نرسیده است، زیرا کسی که موجودی غیرحق را ممکن بداند که قایم به حق و فانی در او باشد و فنایش نیز فانی در فنا باشد، گرفتار شرکی بعد از شرک می شود و راهی به معرفت نفس نخواهد یافت، مشرکی است که نه خدای را شناخته است و نه خود را.
صفحات :
از صفحه 147 تا 170
مختصری بر مضامین عرفانی مشترک در قرآن، مولوی و ولدنامه
نویسنده:
امیدوار مالملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی ساوه,
چکیده :
ولد نامه کتابی است در تفسیر دقایق و معانی عرفانی، اخلاقی، شرح و اخبار و احادیث و تفسیر آیات قرآن همراه با ذکر امثال و بیات، حکم و کنایات، نوادر لغات و ترکیبات و اعلام و احوال مولانا جلال الدین (متوفی 672 هجری)، برهان الدین محقق (638-561 ه.ق)، شمس تبریزی (متولد 582 ه.ق)، صلاح الدین زرکوب (متوفی 657 ه.ق) و دیگران که تصویری درست از زندگی جسمانی و روحانی مولانا و حالات و مقامات مریدان و مصاحبان او را منعکس می کند. این اثر حدود ده هزار بیت است که در سال 690 هجری به وسیله سلطان ولد (ولادت 623 وفات 712 ه.ق) فرزند ارشد مولوی و در بحر خفیف سروده شده است. با عنایت به ابعاد گوناگون مثنوی معنوی و تاثیرپذیری اصول عقاید صوفیان مسلمان، به ویژه مولانا از قرآن کریم، احادیث و اخبار مربوط بدان، و پای بندی مولویه به صحبت و سماع و وجد، در می یابیم که سلطان ولد شاید اولین شاعر صوفی باشد که تحت تعلیمات مولانا توانست روش پدر را در شعر تعلیمی صوفیانه سرمشق خود قرار دهد و نتیجه این که قرآن کریم هدایت کننده انسان ها و مثنوی مولوی راهگشای بسیاری از مشکلات مثنوی ولد نامه است و فهم اسرار کلمات و عبارات پسر جز به وسیله اطلاعات راهگشای پدر، میسر نیست، به طوری که سایه پدر را بر تمامی آثار او می توان احساس کرد. سلطان ولد در احیای طریقت مولویه اهتمام خاص داشت و در طی حیات خویش کوشید تا در تالیف و تصنیف آثارش شیوه پدر را تقلید کند. این مقاله کوشیده است برخی از این تاثیرپذیری ها و جلوه های مشترک را در زمینه اصطلاحات عرفانی معرفی کند.
صفحات :
از صفحه 93 تا 140
آزاد اندیشی ابوسعید و سهراب سپهری
نویسنده:
عبدالعلی اویسی کهخا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
برخی از محققان بر این باورند که شعر سهراب سپهری دارای مبانی عرفان ایرانی - اسلامی است و برخی دیگر آن را متاثر از عرفان هندی - شرقی می دانند و برخی نیز شعر او را تهی از عرفان دانسته اند. ابوسعید ابوالخیر از عارفان بزرگ ایرانی از مکتب خراسان است، اندیشه های عرفانی این مکتب با اندیشه های عرفان شرقی نزدیکی فراوان دارد. ابوسعید و سهراب، هر دو نگاه آزادانه ای به شریعت دارند و از همین راستا مولفه هایی چون عیب پوشی و مهربانی با آفریده های خدا را به کرات در آثار آنها می توان باز جست. همه کس و همه چیز را یکسو و یکسان می بینند، از قید رنگ و نژاد بر کنارند و از مرز خوبی و بدی ها گذشته اند و ریا و ریاکاران و تابوها جامعه را نقد می کنند. این مقاله بر آن است که با توجه به عرفان ابوسعید و سپهری و با تکیه بر دو کتاب اسرارالتوحید و هشت کتاب به آزاداندیشی و جنبه های آن از دیدگاه آنها بپردازد.
صفحات :
از صفحه 11 تا 31
عشق پژوهشی، از خدا تا انسان
نویسنده:
سیدحسین حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
محور اصلی این نوشتار، تحلیل روشمند موضوع عشق با نظری بر آموزه های کتاب مثنوی معنوی مولانا است. نویسنده مقاله بر اساس یک ساختار منطقی و الگوی نظری خاص درباره «عشق»، به جست و جوی این مفهوم در رابطه انسان و خدا می پردازد. در این جست و جو نویسنده، به برخی منابع و پایه های این آموزه ها در قرآن و سنت نیز نظر داشته است. بدین ترتیب برای بررسی و تحلیل معنا و مفهوم عشق در آموزه های دینی و عرفان الهی، بایستی در یک تحقیق جامع از «خدا پژوهی» به سمت «انسان پژوهی» حرکت کرد تا در نهایت بتوانیم به «عشق پژوهی» بنیادینی دست یابیم. نوشتار کنونی بر اساس همین الگوی کلی شکل گرفته است و مساله را از زاویه این سه نگاه پی می گیرد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 61
حافظه مولانا
نویسنده:
مجید منصوری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
به گواه آثار سایر بزرگان ادبیات فارسی، می توان دریافت که شمار قابل ملاحظه ای از اشعار کلیات شمس، متعلق به مولانا نیست. اشعاری از سلطان ولد، سنایی، عطار، خاقانی و برخی دیگر با تغییراتی، در غزلیات شمس به نام مولانا ضبط شده است. می توان آمیختگی شعر شاعران پس از مولانا را با غزلیات شمس، ناشی از اختلاط دستنویس ها دانست، اما درباره اشعار شاعران پیش از مولانا، نظیر سنایی و عطار و...، می توان گفت که بیشتر این اشعار به دست خود مولانا به غزل های او راه یافته است. به عبارت دیگر، مولوی با تتبع در اشعار شاعران پیش از خود، اشعاری را از حافظه در حلقه های صوفیان می خوانده و همین امر باعث گردیده که این دست اشعار از وی دانسته شود و در دیوان او هم وارد شود. در این جستار به بررسی اجمالی چند غزل از سنایی و عطار که در غزلیات شمس و به نام مولانا آمده اند، پرداخته ایم و بر اساس مقابله این اشعار مشترک، ابیاتی را تصحیح و به برخی تصحیف ها در اشعار مولانا اشاره کرده ایم. همچنین بعضی تتبعات مولانا در اشعار انوری، مجیر بیلقانی و خمسه نظامی را نیز نشان داده ایم.
صفحات :
از صفحه 237 تا 267
  • تعداد رکورد ها : 933