جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حیات فلسفی ویتگنشتاین را به دو دوره تقسیم کرده اند. ویتگنشتاین در این دو دوره همواره به مساله دین و باور دینی توجه داشته است و هر بار با نگاهی خاص این امر را صورت داده است. در دوره اول با به سکوت واگذار کردن دین، آن را از حوزه ی عینی خارج می کند و به حوزه ای ماورایی می برد که تنها می توان آن را نشان داد و در دوره دوم با به میدان آوردن دین و سخن گفتن از آن در بازی زبانی خاص خود، ظاهرا جایگاهی قابل دفاع برای دین قائل می شود که در دوره اول از آن خبری نبود. اما با تامل در دیدگاه ها و نظرات متاخر ویتگنشتاین به عکس این مطلب خواهیم رسید. شخص دینداری که در بازی زبانی دینی به فعالیت می پردازد با پذیرش دیدگاه ویتگنشتاین قداست و عینیت دین را در صورت زندگی اش از دست رفته خواهد یافت، و این زمانی است که متوجه می شود همه چیز جز یک بازی زبانی بیش نیست و اعتقادات و باورها تماما از صورت زندگی اش بر خاسته است و در حقیقت همه برساخته ی صورت زندگی اش بوده است. ویتگنشتاین با هم ردیف قرار دادن دین و دیگر پدیده ها از جمله علم، هنر، منطق و ...، نه تنها به دین در معنای رایج آن بها نداده، بلکه برعکس، با این کار ضربه هولناکی بر آن وارد آورده است. از نظر وی همه این پدیده ها در بازی زبانی مخصوص به خود دارای ارزش هستند و در دیگر بازی های زبانی بی ارزش و بی معنا، و علت آن هم تنها تفاوت در صورت های زندگی است. چنان که نشان خواهیم داد دیدگاه ویتگنشتاین متاخر در باب دین، به نفی خود خواهد انجامید و به اصطلاح خود ویرانگر است.

گسترش تفکر نیهیلیستی و اندیشه های پوچ گرایی و یاس و ناامیدی بر عقاید بشر ،باعث پیدایش بی هویتی ،انحطاط خانواده و آسیب های روحی و روانی فراوان و گسترش جنایات بی شماری گردیده ودر برخی احیان انسان رابه خود کشی کشانده است . راه کارهای اندیشه ورزان امروزی در رویارویی با این بحران ها همانند خردگرایی و پدید آوردن مکاتب نو پا برای بنیان کنی این نابسامانی ها نه تنها افاده نکرده ،بلکه آنها را فزونی بخشید ه و بشر بیشتر گرفتار بی هویتی و پوچی گردیده است .گسترش افکار و شیوه های زندگی غرب د رجوامع مسلمان که به صورت تهاجمات فرهنگی و بی هویت کردن مردم و رواج اندیشه های پوچ گرایی به منظور حاکمیت بر ملت هاو استثمار آنها صورت می گیرد زنگ خطری است جدی که در تقابل با آن می باید راه کارهایی راه بردی در افکند . در میان آموزه های دینی اکسیر حیات بخش مهدویت ،موضوعی راه بردی و استراتژیک و آموزه ای است جامع ،جهانی ، اصیل و ریشه دار ،سرنوشت ساز ، متعلق به ما و عصر ما و تنها راه نجات انسان معاصر از منجلاب احساس پوچی و بی معنایی زندگی است که در فرهنگ تشیع در اوج کار آمدی عرضه شده است .اعتقاد به امامت و مهدویتاز عناصر استوار و مبنایی شیعه است که آن را متمایز می سازد به طوری که با نبود این مولفه ءذاتی اندیشه شیعه فرو می ریزد . این عنصر اصلی تفکر شیعه سبب پویایی و حیات آن شده به گونه ای که اعتقاد به مهدویت رکن و عامل اساسی تمام حرکت های آزادی بخش و تحول آفرین جوامع شیعه گشته است که مهمترین آنها انقلاب اسلامی ایران است . اعتقاد به مهدویت و انتظار به شکل اصیلش شاخصه هایی دارد که تحقق آنها در منتظران واقعی سبب شکل گرفتن انسانهایی استوار ،ولایت مدار ،عدالت خواه ،ساده زیست و تجمل ستیز ،مروج ارزشهای اصیل و برخوردار از زندگی معنادار و حیات طیبه قرآنی می گردد. این پژوهش به چگونگی تاثیر گذاری اندیشه مهدویت و مبانی آن در عبور از نیهیلیسم و بی معنایی زندگی می پردازد و ره آوردهای اعتقاد به حضور امام و انتظار سازنده را در رسیدن به حیات طیبه یعنی زندگی ولایت مدار انه بیان می کند .

هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی سبک زندگی از منظر امام علی(ع) در زمینه سلامت روان بوده است. اهمیت این موضوع از آنجا آشکار می شود که با وجود پیشرفت علم و تکنولوژی دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند راه حل مناسبی را جهت بهبود و حفظ سلامت روانی انسانها ارائه دهند و تعداد مشکلات اجتماعی چون اضطراب، افسردگی، به پوچی رسیدن و خودکشی و... ، همچنین بیماری‌هایی چون کبر وغرور، ریا، خود بزرگ بینی، ترس‌های واهی و ... ، رو به افزایش است. و حتی آنهایی که در رفاه کامل به سر می برند، به دنبال گمشده ای به نام خوشبختی و سعادت می‌گردند. و حتی آنهایی که در رفاه کامل به سر می‌برند، به دنبال گمشده ای به نام خوشبختی و سعادت می گردند. در مقاله حاضر تلاش شده است و با بهره گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی، دیدگاه اسلام پیرامون موضوعاتی چون سلامت روان، بیماری‌های روانی و سبک زندگی مبتنی بر سلامت روان، با استناد به آیات قرآن و روایات شیعی، روشن گردد و سپس تحلیل و طبقه بندی شده است و در بخش پایانی نگاه امام را در مورد راه‌های بهبود سلامت روانی و رفع بیماری‌های روان بیان کند. از نظر امام، خوشبختی واقعی در گرو ایمان به خدا و دست‌یابی به رضای اوست و با توجه به سنت و روایات امام علی(ع) در زمینه سلامت روان، می‌توان گفت که انسان سالم از نظر این بزرگوار، کسی است که در رابطه با خدا، رابطه با خود و رابطه با مردم تعادل مناسبی را برقرار کند و عوامل آسیب‌زا روانی از نظر امام، شامل این موارد است: کفر، نفاق، شرک، شک، قساوت قلب، ریا، عجب و خودپسندی، کبر و غرور، سوءظن، حقد و کینه، حسد، دنیادوستی، خشم و غضب، غفلت و بی‌خبری، وسوسه و اندیشه انحرافی، ناامیدی، طمع، ترس، اندوه، گناه و خیانت، امام علی(ع) برای درمان بیماری‌های روانی، راه‌هایی را معرفی می‌کند از جمله: ایمان، صبر، عبادت، دعا، قرآن و بهره گرفتن از آن، تقوا، توکل به خدا، توبه، تفکر و اندیشیدن در چگونگی خلقت خود و آفرینش و قدرت خدا و دوری از گناه.

تحقیق حاضربه دنبال معرفی وبیان سبک زندگی اسلامی درتعامل بادیگران از منظرنهج البلاغه می باشد.و همچنین بیان این موضوع که معیارها وملاکهای این تعامل وارتباط باید به چه شکل وقالبی باشد.؟ ازآنجایی که دشمن غربی سعی درنابودی فرهنگ اصیل اسلامی دارد،برماست که بااستخراج الگوی واقعی سبک زندگی یک فردمسلمان وپیاده نمودن آن درجامعه به تقویت فرهنگ اصیل اسلامی ومبارزه باشبیخون فرهنگی حاضرکمک کنیم.این همان دغدغه ای است که درسالهای اخیرتوسط مقام معظم رهبری مطرح گردیده است.برای رسیدن به این هدف بامراجعه به کتاب شریف نهج البلاغه به استخراج الگوهای تعامل بادیگران پرداخته شده است. ویژگیهای تعامل باخویشاوندان،مخالفان،دوستان،شهروندان وتعامل حاکم ومردم ازجمله موضوعاتی است که دراین پژوهش بدان پرداخته شده است. نوع منابع مورداستفاده دراین تحقیق عموماًمنابع کتابخانه ای وروش مورداستفاده نیزروش تحلیلی وتوصیفی میباشد.بنابراین این پژوهش درچندفصل مجزا این موضوع رابررسی ونتایج زیرحاصل گردید.?.ازدیدگاه حضرت امیر(ع)هرمسلمان وظیفه دارد درخصوص تعامل باخانواده اش براخلاق ودین آنهامراقبت نماید.ازجمله مصادیق این امرتوجه به حجاب وپوشش خانواده وغیرت ورزی بجا در این زمینه میباشد.2.درخصوص تعامل بامخالفان بسته به موقعیتهای مختلف،شیوه های متفاوتی ازجمله مدارا،سکوت،انتقاد،گفتگوونبرد اتخاذ میگردد.?.درخصوص تعامل بادوستان،انسانهای فاسق،احمق،دروغگو ...بایدازدایره تعاملات ماخارج گردند.ودرتعامل بادوستان خوب نیزمسائلی همچون حسد،جَدَل وسخن چینی بایدحذف گردند.زیرا این مسائل آفت مزرعه سرسبز دوستی می باشند.?.عالمان،نیازمندان،مصیبت دیدگان و...ازجمله افرادی هستندکه به عنوان شهروندجامعه اسلامی ملاکهاومعیارهای رابطه صحیح باآنها درکتاب شریف نهج البلاغه مطرح گردیده است.?. نقدپذیری تحمل مخالفان ومنتقدان، تواضع با مردم، پرهیز از خلف وعده ، عدالت محوری ومبارزه باانگلهای اقتصادی جامعه اسلامی،ازجمله شاخصه های تعامل صحیح دولت اسلامی ومردم میباشد.کلیدواژهها:?.سبک زندگی اسلامی ?.نهج البلاغه ?.تعامل باخویشاوندان ?.تعامل بامخالفان ?.تعامل باشهروندان6.تعامل حاکم اسلامی ومردم

تعالیم الهی تنها تأمین کننده ی نیازهای فطری و عقلانی بشر در ابعاد گوناگون می باشد لذا، بشر باید آن تعالیم را در سبک زندگی فردی واجتماعی پیاده کند. وجه اصلی نیاز آدمی به دین و آموزه های دینی، سازماندهی به زندگی فردی و اجتماعی است، زیرا؛ انسان بدون استعانت از آموزه های وحیانی و بهره گیری مطلق از عقل محدود خود نمی تواند نیازهای روحی و روانی خود را برطرف کند و به همین دلیل است که انسانها در هر زمانی به دین و دینداری گرایش داشته و آن را پذیرا بوده اند. امروزه برخی ها تحت تأثیر افکار و اندیشه های وارداتی نظیر سکولاریسم، اومانیسم وغیر آن، منکر تأثیرگذاری جدی و عمیق دین در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها هستند ویا با اذعان به تأثیر دین در زندگی فردی، تأثیرات اجتماعی دین را برنمی تابند ودر زندگی فردی هم نقش وتأثیرگذاری دین رافقط در بعد معنوی ورابطه با خدا منحصر می کنند و دین را فاقد توان لازم برای مدیریت وبرنامه ریزی واداره ی زندگی مادی ومعنوی توأم باهم دانسته و در ایجاد توسعه وپیشرفت وتمدن سازی ناتوان وناکارآمد معرفی می کنند. تحقق الگوی سبک زندگی اسلامی راهکاری موثر وکارآمد برای مقابله با ارزشهای غرب در جوامع مختلف اسلامی و به ویژه در ایران است. رهبر معظم انقلاب با طرح این موضوع در این زمینه فرمودند : "راهبرد مقابله با هجمه فرهنگ غرب، الگوی ایرانی اسلامی است".

زندگی و حیات ظاهری پیامبر اعظم(ص)، به عنوان بهترین اسوه، را می‏توان در ابعادی چند و قالب‏ها و محورهای گوناگون مورد دقت و تأمّل قرار داد. حیات سیاسی و اجتماعی، حیات اقتصادی و معیشتی، حیات عبادی و سلوک معنوی و ... . چنان‏که بسیاری از این محورها را می‏توان در قلمرو فردی و اجتماعی و از نقطه نظر سلوک شخصی و فردی و از نقطه نظر رهبری اجتماعی و مدیریتی ملاحظه کرد.بعد فرهنگی حیات رسولاکرم(ص) یکی از مهم‏ترین ابعاد زندگی فردی و اجتماعی آن حضرت(ص) است.در پژوهش پیش‏رو، چنان‏که از عنوان آن پیداست اصول زندگی و حیات فرهنگی پیامبر اکرم(ص) که زیربنا و پایه سبک زندگی آن حضرت را می‏تواند استوار سازد، مورد تأمّل و گزارش قرار گرفته است.در گزارش اصول سبک زندگی فرهنگی اسوه یگانه و خاتم سفیران الاهی تلاش شده است تا این امر از سه زاویه نگرش‏های فرهنگی؛ ارزش های فرهنگی و رفتارها مورد مطالعه، تحقیق و گزارش شود.به نظر می‏رسد در هر سه قلمرو مورد اشاره اصول و قواعدی است که بر اساس آن‏ها می‏توان به کشف و تبیین سبک زندگی رسول اکرم(ص) رهنمون شد.به‏طور مشخص در سخن از اصول اساسی سبک زندگی پیامبر(ص) و زمینه نگرش‏های فرهنگی می‏توان از صل معرفت افزایی علم، وجوب عینی علم سخن گفت. و در زمینه ارزش‏های فرهنگی نیز می‏توان از اصولی چون ارزش ذاتی علم و عالم، اصل درونی کردن ارزش‏های اسلامی و اصل ارزش مسجد به عنوان نمادهای فرهنگی و معنوی جامعه و هجرت سخن گفت. و در زمینه رفتارهای سبک زندگی فرهنگی پیامبر اکرم(ص)، بر اصولی چون ساده‏‏زیستی، نظم، اخلاص، خرافه‏ستیزی، مدارا و رفق، اخوّت ایمانی، صلابت و قاطعیت و اصل تأمین نیازهای ضروری اجتماعی استوار بوده است.روش تحقیق، تاریخی می‏باشد که با مطالعه آثاری در زمینه تاریخ عمومی و سیره نبوی و تعلیم و تربیت اسلامی از اسناد و مدارک معتبر در کتابخانه‏ها شروع شد و سپس مقوله‏های فرهنگی تفکیک شده و ضمن فیش‏برداری به طبقه‏بندی اطلاعات کسب شده به صورت اصول نگرشی، ارزشی و رفتاری پیامبر با تکیه بر روایات و مستندات تاریخی پرداخته شده است.

تحلیل قرآنی سیره امامان معصوم(ع) و یافتن مستندّاتی از آیات قرآن حکیم برای آن سیره و رفتار در ابعاد مختلف آن، شامل بعد اخلاقی، عبادی، سیاسی و اجتماعی، دلیلی است بر عصمت معصوم(ع) و نشان‌دهنده‌ی این است که این دو از هم جدا ناشدنی بوده و هر یک از آنها مویّد یکدیگر هستند.این پژوهش تحلیل قرآنی است بر سیره عبادی-اخلاقی امام حسین(ع) که کوشیده است سیره عبادی و اخلاقی امام(ع) را در دو بخش جداگانه مورد بررسی قرار داده و با مراجعه به قرآن کریم و یافتن آیه مربوط به آن سیره و با استفاده از تفاسیر معتبر به تحلیل آن سیره بپردازد و بدین ترتیب مستندّ قرآنی برای آن سیره ارائه دهد. این تحقیق شامل یک مقدمه و سه فصل و یک خاتمه است.در مقدمه کلیات تحقیق بیان شده است و در آن، مباحثی مانند: بیان و ضرورت موضوع، پیشینه‌های تحقیق، پیش فرضها و فرضیات تحقیق و اهداف تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.در فصل اوّل مبانی آمده است از جمله سیره و حجیّت آن، اخلاق و جایگاه آن در آیات و روایات و بحثی نیز درباره فضایل و مناقب امام(ع) مطرح شده است.فصل دوّم سیره اخلاقی امام(ع) را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است و شامل دو بخش اخلاق فردی و خانوادگی است که در بخش اخلاق فردی، ویژگی های شخصیتی امام(ع) را در دو بعد ظاهری و باطنی، و بعد باطنی نیز که به دو حوزه معرفتی و روحی و روانی تقسیم گردیده ، بیان نموده است. و اغلب صفات اخلاقی همچون صبر، عفو، سخاوت، تواضع، رضا، شجاعت و غیرت در حوزه اخیر مطرح گردیده است.فصل سوّم سیره عبادی امام(ع) را در زمینه‌هایی مانند: نماز، روزه، عشق به قرآن، اخلاص، زهد و حج بیان نموده و در بخش دوم آن سیره عبادی امام در شب و روز عاشورا را مطرح نموده است.قسمت خاتمه نیز به بیان خلاصه تحقیق و نتیجه‌گیری اختصاص یافته است.

بشر همواره به دنبال الگوی شایسته و کامل جهت برنامه ریزی در افق کمال و سعادت انسانی خویش بوده است. با توجه به آن که ارتباطات میان فردی بخش مهمی از روابط انسان در طول حیات او را تشکیل می دهد، معرفی الگویی برای سرمشق گیری در ارتباطات میان فردی اهمیت ویژه ای می یابد. در دین مبین اسلام، اهل بیت عصمت و طهارت: به عنوان الگوی زندگانی بشری معرفی شده اند. در این میان، زندگی حضرت زهرا، به دلیل شأن و جایگاه ویژه حضرت نزد تمامی مسلمانان، از اهمیت بالایی برخوردار است. این تحقیق عهده دار بررسی سیره ارتباطات میان فردی آن حضرت و کشف اصول و مبانی حاکم بر آن است. برای رسیدن به این هدف، از روش تحقیق اسنادی و کتابخانه ای به شیوه تحلیلی استفاده شده است. برای این منظور کتب تاریخی و روایی که حاکی ارتباطات میان فردی حضرت زهرا3 بوده اند مورد مطالعه، تحلیل و بررسی قرار گرفت. آنچه در این تحقیق به آن دست یافتیم، کیفیت ارتباطات میان فردی حضرت زهرابوده است. در ارتباط ایشان با اعضای خانواده گونه های مختلف ارتباط، از جمله ابراز محبت، ارشادپذیری، ادب و احترام، همدلی و دلداری، رفتار مادرگونه، رفت و آمد مستمر، رفتار نشاط بخش، رعایت حدود الهی، ایثار، عشق و علاقه، کمک اقتصادی، آموزش های غیر مستقیم و ... و در بررسی ارتباطات میان فردی حضرت با دیگر اعضای جامعه، ایثار و انفاق، میهمان نوازی، مقدم داشتن همسایگان، رابطه نیکو با غیر مسلمانان و ... به دست آمد.در پایان هفت اصل خدامحوری، حق گرایی و ظلم ستیزی، ایثار و از خود گذشتگی، احترام به هویت انسانی، عفت و پاک دامنی، تلاش برای رشد معنوی دیگران و بی ارزشی دنیا به عنوان اصول و مبانی ارتباطات میان فردی حضرت زهرا معرفی شدند.

اصول و ارزشهای حاکم بر معیشت جهت راهنمایی بشر به سمت زندگی سعادتمند همواره جزئی از مسایل اصلی مکاتب بشری و الهی بوده است. اندیشمندان یونان باستان این بحث را تحت عنوان تدبیر منزل مورد توجه قرار داده‌اند. همچنین حکمای مسلمان نیز ذیل همین عنوان به مساله معیشت انسان مسلمان پرداخته‌اند. اقتصاد متعارف نیز این مساله را تحت عنوان اقتصاد خانواده مورد بحث قرار داده است. اسلام نیز به عنوان مکتبی که هدف خویش را سعادت دنیوی و اخروی انسان قرار داده است، بر تقدیر معیشت تاکیدات زیادی دارد و آن را یکی از لوازم کمال انسانی می‌داند. از این روفهم معنای تقدیر معیشت و اصول و ارزش های حاکم بر زندگی انسانی از دیدگاه اسلام سوال اصلی این تحقیق است.در این تحقیق ضمن بررسی نظریه های تطبیقی تقدیر معیشت که در یونان باستان، اندیشه حکمای مسلمان و اقتصاد دانان غربی مورد بحث قرار گرفته است، با بررسی نصوص دینی و قرآن و روایات، اصول و ارزشهای حاکم بر معیشت از دیدگاه اسلام را استخراج کرده‌ایم. در این میان باتوجه به آنکه عبارت تقدیر معیشت در حدیث بیان شده، تکیه بیشتری بر احادیث شده است.تقدیر معیشت از دیدگاه اسلام به معنی حرکت در میان اسراف و تقتیر در زندگی مادی است. البتهفهم این نکته که خداوند رزق انسان را تضمین کرده است، سبب می شود تا انسان نگران معیشت خویش نباشد و به سایر ابعاد کمال خویش بپردازد. مساله تقدیر معیشت را از دو بعد می توان مورد بررسی قرار داد. بعد اول به اصول حاکم بر تقدیر معیشت ‌است که عناوینی مثل حسن و رفق در تقدیر معیشت، توجه به علم؛ محوریت کفاف و ... را شامل می شود. اما بعد اصلی تقدیر معیشت مسایل کاربردی آن است که شامل جایگاه رزق در زندگی انسان، اصول حاکم بر فقر، مصرف و کسب و کار است.

با تحول فرهنگی بوجود آمده در اثر انقلاب صنعتی و متعاقب آن سرمایه‌داری در تمام شئون زندگی جوامع غربی، شاهد آسیب‌پذیری روزافزون سایر جوامع در مقابل این فرهنگ سلطه‌گر هستیم. بحث از عوامل و عناصر آسیب‌رسان فرهنگی، شیوه‌ها، عوامل زمینه‌ساز رسوخ فرهنگ وارداتی و عوامل موثر تهاجم فرهنگی، در آسیب‌شناسی فرهنگی جای می‌گیرد.در این تحقیق سعی بر آن شده است با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات از سویی و الگوی آسیب‌شناسی فرهنگی از سوی دیگر به آسیب‌شناسی سبک زندگی جامعه امروز پرداخته شود. اصول و چارچوب‌هایی که شریعت اسلامی در رابطه با مصرف و کیفیت استفاده از منابع الهی بیان کرده است، در حقیقت تضمین‌کننده عدالت اجتماعی، بهره‌مندی همگانی، زمینه‌ساز رشد انسان و مانع انحطاط و تنزل شأن خلیفه خدا و اشرف مخلوقات می‌گردد. بنابراین ضرورت دارد در نظام اسلامی و حکومتی که با ماهیت دینی شکل گرفته است معارف و اصول اقتصادی اسلام تبیین گردد و الگوی مصرف و تدبیر معیشت فردی و اجتماعی با الهام از همین معارف و اصول ترسیم و ارائه گردد. اصلاح الگوی مصرف بدون شناخت انسان و نیاز‌های حقیقی و نیز کمال او امکان پذیر نیست و این شناخت تنها در پرتو نگرش توحیدی و ایمان دینی به‌ دست می‌آید.باید گفت زنان جایگاهی ویژه در خانواده دارند و مشارکت اجتماعی آنان پس از آن اولویت می‌یابد که به وظایف خود در حیطه‌ی خانواده و در مقام همسری و مادری عمل کرده باشند. اشتغال زنان در حالی‌‌که دستاوردهای مثبتی هم دارد، با این حال نمی‌توان از پیامدهای منفی آن سخن به میان نیاورد، این پیامدها در سه محور پیامد‌های اشتغال زنان بر زنان، خانواده و اجتماع تبیین شده است.