جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آیات صفات خداوند ، از جمله آیات متشابهی است که از یک سو با صفات خبری خداوند که یکی از اختلافی ترین مباحث کلامیست مرتبط می باشد و از طرفی دیگر با متشهابهات قرآن که قابل فهم بودن این آیات برای بشر و چگونگی رفع تشابه آنها حایز اهمیت است. سرو کار دارد. در طول تاریخ مباحث کلامی در اسلام، این گونه از آیات به دلیل اینکه در آنها صفاتی برای خداوند ثابت شده که مفاد ظاهری آنها موید تجسیم و تشبیه پروردگار است، زمینه ساز پیدایش گروه ها و مکاتب مختلفی در میان مسلمانان شده و سبب ایجاد مناظرات و بحث های عدیده ای در میان آنان گردیده است که گاه موجب تکفیرهم و در گیریهای تاسف باری در میان آنان گشته است. لذا با عنایت به اینکه دین اسلام دین وحدت و یکپارچگیست و آیات قرآن الهام بخش صلح و آشتی در بین مسلمانان است، و با توجه به وسعت این گونه آیات در قرآن، مساله ای که هر پژوهشگر دینی را به کنجکاوی واداشته و در پی رسیدن به جواب آن است، علت و زمینه های بروز اختلاف بین گروه های تفسیری این گونه آیات از طرفی و چگونگی رسیدن به اعتقادی متعادل در خصوص تفسیر این آیات می باشد. گرچه ممکن است گفته شود چنین مسایلی از مباحث اختلافی قرون اولیه اسلامی بوده و پژوهش در آنها، جزء ضروریات در عصر حاضر نمی باشد، اما با توجه به ظهور مجدد عقاید تندی از سوی یکی از مکاتب تفسیری آیات صفات، که اخیرا در برخی جوامع اسلامی مشاهده می شود بطوریکه هیچ مخالفی را بر نمی تابد و حق را منحصرا در عقیه و نظر خود می بیند، بررسی ریشه ای این مساله جهت پرهیز از هر گونه افراطی گری در این باره ضرورت می یابد، لذا جهت دست یابی در حد امکان به این مهم بررسی و تطبیق دو تفسیر وزین المنار و المیزان را در زمینه ی تفسیر آیات صفات خداوند، برگزیدم بدان جهت که این تفاسیر از یک طرف از قله های رفیع تفسیر قرآن در جهان اسلام بوده و از جهتی دیگر این تفاسیر نمایندگان بزرگ دو حوزه ی اندیشه ی اسلامی هستند که نماینده ی اهل تشیع و مشربی فلسفی. با نگاهی به نظرات متفاوت پیرامون تفسیر آیات صفات می توان به دو شیوه ی کلی مثبتین (سلف) با تاکید بر اثبات صفات خبری موجود در این آیات برای خداوند موولین (خلف) با تکیه بر تنزیه خداوند از این صفات، رسید، اگر چه اصول مورد تاکید هر کدام مورد پذیرش دیگری هم می باشد اما در درون هر کدام از این شیوه ها، افراط و تفریطهایی در اصول یاد شده صورت گرفت، که منجر به روییدن مکاتب منحرفی همچون مجسمه در گروه اول به سبب تسامح در تنزیه خداوند و باطنیه در گروه دوم به دلیل تأویل بی حد و حصر آیات صفات خداوند ، گردید. با تطبیق و بررسی تفسیر آیات صفات در دو تفسیر المنار و المیزان می توان به این نتیجه رسید که اعتقاد به تجسیم خداوند و تأویل بی حد و حصر آیات صفاتی خداوند، مورد پذیرش هیچکدام از صاحبان آنها نمی باشد، گرچه در تفسیر المنار با اعتماد برفهم اکثر اصحاب و باور به عدم تحریف این دسته از آیات روش اثبات مقبول از نوع تفویض، اعلام گردیده و در تفسیر المیزان هم با پیروی از اهل بیت (ع) و گرفتن اصل معنا با حذف لوازم امکانی، روش اثبات مقبول از نوع ظهور تصدیقی اتخاذ شده است ام به دلیل هم عقیده بودن صاحبان آنها در بسیاری از اصول و مبانی تفسیر این آیات، شاهد بکارگیری معنای کنایه ای و مجازی در تمام آیات در المیزان و در اکثر آیات درالمنار می باشیم. که این نتایج در المیزان با توجه به اعمال شیوه ی مذکور مورد انتظار بوده اما در المنار با شیوه ی اعلامی در آن، همخوانی ندارد، که علت آن را می توان به دو علت دانست‌:‌یکی بهره گیری بیشتر از معنای آیات و دیگری تأویل ندانستن معانی کنایه ای و مجازی آیات. امید است با این کار و بررسی های دیگری به همین شکل به همانندیهای زیادی در مکاتب به ظاهر غیر همسو دست یافته ، از جدلهای بی فایده در این موارد کاسته شده و قدمی در ایجاد وحدت جامعه ی اسلامی برداشته شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

توحید از دیدگاه علامه طباطبائی

نویسنده:

اخترحسین شریعتی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصول دین , برهان وجودی , علوم انسانی , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , صفات الهی , علامه محمدحسین طباطبایی , الهیات(کلام جدید) , شبهات , توحید(اخلاق اسلامی) , philosophy , philosophy , محمد حسین , PHILOSOPHY , محمد حسین , محمد حسین , PHILOSOPHY , محمد حسین , 1281- 1360 , 1281- 1360 , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

این پایان نامه بر یک مقدمه و چهار فصل مشتمل است اولا ارزش و اهمیت توحید و معنای لغوی و اصطلاحی توحید و از پیشینه موضوع و توحید از دیدگاه علامه نیز به طور اجمالی ذکر شده توحید از دیدگاه شدیدترن مرتبه آن وجود واجبی است که از جهت قدرت و کمال نامحدود است و مستقل اما مراتب دیگر به او وابسته هستند و در پرتو نو درخشش آن وجود واجبی محو و مستهلکند این کاملترین توحید است بعد از مقدمه و بیان اجمالی نظریات فصول شروع می شود. فصل اول در ادله توحید است دلیل اول بر توحید برهان تمانع است از قرآن گرفته شده در این برهان روشهای متعدد است و دلیل دوم برهان محبت است که در قصه حضرت ابراهیم بیان شده در این برهان نیز مفسران راههای متعدد پیموده اند سوم برهان صرف الوجود است و دلیل چهارم برهان بسیط الحقیقه است و دلیل پنجم برهان صدیقین است و در فصل دوم از اقسام توحید بحث شده که توحید ذاتی توحید صفاتی توحید افعالی می باشد. در فصل سوم شبهاتی که در توحید مطرح می شود مانند شبهه شرور در توحید و توحید افعالی و نظام علیت و اختیار انسان و در فصل چهارم خاتمه و نتیجه مباحث می باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

أسـئـلـة نـجـم الـديـن الـكـاتـبـي عن الـمـعـالـم لـفـخـر الـديـن الـرازي مـع تـعـالـيـق عـز الـدولـة ابن كـمـّونـة

نویسنده:

تحقیق ومقدمه: زابینه اشمیتکه, رضا پورجوادی

نوع منبع :

کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی , فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصول فقه , صفات الهی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , علم کلام , اصول فقه اهل سنت , اصول فقه شافعی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مفهوم العلم الالهی عند ابی الحسن العامری

نویسنده:

علی جبار عناد

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات الهی , علم الهی , علم واجب

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

امد على الابد

نویسنده:

أبو الحسن محمد بن يوسف العامري النيشابوري؛ تصحیح ومقدمه: اورت ک. روسن

نوع منبع :

کتاب , ترجمه اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دارالکندی,

زبان :

عربی , فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات الهی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , صفات سلبیه ( الهی ) , صفات ثبوتیه اضافیه

چکیده :

این کتاب حاوی اندیشه‌های تازه‌ای از عامری دربارهٔ صفات اضافیه و سلبیه خداوند است. ابوالحسن در این‌باره، تبدل اضافات را در خداوند جایز ندانسته و معتقد است اختلاف اضافات در مورد باری‌تعالی موجب اختلاف حیثیات در ذات مقدس او خواهد بود و اختلاف حیثیات سبب تکثر می‌شود. متفکران بعدی هم چون قطب‌الدین شیرازی در شرح حکمه‌الاشراق شیخ شهاب‌الدین سهروردی راجع به صفات اضافیه و سلبیه خداوند به تفصیل سخن گفته و همان مطالبی را که ابوالحسن عامری در آثار خود مطرح کرده آورده‌است، اما شگفت اینکه وی این مطالب را منسوب به سهروردی کرده و مدعی شده‌است که پیش از سهروردی هیچ‌یک از متفکران بدین‌گونه سخن نگفته‌اند. در حالی که صدرالدین شیرازی این سخن قطب‌الدین را نقد کرده و می‌گوید: «این مطالب را در الامد ابوالحسن دیده‌ام که آنها را به انباذقلس نسبت داده‌است.» این کتاب به کوشش ا.ک. روسن (مؤسسه مک‌گیل در تهران) و نیز در بیروت (دارالکندی، ۱۹۷۹م) به چاپ رسیده‌است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

با توجه به وجود خیر و شر، زشتی و زیبایی در جهان چگونه می‌توان مهربان بودن خدا را اثبات کرد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

در بحث از مهربانی و دیگر صفات خدا باید به این نکته توجه داشت که باید خصوصیات هر موجودی را با توجه به عظمت و ابعاد وجودی آن موجود بررسی کرد. مثلا مهربانی یک کودک نسبت به یک طفل شیرخوار در این حد است که نمی گذارد به وسایل خطرناک نزدیک شود و خوراکی های بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات الهی , اختیار انسان , صفات خدا

کلیدواژه‌های فرعی :

محبت , اسماء اعظم(مفاتیح الغیب) ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آفرینش عالم از منظر فیلون و ابن عربی

نویسنده:

طاهره حاج ابراهیمی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فیلون , جهان شناسی فلسفی , عالم خلقت , ابن عربی , الهیات عرفانی , فلسفه یهودی , هستی شناسی اسلامی , عالم ( امکانی ) , عرفان نظری , واحد و کثیر

کلیدواژه‌های فرعی :

فصوص الحکم , رساله تیمائوس , وجود شناسی افلاطون , جهان شناسی فلسفی , صفات الهی , اراده الهی , انسان کامل (کلام) , تورات , فلسفه نوافلاطونی , فلسفه افلاطون , اعیان ثابته , مُثُل , عقل الهی , دین یهود (ادیان غرب) , کیهان شناسی فیلون , کیهان شناسی ابن عربی ,

شاپا (issn):

1735-3238

چکیده :

ظهور و آفرینش عالم از نظر فیلون و ابن عربی حاصل تحقق اراده خداوند یکتاست. هر دو متفکر که از سویی به ذات آفرینشگر متعال معتقدند و از سویی دیگر از نیای فکری مشترک، یعنی افلاطون و افلاطون گرایی تاثیر پذیرفته اند، می کوشند تا چگونگی آفرینش عالم کثیر توسط خداوند واحد متعال و منزه را تبیین کنند. از نظر ایشان فرایند خلقت مراتب و مراحلی دارد، و برای توضیح این موضوع، هر دو متفکر با نگرش ها و اصطلاح های خاص خود به آن پرداخته اند. این نوشتار در پی آن است تا نشان دهد چگونه این دو اندیشمند تاثیرگذار بر تاریخ تفکر بشری در تبیین خلقت عالم از چشم انداز های مشترکی برخوردارند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 123 تا 138

مشخصات اثر

ثبت نظر