جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
عطار نیشابوری, محمد بن ابراهیم (شاعر، نویسنده و عارف قرن ششم و سال‌های نخستین قرن هفتم هجری قمری، شاگرد و مرید شیخ مجدالدین بغدادی از مریدان و شاگردان شیخ نجم الدین کبرا), 540ق.نیشابور 618ق.نیشابور
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 220
نیایش و ستایش در مثنوی های عطار (الهی نامه، اسرارنامه، منطق الطیر و مصیبت نامه)
نویسنده:
بهرام خوشنودی، احمدرضا نظری چروده، بیژن ظهیری ناو، معصومه نظری چروده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
>نیایش و ستایش معبود یکی از روحانی­ترین لحظه ­های زندگی هر مؤمن است. در همه ادیان آسمانی متناسب با تلقّی و درک مؤمنان از دین، شیوه­ ها و شکل­هایی برای راز و نیاز با معبود فراهم شده است. شاعران هم به عنوان دارندگان روح­های لطیف و حساس، در لابه ­لای اشعار خود، مناجات ­هایی نغز و دلنشین گنجانده ­اند که از لطیف­ ترین فرازهای آثارشان است. مناجات­های عطار که در لابه­ لای مثنوی­ هایش (الهی­نامه، اسرارنامه، منطق­الطیر و مصیبت­نامه) پراکنده است، گاه از زبان شاعر و گاه از زبان شخصیت­های داستان­هایش نقل شده ­اند. بی­پروایی و جسارت و صمیمیّتی که در این مناجات ­های عارفانه وجود دارد، به آن­ها عمق خاصی بخشیده است. نگاه برخاسته از عمق جان عطار که انواع لایه ­های گفت­و­گوی صمیمانه و خالصانه را با معبود شامل می­شود، رنگ آسمانی به نیایش­ هایش می­دهد.بنا به اعتقاد عطار، دعوت خداوند بزرگ برای دعا و نیایش، افتخاری بزرگ برای نوع بشر است و حتی در این راه، شور و شوق دعاکردن را نیز خود خداوند در آدمیان ایجاد می­کند و برای انجام آن توفیق می­دهد. درون­مایة نیایش­های عطار، ستایش خداوند بزرگ، عجز و عشقِ او نسبت به خدا و بیان درخواست­هاست. مهم­ترین دعا و خواسته وی، سلامت نفس و سعادت آخرت است. از مجموع نیایش ­های عطار آشکار می­گردد که او مؤمنی است با اعتقاد راستین که در سیر و سلوک عارفانه، پای از جاده شریعت بیرون ننهاده و در تصوف جانب اعتدال را اختیار کرده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 156
مشخصات اثر
تحلیل مقام توبه در حکایت پیرزن و ملکشاه «مصیبت‌نامه عطار» بر اساس کهن الگوی «بازگشت قهرمان» جوزف کمپبل
نویسنده:
معصومه روحانی‌فرد، مهدی ماحوزی، شهین اوجاق علی‌زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
داستان رمزیِ پیرزن و ملک الب ارسلان در مصیبت‌نامه عطار، ظرفیت‌های بسیاری برای انواعِ خوانش‌های رمزگشایانه دارد. داستان پیرزن و ملکشاه را می‏توان مبتنی بر آرای کمبل بررسی کرد. یکی از شیوه‌های مناسب برای درکساختار رمزی این داستان، کهن الگوی سفرِ قهرمان کمپبل است. قهرمان داستان با ندای فراخوان به سرزمین دیگری کشیده می‌شود و سفرش را آغاز می‌کند. او در جریان سیر در آفاق تنها داشته معیشت خود را از دست می‌دهد و در نبردی متهورانه در مقابل ملکشاه می‌ایستد و او را به باز پس دادن حق رعیت تذکار می‌دهد و در ادامه او را از خوف گذر از پل و رویارویی با هیبت و ابهت نیروی الهی می‌ترساند؛ در پایان در حالی که به حق خود دست یافته است؛ در پیشگاه الهی تضرع و دعا می‌کند که از قصور شاه در گذرد تا او به نوعی کمال و پختگی دست یابد، ملکشاه در اثر خواب متحول می‌شود و به مقامِ پیشین خویش باز می‌گردد، در حالی که اکسیر حیات را نیز به همراه دارد تا افاضه رعایا و یاران کند. در این سفر‌ها، سالک قهرمان با اجابت ندای فراخوان ییر زال برای نجات رعیت ایران، پای در سفری پر مخاطره و دشوار می‏نهد و با گذر از مراحل نبرد، ضمن توفیق در مأموریت خود و کسب مواهب مادّی، به نوعی خودشناسی و کمال معنوی نائل می‏شود که این امر، علاوه بر خویشکاری قهرمان اصلی؛ مطابق با آرای کمبل درباره کهن الگوی «سفر قهرمان» با دعا وکرنش در مقابل ایزد و استعانت از حضرتش، به تحول حاکمیت سرزمین خود نایل می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 202 تا 230
مشخصات اثر
آبشخورهای فکری شاه داعی شیرازی در سرودن مثنوی «چهارچمن» (رد پای هفت شهر عشق عطار در چهارچمن)
نویسنده:
مسروره مختاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
«شاه­داعی شیرازی» یکی از شاعرانِ عارف و از مبلّغان اندیشه وحدت وجودی ابن عربی در قرن نهم است که آثار متعددی به نظم و نثر از وی باقی مانده‌ است. یکی از آثار منظوم وی «سته شاه داعی» است. مثنوی «چهارچمن»، چهارمین منظومه از ستّۀ شاه داعی شیرازی است که شاعر در سرودن آن به طور ضمنی به آثار پیشین، ازجمله «منطق­الطیر» عطار نظر داشته است. از آنجا که دربارۀ این مثنوی و افکار و اندیشه­های شاه داعی در آن، تاکنون پژوهشی صورت نگرفته است، در این مقاله با بهره­گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی و کتابخانه­ای، تأثیرپذیری سرایندة این مثنوی از متقدّمان، به ویژه عطّار، مطمح نظر قرارگرفتهاست. شاه داعی علاوه بر ساختار اثر (استفاده از شیوۀ مناظره و قالب داستان منظوم، انتخاب شخصیّت­های داستان و...) از نظر پرداختن به هفت وادی سلوک و مبحث وحدت وجود از عطّار تأثیر پذیرفته است. حاصل سخن این که، پیروی شاه داعی از ابن عربی و بازتاب چشمگیر اندیشۀ هستی­شناختیِ وی در ساختار اثر، از جمله در بسامد واژه­ها و اصطلاحات و همچنین در محتوا قابل تأمّل است. مثنوی «چهارچمن» با وجود تأثیرپذیری­هایی که داشته است، از نظر ساختار هنری و ادبی، اثری ابداعی و مستقل است؛ چرا که سراینده با بهره ­گیری از قوة تخیّل خویش توانسته است، اندیشه­های پراکندۀ پیشینیان را در شیوۀ شاعری خود ذوب کرده و اثری جاودانه خلق کند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 81
مشخصات اثر
بررسی دیدگاه میبدی پیرامون شیطان در دو نوبت شرعی و عرفانی کشف الاسرار
نویسنده:
محمد بهنام فر , نیره پاکمهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
در کشف­الاسرار آیات قرآن از منظر دو رویکرد شرعی و عرفانی تفسیر شده است. نویسنده این تفسیر با درنظر گرفتن اینکه دو حوزه مختلف شرع و عرفان دیدگاه­هایی متفاوت و گاه متضاد نسبت به یک پدیده دارند، به‌طور ناخودآگاه در هر یک از این دو حوزه فکری تحت تأثیر جهان­بینی­های پذیرفته شده همان حوزه واقع گشته و آیات، مسائل و پدیده­های مشترک قرآنی با ورود به هر رویکرد در راستای دیدگاه­های آن، مورد تفسیر و تحلیل قرار گرفته است. نمونه­ای از این رویکردهای دوگانه، در نگرش نویسنده نسبت به پدیده شیطان مشاهده می‌شود. ازاین‌رو این مقاله بر آن است تا با بررسی صورت­بندی گفتمانی میبدی در دو نوبت شرعی و عرفانی کشف ‌الاسرار، دوگانگی رویکرد نویسنده نسبت به شیطان و جهان‌بینی­های هم‌راستا با هر حوزه فکری در این اثر نسبت به این پدیده را مورد کاوش قرار دهد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 28
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی اهداف و ویژگی‌های معنویّت در اندیشه فلسفی و عرفانی متفکران مسلمان
نویسنده:
احمد غفاری قره باغ
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
اهتمام به معنویّت در جهان امروز، ناشی از احساس خلأ در دنیای صنعتی است. در این میان، اهتمام به معنویّت اسلامی، ضروری است. در این نوشتار، به بررسی اهداف و ویژگی‌های معنویّت در منظر حکیمان و عرفای مسلمان پرداخته شده است. معیار و منشأ برای معنویت فعل عبارت است از نیّت و معرفت به فعل و جهت‌گیری اخلاقی آن. هدف زندگی معنوی از دیدگاه آن‌ها عبارتند از: ارتقای شناخت توحیدی در مراتب مختلف توحید و ارتقای گرایشات عبادی و ارتقای انگیزه برای حرکت به‌سوی حقیقت اصیل. ویژگی‌های معنویّت اسلامی نیز عبارتند از: هماهنگی با هدف خلقت، هماهنگی با ویژگی‏های روانی انسان، هماهنگی با توان انسان، هماهنگی با شریعت، فراگیری نسبت به ابعاد فردی و اجتماعی و زمانی و مکانی، فراگیری طولی، تنوّع در برنامـه معنوی، حفظ واسطه انسانی، همراهی و هماهنگی رشد و تعدیل در ابعاد انسانی، هماهنگی مؤلّفه‌های معنوی، توجّه به تأثیر دوسویه بین رفتار انسان و سنت ‏های عالم هستی، جامعیّت نسبت به جمیع شئونات و احوال حیات.
صفحات :
از صفحه 131 تا 151
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی منازلِ سلوک عرفانی در تصوّف اسلامی و عرفان یهود (مرکاوا و قبّالا)
نویسنده:
محمدرضا عابدی؛ حسین شهبازی؛ احمد فرشبافیان نیازمند؛ محمد مهدی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
سلوک عرفانی، سیری انفسی و درونی در قلب عالم صغیر برای نیل به حقیقیت محض است. در مکاتب عرفانی این سیر در قالبِ مراحل و مقاماتی تبیین می‌شود. در این پژوهش، منازل سلوک در عرفان یهود و متصوفه اسلامی به‌صورت تطبیقی بررسی می‌شود تا به این پرسش بنیادی پاسخ داده شود که «جنبه‌های همسان و وجوه ناهمسان ساختارِ منازل سلوک در تصوف اسلامی و عرفان یهود کدام‌اند». روش کار مبتنی بر شیوۀ تطبیقی رنه ولک (مکتب آمریکایی) با تأکید بر وجوه اشتراک و اختلاف ساختاری و کلی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند میان منازل سلوک در عرفان یهود و متصوفه سه وجه مشترک اساسی وجود دارد. تشابه تعداد مقاماتِ سلوک، نخستین وجه مشترک است. کارکرد نمادین سمبول‌واره‌های این مقامات مخصوصاً سمبول «قصر عرش» - یعنی آخرین منزل سلوک در قبّالا و صوفیه - نیز از موارد مشترک به دست آمد. همچنین در هر دو آیین، سالک با دوری از آلایش‌های نفسانی، مراحلی را طی می‌کند تا در فقر و فنای تصوف و ارابوت قبالا و مرکاوا به اتحاد الاهی یا همان دِوِکوت برسد. عمده‌ترین تفاوت، تجسم خداوند در آخرین مرحلۀ سلوک عرفان یهود، در قالب پیکرۀ انسانی است؛ حال آنکه در تصوف تجسم ذات باری‌تعالی به این شکل مطرح نیست.
صفحات :
از صفحه 49 تا 66
مشخصات اثر
مطالعه مقامات عرفانی از منظر عطّار بر اساس مجموع آثار وی
نویسنده:
اشرف روشندل پور، شاهرخ حکمت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
سیر و سلوک را می توان مهم ترین رکن عرفان و وهم ممیآن ان ای رینر ا ها معرفتی را ست. سالک واقعی با عنایت حق و ییر ر پیر کارران ب ا ریاضت و مجاهدت، مراحل و مقامات طریقت را یکی پس ای رینر پشت سر می گاارر و تا یما ی کم حق یک مقا را بم خوبی ارا کررن باشد می توا د بم مقا رینر ران یابد. عطّار عارف بآرگی است کم رر تما اثار خور بم یبا ی سارن و شاعرا م، مقامات را مطرح می کند. او بم توبم، یهد و ورع نان خاصی رارر و مقامات رینر ون فقر، صبر، توکل و رضا را رر هایت پختنی و کمال مطرح می کند. این وشتار بر ان است تا بم مطالعم مقامات رر اثار مختلف عطّار بپررایر و شیون طرح، بسامد و یآ کمّ و کیف ا ها را بررسی ماید. یآ با استزارن ای رارن ها مطالعاتی بم رو توصیزی تحلیلی بم برخی ای ابهامات و سؤالات رر این یمینم، پاسخ رهد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 76
مشخصات اثر
مراتب سلوک از منظر عطار و شبستری با تکیه بر منطق‌الطیر و گلشن‌راز
نویسنده:
مالک شعاعی، محمدرضا حسینی نیا، مهری پاکزاد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
منطق‌الطیر و گلشن‌راز با فاصله زمانی تقریباً یک قرن، مبتنی بر سیر و سلوک هستند. نویسندگان، طریقت را راهی دشوار می‌دانند؛ و از طریقت با عنوان وادی و مانع یاد کرده‌اند؛ چنان‌که در گلشن‌راز موانع سلوک آمده، و در منطق‌الطیر به هفت وادی (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا) اشاره شده است. اگر مراتب سلوک این دو عارف با تکیه بر هفت وادی منطق‌الطیر و مقامات اربعین تحلیل شود، در برابر وادی طلب با اندکی تسامح، برخی مقام توبه را برای شبستری به ‌عنوان اولین وادی اتخاذ کرده‌اند. شبستری بر خلاف عطار برای وادی عشق و توحید مفاهیمی بیان داشته که توأم با شطح و طامات است، و آن را نهایت تفکر می‌پندارد؛ اما عطار حیرت را لازمة توحید می‌داند. وادی چهارم در سیر و سلوک عطار (استغنا) همچون مقامات محبت، صبر، جهد، عبادت و تسلیم در شعر شبستری به کار نرفته، همان‌گونه که نهایت، ورع، اخلاص و ولایت در شعر شبستری آمده، اما در منطق‌الطیر نیامده است. این دو شاعر 27 مقام مشترک دارند که البته برخی مقامات نیز در شعر هر دو به کار نرفته است. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا هفت وادی عطار و مقامات اربعین، به‌ عنوان مبانی تحقیق، در گلشن‌راز و منطق‌الطیر بررسی شده و مفاهیم، الفاظ مشترک و متباین در این دو، مشخص گردیده است.
صفحات :
از صفحه 169 تا 205
مشخصات اثر
آموزه های عرفانی پيران در الهی نامه عطار
نویسنده:
هاجر خادم، تورج عقدايی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
چکیده: الهي نامه، پس از منطق الطير يکي از ارجمند ترين مثنوي هاي عطار است. اين مثنوي، يک داستان بلند است که از 22 مقاله و با بهره گيري از عنصر«گفت وگو»، ميان پدري با شش پسر خود، که هر يک آرزويي دارد، تشکيل شده است. آرزوهايي که براي ارجاع به حقايقشان تاويل مي شوند و پدر آن ها را تاويل مي کند. عطار براي بيان انديشه هاي عرفاني خويش، از حکايت هاي تمثيلي بسياري استفاده کرده است. بخشي از اين حکايت ها که از زبان عارفان نقل مي شود، مفيدترين ابزار براي تجسم آموزه هاي عرفاني عطار به شمار مي آيد. اين مقاله سر آن دارد که پس از معرفي الهي نامه، حکايت عارفان را، براي رديابي انديشه هاي عطار، که حاوي مقوله هايي مشخص نظير معني گرايي، ترک و بي توجهي به خيال انديشي، دنيا، کم خواري، پاکبازي و مرگ است را دسته بندي نمايد. اين پژوهش که از رهگذر باز خواني حکايات عارفان شکل مي گيرد، نشان مي دهد که عطار کما بيش به تمام آن چه سالک براي طي طريق با همرهي پير نيازمند است، اشاره کرده و در تمام اين مسير به گذر دادن مخاطب از نقص به کمال کوشيده است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 107
مشخصات اثر
تربیت غیرمستقیم مرید در حکایات عرفانی (با تکیه بر تذکره الاولیاء عطار)
نویسنده:
علی صفایی، محمد یحیایی ، صفورا السادات رشیدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان: دانشگاه کاشان,
چکیده :
یکی از پایه‌های اساسی تشکیل و تحکیم مبانی یک تمدن ماندگار، تعلیم و تربیت مؤثر و جریان آفرین است. در واقع دست‌یابی به اثر بخشی پایا و مؤثر در نظام تربیتی، مستلزم بینش صحیح و انتخاب درست روش تربیت است. یکی از برجسته‌ترین مکاتب تربیتی، مکتب تربیتی عرفای اسلامی است؛ کسانی که توانسته‌اند با کمترین امکانات، یکی از تأثیرگذار‌ترین گونه‌های تربیت را در مواجهه با متربیان خود به کار گیرند. این مقاله بر آن است که با بررسی حکایات مربوط به نوع سلوک عارفان مسلمان، شیوه‌های تربیت غیرمستقیم مرید را با تکیه بر حکایات کتاب تذکرﺓالاولیاء عطار، با روش توصیفی- تحلیلی و با توجه به بسامد کارکرد آن‌ها در حکایات این کتاب مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. مقصود از شیوه‌های تربیت غیرمستقیم، شیوه‌هایی است که تکیه آن‌ بیشتر بر کنایه و تعریض است و صراحت به تربیت، توسط مربی در آن وجود ندارد. با توجه به بررسی انجام شده، مشایخ از سه شیوه اصلی تربیتی شامل شیوه‌های: مشاهده‌ای، اکتشافی و کشفی- شهودی بهره برده‌اند که هر یک از این شیوه‌ها دربردارنده فروعاتی هستند. روش مشاهده‌ای شامل روش-های نمایشی و استفاده از طبیعت و محیط پیرامون؛ روش اکتشافی شامل طرح معما و بیان رمزگونه و استفاده از تاویل و تمثیل؛ و روش کشفی-شهودی شامل استفاده از سفر و هنر در تربیت مرید است.
صفحات :
از صفحه 83 تا 112
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 220