جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 558
آغاز فلسفه از دیدگاه ویتگنشتاین متأخر و هگل
نویسنده:
محمد مشکات
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
در این مقاله، یک بحثی تطبیقی میانه دو فیلسوف، یکی متعلق به حوزة تحلیلی و دیگری به حوزة ایده­آلیسم آلمانی، در مسألة بنیاد و آغاز فلسفه، انجام می­گیرد. تعهد و تمرکز مقاله بر "ویتگنشتاین" بیش از "هگل" خواهد بود. دشواری و در عین حال جذابیت بحث از آن­روست که دو فیلسوفِ مورد مطالعه، ماهیت فلسفه، روش و وظایف آن را متفاوت می­نگرند و دارای موضوع، غایت و مسألة کاملاً متغایرند. دو فیلسوف درمعقولاتی مانند ماهیت اجتماعی زبان، زبان خصوصی، دیگری، میل، شکل زندگی، ذات­گرایی، افلاطون­گرایی، دکارت­گرایی، کل­گرایی، شک و یقین، باورِ نامدلل، جهان­بینی، عامل بودن سوژه، توصیف و تبیین، خردباوری و سوژه محوری مدرن، فهم و. . . مورد مقایسه و تطبیق قرار می­گیرند. اما همة این موضوعات، همواره معطوف به نگاه دو فیلسوف به مسألة بنیاد و آغاز فلسفه انجام می­شود. ازجمله محورهای اصلی تشابه، آگاهی عرفی یا گفتمان اجتماعی، نفی هرگونه معیار خارج از آگاهی یا گفتمان اجتماعی و لزوم وجود «دیگری» در هر دو فیلسوف است. دیگری در بنیاد فلسفه، هر دو فیلسوف چونان مقومی اصلی و غیرقابل فقدان حضور دارد. فعل و عمل نیز در پایه و اساس هر دو فلسفه همان اهمیت و محوریت را دارد. بدون آگاهی و گفتمان عرفی و اجتماعی و در غیاب دیگری و با فقدان فعل و عمل اساس و بنیاد هر دو فلسفه محلی از اعراب ندارد. ازجمله محورهای تفاوت نیز ذات­گرایی، کلیت­گرایی، رویکرد توصیفی و تبیینی است. در پایان به اشاره، چند محور برای نقد و ارزیابی پیشنهاد می­شود.
صفحات :
از صفحه 21 تا 62
سخن گفتن از خدا بر مبنای اشتراک معنوی و تشکیک وجودی با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
اکبر قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
در پاسخ به این پرسش مهم که آیا می توان با زبانی محدود و بشری، از خدایی نامحدود و متعالی سخن گفت؟ دیدگاهها و نظریات گوناگونی مطرح شده است. بنابر دیدگاهی که با نظر به مبانی حکمت متعالیه ملاصدرا، می توان آن را نظریه «اشتراک معنوی و تشکیک وجودی» نامید، با توجه به اینکه خدا کامل مطلق و قائم بالذات است، اولا معنای اتصاف او به صفات کمال این است که خداوند تمامی کمالات وجودی را به کاملترین نحو داراست و صفات سلبیه نیز چیزی جز سلب نقص، یا همان اثبات کمال، نیست و ثانیا این صفات کمالیه عین یکدیگر و عین ذات الهی دانسته می شود و با توجه به «وحدت تشکیکی حقیقت وجود»، اشتراک معنوی صفات الهی با صفات انسانی مستلزم اشتراک مصداقی خدا و انسان و افتادن در ورطه تشبیه نیست. علامه طباطبایی نخست با توجه به تلقی انسانوارانگارانه انسان از خدا، مفاهیم دینی را جامع میان نفی و اثبات دانسته و با تکیه بر روایات، بر دیدگاه اثبات بلاتشبیه، تاکید نموده است. آنگاه به عنوان یک فیلسوف پیرو مکتب حکمت متعالیه و به تبع صدرالمتالهین، با تکیه بر «اشتراک معنوی مفهوم وجود» و «تشکیک حقیقت اصیل وجود» و «تفکیک مقام معنا از مقام مصداق» و با توجه به مراتب معنا و کاربرد الفاظ، بر اشتراک اصل معنای صفاتی همچون علم و قدرت و حیات و ... در انسان و خدا تاکید کرده و انحصار معنا در مرتبه مادی و جسمانی را نادرست دانسته است. هر چند در نظریه علامه نیز نوعی تمایل به روش سلبی دیده می شود و معنای ایجابی مشترک میان صفات خدا و صفات انسان، به روشنی بیان نشده است.
صفحات :
از صفحه 127 تا 151
نظریه مطابقت و اشکالات وارد بر آن
نویسنده:
فاطمه سادات هاشمی ,سلیمان حبیبی ,امیرعباس علیزمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مساله صدق در گزاره ها یکی از مسائل مهم معرفت شناسی است. از این رو، فیلسوفان و معرفت شناسان از دیرباز تاکنون دیدگاه های گوناگونی درباره «ماهیت و چیستی صدق» و نیز «معیار صدق» ابراز داشته اند. در این نوشتار، ما به بررسی نظریه مطابقت می پردازیم اما رویکرد ما بیشتر معطوف به ماهیت و چیستی صدق است نه معیار صدق.نظریه مطابقت یک پیش فرض مهم دارد و آن واقع گرایی است؛ بدین معنا که اولا، ملتزم باشیم که واقعیتی مستقل از باورها و ذهن ما وجود دارد. ثانیا، ذهن انسان را در کشف واقعیت توانمند دانسته، معتقد باشیم که انسان توانایی نیل به واقع و دسترسی به آن را دارد. ثالثا، بپذیریم که زبان توان حکایت از واقع را دارا هست.نظریه مطابقت از آنجایی که به درک متعارف در باب صدق بسیار نزدیک است، پیشینه و رواج نسبی بیشتری نسبت به نظریه های بدیل خود داشته است، به طوری که بسیاری از فیلسوفان آن را مبنای معرفت شناسی نظام فلسفی خود قرار داده اند. با این حال، نظریه مطابقت نتوانست از عهده اشکالات گوناگون، از جمله عدم سنخیت، عدم جامعیت و عدم ارائه ملاک اثباتی برآید و سرانجام با انتقادات فیلسوفان معرفت یا به شکل تعدیل یافته ظهور و بروز یافت یا جای خود را به نظریاتی چون نظریه انسجام، نظریه کارآمدی، نظریه زائد بودن و... داد. این نظریات برخلاف نظریه مطابقت، در باب چیستی صدق، صدق را نه به امری فراسوی باور بلکه به خود باور وابسته می دانند، یعنی بدون تلاش برای رفتن به فراسوی باور، باید در درون باورها وضعیتی کشف شود که بر اساس آن بتوان گفت باوری صادق است یا نیست.
صفحات :
از صفحه 37 تا 51
نقد و بررسی نظریه «بازی های زبانی» لودویگ ویتگنشتاین
نویسنده:
علی عسگری یزدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیا زبان دین همان زبان عرفی است؟ نظریه های مختلفی مطرح شده است. در این میان ویتگنشتاین در دو بازۀ زمانی دو نظریه متفاوت را مطرح می کند. در دوره متقدم نظریه تصویری و عرفی زبان را می پذیرد. اما در دوره متأخر آن را نقد و نظریه «بازی های زبانی» را مطرح می کند؛ بدین معنا که زبان دارای کارکردها و نقش های متنوع است. نگارنده در این مقاله ضمن تبیین این نظریه و جایگاه آن در مباحث زبان دین، آن را نقد می کند و نتیجه می گیرد که هرچند کارکردهای زبان در حوزه های مختلف، متنوع است، متباین نیست، بلکه کارکرد واقع نمایی زبان کارکرد مشترک زبان در همه موارد است. وجود همین کارکرد مشترک موجب می شود فیلسوف، شاعر، هنرمند، عالم تجربی و جز آن بتوانند به نحو معناداری با یکدیگر سخن بگویند.
صفحات :
از صفحه 121 تا 136
هرمنوتیک همچون معرفت شناسى
نویسنده:
مرالد وستفال
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
این مقاله با بررسی آراء فلاسفه غرب پیرامون ایده هرمنوتیک و ارتباط آن با معرفت شناسی می پردازد. بحث های مرتبط با این موضوع عبارتند از: یقین، خودارجاعی، دور هرمنوتیکی، پدیدارشناسی، اگزیستانسیالیسم.
دین و گزاره های دینی از منظر ویتگنشتاین متاخر
نویسنده:
تکتم افخمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده رساله/پایان نامه : موضوع اصلی این پایان نامه که اینجانب در صدد توضیح و تبیین آن هستم؛ دین و گزاره های دینی از منظر ویتگنشتاین متاخر است.لذا از ابتدا تمام تلاش و اهتمام خود را بر آن گذاشتم تا تمامی مبانی و پیش فرض های فلسفی ویتگنشتاین متقدم و متاخر در باب گزاره های دینی را به طور کامل توضیح دهم، که عبارتند از:معنا و نظریه تصویری، بامعنایی و بی معنایی گزاره ها، معنا به عنوان کاربرد، نحوه های حیات، باورر بنیادین و گرامر...و در ادامه به بیان تاثیر این مبانی بر رابطه میان عقل و دین پرداختم و بیان کردم که، از نظر ویتگنشتاین متاخر، ایمان یک نوع شناسایی علمی نیست، بلکه حرکت با شور و شوق اراده است به طرف سعادت ابدی. وی ایمان دینی را مانند بازی مستقلی میداند که، از اثبات عقلانی بی نیاز است. ایمان، مقوله ای است که با وضوح عقلانی و اثبات منطقی سرسازش ندارد.و در ادامه به بیان این امر پرداختم که آموزه های دینی ویتگنشتاین در حوزه ی واقع گرایی دینی قرار دارد یا ناواقع گرایی؛ که بیان کرده ام ویتگنشتاین یک نوع ناواقع گرای معتدل است بر خلاف کی یرکگورد که، ناواقع گرای افراطی است؛ زیرا او همچون ناواقع گرایان افراطی نیست که، فقط زبان را خالق هر چیزی بداند، بلکه از سخنان وی چنین بر می آید که او«عمل» را خالق نهایی هرچیزی می داند.و در آخر،ارتباط اندیشه های دینی وی با پلورالیسم دینی را بیان کردم؛ اینکه از سخنان و آموزه های دینی وی چنین بر می آید که او به نوعی پلورالیسم قائل بوده است، چرا که از نظر وی، هر گروهی با هر فرهنگی، بازی زبانی دینی خاص خود را دارند و هیچکدام از عقاید این گروه ها را خارج از آن گروه، نمی توان به قضاوت نشست.
مرورى تحلیلى بر پلورالیزم دینى
نویسنده:
سید محمدرضا حجازى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
پلوراليزم دينى به عنوان شاخه اى از مباحث فلسفه دين عهده دار اين نظريه است كه در عصر وفور اديان (و ايدئولوژيهاى مختلف) برخى هم فكريها، هم سوئيها و يا حداقل هم زيستيهائى كه بر پايه فهم مستقيم از يكديگر مبتنى مى گردد، براى دين مداران و صاحبان ايده هاى مختلف قابل درك و پذيرش مى باشد. اين طرز تفكر كه دقيقا نمى توان تاريخ پيدايش آن را تعيين كرد منشأ تحولاتى در زمينه هاى مختلف فلسفى، دينى، اجتماعى و سياسى شده است. تفكر "پلوراليزم دينى" خود زائيده عوامل، ايده ها و تفكرات گوناگونى است كه هركدام داراى ريشه هائى عميق در تاريخ طولانى تفكرات و تمدنهاى بشرى بوده است. در اين ميان سهم دين مداران، متكلمان، عالمان دينى و دين شناسان در احياء و بسط اين طرز تفكر چشم گيرتر و تعيين كننده تر است. براى آشنائى با پيشينه اين مبحث نگاهى گذرا به زمينه فلسفى ـ اجتماعى تفكر "پولوراليستى" مفيد خواهد بود.
دشواری تعریف دین و رهیافتها
نویسنده:
عباس یزدانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مباحث مهم فلسفه دین، بحث درباره تعریف واژه دین است. در طـول تاریخ حضـور دین در زندگی انسان، همـواره اندیشمندان و دیـن‌پژوهان درصدد ارائه تعریف صحیح دین بوده‌اند. اما به‌رغم این تلاش‌ها، تاکنون تعریفی ارائه نشده است که همه دین‌پژوهان بر آن اتفاق نظر داشته باشند. دشواری تعریف دین علل خاصی دارد که در این مقاله به آنها پرداختـه خواهد شد. در این نوشتـار ضمن بررسی مهم‌ترین رهیافت‌های ارائه‌شده ازسوی دین‌پژوهان در تعریف دین، ادعا می‌شود که ارائه تعریف واحدی که همه اندیشمندان دین‌پژوه در آن اجماع داشته باشند؛ امکان‌پذیر نیست. اما با وجود‌ این، می‌توان از روش‌هایی در تعریف دین بهره برد که معقول‌تر به نظر می رسند. از مهم ترین این رهیافت ها می توان به روش ویلیام آلستون از طریق شناسایی مشخصه‌های دین‌ساز و رهیافت لودویک ویتگنشتاین مبتنی بر نظریه شباهت خانوادگی در تعریف دین اشاره نمود. هرچند این دو رهیافت نیز، خالی از اشکال نیستند.
صفحات :
از صفحه 29 تا 46
بررسی و نقد دیدگاه ویتگنشتاین متأخر در باب زبان دین
نویسنده:
محمود کریمی,رحیم امرایی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
یکی از مسائلی که در حوزه دین شناسی در قرون اخیر در غرب مطرح شده، دین و زبان مربوط به آن است. معناشناسی صفات الهی، مشکل تعارض علم و دین، پیدایش مکاتب فلسفی معارض چون پوزیتیویسم و پوزیتیویسم منطقی از عواملی است که بحث زبان دین را در میان فلاسفه و متکلمان مطرح کرد. معرفت بخشی در گزاره های دینی از چالش های شایان توجه دین پژوهی معاصر در زبان دین است و از پرسش معناداری یا بیمعنایی و نگرش های پوزیتیویسمی اهمیت فزون تری دارد. در این باب، ویتگنشتاین در دو مرحله از حیات فلسفی خود دو رأی کاملا متفاوت را ابراز نموده است. در تلقی نخست، یعنی نظریه تصویری معنا، زبان، تصویری از واقعیت امور است. وی در دیدگاه دوم، یعنی نظریه کاربردی معنا، بازی های زبانی را مطرح کرد. مقاله حاضر ضمن تبیین نظریه بازی های زبانی با مراجعه به منابع اصلی، به نقد آن می پردازد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 17
جايگاه ايمان در فلسفه ويتکنشتاين
نویسنده:
‫علي اميري
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
چکیده :
‫فهم امروزين الاهيات، مستلزم اطلاع از آراي ويتکنشتاين است. فرض اصلي اين پژوهش آن است که با عنايت به نظريات زباني ويتکنشتاين، ايمان ديني در روايت‌هاي کلاسيک آن دچار چالش مي‌شود؛ بنابر اين، هر چند نمي‌توان از تماميت روايت‌هاي کلاسيک ايمان دفاع کرد، اما فرض اين است که بر خلاف بسياري از تفسير‌هاي پوزيتويستي که از آراي ويتگنشتاين شده، اين چالش‌ها به نابودي و عدم امکان دين راه نمي‌برد. لذا با عنايت به اين آرا، الزاماً به نفي ايمان ديني نمي‌رسيم، بلکه در پرتو اين نظريه‌ها، به درک و روايت تازه‌اي از ايمان دست مي‌يابيم؛ روايتي که با استفاده از اصطلاحات خود ويتگنشتاين و پاره‌اي از شارحان او، مي‌توان آن را "ايمان بدون کلام" و يا "نحوه معيشت" خواند. دوره‌هاي متفاوت حيات ويتکنشتاين، هر يک تأثير متفاوتي بر ايمان ديني بر جاي مي‌گذارد. بر اساس تفکر متقدم او، ايمان يک امر ناگفتني است، و بر اساس تفکر متاخر او، ايمان‌ورزي نوعي مشارکت در بازي زباني است. در دوران اول، ايمان کاملاً شخصي، و در دوران دوم، امري کاملاً جمعي و حاصل تعامل جمع است. بنابر پاره‌اي از تفسيرات پوزيتويستي از دوران اول تفکر ويتکنشتاين يعني نظريه تصويري معنا، که ايمان را با خطر مهمل بودن و بي‌معنايي مواجه مي‌سازد، امکان دينداري و ايمان‌ورزي بر اساس آراي او نفي نمي‌گردد؛ زيرا جهان را به امر گفتني و قابل بيان تقليل مي‌دهد، و بدين ترتيب، ايمان را در حوزه امور ناگفتني مي‌داند. ولي در دوره دوم تفکر او، معنا در حقيقت تابع کاربرد الفاظ است؛ بنابر اين ايمان در حد يک بازي زباني تنزل مي‌يابد. بدين ترتيب جملاتي چون "ايمان به خدا ممکن است"، "من به خدا ايمان دارم" و "خداوند وجود دارد"، در يک بازي زباني خاص يعني گروه زباني مؤمنان معنادار است. بر هر دو دوره فلسفه ويتکنشتاين نقدهاي اساسي همچون تقليل‌گرايي، ناممکن بودن زبان آرماني، نسبي‌گرايي و مخالفت افراطي با ذات‌گرايي وارد مي‌باشد.
  • تعداد رکورد ها : 558