جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در مواجهه با آثار عرفانی یکی از مهم ترین مسائلی که توجه محقق این حوزه را به خود معطوف می دارد وجود برخی از تناقضات منطقی و تصریح بر پاره ای عبارات است که به ظاهر با مبانی منطقی و به تبع آن با موازین شرعی همخوانی ندارد. این اشارات فارغ از اینکه با چه زبانی بیان می شوند، از یک وجه مشترک برخوردارند و آن اینکه نظم حاصل از موازین تشریعی ادیان را در ساحت فردی و در حوزه اجتماعی به هم می زنند. اینکه این عبارات و اشارات چیستند و حاصل چه نوعی از تجربه اند شاید به حل مساله کمک کند اما، در نتیجه آن تاثیری نخواهد گذاشت؛ زیرا همواره نوک پیکان شطح گویان متوجه نظام عقیدتی حاکم بر جامعه بوده و تیغ تیز تکفیر ارباب دیانت نیز شطح گویان را به مخاطره افکنده است. زمانی «انالحق گویی» حلاج و «سبحانی ما اعظم شانی» بایزید متضمن پرداخت بهایی گزاف بوده و زمانی دیگر، بیان حقایق طبیعی از سوی گالیله به منزله شطحیات بوده است. در این مقاله در پی مرور برخی از لایه های زیرین و پدیدآور این بخش ممنوعه از عرفان اسلامی و بازتاب آن ها در آرای امام خمینی (س) برآمده ایم.

این پژوهش با هدف بررسی نقش مادر با دو رویکرد اسلامی و روانشناسی و تعیین مولفه های نقش مادری از نگاه اسلام انجام شده است. یافته های پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی به دست آمد بیانگر ده مولفه برای نقش مادر بود که در سه سازه اصلی پذیرش، محافظت و پرورش سامان دهی شد. پذیرش زیرمولفه ای نداشت؛ زیرمولفه های محافظت عبارت بود از: تامین نیازهای زیستی، حفظ از خطر و مراقبت های پیش گیرانه. زیرمولفه های پرورش نیز عبارت بود از: پرورش جسمی، توجه به بازی کودک، محبت، تکریم، توجه به موانع رشد و جهت دهی مذهبی.روایی محتوایی مولفه های نقش مادری توسط کارشناسان بررسی شد و مورد تایید اکثریت کارشناسان (نه نفر از دوازده نفر) قرار گرفت. میانگین نمرات کارشناسان (2.25 از 3) و ضریب تطابق کندال (1) تاییدکننده روایی محتوای مولفه های مذکور بود. ضرورت اجرای تحلیل های آماری دقیق تر و رواسازی ابزار در پژوهش های بعدی توصیه می شود.

از منظر تجربه دينی، ذات خدا به وصف اخلاقی رحمت متصف می شود و نظريه معلولی معنا که در حوزه معناشناسی فلسفی مطرح است اين امکان را به وجود می آورد که وصف اخلاقی رحمت، به همان معنای انسان انگارانه آن، يعنی دلسوزی و مهربانی، درباره ذات خدا به کار رود. با توجه به مفاد نظريه معلولی معنا، می توان ادعا کرد که مهربان و دلسوز بودن خداوند منافی با تنزه و بساطت ذات او نيست. معناشناسی کفر در قرآن کريم نشان می دهد که کفار همان ظالمان پايمال کننده اخلاق هستند که تا حد ممکن و تا زمانی که مايل اند بر مظلومان ظلم روا می دارند. رحمت خدا يا همان دلسوزی او برای مظلومان اقتضا می کند که داد آن ها را از کفار بازستانده و آن ها را تا زمانی که مايل است در جهنم عذاب کند. اين شيوه از عذاب، دقيقا بسان روش کفار در ظلم به مظلومان است. وسعت فراگير رحمت خداوند به دار دنيا اختصاص دارد اما در دنيای ديگر، رحمت خداوند به مومنان محدود است و مانع عذاب جاودانه کفار در جهنم نيست.