جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب ارزشمند حاضر درباره مسئله مهم رجعت که یکی از اعتقادات مهم شیعه است، می باشد. بحث رجعت، معنی آن، وقوع رجعت، رجعت در امم سابقه، زنده شدن مردگان در آیات قرآن، رجعت کنندگان ، رجعت امام مهدی عج و... از جمله مطالب کتاب می باشد.

رجعت از جمله مسلمات اعتقاد شیعه است . کتاب حاضر هم درباره بحث رجعت می باشد. مصنف داعی بر تالیف کتاب را مصاحبت با شخصی در راه بازگشت از زیارت عنوان می نماید که درباره رجعت از ایشان سوال نموده است و ایشان در مسیر توضیحاتی داده اند که سائل قانع نمی شوند و از ایشان می خواهند بیشتر توضیح بدهند و جناب طبسی کتاب حاضر را درباره رجعت تالیف میکنند.

کتاب حاضر، به زبان عربی از تألیفات شیخ محمدبن علی آل‌عبدالجبار بحرانی از علمای قرن 13 با موضوع مهدویت است که توسط حامد رحمان الطائی تصحیح و تحقیق شده است. مصحح، در مقدمه خود شرح زندگانی و آثار علمی شیخ آل عبدالجبار را آورده است. سپس متن اصلی ارائه شده است. ابتدا لغت رجعت تعریف و مفهوم‌یابی شده است. سپس در خصوص پیشینه رجعت در میان امت‌های پیشین و وقوع آن صحبت شده است. در ادامه ادله صحت رجعت امام زمان(عج)، غیبت ایشان، کیفیت ظهور، نشانه‌های ظهور و ... بررسی شده است. سپس دلایل عقلی اثبات رجعت به بحث گذاشته شده و به شبهاتی که پیرامون آن وارد شده، پاسخ داده شده است. در نهایت نیز به کیفیت احوال قائم و رجعت ایشان پرداخته شده است.

در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده که مسئله رجعت، عقیده‎ای اسلامی بوده که آیات قرآنی و احادیث صحیح فراوانی بر آن دلالت نموده و مکررا در امت‎های پیشین، اتفاق افتاده و در اخبار صحیحی به وقوع آن در این امت نیز اشاره شده است، اما بااین‎حال، برخی از علمای مذاهب اسلامی، به انکار آن پرداخته، ولذا در این رساله، به تبیین مراد از رجعت و اثبات آن، پرداخته شده است. نویسنده در ابتدا، به تبیین معنا و مفهوم رجعت پرداخته و به این نکته اشاره دارد که رجعت، اعتقاد به زنده شدن اقوامی پس از مرگشان و یافتن حیات و زندگانی مجدد در دولت حضرت مهدی(عج) و سپس مرگ یا کشته شدنشان می‎باشد. نویسنده در تبیین رأی شیعه امامیه پیرامون رجعت، به بیان این مطلب پرداخته که علمای امامیه، معتقدند که رجعت در امم گذشته اتفاق افتاده و در امت ما هم، در آخرالزمان، اتفاق خواهد افتاد و در اثبات این موضوع، به اقوال علمایی چون شیخ مفید (متوفی 413ق)، سید علی بن حسین مرتضی (متوفی 436ق)، طبرسی (متوفی 548ق)، محمدصالح مازندرانی (متوفی 1081ق) استناد شده است. اما علمای اهل سنت، مسئله رجعت را انکار کرده و آن را دست‎مایه سرزنش علمای شیعه قرار داده و اعتقاد به آن را از جمله امور قبیحی دانسته که شماری از روایان را به آن واسطه تضعیف نموده‎اند، باآنکه آنان، فی نفسه ثقه بوده و در مرویات خویش از کذب پرهیز داشته‎اند؛ راویانی همچون: جابر بن یزید جعفی، حارث بن حصیره، اصبغ بن نباته و داود بن یزید اودی. نویسنده در ادامه، با اشاره به امکان عقلی زنده شدن مردگان در قیامت و باور تمامی مسلمین بر این امر و کافر دانستن منکر آن، به بررسی امکان عقلی رجعت پرداخته است. و آیات قرآنی دال بر وقوع رجعت را بررسی نموده و آنها را به دو دسته تقسیم نموده است: الف)- آیات دال بر وقوع رجعت در امم سالفه؛ از جمله آیه 243 سوره بقره: أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ هُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْياهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يشْكُرُونَ؛ «آیا از [حال] کسانى که از بیم مرگ از خانه‏‌هاى خود خارج شدند و هزاران تن بودند، خبر نیافتى؛ پس خداوند به آنان گفت: «تن به مرگ بسپارید»؛ آنگاه آنان را زنده ساخت. آرى، خداوند نسبت به مردم، صاحب بخشش است، ولى بیشتر مردم سپاسگزارى نمى‏کنند». ب)- آیات دال بر وقوع رجعت در آخرالزمان؛ مانند آیه شریفه 83 سوره نمل: وَ يوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ یکَذِّبُ بِآياتِنَا فَهُمْ يوزَعُونَ؛ «و آن روز که از هر امتى، گروهى از کسانى را که آیات ما را تکذیب کرده‌‏اند، محشور مى‏گردانیم، پس آنان نگاه داشته می‌‏شوند تا همه به هم بپیوندند» احادیث رجعت در کتب شیعه امامیه، احادیث رجعت در کتب اهل سنت، کلمات بزرگان اهل سنت پیرامون رجعت پیامبر(ص) و سایر انبیاء(ع)، علت شدت نفرت اهل سنت از موضوع رجعت، شبهات مطرح‎شده درباره رجعت و حوادث مربوط به رجعت، عنوان سایر مطالبی است که در کتاب، بدان پرداخته شده است. در خاتمه کتاب، خلاصه و نتیجه‎گیری مطالب، آمده است