جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
معناشناسی حسن و قبح در قرآن و احادیث
نویسنده:
احمد پاکتچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
حسن و قبح به عنوان یک زوج مفهوم کلیدی در حوزه کلام و اصول فقه نزد مذاهب مختلف محل بحث بوده و به خصوص برای مذاهب اهل عدل که یکی از برجسته ترین آنها مذهب امامیه است، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. در تحقیقاتی که در حوزه حسن و قبح ذاتی در دهه های اخیر انجام گرفته، جنبه های وجودشناسی و معرفت شناسی مسئله مورد بررسی قرار گرفته، ولی جای خالی بحث در باره جنبه معناشناسی مسئله کاملاً محسوس است. در خصوص معناشناسی حسن و قبح باید توجه داشت به ازای هر یک از گفتمان هایی که می توانند خاستگاه برآمدن معنای حسن و قبح در کلام اسلامی باشند، لازم است معناشناسیِ این زوج مفهوم دنبال شود؛ این گفتمان ها را می توان در دو گروه اصلی دنبال کرد: گفتمانی شکل گرفته در عصر آغازین اسلامی که بیشتر تکیه بر آموزه های قرآنی و نبوی دارد و از خلال آیات قرآن کریم و احادیث نبوی و اخبار صحابه و تابعین قابل پی جویی است؛ و گفتمانی شکل گرفته در فضای روابط بین الادیانی که حاصل مواجهه عالمان مسلمان با متکلمان ادیان دیگر، اعم از یهودیان، مسیحیان، زردشتیان، مانویان و براهمه است. بی تردید معنای ساخت یافته در کلام اسلامی، برآیندی از این گفتمان ها و خاستگاه هاست و برای روشن شدن ابعاد و مؤلفه های آن، توجه به خاستگاه های بین الادیانی ضرورتی تمام دارد؛ اما به سبب محدود بودن مجال، این مقاله عهده خاستگاه اول، یعنی گفتمان بازتاب یافته در قرآن و احادیث است.
صفحات :
از صفحه 10 تا 22
ن‍ه‍اي‍ه‌ ال‍م‍رام‌ ف‍ي‌ ع‍ل‍م‌ ال‍ک‍لام‌ المجلد2
نویسنده:
تالیف علامه الحلی، تحقیق: فاضل عرفان، اشراف: جعفر سبحانی
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : موسسه امام صادق علیه السلام,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نهاية المرام في علم الكلام كه مفصل‌ترين كتاب كلامى شيعه است، در قرن هشتم نوشته شده است. اين كتاب نزد خود مؤلف هم از جامعيت خاصى برخوردار بوده است، به طورى كه در كتاب‌هاى ديگرش(كشف المراد، نهج المسترشدين، كشف الفوائد و...) بعضى از مسائل را به اين كتاب ارجاع داده است. اين كتاب از يك مقدمه و سه مقاله تشكيل شده است. مقدمه در بيان شرف علم كلام، موضوع، غايت و مرتبۀ آن است و مقالات به اين شرحند: الف: بيان تقسيمات معلومات معلومات به معلومات موجود و معدوم تقسيم مى‌شوند و مباحث هر كدام در فصل‌هاى جداگانه مورد بررسى قرار مى‌گيرد. مؤلف در بحث وجود به: بداهت مفهوم وجود، بيان ماهيت وجود، اشتراك وجود، زيادت وجود بر ماهيت، وجود ذهنى و مشكك بودن وجود، پرداخته است. او در زمينۀ عدم: بداهت تصور عدم، شيئيت نداشتن عدم و علم به معدومات را شرح مى‌دهد. معلومات از حيث وجوب، امكان امتناع تقسيم شده و در سه فصل، وجوب و احكام و امتاش و همين طور امكان و اقسام و احكام هريك از قسمت‌ها، مورد بررسى قرار مى‌گيرد. معلومات اولا به ماهيت، جزء ماهيت و خارج ماهيت و ثانيا به كلى و جزئى تقسيم مى‌شود و هر كدام از آنها مستقلا توضيح داده مى‌شود. ب: تقسيم موجودات به دو شيوه تقسيم موجودات به قدم و حدوث و تعريف آنها از منظر متكلمين و حكماء و شرح خواص و تقسيمات هر يك از آنها. موجودات طبق نظر اوائل به جوهر و عرض و اعراض خود به اعراض نه‌گانه تقسيم مى‌شوند كه مباحثشان عبارتند از: -بررسى جوهر و اقسام آن. -تقسيم و تعريف عرض. -اقسام عرض در سه مقاله شرح داده شده‌اند: مقالۀ اول: تعريف كم، اقسام كم، تعريف زمان، ابعاد ثلاثه، خلاء، مكان، مكان طبيعى و شكل طبيعى. مقالۀ دوم:-تعريف ماهيت بسيطه و اقسام كيف. -كيفيات فعليه و انفعاليه. -كيفيات استعداديه و انواع آن. -كيفيات مختصه به كميات. -كيفيات نفسانيه(علم، تعقل، قواى نفسانيه، اخلاق، علت لذت و ألم، بقاء كيفيات نفسانيه). مقالۀ سوم: شرح و توضيح: مقولات اضافه، أين، متى، وضع، ملك، أن يفعل و أن ينفعل. ج: تقسيم محدثات از ديدگاه متكلمين. بحث در مورد جواهر با محوريت: جوهر فرد، جسم، هيولى، احكام و عوارض اجسام. توضيح مباحثى نظير: سكون و احكامش، كون و انواعش، حركت و احكام و اقسامش.(اين بخش ناتمام مانده است.)
قواعد الکلامیة: تبحث عن أصول عامة یُعتمد علیها فی حل المسائل الکلامیة
نویسنده:
علی ربانی گلپایگانی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : مؤسسة الامام الصادق عليه السلام,
چکیده :
«القواعد الکلامیه»، کتابی است به زبان عربی که در شرح تعدادی از قواعد کلام اسلامی تالیف علی ربانی گلپایگانی، می‌ باشد. مولف در این کتاب به شرح و بررسی این قواعد پرداخته که عبارتند از: قاعده تحسین و تقبیح عقلی، عدل و حکمت، قاعده لطف و قاعده اصلح. این‌ ها قواعد کلامی هستند که بسیاری از مباحث کلامی عدلیه بر آن‌ ها مبتنی است.
قاعده لطف از دیدگاه ابن‌ابی الحدید در شرح نهج‌البلاغه
نویسنده:
قاسم شهری , محمدهادی قندهاری , مصطفی دلشاد تهرانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از قواعد مهم دانش کلام، قاعده لطف است که متکلّمان عدلیه در مباحث کلامی بسیاری از آن استفاده کرده‌اند. این قاعده که فرع بر مسأله حسن و قبح عقلی است مورد توجه و استناد این دسته از متکلمین قرار گرفته است. نهج البلاغه از متون دینى است که مورد اهتمام دانشمندان شیعه و معتزله قرار گرفته است. ابن ابی الحدید از جمله دانشمندان معتزلى است که بر این کتاب شرحى نگاشته است. هر چند وى بیشتر به‌عنوان مورخ و ادیب شناخته می‌شود اما آثار کلامى او گواه بر دانش و تخصص او در علم کلام است. ابن ابی الحدید در شرح خویش در مباحث گوناگون به قاعده لطف استناد نموده است. این پژوهش نشان می‌دهد که ابن ابی الحدید ضمن تعریف و بیان گستره این قاعده و وجوب آن بر خدا، در 28 مورد برای اثبات دیدگاه خویش از این قاعده بهره برده است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 142
درسگفتار خارج کلام، قاعده اصلح
مدرس:
رضا برنجکار
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
الفائق فی اصول الدین
نویسنده:
ابن الملاحمی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
قواعد کلامی توحید در صحیفه سجّادیّه
نویسنده:
فائزه کریمی استاد راهنما: مهدی نصرتیان اهور استاد مشاور: محمد پارچه‌باف دولتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
از میان اصول سه گانه جهان‌بینی، اصل توحید از محوریت و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زیرا قبول این اصل است که دو اصل بعد یعنی نبوت و معاد و در مرتبه‌ی بعد ایدئولوژی‌ها و بایدها و نبایدهای زندگی را به دنبال دارد. از این‌روست که شناخت حق‌تعالی و طریق نزدیک شدن به او سرلوحه‌ی برنامه‌ی یکصدو بیست و چهار هزار پیامبر و دوازده امام معصوم(ع) بوده است. در واقع هدف غایی از آفرینش انسان توسط خداوند نیز توحید است. توحید اساسی‌ترین رکن ادیان الهی است، زیرا یگانه حق مطلق و صاحب حق، خداوند است و از همین‌رو تنها توحید و اظهار آن، منشأ تجویز جنگ و سلب حیات برخی انسان‌هاست. از سوی دیگر براساس آموزه‌های اسلام، دعا برترین عبادت و خالص‌ترین اظهار توحید است. از آنجاکه کامل‌ترین بندگان، معصومین(ع) می‌باشند، دعاهای آنان نیز بهترین منبع و روش دعاست. در میان ائمه(ع)، بیشترین دعاها از امام چهارم شیعیان، حضرت سجاد(ع) نقل شده‌است. آن حضرت به دلیل ویژگی‌های عصر حیاتشان، بسیاری از اصول اساسی و آموزه‌های دینی به‌ویژه توحید و اظهار آن‌را در قالب دعا ارائه نموده‌اند. استنباط آموزه‌های اعتقادی چه از منابع وحیانی مثل ادعیه و روایات و چه از عقل، نیازمند یک قواعدی است که نقش اسناد بالادستی را ایفا می‌کنند تا انسان با داشتن آن قواعد در استنباط مسائل جزئی به خطا نرود و ملاک و معیاری برای سنجش صحّت و سقم آن مسائل داشته باشد. حال در این پایان نامه به امید خداوند متعال، به گردآوری و طرح قواعد کلامی توحید پرداخته و سپس مصادیق آن‌ها در کلام امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه مورد بررسی قرارخواهدگرفت.
درسگفتار خارج کلام قاعده معلل بودن افعال الهی به اغراض
مدرس:
رضا برنجکار
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
درسگفتار قواعد کلامی - قاعده لطف
مدرس:
رضا برنجکار
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بسیاری از مسائل و گزاره های کلامی،‌ با وجود اهمیت بسیار زیاد تنها در ابواب خاص خود محصور هستند و ثمره و نتیجه ای در ابواب دیگر کلامی ندارند. اما برخی از مسائل کلامی وجود دارند که محصور و منحصر به یک باب خاص نیستند و در جای جای منظومه کلامی از آن‌ها استفاده می شود و پاسخ متکلم به این مسائل تاثیر بسزایی در کل نظام کلامی وی دارد. به این مسائل کلی و مهم می توان عنوان عنوان «قواعد کلامی» داد. قواعد کلامی در آثار قدما معمولا جایگاه مشخصی ندارند و در میان ابواب کلام متفرق هستند، اما امروز با گسترش مباحث کلامی و بروز شبهات و سوالات جدی پیرامون برخی از این قواعد،‌ به نظر می رسد جداسازی این قواعد از دل متون کلامی و بحث مستقل پیرامون آنها ضروری به نظر می رسد. این جداسازی مقدمه ای برای تدوین دانش «اصول کلام» خواهد بود. استاد دکتر برنجکار در این دوره به قواعد کلامی کلی در باب عدل الهی پرداخته اند. دومین قاعده کلامی مهم در مساله عدل الهی که مبتنی بر پذیرش قاعده حسن و قبح عقلی است، قاعده لطف است. بنا بر این قاعده انجام لطفی که بندگان را به سوی طاعت نزدیک می کند و ایشان را از معصیت دور می کند بر خداوند واجب است و خداوند باید آن را انجام دهد، چرا که ترک این لطف عقلا قبیح است و خداوند مرتکب قبیح نخواهد شد. این مساله نه تنها میان فرقه های مختلف مسلمان مورد اختلاف بوده است، بلکه تا همین امروز در میان جریان های کلامی درون امامیه نیز اختلافات جدی پیرامون قاعده لطف جریان دارد.