جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

غزالی یکی از بزرگ‌ترین متکلمانی است که برای منطق منشأ وحیانی قائل است. او خدا را معلم اول، جبرئیل را معلم ثانی و پیامبر اکرم6 را معلم ثالث می‌شمرد. مهم‌ترین ابتکار غزالی در علم منطق، استخراج قیاس‌های منطقی از قرآن کریم است که با مثال‌های اصولی و اسلامی آمیخته و آنها را در کتاب «القسطاس المستقیم» آورده است. از دیدگاه غزالی، قرآن کریم نور است و از آن جهت نور خوانده می‌شود که مشتمل بر موازین منطقی است. قرآن کریم تمامی حقایق عالم را به‌صورت مجمل و مضمر داراست. او بین منطق و آموزه‌های قرآنی از طریق ارجاع قیاس‌های منطقی به پنج میزان قرآن کریم، رابطه عمیق برقرار کرده است. او برای جایگزینی اصطلاحات یونانی، از مثال‌های شرعی فقهی و کلامی استفاده نموده است. این رابطه بدین گونه است: میزان تعادل بر «قیاس اقتران حملی»، میزان تلازم بر «قیاس استثنایی متصل» و میزان تعاند بر «قیاس استثنایی منفصل» منطبق است. میزان تعادل خود بر سه گونه است: میزان اکبر (شکل اول)، میزان اوسط (شکل دوم) و میزان اصغر (شکل سوم) که در مجموع به پنج مورد خلاصه می‌شود. پیامد نظریه غزالی این است که منطق را به‌جای امامت گذاشته و روی این مسأله تأکید کرده است که با وجود منطق، به امام معصوم نیازمند نخواهیم بود.

ترجمه ماشینی: این کتاب با مقایسه مواضع ابن رشد و هگل در مورد رابطه بین فلسفه و دین، رابطه بین ایمان و عقل را در یک بافت اسلامی قرون وسطایی و یک بافت مسیحی مدرن بررسی می کند. بلو از طریق تحلیلی عمیق از دیدگاه‌های آوروس و هگل در مورد زبان و روش فلسفی و دینی، بینش‌های جدیدی را در مورد دیدگاه‌های آن‌ها درباره رابطه دانش فلسفی و معرفت دینی ارائه می‌کند. بلو علاوه بر بحث در مورد شباهت ها و تفاوت های مواضع آنها، آثار خاصی را بررسی می کند که هنوز توسط تحقیقات مدرن مورد تجزیه و تحلیل قرار نگرفته اند.

جلد اول کتاب عون اخوان الصفاء، به نام «فی المنطق» که تألیف بهاءالدین محمدبن حسن الاصفهانی، مشهور به «بها»، «فاضل هندی» و «کاشف اللثام» است، به کوشش و تحقیق علی اوجبی راهی بازار نشر و فروش شد. «شفا» که بی‌بدیل‌­ترین اثر فلسفی ابن سینا است و به طور قطع در وهله اول چنین به ذهن متبادر می‌شود که اثری در پزشکی باشد و به شناخت و درمان بیماری­ها بپردازد، اما دایره­المعارفی فلسفی است. همانند کتاب دیگر او «قانون» که بر خلاف پندار اولیه، اثری در پزشکی است، نه فلسفه. از این رو، از دیرباز شماری در جستجوی وجه تسمیه این اثر به تکاپو افتاده‌­اند. مسائلی که ابن سینا در الهیات شفا درباره ذات و صفات واجب‌الوجود و کیفیت صدور عالم از او و رابطه خالق با مخلوق و همچنین نحوه توفیق میان عقل و نقل بیان داشته، از مهمترین موضوعاتی بوده است که استادان دانشکده الهیات در سراسر جهان را مدت‌ها به خود مشغول داشته است. فاضل هندی، شارح شفا، کتاب فوق را یکی از ابداعات ابن سینا می‌شمارد. او «شفا» را به دریای عمیقی تشبیه می کند که صاحبان حکمت هماره به غواصی در آن سرگرم می‌شوند. وی در«عون اخوان الصفاء»، علی رغم اینکه سعی دارد به متن وفادار باشد، در موارد اندکی به نقد آن نیز می پردازد. مرحوم استاد سید جلال الدین آشتیانی درباره اهمیت این اثر می‌نویسد: «اثر نفیس او در حکمت، تلخیص کتاب شفا است که در ضمن حذف مکررات عبارات شفا و بیان مطالب با عباراتی روان که خاصیت قلم توانای اوست، مشکلات کتاب را نیز حل نموده است». اساس بازخوانی اثر حاضر، نسخه شماره 1920 کتابخانه مجلس است که از درست ­ترین و معتبرترین نسخه‌­های موجود است و استاد حائری در بخشی از معرفی این نسخه می ­نویسد: «این نسخه به خط نسخ و در زندگی مؤلف نوشته شده و شامل هر سه جمله است. مؤلف خود آن را دیده و با نسخه اصل به خط خود مقابله کرده و در 27 ربیع­ الثانی 1084 (سال تألیف) مقابله آن را به پایان رسانده». این اثر به تحقیق علی اوجبی و نود صفحه مقدمه بسیار جامع ایشان آراسته گردیده است. مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران انتشار این کتاب را در 661 صفحه به عهده گرفته است.