جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
کنش (عمل - فعل)
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 77
معناشناسی ایمان و بررسی نقش عقل و دل و عمل در حصول و رشدآن با نگاه به نهج البلاغه
نویسنده:
زهرا حسن زاده مقنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مهمترین موضوعات در حوزه‌ی دین و الهیات، مسئله ایمان دینی است؛ زیرا اساس حرکت به سوی خداوند همان ایمان به خدا و بازگشت به سوی اوست. چون مفهوم ایمان با همه‌ی ابعاد وجودی انسان در ارتباط است؛ به راحتی نمی‌توان حدود و جوانب آن را معین نمود. ایمان از یکسو با ساحت معرفتی آدمی ارتباط وثیق دارد و از سوی دیگر نمی‌توان از تاثیر ساحات عاطفی و ارادی بر ایمان نیز غفلت ورزید. به طور کلی ایمانی ارزشمند است که مبتنی برآگاهی و علم باشد. حالات روحی ، فضائل و رذائل درونی انسان و همچنین اعمال بیرونی و جوارحی او ارتباط معناداری با ایمان دارند. بررسی رابطه این حوزه‌های سه‌گانه با ایمان دینی، محور اصلی این پژوهش است و روش کار مبتنی بر شیوه توصیفی تحلیلی است. در همه‌ی بخش‌های این پژوهش، نهج‌البلاغه و سخنان گهربار حضرت علی(ع) مورد بررسی قرار گرفته است.
مشخصات اثر
رابطه ایمان و عمل در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
مریم سجادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
بی شک مسألۀ ایمان و عمل از مهم ترین و جدی ترین مباحث دینی است. به همین دلیل پرسش از رابطۀ میان ایمان و عمل در طول تاریخ اندیشه همواره در صدر بحث و گفتگوهای متفکران و اندیشمندان اسلامی بوده و هنوز هم هست. در پاسخ به اینکه آیا اساساً میان ایمان و عمل ارتباطی وجود دارد یا خیر برخی از گروههای اسلامی مانند اشاعره و مرجئه بر این باورند که میان ایمان و عمل هیچ گونه ارتباطی وجود ندارد و حتی کارهای ناشایستِ انسان تأثیری بر ایمان او نمی گذارد. اما گروههای دیگر مانند معتزله و شیعه بر این عقیده هستند که میان ایمان و عمل ارتباطی وثیق و ناگسستنی وجود دارد و عمل چیز ناچیزی در ایمان نیست، بلکه از اساسی ترین و ضروری ترین لوازم ایمان است. در تحقیق حاضر رابطۀ ایمان و عمل از دیدگاه ملا صدرا مورد بررسی قرار گرفته است. در اینجا مجموع مباحثِ مربوط در دو بخش و پنج فصل تنظیم شده است: در بخش اول، ابتدا کلیات و نیز تعاریف مفاهیم ایمان و عمل از نظر ملاصدرا مطرح شده است؛ در بخش دوم نیز ابتدا حقیقت ایمان و عمل بحث شده و پس از بیان حقیقت و ویژگیهای آن دو، در فصل پایانی دیدگاه ملاصدرادربارۀ رابطۀ ایمان و عمل طرح شده است.
مشخصات اثر
رابطه طهارت و معرفت در حکمت متعالیه صدرایی
نویسنده:
نعیمه حمزه مصطفوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده نظر به اینکه آیات و روایات بسیاری در متون اسلامی ، چه در قالب توصیه و چه در قالب توصیف ، بر رابطه طهارت نفس و معرفت تأکید می کنند و حکمت صدرایی نیز بر مبنای مشی خود در باب اتّحاد قرآن و برهان و عرفان به آموزه های دینی و کلامی تا حد زیادی عنایت داشته و در مباحث فلسفی خود در رابطه با مراحل شکل گیری معرفت بر اتحاد عقل و عاقل و معقول و حضوری و افاضه ای بودن علم در همه مراتب حکم کرده است ، بر این باور رفته که نفس در شائبه عدم طهارت از درک حضور غافل می ماند . به باور نگارنده درک این رابطه و تلازم میان طهارت و معرفت با شناخت صحیح نفس و معرفت میسر بوده است که ایجاد تصور صحیح طرفین آن رابطه ، به تصدیق آن می انجامد . زیرا وقتی حدوث جسمانی نفس و تجرد علم را با لزوم سنخیت عالم و معلوم در رابطه اتحادی عالم و معلوم برای حصول علم ، در نظر آوریم ، طهارت نفس جز به رفع هر گونه علاقه و پیوستگی با ماده متصور نخواهد بود و عامل این طهارت نیز خود نفس است . لذا هر آنچه به عنوان مقدمه در تحقق معرفت مطرح شود ، عامل طهارت نیز خواهد بود . بر این مبنا معرفت ابتدایی مستلزم طهارت است که با مقدمات و ابزارهایی چون اخلاق و عمل حاصل می شود . در این حال نفس آمادگی دریافت فیض معرفت از فیاض و عالم بالا را می یابد. به بیان دیگر در مسیر تحقق علم ، هم نفس باید تمرین داده شود و هم موانع باید رفع گردند تا آینه نفس از غلاف موانع خارج شده و زنگار آن زدوده ، آنگاه آماده دریافت حقایق شود . تنها در این شرایط ، عوامل تحقق معرفت می توانند موثر افتند. نکته لازم به تذکر آنکه ، از نظر حکیمانی چون ملاصدرا علم نیز از سنخ وجود است ، به تشکیک آن مشکک بوده و بر این اساس عمل و طهارت نیز اموری مشکک‌اند . بدین ترتیب با توجه به رابطه طهارت و معرفت در می یابیم که هر مرتبه علمی موجب طهارت عینی شده و هر درجه از طهارت نیز مقدمه مرتبه بعدی علم است تا در مراتب عالی و مقام وحدت نفس ، هر دو عین یکدیگر گردیده و به وحدت و عدم تعدد رسند.
مشخصات اثر
عمل در عینیت زندگی از دیدگاه قرآن
نویسنده:
حسن صادقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهبحث و سخن از عمل «سهل ممتنع» است. سهل است از آن روی که چنان پنداشته می‌شود روشن است و بحث و فحص زاید خواهد بود. ممتنع است از آن جهت که منابع دینی ارج و منزلت والایی را بدان داده و با تأمّل‌های فراوان می‌توان یافت که گستره‌اش تمام زوایای حیات انسانی اسلامی را درنوردیده است. دین به روشنی عمل را مهم‌ترین آموزه تلقی می‌کند و فردای انسان را در گرو آن رقم می‌زند اما واقع جامعه اسلامی و دینی چنان نیست؛ زیرا مسلمانان غالباً از یک سو با نگاه دینی و واجب عملی بدان ننگریسته‌اند و از سوی دیگر دامنه‌ی آن را محدود دانسته‌اند و بالاخره سهل-انگاری و آرمان جویی و جایگزین‌گرایی این آموزه‌ی والا را در زندگی انسانی اسلامی به شدّت ناکارآمد کرده است. بر این اساس، این پژوهش از یک سو بر آن است که به جایگاه عمل در پیوند با ایمان پاسخ گوید و آن‌گاه پایگاه آن را در گستره زندگی انسان نشان دهد و سرانجام ویژگی‌ها و چگونگی آن را برنماید و ناکارآمدی آن دیدگاه و عواملش و مهم‌ترین آسیب‌های عمل را تبیین کند. در این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از قرآن و نظر پیشوایان دینی صورت گرفت، مشخص شد که ایمان حقیقی عبارت است از شناختی با دل، پذیرشی با زبان و کرداری با اندام‌ها یعنی ایمان هم بُعد معرفتی، قلبی و درونی دارد و هم بُعد عملی و عینی. عمل در پیوند با ایمان در زندگی انسان از اهمیّت والایی برخوردار است و در گستره‌ی زندگی او که در دنیا، برزخ و قیامت امتداد می-یابد نقش تعیین کننده دارد. ایمان و عمل هر دو اصالت دارند و هر یک مُقوِّم، مُصَحِّح و مُوَکِّد دیگری است. اقسام عمل آثار گوناگونی به دنبال دارد و سرنوشت فردی و اجتماعی انسان و جامعه با آن رقم می‌خورد و سرانجام جزا عین عمل است که تجسّم می‌یابد و به انسان ارائه می‌گردد و بدین‌سان سعادت و شقاوت اخروی هم براساس آن معیّن می‌شود. عمل در پیوند با ایمان با ویژگی‌هایی مانند شایستگی(صالح بودن)، علم، رعایت ظرف وقوع، اتقان، تقوا، دوام، بصیرت و تدبیر مورد توجه اسلام است و چنین عملی در معرض آسیب‌هایی چون کفر، نفاق، شرک، عُجب، ریا، تنبلی و سستی و کوتاهی، منّت و اذیّت، تزیین و حبط قرار دارد.
مشخصات اثر
بررسی تاثیر عمل در سعادت از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی و استاد مطهری
نویسنده:
نفیسه یوسفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
بدون شک سعادت مطلوب همه‌ی انسان‌ها است. نظر ملاصدرا در باب سعادت مبتنی بر مسائل بنیادین فلسفه‌ی او یعنی اصالت وجود و تقدم وجود بر ماهیت است. اما علامه، خدا شناسی را اولین مسأله فلسفی می داند، و راه رسیدن به سعادت را شناخت خدا و عمل بر طبق دستورهای او معرفی می کند. از نظر استاد مطهری منتهای سعادت این است که انسان در ناحیه عقل و فکر داراى محکم‌ترین اطمینان‌ها و در ناحیه احساسات و قلب داراى پاک‌ترین نیت‌ها و در ناحیه عمل‏ داراى نیکوترین عمل‌ها باشد. ملاصدرا سعادت را رسیدن به ساحت وجود بر محور معرفت و حکمت نظری می‌داند و از قرب الهی نیز در همین چارچوب صحبت می‌کند. ملاصدرا و بیشتر حکیمان مسلمان شناخت خداوند و کسب معارف الهی (حکمت نظری) و کسب دانش عملی و معارف اخلاقی (حکمت عملی) را از مهم‌ترین عوامل سعادت و جهل به این معارف و دنیازدگی را از موانع رسیدن به سعادت دانسته‌اند. اما تأثیر عمل بر سعادت و کمال نهایی انسان کمتر مورد توجه بوده است که در این رساله با جستجو در آثار ملاصدرا، علامه طباطبایی و استاد مطهری مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مشخصات اثر
عوامل تقويت اراده و افزايش قدرت عمل
نویسنده:
محمد عالم‌زاده نوری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
قدرت عمل ـ که از آن به «ارادة انساني» نيز تعبير مي‌شود ـ حقيقتي اکتسابي، مدّرج و افزايش‌پذير است و اتصاف به آن ذاتي يا تصادفي نيست، بلکه حدوث، بقا و بالندگي آن وابسته به تلاش و مجاهدت آدمي است. با اين وصف، بايد عوامل پيدايش، پايداري و تقويت عمل را مطالعه کنيم. راه‌هاي تقويت قدرت عمل چند چيز است: يکم. يادآوري و توجه که صورت‏هاي متفاوتي دارد (يادآوري شخصي، يادآوري توسط ديگران، يادآوري از راه مشاهدة عمل ديگران، يادآوري از راه تجربة عملي، و يادآوري از راه تداعي معاني)؛ دوم. مقابله با هوا و تضعيف اميال مزاحم؛ سوم. اراده ورزيدن و عمل؛ چهارم. جزئي‌سازي برنامة عمل. اين عوامل به‌صورت مطلق، براي تقويت اراده مفيد هستند و عنصر ايمان در آن لحاظ نشده است؛ يعني در يک فضاي غيرديني يا منکر دين نيز پاسخگو و مؤثرند. در کنار اين عوامل، مي‌توان از عواملي سراغ گرفت که ارادة معطوف به حق را تقويت مي‌کنند و تناسب بيشتري با فضاي ايماني دارند؛ يعني به‌صورت همزمان، هم ايمان و هم قدرت عمل را افزايش مي‌بخشند. به واسطة اين عوامل، به‌صورت تلفيقي قدرت عمل مؤمنانه (تقوا) يا ايمان جاري در عمل (عبوديت) تقويت مي‌شود. شيوه‌هاي تقويت همزمان ايمان و عمل عبارت است از: يکم پرهيز از گناه و هوس براي رضاي خدا؛ دوم. عمل خالصانه؛ سوم. توكل بر خدا؛ چهارم. شنيدن موعظه؛ پنجم. دعا، تضرع و استعانت از خدا؛ ششم. مشارطه، مراقبه و محاسبه؛ هفتم. مراوده با اهل ايمان.
صفحات :
از صفحه 25 تا 35
مشخصات اثر
«بازتن‌یابی»؛ نگاهی قرآنی ـ فلسفی
نویسنده:
محمد تقی فعالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها- دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
جنبش‌های نوپدید معنوی دارای مبانی مشترکی هستند. یکی از بنیادهای مهم عرفان‌های نوظهور، مسئله «تناسخ» یا «بازتن‌یابی» است. تناسخ از مسئله‌های مهمی است که مورد توجه ویژه متفکران مسلمان اعم از فیلسوفان، متکلمین، عارفان و مفسران بوده است.<br /> مقالة حاضر قصد دارد پس از بررسی معناشناسی و تحلیل انواع تناسخ، به بررسی دلایل آن بپردازد. دلایل مطرح شده دراین‌باره سه دسته‌اند؛ برخی عقلی یا فلسفی‌‌‌اند، بعضی دیگر نقلی ـ اعم از قرآنی یا روایی ـ ‌اند. البته در پاره‌ای از دلایل نقلی نیز شبهة امکان تناسخ، وجود دارد. مقالة پیش‌رو به تحلیل و بررسی هر سه دسته دلیل می‌پردازد.
مشخصات اثر
ایمان در اندیشه اشعری
نویسنده:
محمدرضا باغبانزاده، عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
در دیدگاه ابوالحسن اشعری، «ایمان» در لغت به معنای تصدیق و در اصطلاح عبارت است از تصدیق به وجود خداوند، پیامبران، و اوامر و نواهی او. از نظر اشعری، تنها تصدیق رکن ایمان است و اقرار زبانی و عمل به اعضاء از فروع ایمان محسوب می­شوند که از حوزة مفهومی ایمان خارج است. او، در تبیین این دیدگاه، ایمان را دست­خوش زیادت و نقصان دانسته است. همچنین وی اعتقاد داشته که ایمان باید مبتنی بر دلیل باشد؛ زیرا از نظر وی، معرفت مقدّم بر ایمان است و ایمان ثمرة آن است. بنابراین ایمان مقلّد را مقبول نمی­دانست؛ زیرا مقلد، اولین واجب، یعنی معرفت خدا، را کسب نکرده است. در حوزة اختیار انسان نیز اشعری بر این باور بود که خداوند، افعال انسان را می­آفریند و انسان فعل مخلوق خدا را کسب می­کند و انسان در اتیان و یا عدم آن، فاقد اختیار است. وی بین ایمان و اسلام تفاوت قائل بود و ایمان را صرف تصدیق می­دانست که جایگاهی در قلب دارد اما اسلام، ترکیبی از قول ـ یعنی شهادت به وحدانیّت خدا و نبوّت پیامبر ـ و عمل است.
مشخصات اثر
نقش معرفت در عمل از منظر عقل و نقل
نویسنده:
محمد اکبریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فیلسوفان در این موضوع که معرفت شرط لازم عمل است، اتفاق نظر و در اینکه شرط کافی آن باشد، اختلاف داشته اند. سقراط اولین فیلسوفی است که معرفت را شرط کافی برای عمل می دانست و معتقد بود اگر انسان از بدی عمل آگاه شود، هرگز مرتکب آن نخواهد شد. شاگرد او افلاطون آن را مورد تأیید قرار داد. ارسطو در مقابل این دیدگاه، تأثیر میل نفسانی در عمل و ضعف اراده ناشی از آن را یاد آور شد که موجب می‌شود تا انسان گاهی بر خلاف معرفت، رفتار نماید. هیوم با مبنای عقل‌گرایانه هر دو نوع تفکر مخالفت ورزیده و نقش معرفت را در عمل به پایین‌ترین مرتبه تنزل داده بود. مبانی و نتایج هر یک از این دیدگاهها استخراج و مورد بررسی قرار گرفت و نقاط قوت و ضعف آنها بیان شد. برخی از نظریه‌های فیلسوفان اسلامی، مانند رابطه مقدمات فعل ارادی و عمل، رابطه علم حضوری و عمل و عقیده به نقش علم معصوم در عمل ارادی، برای تأیید دیدگاه نقش کافی معرفت طرح شدند؛ اما همه نظریه‌ها با اشکالاتی مواجه شده و تبیین کاملی از ضعف اراده و راه حلی برای آن ارائه نمی‌دهند. آیات و روایات دینی در این موضوع به چند دسته تقسیم شده اند. اگر چه تعدادی از آنها در ظاهر دلالت بر کفایت معرفت دارند، اما غالباً و به صراحت از شکاف میان معرفت و عمل سخن گفته‌ اند. عوامل این مشکل از منظر نقل با تقسیم به دو گروه عوامل بیرونی و درونی، مورد بررسی قرار گرفت. در دیدگاه برگزیده، ابتدا نظریه یقین با استفاده از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و متون دینی، طرح و بر اساس جنبه‌های معرفتی و روان شناختی آن تبیین شده است. تحلیل این نظریه ما را به برخی کاستی‌های آن برای حل مشکل شکاف معرفت و عمل و نیاز به دخالت عنصر ایمان در مسئله و نظریه نهایی می رساند. نظریه نهایی، نظریه ایمان است که با تکیه بر عنصر معرفتی و باور قلبی در تعریف آن و بر اساس تبیین مراتب ایمان، عمل و نقش علیت غایی که مبانی نظریه قرار گرفته‌اند‌، تلاش دارد تا به حل این مشکل نائل شود.
مشخصات اثر
رابطۀ عاملیت و ساختار از دیدگاه علّامه طباطبائی
نویسنده:
نصرالله نظری، حسین شرف الدین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
علّامه طباطبایی به منزلة یکی از متفکران پیشتاز و مبتکر در حوزۀ مباحث اجتماعی، به گونه ای در تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم کوشیده است که می توان دیدگاه ایشان را با بسیاری از مباحث جامعه شناختی برابر دانست. با استناد به دیدگاه های ایشان ذیل آیات اجتماعی و به ویژه آیاتی که از سرنوشت مشترک، عمر، کتاب، شعور، فهم، عمل، اطاعت و معصیت برای «امت» سخن می گوید، می توان گفت از دیدگاه علّامه جامعه به مثابه ساختار کلان اجتماعی، دارای وجود حقیقی و اصالت است. از سویی با توجه به اینکه ایشان عاملیت انسانی را بر اساس فطرت، آگاهی و اراده توضیح می دهد، همچنین می توان گفت که نظریة ایشان، در رویکرد تلفیق گرایی قرار می گیرد و متعاقب آن تعامل دوسویۀ عاملیت و ساختار توضیح داده می شود. علّامه برای توضیح این تعامل از مفهوم «شاکله» استفاده کرده و معتقد است که همان گونه که ساختارها می توانند شرایط را برای به فعلیت رسیدن گرایش های فطری و ذاتی انسان مهیا سازند و از این طریق سهم بسزایی در درونی سازی ایستارها، قواعد، هنجارها و... به عهده گیرند، همچنین افراد و عاملان اجتماعی از این توانایی برخوردارند که با نوع کنش های خویش، در ایجاد، تغییر و بازتولید ساختار اجتماعی تأثیر بگذارند.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 77