جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 303
عقاید دینی و نسبت عقل با آن از منظر قرآن و حدیث
نویسنده:
علی اکبر رشاد، زکیه اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , مرتضی مطهری
چکیده :
شناسايی مشخصات هريك از حوزه های منظومه معرفتی دين و نسبت عقل بـا آن، بـه مثابـه مبنـای تعقّل در گزاره ها وآموزه های دين، ضرورتی انكار ناپـذير اسـت. ايـن پـژوهش منظومـه عقايـد و باورهای دينی را از ميان حوزه های گوناگون معرفت دينی برگزيده و پس از معرفی شاخصه هـای آن، نسبت عقل را با عقايد دينی از منظر قرآن و حدیث مورد بررسی قـرار مـی دهـد، تـا جايگـاه عقل، حدود و كاركردهای آن را در اين قلمرو روشن كند. بررسـی آيـات قـرآن كـريم و سـنت قولی و فعلی معصومان نشان می دهد كه حوزه عقايد دينـی عبـارت اسـت از : «مجموعـه ای نظام مند از باورهای جزمی واقع نما نسبت به گـزاره هـای اخبـاری لاهـوتی ديـن كـه متعلَّـق ايمـان قرارگرفته و «بينش دينی» را شكل می دهند. اين مجموعه، به مثابه يك « قلمرو معرفتـی» و بـه منزلـه هسته مركزی منظومی معرفتی دين ايفای نقـش مـی كنـد». همچنـين مفـاد آيـات و روايـات نـشان می دهد كه به رهگيری از گوهر قدسی عقل در حوزه عقايد دينی نه تنها ممكـن، بلكـه ضـروری و كارآمد است و از نظر شارع حجيت دارد؛ البته اين كارآمدی بـه تناسـب نـوع قـضايای عقيـدتی ذومراتب است و درباره حقايق فراعقلی محدوديتهايی دارد. حكم به وجوب تفكّـر در عقايـد، كشف عقايد حق و استدلال برآنها ، تصديق، تثبيت و رشد عقايد حـق، اسـتقامت و وفـاداری بـه عقايد در عمـل، نـشر عقايـد حـق و سـرانجام دفـاع از عقايـد حـق در برابـرباطـل را مـی تـوان از كاركردهای اساسی عقل در حوزه عقايد دينی دانست
صفحات :
از صفحه 5 تا 30
مشخصات اثر
کاوشی در مکی یا مدنی بودن سوره رعد
نویسنده:
ابراهیم اقبال , عمادصادقی عماد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
تعیین مکی یا مدنی بودن و زمان نزول هر سورۀ قرآن، در شناخت بهتر و دقیق‌تر آن و برگزیدن و برتری دادن روایات و اقوال تفسیری، تأثیری بسزا دارد. در این زمینه، شمار زیادی از سوره‌های قرآن، بدون اختلاف نظر، مکی و شمار کمتری مدنی هستند و در اندک سوره‌هایی اختلاف وجود دارد؛ سورۀ رعد در زمرۀ دستۀ سوم است. با گردآوری و بررسی روایات و اقوال ترتیب نزول و مکی و مدنی بودن سوره‌ها، اقوال مفسران در مکان نزول سوره و روایات سبب نزول در بخش‌های سوره، بیشتر مکی بودن آن به دست می‌آید. همچنین بررسی ضوابط سوره‌های مکی و مدنی و تحلیل ساختارها و موضوعات این سوره، تأکیدی است بر مکی بودن آن و با آیات پایانی این سوره در شأن حضرت علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) سازگارتر است.
صفحات :
از صفحه 203 تا 219
مشخصات اثر
نقد و بررسی ادعای اقتباس قرآن از اشعار جاهلی
نویسنده:
مجیدمعارف, آلاء وحیدنیا
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
در میان اشعار منسوب به جاهلیت، گاه اصطلاحات دینی، عبارت‌‌ها و مفاهیمی مشاهده می‌شود که با مفاهیم، تعابیر و اصطلاحات دینی قرآنی شباهت دارد. ادعای تقدم زمانی این اشعار بر قرآن کریم، عده‌ای را برآن داشته که بپندارند شعر جاهلی می‌تواند یکی از منابع قرآن تلقی شود. این نتیجه مبتنی بر احراز مشابهت تام و تمام مضامین اشعار جاهلی با قرآن از یک سو و اثبات اعتبار این اشعار از سوی دیگر است و بررسی‌های علمی در هر دو مورد خلاف آن را به دست می‌دهد. همچنین تاریخ‌گذاری بسیاری از اشعار حاکی از پیدایش آ‌ن‌ها در قرن دوم هجری بوده و اثر‌پذیری آن‌ها از فرهنگ قرآنی امری نمایان‌تر است. پی‌گیری شباهت‌ها و تعلیل و بیان چیستی این دست شباهت‌ها، بر عهدۀ این نوشتار است.
صفحات :
از صفحه 301 تا 320
مشخصات اثر
دلالت و مصداق روایت «اقرا کما یقرء الناس»
نویسنده:
الهه شاه پسند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
روایات مجوز قرائت مردم، علیرغم تأیید اختلاف اجمالی قرائت اهل‌بیت(ع) با قرائت‌های رایج، پرسشگر را به قرائتی همانند مردم مأمور می‌کنند. برخی، وجود قرائت‌های هفت‌گانه را مصداق تجویز این روایات خوانده‌اند اما بعضی با نظر به زمان صدور، آن‌ها را ناظر به قرائت‌های رایج در عصر ائمه(ع) شمرده‌اند. بعضی نیز روایت حفص را تنها مصداق آن می‌دانند. این پژوهش، با توجه به قرائنی که برای شهرت دیگر قرائت‌های هفت‌گانه در ادوار گذشته وجود دارد و نیز کاربرد اصطلاحاتی مانند «قراءة الناس» و «قراءة العامة» در متون قرآنی و تاریخی، بر آن است که اثبات شهرت هر یک از قرائت‌ها بین عموم مردم هر زمان، می‌تواند مصداقی برای تجویز موجود در این روایات باشد. به این ترتیب در عصر حاضر که فقط قرائت عاصم به روایت حفص در مشرق اسلامی شهرت دارد، این قرائت به مقتضای دلالت این روایات، تنها مصداق «قرائت مردم» است.
صفحات :
از صفحه 221 تا 245
مشخصات اثر
تاثیر مبانی معرفت شناختی ویتگنشتاین بر ایزوتسو در تحلیل معنایی مفاهیم اخلاقی – دینی قرآن
نویسنده:
محمدحسین لطفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
ایزوتسو متأثر از مبانی معرفت‌شناختی ویتگنشتاین، بر آن شد تا با استفاده از معناشناسی به زبان قرآن و تحلیل معنایی مفاهیم اخلاقی- دینی بر اساس جهان‌بینی قرآن بپردازد. از نظر او، تفاوت معنایی واژگان، به سبب گوناگونی کاربرد آن‌ها در حوزۀ معنایی است. اگرچه یک واژه از معنای اساسی و اولیۀ واحدی برخوردار است، با ورود به یک نظام خاص، مثلاً جهان‌بینی قرآنی، عناصر تازۀ معنا‌شناختی پیدا می‌کند. بر اساس روش معناشناسی ایزوتسو، هر واژه‌ای در بافت و زمینه‌ای خاص، مثلاً قرآن، با اخذ ویژگی‌های آن واژه و مشتقاتش و در نهایت ارائۀ انگارۀ معنایی، معنا می‌یابد. البته، مجموعۀ باورها، پیش‌فرض‌ها و پیش‌فهم‌های فرد بر انگاره‌ای که به دست می‌دهد، تأثیر می‌گذارد. در این نوشتار، با اشاره به روش معنا‌شناسی ایزوتسو در مفاهیم اخلاقی- دینی قرآن، به تحلیل مبانی معرفت‌شناختی‌ای که وی متأثّر از ویتگنشتاین بوده است، از جمله «دیدن به عنوانِ»، «اصل زمینۀ معنایی» و «نظریۀ کاربردی معنا»، می‌پردازیم.
صفحات :
از صفحه 285 تا 300
مشخصات اثر
تاثیر قصه های قرآن بر عزت نفس دانشجویان
نویسنده:
محمد خالدیان , اکبر صالحی , رضا شاکری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم- شعبه اصفهان,
چکیده :
این پژوهش با موضوع تأثیر قصه‌های قرآن بر عزّت‌نفس دانشجویان تدوین شده است. جامعهٔ پژوهش شامل تمام دانشجویان دانشگاه پیام نور واحد دیوان‌دره (استان کردستان) است که در سال تحصیلی 92-93 مشغول به تحصیل بوده‌اند. این پـژوهـش، آزمایـشی از نوع پیـش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل اسـت. حجم نمونه، ابتدا70 نفر از دانشجویان براساس نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شد، سپس بر اساس نمرات پرسش‌نامه، 40 نفر از این افراد که در پرسش‌نامهٔ عزّت‌نفس، پایین‌ترین نمرات را گرفتند، انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش به‌مدت 9 جلسه تحت تأثیر متغیر مستقل داستان‌ها و قصه‌های قرآن قرار گرفتند؛ امّا گروه کنترل تحت تأثیر هیچ‌گونه مداخله‌ای قرار نگرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نـامۀ58 سؤالی عزّت‌نفس کوپر استفـاده شـد. یافته‌ها نشان داد که میانگین نمرات عزّت‌نفس در پس‌آزمون گروه آزمایش به‌طور معناداری از میانگین نمرات پس‌آزمون گروه کنترل بالاتر است. نتیجه‌گیری می‌شود که قصه‌های قرآن موجب افزایش عزّت‌نفس دانشجویان می‌شوند.
صفحات :
از صفحه 65 تا 82
مشخصات اثر
نقش استعاره های مفهومی در تفکر دینی
نویسنده:
علیرضا قائمی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
یكی از ديدگاه های رايج در علوم شناختی، نظريه «استعاره مفهومی» است. اين نظريه در بـسياری از حوزه ها؛ از جمله مطالعات دينی، تأثير فراوانـی را برجـای گذاشـته اسـت . طبـق ايـن ديـدگاه، استعاره در درجه نخست نه به زبان، بلكه به نحوه انديـشيدن بـشر مربـوط مـی شـود و تفكـر اساسـاً خصلت استعاری دارد؛ بدين معنا كه آدمی ميان حوزه های مختلف، نگاشته ای معرفت شناختی و هستی شناختی می یابد و به همـين دليـل، يـك حـوزه را براسـاس مفـاهيم متعلـق بـه حـوزه ديگـر می فهمد. نگارنده، نخست به تبيين اين نظريه و بيان تفاوت آن با ديدگاه سنتی در بـاب اسـتعاره و سپس، به تأثير آن در تفكردينی ونحوه فهـم مفـاهيم و گـزارههـای دينـی ـ در اسـلام ـ پرداختـه است. بی ترديد، اين نظريه در فهم آيات قرآن و تأثير آنهـا در تفكـر اسـلامی نظريـه ای جديـد را به دنبال دارد
صفحات :
از صفحه 159 تا 168
مشخصات اثر
تحقیق در نخستین تفسیر فارسی موجود موسوم به ترجمه تفسیر طبری
نویسنده:
شاهرخ محمدبیگی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوعی که دراین پایان نامه مورد تحقیق قرار گرفته نخستین تفسیر فارسی موجود موسوم به ترجمه تفسیر طبری است که اهم مطالب بررسی شده، شامل موارد زیر می‌باشد: -1 ترجمه قرآن و بررسی آراء مخالفان آن. -2 اهداف و منابع نگارش این تفسیر. -3 سبک و روش ترجمه‌آیات و متن تفسیر. -4 بررسی تطبیقی این تفسیر با تفسیر طبری. -5 بررسی جایگاه اهل بیت (ع) و خلفاء بعد از پیامبر (ص). با توجه به مطالب فوق نتایج زیر بدست آمده‌است : تفسیرطبری یکی ازمنابع این تفسیر بوده، همراه با چندین منبع دیگر که شرح آن مفصلادررساله حاضر آمده‌است و دیگر آنکه قصد مترجم و یا مولف این تفسیر نگارش ترجمه قرآن همراه با تاریخ انبیاء (ع) و زندگی پیامبر (ص) و اهل بیتش (ع) و خلفاء بعد ازاو، برای پند و عبرت‌اندوزی ازآن بوده‌است و در بررسی سبک و روش ترجمه آیات به صحت و سقم‌آن در تفسیر به بررسی مطالب تاریخی و خلط آن با اساطیر و لغزشهای آن و سایر مطالب پرداخته شده و در بررسی تطبیقی خاطر نشان گردید که مترجم در صدد این نبوده‌است ، آراء طبری را ذکر کند بلکه خود چه بسا قول مرجوح را برگزیده‌است . ونیز در نقل داستانهاتصرفاتی بعمل آورده است و نگارنده در پایان کار جایگاه اهل بیت (ع) و خلفاء بعد از پیامبر (ص) را مورد نقد و بررسی قرار داده‌است و مالا از رهگذر مطالعات یادشده می‌توان به ارزش این تفسیر از ابعاد مختلف آن آشنایی بهم رساند.
مشخصات اثر
عقاید کلامی سنائی در حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة
نویسنده:
عفت رحمتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف از این مجموعه بررسی دیدگاههای کلامی سنایی در موضوع های کلامی (رویت، حلول و اتحاد استوای به عرش . و...) است . شیوه و روش کار به این صورت است: ابتدا چون موضوع این رساله کلام است از کلام، تاریخ پیدایش علم کلام، وجه تسمیه آن، و هدف و غایت آن به طور مختصر بحث شده است ، پس از آن فرق مهم کلامی و اصول عقاید آنها مورد بررسی قرار گرفته است ، پس از مقدمه شرح حال سنایی غزنوی، مذهب او، سبک حدیقه در کلام و زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است . در فصل چهارم، تاثیر کلام در شعر فارسی مورد بررسی قرار گرفته پس از آن برای آشنایی مختصر با عقاید کلامی شاعران معروف چند مورد از تاثیر کلام در اشعار آنها به اختصار نوشته شده و در ادامه به مطالب اصلی رساله پرداخته‌ام و به ترتیب عقاید کلامی سنایی در حدیقه در پنج فصل مجزا (توحید، نبوت ، امامت ، عدل، معاد) بررسی شده است و نظر سنایی در مورد هر کدام از آنها ایراد گردیده است ، در قسمت پایانی رساله نتیجه‌ای از مباحث قبل گرفته شده است .
مشخصات اثر
تحقیق و تعلیق رساله خطی خلاصه‌الاخلاص
نویسنده:
سعید نظری توکلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , حاشیه،پاورقی وتعلیق , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در پهنه ادب ایرانی فرهیختگانی پا به عرصه وجود گذاشته‌اند، که با بهره‌گیری از زبان شیوای پارسی، توانسته‌اند مطالب عالی و بلندمرتبه‌ای را به رشته تحریر درآورند. انتقال مبانی عرفان اسلامی که توسط بزرگانی چون ابن‌عربی، صدرالدین قونوی، ابن‌حمزه فناری و قیصری پایه‌گذاری یا شرح و بسط داده شده است ، به زبان فارسی نه چندان کار آسانی است . دشواری مطالب و نداشتن واژگان مناسب ، رسا و هم‌طراز با اصطلاحات عرفانی، اهمیت این کار را دو چندان می‌کند. از میان نام‌آوران بی‌نشان در دوره صفوی می‌توان به مرحوم‌قاسمعلی قاینی اشاره نمود. او که حکیمی است خراسانی و بیشتر عمر خود را در مدرسه علمیه چهارباغ مشهد سپری نموده است ، در علوم گوناگون تبحر داشته است . وی ریاضی‌دان و منجمی زبردست است که آثار متعددش در این موضوع بهترین شاهد بر این مدعاست . علاوه وی فیلسوف ، متکلم و عارفی است که با تاثیرپذیری از مکتب صدرائی توانسته است هنر خود را در تلفیق فلسفه، کلام و عرفان در مهمترین اثرش که محصول آخرین سالهای عمر اوست ، یعنی رساله خلاصه‌الاخلاص نشان دهد. مرحوم قاسمعلی در رساله اخلاص سعی کرده است تفسیری مبتنی بر اصول عرفانی پیرامون سوره مبارکه اخلاص نوشته، و آن را با مبانی کلام و حکمت اسلامی درآمیزد. اگر نگوییم که این رساله خود خلاصه‌ای از جلد نخستین فتوحات ابن‌عربی و بخصوص مقدمه آن است ، لااقل در بسیاری از موارد ترجمان آن به حساب می‌آید. اثر حاضر را که متشکل از رساله اخلاص مرحوم قاسمعلی قاینی و تعلیقات حقیر بر آن است ، به تمامی دوستداران ادب و عرفان اسلامی تقدیم می‌نمایم.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 303