جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این تحقیق، تلاش بر این بوده که آنچه درباره جنبه های ربوبیت الهی، از زبان امام حسین(ع) که در دعای عرفه آمده است را، با تطبیق بر آیات قرآن کریم بیان نماییم. در این راستا، پژوهش به صورت فصل ها و قسمتها ی مختلفی ارایه شده است که در اینجا به معرفی آنها می پردازیم. ضمنا این تحقیق، به روش کتابخانه ای جمع آوری گردیده است و کتابهای لغات، تفسیر و به خصوص المعجم المفهرس، از جمله منابع مهم مورد استفاده می باشد. این تحقیق شامل 20 فصل می باشد که هر فصل شامل: فصل اول شامل چهار قسمت است: در قسمت اول، تعریفی در رابطه با دعا آمده و خود به یک بخش دیگر تقسیم می شود که در آن توضیحی دررابطه با معنای لغوی و اصطلاحی دعا داده ایم. قسمت دوم، پیرامون فلسفه دعا بحث می شود، که اصولا چرا ما دعا می کنیم. قسمت سوم:در این قسمت به انگیزه های توجه به دعاهای معصومین اشاره شده است. و آن را در چند مورد توضیح داده ایم. در قسمت چهارم هم، پیرامون اهداف داعی در هنگام دعا کردن بحث کرده ایم. فصل دوم: در این فصل تمام صفاتی را که حضرت در رابطه با خدای تعالی به آن اشاره فرموده اند، به همراه اهداف ایشان از ذکر این صفات را بیان کرده ایم. سپس توضیحی در رابطه با این صفات و آیات مربوط به آن داده ایم. فصل سوم: در این فصل پیرامون آفرینش انسان و الطافی که خداوند در حق بندگانش کرده، بحث شده است، سپس آیات مربوط به هر مرحله از خلقت انسان نیز ذکر شده است. فصل چهارم: در این قسمت، در باره حقیقت ایمان و مواردی که حضرت، ایمان خود را نسبت به خداوند، بوسیله آنها بیان کرده است، بحث می کنیم و آن را به دو قسمت تقسیم کرده ایم. در هر مورد، آیاتی از قرآن کریم پیرامون آن مطالب، آورده شده است. فصل پنجم: در این فصل پیرامون مساله توحید به خدای تعالی، سخن به میان آمده است و توضیحی پیرامون اعتقاد امام حسین(ع) به بیگانه بودن خداوند و آیات مربوط به آن داده ایم. فصل ششم: به در خواستهایی که امام حسین(ع) از خداوند طلب می کند و اهداف ایشان اشاره کرده ایم. این فصل شامل شش قسمت می باشد که در هر قسمت، خواسته های امام حسین(ع) را به همراه آیات مربوط به آن بیان کرده و توضیح داده ایم. فصل هفتم: در این فصل، پیرامون نعمت هایی که خداوند پس از خلقت انسان، در اختیار او قرار داده است و در این دعای شریف، حضرت ذکر کرده اند، اشاره شده و آیاتی هم از قرآن کریم در رابطه با آن آمده است. فصل هشتم: درباره اینکه انسانها در مراحل سخت و دشوار زندگی و زمانی که مشکلات به آنها روی می آورد، تنها از خداوند یاری بخواهند و از او طلب استعانت کنند، بحث کرده ایم، بدین ترتیب که هر فراز از سخنان حضرت را، به همراه آیات مربوط به آن آورده و توضیحی پیرامون آن داده ایم. فصل نهم: در این فصل ابتدا به توضیحی درباره در خواستی که حضرت از خداوند پیرامون دوری از عقوبت الهی دارد، پرداخته ایم و هدف ایشان را از بیان چنین در خواستی، ذکر کرده و آیات مربوط به این بحث را آورده ایم. در ادامه، توضیحی در باره خانه کعبه، که حضرت آن را با لفظ بیت الحرام و بیت العتیق آورده، داده ایم. سپس قسمت های دیگر فراز را بیان کرده ایم و آیات مربوط به هر قسمت را آورده ایم. در آخر هم بحثی پیرامون حروف مقطعه داریم. فصل دهم: در این فصل در باره اینکه اگر انسان از رحمت خداوند دور شود، چه مصائب و مشکلاتی برای او پیش می آید، به همراه آیات مربوط به آن توضیح داده ایم. فصل یازدهم: در این قسمت، به نتایج توجه به صفات خدای تعالی اشاره شده و بیان کردیم که اگر انسان، این صفات را همیشه به یاد داشته باشد. چه نتایجی برایش دارد و در رفتارش چه تأثیری خواهد داشت. این فصل شامل چهار قسمت می باشد که در هر قسمت، صفات خداوند را به همراه آیات مربوط به آن، مورد بحث قرار داده ایم. فصل دوازدهم: این فصل پیرامون الطاف و نعمتهایی است که خداوند در اختیار انبیاء و اولیاء خود گذاشته و آنان را مشمول رحمت خود قرار داده است، می باشد. شامل پنج قسمت است که در هر قسمت نام پیامبری را که حضرت در دعای شریف خود به آن اشاره کرده اند را، مورد بررسی قرار داده وآیات مربوط به هر قسمت را ذکر کرده ایم. فصل سیزدهم: در این فصل، بیانات امام حسین(ع) را پیرامون آن دسته از نعمتهایی که خداوند در آفاق، در اختیار انسان قرار داده است را، مورد بحث قرار می دهیم و آیات مربوط به آن را بیان می کنیم. در فصل چهاردهم: در باره شئون کریم بودن خداوند و اینکه چگونه می توان به این صفت پی برد، بحث کرده ایم، این فصل شامل هفت قسمت می باشد که در هر بخش، علاوه بر توضیحی که پیرامون کرامتهای خداوند داده ایم، آیات مربوطه به آن را نیز ذکر کرده ایم. فصل پانزدهم: بیان کرده ایم که نعمتهایی را که خداوند در اختیار بشر قرار داده، بسیار زیاد و غیر قابل شمارش می باشد. اهداف حضرت را نیز ذکر کرده و به آیاتی از قرآن کریم که پیرامون این مباحث می باشد اشاره کرده ایم. فصل شانزدهم: این فصل درباره انابه و بازگشت از گناهان به سوی خداوند می باشد. شرایط انابه را نیز توضیح داده ایم. سپس آیاتی از قرآن که پیرامون آن می باشد را بیان کرده ایم. فصل هفدهم: در این فصل بیان می کنیم که جز خدای تعالی، ملجأ و پناهگاهی نیست و پس از ارتکاب به گناه، باید تنها به او رجوع کنیم و از او طلب استغفار نماییم. این فصل شامل پنج قسمت می باشد. که در هر قسمت به هر ذکر مواردی پرداخته ایم که حضرت از گناهان خود اعتراف می کند و پس از آنکه خود را معرفی کرد، از خداوند طلب استغفار دارد. در هر مورد به آیات مربوط به آن اشاره شده است. فصل هجدهم: این فصل پیرامون توجهی است که خداوند نسبت به بندگانش در همه حالات دارد، و اینکه انسانها را هیچ گاه به حال خود رها نمی کند. این فصل را در دو قسمت، به همراه آیاتی از قرآن کریم توضیح داده ایم. فصل نوزدهم: در این فصل بیان می کنیم که هر گاه انسان، از گناهان خود به سوی خدا توبه می کند، خداوند او را پذیراست، توبه او را قبول می کند و نزدیکترین کسی است که می تواند خواسته او را اجابت کند. پس از آن، فرق صفات رحمان و رحیم را بیان می کنیم و در هر مورد، آیات مربوط به آن را ذکر کرده ایم. فصل بیستم: در این فصل ابتدا به برکات روز عرفه اشاره شده است. بعد از آن، خواسته های حضرت را که از خداوند درخواست می کند. به دو قسمت درخواست معنوی و درخواست مادی، تقسیم کرده و آیات مربوط به آن را ذکر کرده ایم. حاصل آنکه، خداوند اصل و مبدأ هر چیز است و قضای او شامل همه مصالح و منافع خلق می باشد، و سیر در حکم و مصالح و اسرارآفرینش، باعث می شود که ابتدا خدا را بشناسیم، سپس به حکمت او پی ببریم. و خداوند، مقدر کرده است که بسیاری از مصالح و خیرات را بوسیله دعا عطا بفرماید.

انسان اسرارآمیزترین موجود جهان هستی است؛ موجودی که جهان کوچکی است که جهان بزرگ را در درون دارد، موجودی که علاوه بر داشتن بعد مادی (جسمانی) از بعد معنوی (روحانی) نیز برخوردار است؛ موجودی که هم دارای فطرت توحیدی و گرایشهای متعالی است و هم دارای طبیعت حیوانی و گرایشهای مادی: موجودی که با داشتن اختیار و آزادی (که لازمه کرامت اوست) گرامی داشته شده است؛ هدف از آفرینش چنین موجودی حرکت در مسیر فطرت توحیدی(صراط حق)، تهذیب نفس، آراسته شدن به فضایل اخلاقی و رسیدن به کمال البته با پذیرفتن دعوت و راهنمایی های سعادت ساز پیامبران و سفیران الهی است. بنابراین با توجه به فلسفه و هدف آفرینش انسان و با وجود برخورداری او از چراغ درون (فطرت) و نیز تعالیم انبیاءالهی که یکی از اهداف بعثت آنها آشتی دادن و متوجه کردن انسان ها با خویشتن حقیقی (فطرت توحیدی، استعدادها و گرایشهای متعالی) و حرکت در مسیر تکامل بوده است، از غرق شدن انسان در لذتهای زودگذر مادی و به عبارتی فراموشی خود حقیقی که گاهی مواقع گریبان گیر انسان می شود، می توان به عنوان یک بیماری خطرناک که مانع اصلی سعادت و کمال او (انسان) می شود، نام برد. با توجه به اشاره جامع، ظریف و هوشیارانه قرآن کریم به این موضوع می توان گفت: علل اصلی این معنی هم منشا درونی( صفات و اعمال خود انسان) و هم منشا بیرونی دارند که همه آنها را می توان در زیر سه عنوان «هوای نفس، دنیا و شیطان» که مرتبط با یکدیگرند جای داد. فراموشی نفس انسان را از شناخت صحیح خدا، مبداء و معاد، مسیر بین آن دو، استعدادها، تواناییها و گرایشهای متعالی باز می دارد و آثار زیبانبار و جبران ناپذیر فردی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... در دنیا و آخرت که نتیجه آن نیز تنزل به مرتبه پایین تر از حیوانات و سقوط در جهنم می باشد را برای او(انسان) به دنبال خواهد آورد. از یافتن خود حقیقی(واقعی) و شناسایی و شکوفایی استعدادها، تواناییها و گرایشهای متعالی، تعبیر به خودیابی می شود. سروش های حیاتبخش و سعادت ساز پیامبران الهی همان عوامل خودیابی و احیای فطرت توحیدی هستند که در دو گروه معارف نظری و دستورات عملی جای می گیرند. بنابراین به این نتیجه می رسیم که در صورت نهان ماندن و خاموش شدن آگاهی ها، گرایشهای متعالی، استعدادها و تواناییها، انسان در ضلالت و شقاوت خواهد ماند. اینجاست که انسان (به ویژه انسان معاصر) چاره خود را در باز گشتن به دین، معنویت و خداپرستی دیده و کوشش دارد تا در پرتو آن، اصل و اصالت انسانی و هویت واقعی فراموش شده خویش را باز جوید. هر کس کو دور ماند از اصل خویش باز جوید روزگار وصل خویش

موضوع این رساله، تحقیقی پیرامون آیین عبادی سیاسی نماز جمعه و نقش آن در نظام اسلامی از دیدگاه قرآن و حدیث می باشد که شامل مباحث ذیل است. مباحث روایی که در آن جایگاه نماز جمعه با توجه به سخنان پیشوایان معصوم علیهم السلام مورد بررسی قرار گرفته است. مباحث قرآنی که در آن آیات مربوط به نماز جمعه با توجه به تفاسیر مختلف شیعه و سنی مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. مباحث فقهی که در آن پس از بررسی آراء فقهاء مذاهب اسلامی در خصوص حکم فقهی نماز جمعه و ذکر ادله مربوط به هر قول، با استفاده از منابع معتبر، احکام نماز جمعه از دیدگاه مذاهب اسلامی بیان گردیده است. مباحث تربیتی، سیاسی و اجتماعی که در آن ابعاد گوناگون نماز جمعه بررسی گردیده است. درپایان، با توجه به مباحث مذکور نتیجه گیری شده است که نماز جمعه علاوه بر بعد تربیتی و معنوی، دارای بعد سیاسی و اجتماعی نیز می باشد.

این تحقیق به روش کتابخانه ای انجام شده است که مشتمل بر سه بخش می باشد. در این سه بخش مطالب زیر بررسی شده است: بخش اول: مشتمل بر دو فصل می باشد که در فصل اول تاریخچه شب قدر آمده و مطالبی در زمینه شب قدر و نخستین پیامبر، شب قدر و حضرت موسی ذکر شده است. و در فصل دوم مفهوم قدرپرداخته شده و مطالبی در زمینه معنای لغوی و اصطلاحی قدر و اقسام تقدیر بررسی شده است. بخش دوم مشتمل بر دو فصل می باشد که در فصل اول به فضایل شب قدر، اختصاص داشتن به امام زمان، تعیین شب قدر و رقم خوردن سر نوشت انسان آمده است. و در فصل دوم رابطه نزول قرآن و شب قدر بررسی شده است و مطالبی در زمینه شأن نزول سوره قدر، کیفیت نزول قرآن، نزول دفعی و تدریجی قرآن و... عنوان شده است. بخش سوم بر دو فصل می باشد که در فصل اول به اهمیت شب و شب زنده داری پرداخته شده است و مطالبی در زمینه تلقی متفاوت از شب، عاشقان شب و... پرداخته شده است و در فصل دوم به استجابت دعا و شب قدر پرداخته و مطالبی در زمینه شرایط استجابت دعا، دعاهای شب قدر و... آمده است.

یکی از راه های به دست آوردن تفسیر صحیح آیات قرآنی و به تبع آن، فهم مراد خداوند، دانستن معنای دقیق و صحیح واژگان قرآن است. یکی از مفسّران که بدین مهم پرداخته، طبری است . تفسیر وی به علّت نزدیکی او به عصر نزول و شناخت عمیق او از زبان عربی، از منظر لغت شناسی جایگاه ویژه ای دارد. در این تحقیق، تلاش شده است که «بیانات لغوی» و «مستندات طبری» مورد بررسی تطبیقی قرار گیرد. این پایان نامه در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول شامل سه فصل است که در فصل اول ، کلیات آمده است. در فصل دوم، بیانات لغوی طبری ذکر شده است که شامل مفرد و جمع لغات ، توضیح اشتقاق کلمه، فروق لغوی، وجوه معانی لغوی، مجاز، ذکر مصادیق، مبهمات قرآن، تقریب بین معانی واژگان و لغات غیر عربی در قرآن است. در فصل سوم، به گزارش مستندات طبری پرداخته شده است که مشتمل بر استناد به آیه، حدیث، شعر، قرائت و سیاق است. بخش دوم شامل جمع آوری لغات در تفسیر طبری است که به ترتیب حروف الفبا مرتب شده است.

وحدت امت اسلامی یکی از مهمترین مسایلی است که قرآن کریم و معصومین (علیهم السلام) بدان توجه خاصی داشتند. قرآن کریم در موارد گوناگونی به این مسأله مهم پرداخته است و دعوت کرده است که همگی چنگ در ریسمان الهی بزنند و به این طریق از تفرقه و جدایی منع کرده است. و همچنین علی(ع) و دیگر معصومین(ع) نیز از این نکته مهم غافل نبودند و رمز موفقیت و سعادت جامعه اسلامی را همان وحدت و دوری از تفرقه و اختلاف می دانند. در این تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شد است. این تحقیق شامل چهار فصل می باشد. فصل اول: اهمیت و ضرورت و وحدت اسلامی: در این فصل تلاش شده است که درباره اهمیت وحدت امت اسلامی بحث شود و وجود این وحدت چه تأثیراتی بر امت خواهد داشت و همچنین از نظر اسلام درباره اجتماع بحث شده است. و همچنین نقش ایران در این زمانه چگونه بوده است. فصل دوم: وحدت اسلامی و چگونگی ایجاد آن. در این فصل سعی شده است که مشترکات انسانی، مشترکات ادیان، وحدت مسلمین و مواردی که بر وحدت انسانها تأثیر گذار است مورد بررسی قرار گیرد و همچنین از چگونگی به وجود آمدن این وحدت سخن به میان آمده است. فصل سوم: وحدت از دیدگاه علی(ع) و دیگر معصومین(علیهم السلام) : در این فصل سعی شده که وحدت از دیدگاه معصومین(ع) بحث شود و همچنین روایات و گفته های ایشان تا آنجا که مقدور بوده، آورده شود و همچنین از مشقتهای علی(ع) که برای وحدت امت اسلامی کشیده اند بحث شود. فصل چهارم: تفرقه و تأثیر آن بر انسانها و گروها: در این فصل سعی برآن شده است که در رابطه با تفرقه و عوامل آن و چگونگی ایجاد آن و همچنین تأثیر آن بر افراد و گروها بحث شود. همچنین به اهمیت اینکه همان گونه که وحدت باعث انسجام و قوت می گردد تفرقه باعث از هم پاشیدگی و ضعف و ناتوانی خواهد شد.

تحقیق با رویکردی قرآنی به موضوع دفاع مشروع پرداخته است. از منظر قرآن کریم اگر متجاوزی، تجاوز کرد و مدافع اقدام به دفاع نمود. در این حال آن را دفاع می نامند اما زمانی مشروع است که شرایط و حدود را رعایت کند. چرا که خداوند معتدین را دوست نمی دارد. دفاع خود به معنای دور کردن می باشد و مشروع یعنی آن چه که شرع قبول دارد و بر اساس راه و روش درستی باشد. دفاع مشروع حقی است که فرد مورد تجاوز دارد تا در هنگام ضرورت برای دفع خطراتی که او را تهدید می کند استفاده نماید. اما در دفاع مشروع هدف همیشه باید فی سبیل الله و برای اقامه توحید باشد. باید گفت که دفاع مشروع تاریخچه ای طولانی دارد. چون که دفاع کردن از امور فطری بشر است و قاعدتاً هر فردی که مورد تجاوز قرار بگیرد به حکم فطرت، حق دفاع از خود را دارد. علاوه بر فطرت، از نظر عقلی نیز زمانی که فردی مورد تجاوز قرار بگیرد، به حکم عقل حق دفاع دارد. اما در قرآن کریم و منابع دینی برای این که کسی از حدود خود تجاوز نکند شرایط دفاع را بیان می کنند که عبارتند از:1 ضروری بودن دفاع 2 دفاع باید با خطر و تجاوز متناسب باشد. اصولا موارد دفاعی یا دفاع از نفس است یا عرض و ناموس، یا مال خود و دیگری (در صورتی که فرد قادر به دفاع از خود نباشد) و همچنین دفاع از مرزهای اسلامی می باشند. البته در حین دفاع باید آداب و احکام جنگ را رعایت کرد که ما این آداب و احکام را از نهج البلاغه و آیات قرآن کریم استخراج کرده ایم تا دفاع یک دفاع اسلامی و خدایی باشد. تحقیق شامل مقدمه و سه بخش و هر بخش هم دارای فصولی می باشد که آن ها را معرفی می کنیم: مقدمه (هدف اهمیت پیشینه) بخش اول: مفاهیم و کلیات (فصل اول: دفاع مشروع از نظر لغوی و اصطلاحی، فصل دوم: اهداف دفاع مشروع از منظر قرآن کریم، فصل سوم: تاریخچه دفاع مشروع) بخش دوم: فلسفه مشروعیت و شرایط دفاع (فصل اول: فلسفه مشروعیت دفاع در حقوق اسلامی، فصل دوم: شرایط مشروعیت دفاع) بخش سوم: انواع دفاع و احکام آن (فصل اول: انواع دفاع مشروع در حقوق داخلی،فصل دوم: دفاع مشروع در حقوق بین الملل اسلام، فصل سوم: احکام دفاع) روش تحقیق حاضرکتابخانه ای و به طریق فیش برداری می باشد که به صورت خلاصه، نقل مستقیم یا ترجمه می باشد.

تحقیقی که در پیش رو دارید، مبانی قرآنی دعای مکارم الاخلاق از صحیفه سجادیه می باشد. در این تحقیق، سعی داریم، بیان کنیم که آیا کلام ائمه از قرآن نشأت گرفته یا نه، یعنی آیا کلام ایشان توضیح و تبیین قرآن است و با قرآن مطابقت دارد و اینکه ایشان که تربیت یافته مکتب انبیاء هستند در شرایط سخت حاکم بر جامعه تا چه حد توانسته اند مسایل دین را برای مردم تبیین کنند و آیا همانطور که مشهور است که صحیفه سجادیه «اخت قرآن» است، مفاهیم آن با قرآن مطابقت دارد. از این رو دعای مکارم الاخلاق که یکی از زیباترین دعاهای صحیفه است را انتخاب کردیم و قصد داریم آن را با قرآن مطابقت داده تا این رابطه بیشتر مشخص گردد. این تحقیق به روش کتابخانه ای انجام شده و بیشتر از کتاب های اخلاقی و تفاسیر استفاده شده و در پنج فصل تنظیم گردیده است. فصل اول، کلیاتی از اخلاق، دعا، رابطه اهل بیت با قرآن، زندگی امام سجاد(ع) و کتاب صحیفه سجادیه فصل دوم، ارتباط معنوی و معرفتی که انسان می تواند به وسیله عبادات، انجام اعمال صالح، ایمان، یقین، اطاعت از خداوند، تقوی و عهد با خداوند داشته باشد. فصل سوم، مسایل اخلاقی که در اجتماع ورابطه با مردم مثل عدالت، ملایمت با مردم خویشاوند گرایی، چشم پوشی از بدی و... باید رعایت شود . فصل چهارم، مسائل درونی و تربیتی مثل، کبر، عجب، فخر فروشی، زهد و عهد بررسی می گردد. فصل پنجم، نیازهای اقتصادی و جسمانی مثل گشایش روزی، درخواست قدرت وتوانایی، مصونیت از فقر و... که سعی شده مبانی قرآنی آنها بررسی گردد و آیاتی با همان مفهوم آورده شود و در نتیجه رابطه کلام امام با قرآن مشخص گردد.

موضوع این تحقیق مقایسه زندگی دنیوی و اخروی، است که سوالاتی که در زمینه این دو نوع زندگی مطرح شده پاسخ می گو ید: مطالب این مجموعه در قالب سه بخش جمع آوری شده است. بعد از بیان مقدمه بخش اول آغاز می شود که خود شامل دو فصل است. بخش اول زندگی دنیوی است و در ابتدا به بیان ماهیت و مفاهیم آن پرداخته ایم که شامل ماهیت دنیا، حقیقت آن است. فصل اول: ویژگیهای دنیا در آن بیان شده واعتبارات زندگی دنیا و تمثیل های زندگی دنیا. فصل دوم: از این بخش، نحوه زندگی انسان در دنیا است تفاوت کلی انسانها و پایان دنیا و غیره. و در بخش بعدی این مجموعه که شامل چهار فصل است فصل اول کلیات است، در مورد سرای جاویدان و شئون آخرت است و در فصل دوم به بیان مرگ و ماهیت آن پرداخته می شود. در فصل سوم: از این بخش به تقسیم زندگی آخرت پرداخته و به توضیح و تفسیر برزخ پرداخته است. فصل چهارم: قیامت، بهشت ودوزخ و به ویژگیهای آن پرداخته می شود و در پایان بخش سوم مطرح می شود که شامل سه فصل است فصل اول مقایسه ماهیت و طبیعت و روز وشب این دو زندگی و فصل دوم تفاوت لذات و رنج ها و انسانهای موجود در آنجاست. فصل سوم هم تفاوت وجوه دنیا و آخرت است و در پایان یک نتیجه گیری کلی وجود دارد.

پایان نامة حاضر با عنوان نقد و بررسی مبانی و روش تفسیری مناهج البیان در سه فصل سامان یافته است. فصل اول به زندگی، افکار و آثار مفسر اختصاص یافته است. فصل دوم با عنوان روش شناسی تفسیر مناهج البیان، شامل توضیح مبانی تفسیر و منابع تفسیر می باشد. در این بخش ، نقش، جایگاه و کارکرد هر یک از منابع در روش تفسیر اجتهادی بیان شده است. در بحث رویکرد تفسیری، رویکرد کلامی فقهی مفسر معرفی شده است. از دیگر مباحث این فصل، تفسیر موضوعی و علوم قرآنی در تفسیر مناهج البیان است . در واپسین گفتار فصل دوم، سبک نگارش و پردازش مطالب، در این تفسیر گزارش شده است. فصل سوم، برخی از نقدهای مناهج البیان، بر دو تفسیر المنار و المیزان را در بر گرفته است.