جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به اهمیت مسئله عقل و مسائل مربوط به آن، تمام کتاب مثنوی مطالعه و فیش شده است و بیش از دو هزار بیت درباره عقل تهیه شده و در فصول مختلف مورد بررسی قرار گرفته است . بعضی از مباحث مطرح شده عبارت است از عقل جزئی و عقل کلی -عقل و عشق، عقل و نقش ، عقل و کمال آن، عقل و وحی و ...

کرکه‌گور نخستین فیلسوف بزرگ مکتب اگزیستانسیالیسم و یک الاهی‌دان قرن نوزدهم به‎شمار می‎آید. در اندیشه او دو مفهوم رنج و عشق جایگاه محوری دارند. رنج از نظر کرکه‌گور احساسی سوبژکتیو نسبت به وضعیت نامطلوب انسان در حیات مادی است. او بر اساس تعریفی از سه سپهر وجودی زندگی بشری یعنی سپهر زیبایی شناختی، سپهر اخلاقی و سپهر دینی، رنج‌های بشری را تعریف می‌کند. او بزرگ‌ترین رنج بشر را دوری از حقیقت مطلق می‌داند؛ اورنج را وجه گریزناپذیر زندگی بشر تلقی می‌کند و احساس تعلق شدید انسان به پدیده‌ای است که نسبت به آن در خود احساس شیفتگی و تسلیم می‌کند. او از میان ساحت‎های وجودی، بیش از همه به حضور رنج در سپهر دینی اشاره می‎کند. کرکه‌گور جویای عشق متعالی در سپهر دینی بود و مسیحی راستین را با رنج هم‌نشین می‌داند. از نظر او هرچه رنج شدیدتر باشد وصل مومن به سعادت محتمل‌تر خواهد بود. او که یک مسیحی پروتستان بود، رسالت دینی خود را چیزی جز این نمی‎دانست که «مسیحیت راستین» را به مسیحیان بشناساند و در این راه تلاش بسیار کرد. کرکه‌گور با توجه به سه سپهر وجودی زندگی بشری سه نوع عشق را از یکدیگر تفکیک می‌کند که آنها را به ترتیب اروس(Eros)، فیلیا (Philia) و آگاپه(Agape) می‌نامد، ولی در عین حال توجه عمده او به اروس و آگاپه است و باارزش‌ترین عشق را آگاپه معرفی می‌کند که مورد توجه مسیحیت نیز بوده است. او در پایان والاترین گونه عشق را عشق الاهی معرفی می‌کند.

جستار هایدگر درباره ی منطق،در دوره ی "هستی و زمان"،شرحی بر سرشت فهم پذیری ست که با منطق ریاضی به عنوان رویکردی درست نما به گستره و بنیادهای فهم پذیری پیوند می یابد.فهم_ پذیری همه گیرانه به عنوان ویژگی بنیادین اندیشه ی استدلالی نگریسته می شود.اما از نگاه هایدگر، به دلیل سرچشمه گرفتن اندیشه ی استدلالی از فهم پذیری جهان است که اندیشه ی استدلالی به عنوان رشته ای از امکان های ساخت یافته فهمیده می شود.بنابراین از نگاه او،منطق بخشی از جهان را توصیف می کند و واداشت های هنجارین اندیشه ی استدلالی بر پایه ی آشنایی بنیادین و پوشیده ای با جهان قرار می گیرند که او این آشنایی را فهم هستی می نامد.هایدگر آشکارا نقدی بر منطق سنتی را پیش می نهد و در این بررسی نقادانه به واکاوی بنیادهای هستی شناختی قیاس ارسطویی و استدلال های کانتی درباره ی آرمان منطق می پردازد.ازآنجاکه از سده ی پیش منطق ریاضی جای منطق ارسطویی را گرفته است،جستار هایدگر ممکن است زمان_سرآمده قلمداد شود. اما اگرچه منطق ریاضی توان بیان گری بیشتری را به خاطر نشان دادن مفهوم پیچیده تری از صورت منطقی به نمایش می گذارد،همان واداشت های هنجارین منطق ارسطویی را پیش انگاری می کند و اینگونه هر دو،ساختار استنتاجی جهان را بیان می کنند.هر دستگاه منطقی، از سه بخش مفهوم ها،حکم ها، و استدلال ها سازمان یافته است و من در این پایان نامه تنها رویکرد هایدگر به بنیاد های هستی شناختی حکم را بررسی خواهم کرد و در این بررسی نیز تنها به نقدهای او بر ارسطو و کانت و خوانش اش از آنها در دوره ی "هستی و زمان"خواهم پرداخت.

بيزگرايان، يا طرفداران نظريه‌ي تأييد بيزي، بر اين باورند كه راه‌حلي براي مسأله‌اي قابل‌توجه در فلسفه‌ي علم دارند؛ و آن مسأله، همان تعيين منطق حاكم بر شواهد و استقراي دربردارنده‌ي آن است؛ اين مسأله از اهميت ويژه‌اي در فلسفه‌ي علم برخوردار است؛ چراكه در نهايت، آن‌چه كه موجب تمايز افسانه و علم مي‌شود، اين‌ست كه ما گواه و شاهد خوبي براي محتوا و مضمون علم و يا لااقل علومي كه به كمال رسيده‌اند، داريم. ايده‌هاي اصلي مشترك در تمام نسخه‌هاي گوناگون نظريه‌ي تأييد بيزي، اين‌ست كه باور‌هاي دانشمند با يك اندازه‌ي احتمال تأييد مي‌شوند يا بايد با يك اندازه‌ي احتمال تأييد شوند؛ و اين‌كه الحاق شاهد جديد، به‌وسيله‌ي شرطي‌سازي با استفاده از نظريه‌ي بيز صورت مي‌پذيرد. خوش‌آيندترين خواص رويكرد بيزي سه چيز است:اول اين‌كه اين نظريه، مفهوم مبهم از منطقِ استقراء را به يك حساب غيرمبهم و واحد، يعني حساب احتمالات، تحويل مي‌كند. دوم اين‌كه، اين نظريه‌ي جامع، قابليت جالب‌توجه‌اي براي نظام‌مند ساختن پشتيباني مشاهدات از فرضيه را دارد. سومين خاصيت كه مهم‌ترين آن‌هاست، اطمينان از سازگاري است. در بيش‌تر رويكرد‌هايي كه با شواهد سروكار دارند، هيچ اطميناني از سازگاري در رفتار آن‌ها با دسته‌اي وسيع‌تر از مشاهدات، ديده نمي‌شود. نظريه‌ي تأييد بيزي، براي ما تصوير ساده‌اي را تهيه مي‌كند: رفتار كلي شواهد در هر لحظه، به‌وسيله‌ي يك توزيع احتمال ضبط مي‌شود. تا زماني‌كه باور‌هايمان را مطابق حساب احتمالات شكل مي‌دهيم و بهنگام مي‌كنيم، نبايد در مقام داوري‌هاي وابسته به شواهد، به سمت تناقض‌ها سوق داده شويم. شايد به‌خاطر همين خصوصيات باشد كه هم‌اكنون نظريه‌ي تأييد بيزي، از جايگاه پيشتاز در ميان رويكرد‌هاي مختلف از استقراء و تأييد در ادبيات فلسفه‌ي علم، برخوردارست.بيز‌گرايان بر اين باورند که محاسبات احتمالي بيزي را مي‌توان براي حل پارادوكس‌هاي تأييد به‌كار برد. آن‌ها همگي در اين عقيده متفق‌اند كه رويكرد‌هاي كيفي نسبت به نظريه‌ي تأييد، از جمله رويكرد فرضي‌استنتاجي و تأييد نمونه‌ايِ همپل، نااميد كننده‌اند و يك رويكرد مناسب در روشي كه شاهد از فرضيه‌ها و نظريه‌ها پشتيباني مي‌كند، بايد كمّي باشد؛ كه رويكرد كمّي، مستلزم استفاده از اصول حساب احتمالات است. هدف از اين تحقيق، بحث و بررسي در زمينه‌ي بيزگرايي و پاسخ به چالش‌هاي وارد به آن است.

مسأله تنوع و تکثر نظریه‌های منطقی بویژه در قرن بیستم یکی از مسایل بغرنج در زمینه فلسفه منطق بوده و همواره این پرسش را به میان آورده که سرانجام از میان این همه منطق، کدامیک درست است؟ آیا می‌توان همه آنها را درست دانست یا اینکه پذیرش همه آنها مستلزم ناسازگاری است. بیشتر منطقدانان وحدتگرا هستند یعنی قائل‌اند به اینکه تنها یک منطق درست وجود دارد. در مقابل، کثرت گرایان معتقدند که بیش از یک منطق درست وجود دارد. در سال 2006م، بیل و رستال نظریه کثرتگرایی منطقی خود را ارایه کردند. این نظریه بر مبنای "تز تعمیم یافته تارسکی" یاGTT قائل به درستی دست کم سه منطق است: کلاسیک، ربط و شهودی. درستی منطق را به دو معنا می‌توان لحاظ کرد، از اینرو میان دو نوع تصدیق منطق می‌توان تمایز نهاد: تصدیق قوی وضعیف. این تمایز، به تمایز میان نظام‌های صوری محض و کاربردی نزدیک است. بر مبنای تعریف و انتظار ما از منطق، پرسش از کثرت منطق‌ها چشم‌انداز متفاوتی می‌یابد. اگر تصدیق منطق‌ را به معنای قوی در نظر بگیریم، نمی‌توان به کثرت منطق‌های درست قایل بود و اگر آنرا به معنای ضعیف در نظر بگیریم می‌توان چنین کثرتی را پذیرفت. این نظریه هر چند بر مبنای GTT و حالت استوار گردیده، دلیل کافی‌ای برای دفاع از آنها ارایه نکرده است از اینرو در برابر آسیب ها و پیامدهای این مفاهیم شکننده است . همچنین این نظریه با همه انواع وحدتگرایی بر سر ستیز نیست و می‌پذیرد که در برخی موارد میان منطق‌های درست رقابت وجود دارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

دراین رساله ابتدا بحثی پیرامون قضایای حمیله و تقسیم بندی آن (به لحاظ موضوع) صورت گرفته و سپس تعاریف قضایای ثلاث را از کتب علماء منطق استقصاء نموده‌و ضمن نقد و بررسی آنها به اشکالاتی که متوجه تقسیم بندی و تعاریف این قضایاست پرداخته شده سپس مناطصدق قضایای ثلاث از دیدگاه فلاسفه اسلامی و آنگاه بحث تطبیقی در مورد مناط صدق (بین نظرات Comespondenceو Cohorece و ...) صورت گرفته است .

بررسي و شناخت جريانهاي اصلي نام‌گرايي و نقد و بررسي مباني شناختي و و جودي آن موضوع اصلي اين رساله است. پس از مقدمه، ابتدا فيلسوفان برجسته و اثر گذارِ نام‌گرا و سپس برخي مباحث مرتبط با نام-گرايي مورد بحث و بررسي قرار مي‌گيرد. قبل از فيلسوفان نام‌گرا، انديشه‌هاي افلاطون و ارسطو نيز که ربط مستقيمي با مباحث نام‌گرايي دارد و در حقيقت نام‌گرايي در تقابل با آراي آنان شکل گرفته است، مطرح مي‌شود. بجز آراء و انديشه‌هاي برخي از فيلسوفان قرون وسطي از جمله اکام، فيلسوفان تجربي انگليس از جمله هابز و هيوم و برخي از فلاسفه تحليلي و زباني، از جمله ويتگنشتاين و کارناپ و کواين نيز مورد بررسي قرار مي‌گيرند و در نهايت نظريات معاصر مربوط به نام‌گرايي و انواع نوميناليسم تبيين مي‌گردد. مسئله شباهت، رفتار-گرايي، مباحثي در باب ذهن و زبان، مثل افلاطوني، و کلي طبيعي، از جمله موضوعات مباحث پاياني رساله است. مبحث نام‌گرايي يک نحوه تفکر فلسفي کاملا متفاوت با روش تفکر عقل‌گراست. تجربه‌گرايي، نفي ذات و ذات‌گرايي، نفي ذهن مجرد و امور انتزاعي، و طرفداري از رفتار‌گرايي يا کارکردگرايي در تعليم و تعلم و در نتيجه طبيعت‌گرايي از جمله مؤلفه‌هاي اصلي اين طرز تفکر است. رسالت اين رساله برداشتن گامهاي اوليه در اين زمينه است. در خاتمه نيز ضمن بيان خلاصه‌اي از مهمترين مباحث و نتايج رساله، در نهايت عدم کفايت ادله و شواهد نام‌گرايان در اثبات ديدگاهشان به عنوان نتيجه نهايي مطرح شده است.

صدرا مانند دیگر بزرگان عرفان و تصوف اسلامی و ایرانی، به ویژه بزرگان فلسفه عشق و جمال، به مقوله زیبایی نگریسته و زیبایی را متعلق به ذات حق و عشق را نیز زاده زیبایی دانسته است. او خداوند را عشق و عاشق و معشوق حقیقی در نظر گرفته و برای زیبایی نیز همانند وجود و نور مراتبی قائل شده است. از آنجا که زیبایی شناسی در بیانات علمای اسلام بسیار مورد بحث و بررسی قرار گرفته، در اینجا با ذکر نمونه مصداقی نظریه ملاصدرا در خصوص زیبایی شناسی و اهمیت آن در چه مباحث فلسفی و چه مسائل هنری سعی بر تشریح و تبیین جایگاه و نقش غیرقابل تردید جمال و زیبایی در فلسفه اسلام و نیز علمای اسلامی شده است.