جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
تاریخ فرق اسلامی جلد 2
نویسنده:
حسین صابری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت),
چکیده :
کتاب «تاریخ فرق اسلامی جلد 2» نوشته حسین صابری، به موضوعاتي چون مکتب تشیع, فرق شیعی و فرقه‌ های منسوب به آن, تغییرات کلامی و مشاهیر اندیشه این مکتب مي پردازد. مباحث کتاب عبارتند از: کلیاتی درباره تشیع, کیسانیه, زیدیه, اسماعیلیه, اثنی عشریه, غالیان و واقفه.
اعانت مظلوم در فقه مذاهب اسلامی
نویسنده:
امیر فرخ
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نظر به جایگاه رفیع و مهم قرآن کریم در بین مسلمانان به عنوان مهمترین راه سعادت و رستگاری انسان ها و گرانبهاترین و پر ارزش ترین پشتوانه زندگی عادی و معنوی مسلمانان جهان و معجزه ی بزرگ خاتم پیامبران حضرت محمد (ص) که بارها این کتاب را به همین عنوان به امت خود سپرده است و به طور مکرر به ویژه در آخرین روزهای زندگی خود به مردم فرمودند:((من پس از خود دوچیز گرانبها در میان شما می گذارم که تا قیامت از هم جدا نخواهند شد و تا زمانی که به آن دو تمسک جویید , هرگز گمراه نخواهید شد: یکی قرآن است و دیگری عترت من،که بیان کننده قرآن می باشند)) بنابراین تقدیس و احترام به قرآن و عمل به دستورات آن بر همه مسلمانان جهان واجب می باشد.در این اثر که تحت عنوان اعانت مظلوم در فقه مذاهب اسلامی می باشد در فصل اول تحت عنوان کلیات ضمن طرح مساله و سوالات تحقیق و پیشینه تحقیق به بررسی معانی و تعاریف واژه‌های مظلوم، ظلم، اعانت و ... پرداخته شده. در فصل دوم به بررسی مبانی فقهی اعانت مظلوم از منظر آیات و روایت پرداخته شده و تا آستانه نگاه اهل تسنن سخن رفته است چون بیان چنین رویدادهایی , مایه ی اصلی و تردید ناپذیر پدیده ی ترس در بین انسانها بوده است که پس از بررسی کوتاه و اجمالی مبحث اعانت مظلوم از دیدگاه قرآن کریم و سخنان معصومین (ع) را باز نموده ام.در فصل سوم که با بررسی کوتاه از چگونگی اجابت اعانت مظلوم و پیامد های آن، شرح حال فقهای امامیه و اهل تسنن و نمونه هایی از آثار نام آوران قبل از اسلام و بعد از اسلام و تاثیر آن بر دوره ی حاضر , بیان گردید , همچنین چگونگی راهمبانی فقهی دریافتن مفهوم اعانت و عدالتدرپهنه کلام دینیرا باز نموده ام و به شرح حال و بررسینام آوران عرصه دین اسلامبه اجمال و تفصیل پرداخته شده است. در فصل چهارم به بررسی فلسفه ظلم و عدل و سیر اجمالی این رویداد پرداخته شده و شاید بتوان گفت سیر اصلی پژوهش نگارنده در همین فصل است که با بررسی و تحلیل آثار بزرگان. دین اشاره ای در موضوع اعانت تنها ذوق خوش را به داوری نشانده ام،می دانم ذوق هرکس ویژه ی او و در خور طبیعت و تربیت و مشاهدات اوست نه ذوق جمعی.چنین چشم داشتی از این اثر عادلانه و نیکو نیست که آرای دیگران عبث و بیهوده است.پناه می برم به خداوند بزرگ، و برخود امید داشته که استادان فرزانه بزرگ در این راهی که پیموده ام بعد از بررسی،کاستی ورسایی هایی که در این مجموعه خواهند یافت بی بهره ام نگذارند؛ تا در کارهای دیگر با فراغت خاطر بر بلندی پهنه ی عریض و گستردهالهیات پرواز نمایم.
بررسی تطبیقی ایمان از دیدگاه مذاهب اسلامی و نقد نگاه وهابیت
نویسنده:
رسول محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهمسأله ایمان و معیارهای آن از مباحث بسیار مهم و اساسی در کلام اسلامی است و در بسیاری از آیات قرآن از ایمان به عنوان جایگاهی بسیار والا و مهم یاد شده است که معیار تمام ارزش ها و خوبی ها و به دلیل همین اهمیت این بحث همواره در کانون مباحث و مجادلات مذاهب و فرق اسلامی قرار داشته است. ایمان نه تنها در حوزه عقائد بلکه در زندگی دنیوی انسان نقش بنیادینی را ایفا می کند چرا که جایگاه افراد در جامعه اسلامی و امنیت و حرمت او با مومن یا کافر بودن وی ارتباط مستقیم دارد، به همین دلیل مذاهب اسلامی مباحث ایمان را با حساسیت ویژه ای دنبال می کنند، با این حال هرچند مسلمانان درباره مرزهای ایمان اختلافاتی دارند ولی نقاط مشترک میان آنان در این زمینه به مراتب بیشتر از اختلافات است. در این میان در سده های نخستین اسلامی دو مکتب انحرافی در جهان اسلام شکل گرفت که در تعریف ایمان قرائتی مختلف با تمام مذاهب اسلامی ارائه کردند (مرجئه و خوارج) خوارج بر این باورند که عمل داخل در ذات ایمان و عنصر مقوم آن است ،با این فرق که خوارج رها کننده عمل را از زمره مومنان خارج و جزء کافران می دانند.مرجئه نیز معتقد به تأخر عمل از اعتقاد قلبی بوده و برخی از آنها اقرار زبانی تنها را در ایمان کافی می دانند، ولی به دلیل تعارض این دیدگاه با اندیشه اسلامی، منزوی شدند و در تاریخ جز نامی از آنان باقی نماند تا اینکه در قرن دوازدهم وهابیت که قائل هستند به اینکه ایمان عبارت است از اعتقاد قلبی ، اقرار زبانی و عمل ، بار دیگر قرائت خوارج در مورد ایمان را زنده کرد و همانند آنان تیغ تکفیر را بر پیکر مسلمانان فرود آوردند. در مقابل، جمهور اشاعره ماهیت ایمانرا از مقوله تصدیق قلبی دانسته برخلاف شیعه که به نظریه معرفت گرایانه اعتقاد دارند.معتزله نیز عمل در داخل در ایمان می دانند ولی فرو گذارنده عمل را جزء کافران نمدانند، مجموعه این دغدغه ها و حتی تعارض افکار در این باب ما را بر آن داشت تا با نگاهی درون دینی و از دیدگاه های خاص (امامیه- معتزله- اشاعره، وهابیت) به این مسأله بپردازیم. این نوشتار در فصل های مختلف تنظیم شده است. در فصل اول به کلیات پرداخته شده و محور بحث را تعاریف در برگرفته است، در فصل دوم به معرفی مکاتب و در فصل سوم به چیستی ایمان از دیدگاه مذاهب اسلامی و در فصل چهارم به رابطه ایمان و اسلام و طرح دیدگاه های گوناگون پرداخته ایم و ضمن بیان دیدگاه های متفاوت به سنجش آنها و جمع بندی دیدگاه ها پرداخته ایم.
اجتهاد از زمان پیامبر (ص) تا عصر حاضر
نویسنده:
فاروق حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
چکیده :
عنصر «اجتهاد» در فقه، خصیصه ای است همچون سایر خصایص اسلام که جلوه منحصر به فردی به آن بخشیده است. «اجتهاد» موتور محرکی است که توانسته است شریعت اسلام را همگام با زمان و مکان، مشکلات و معضلات، نیازها، سوالات و شبهات به پیش ببرد.وجود مجتهدان و ضرورت اجتهاد در هر عصر و زمانی مورد تأکید فراوان دین بوده و در مواجه با مشکلات جز با احیای اجتهاد نمی توان شریعت اسلام را در بستر زمان و مکان به حرکت در آورد.اجتهاد، به شریعت باروری و حاصلخیزی عطا می کند و به آن برای رهبری زمام امور زندگی، در جهت اهداف و مقاصد شارع، قدرت سرشاری می بخشد بدون این که از حدود و حریم الهی تجاوز کند و یا حقوق انسانی را پایمال نماید. البته دریافت چنین مطلبی، هنگامی میسر است که اجتهاد صحیح، با تمام شرایط، از اهل خود و در محل خود صادر گردد و هیچ عصر و زمانی خارج از اجتهاد نیست.
صفحات :
از صفحه 115 تا 124
بیان مذهب الباطنية و بطلانه (منقول من كتاب قواعد عقائد آل محمد)
نویسنده:
محمد بن حسن دیلمی؛ مصحح: رودلف اشتروتمان
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ریاض: مکتبة المعارف,
چکیده :
«بيان مذهب الباطنية و بطلانه» نوشته محمد بن حسن دیلمی، عنوان کتابی است که بخشی از کتاب قواعد عقائد آل محمد (ص) به حساب می آید. این کتاب رساله ای است تند و آکنده از تعابیر درشت درباره اسماعیلیه و رد آنها. مولف در مقدمه کتاب، اسماعیلیه را از غلاة شمرده و می گوید: اینان با غلاة و امامیه در بسیاری مسایل مشترکند. آنگاه پس از مقدمه ای کوتاه درباره غلاة، ابتدا به گونه ای گذرا و در پانزده صفحه، درباره اسماعیلیه سخن گفته، و بعد به تفصیل به آنها پرداخته است. در فصل اول از فصول تفصیلی کتاب از تاریخ پیدایش اسماعیلیه و زمینه های آن، نوع مردمی که به آنان جذب می شدند، بحث درباره القاب آنان و وجه تسمیه این القاب سخن به میان آورده است. در فصل های بعدی از حیله ها و ترفندها و عقاید و باورهای آنان و نقد و رد آن و... بحث شده است. مولف در ضمن بررسی عقاید آنان می گوید: اینان به نبوت پیامبر باور ندارند. فصل پنجم بیانگر چگونگی تأویلات آنان از ظواهر است که اینان به معاد نیز باور ندارند. فصل پنجم چگونگی تأویلات آنان از ظواهر آیات است. در فصل ششم، مولف به اثبات کفر آنها پرداخته است و به بیش از بیست وجه استناد می کند؛ که برخی از این دلایل و وجوه خواندنی است و نشانگر تأثیر و تعصب در داوری هاست. مولف برای نگاشتن این اثر، به مصادر بسیاری مراجعه کرده است؛ مانند: البلاغ که گویا از مجموعه های اسماعیلیه است، المبدء والمنتهی، الجامع العلم المکنون و... فصل هفتم درباره حکم شرعی آنان بحث شده است.
بررسی فقهی و حقوقی مرگ آسان در ادیان الهی و مذاهب اسلامی
نویسنده:
زهرا پرویزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در اسلام به دلیل مطرح نبودن اتانازی در زمان شکل‌گیری فقه، به بیان احکام فقهی و حقوقی این موضوع در فصلی مجزا پرداخته نشده است. اتانازی از دیدگاه اسلام به هر دلیل و انگیزه‌ای حتی از روی ترحّم و دلسوزی هرگز جایز نیست. اما باید گفت اتانازی، واژه‌ای عام است که گرچه در نگاه اول در میان جوامع، ادیان و مذاهب مختلف دیدی منفی نسبت به آن وجود دارد، اما مواردی از آن تحت عناوینی همچون مرگ مغزی، کمبود امکانات پزشکی و اقتصادی و... صورت می‌گیرد. و حتی مواردی از آن را می‌توان تحت عنوان خودکشی مورد بررسی قرار داد. این تحقیق دارای چهار بخش است که بخش اول کلیات بحث، بخش دوم بررسی دیدگاه ادیان و برخی جوامع در مورد اتانازی، بخش سوم بررسی فقهی، حقوقی و اخلاقی آن و بخش چهارم ارتباط و یا عدم ارتباط اتانازی با مواردی همچون خودکشی، مرگ مغزی و سقط جنین را مورد بررسی قرار می‌دهد. در نهایت این نتیجه گرفته می شود که برخی از انواع آن، از سوی برخی ادیان، جوامع و مذاهب و برخی فقیهان معاصر جایز دانسته شده است. و علی‌رغم اینکه کسی نباید در تسریع مرگ بیمار اقدام نماید، نباید به طولانی کردن دوره احتضار هم پرداخت.
درآمدی بر علم خلاف و فقه مقارن
نویسنده:
محمدرضا جباران
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
چکیده :
خلاف یکی از گرایشهای علم فقه است که به تخصصی برتر از علم فقه نیازمند است. تسلط بر اصول، مبانی و منابع فقه که از آن به فقه اجتهادی یا مذهبی تعبیر می شود، مرتبه والایی است که به انسان توانایی می دهد احکام شرعی فرعی را بر طبق مذهب خاصی از راه ادله تفصیلی بشناسد، ولی رتبه بالاتر را کسی تصدی می کند که علاوه بر کسب این ملکه و تسلط بر مذهب خویش، آراء و ادله مذاهب دیگر را نیز بشناسد و بتواند با موازنه بین آنها، رأی برتر و قول صحیح را برگزیند و با ادله ای که خود صحیح و مبرّا از نقض می داند، اثبات کند. با آگاهی از علم خلاف و آشنایی با فقه مقارن این مرتبه به دست می آید.
صفحات :
از صفحه 63 تا 82
نقدو بررسی دیدگاههای ملل ونحل نگاران درباره تشیع(300-600)
نویسنده:
ولی‌الله نیکی ملکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فرقه نگاران کهن و معاصر در گزارشهای خود از تشیع به شاخها وانشعابات فراوانی اشاره کرده اند که کمتر مذهب اسلامی به این اندازه دستخوش انشعابات بوده است. بسیاری از فرقه هایی که برای تشیع برشمرده اند یا وجود خارجی نداشته ویا پیروان بسیار اندک،ویا عمر کوتاهی داشته اند. در نظر آنان گاهی نیز شاگردان ائمه بواسطه داشتن یک ایده مذهبی به عنوان فرقه ای مستقل(هشامیه،زراریه،یونسیه) شناخته می‌شدند.در پژوهش حاضر، دیدگاهها و گزارشهای ملل و نحل نگاران، مسلمان در باره شیعه امامیه مورد بررسی ونقد قرار گرفته است. با مطالعه کتابهای مخالفین شیعه به منابع وارجاعات مشترکی مواجه میشویم که از قرون چهارم به بعد (مانند اشعری ، عبدالقادربغدادی ، ابن حزم ،ملطی ، شهرستانی)نگاشته شده است. درمیان این منابع، آزاد اندیشی وبی طرفی بی غرضی گزارشها را کمتر می‌توان دید،وغالبا به نظر می‌رسد ریسمان تعصب به دست وپای اندیشه آنان پیچده شده و نویسندگان این کتابها را از نگارش حقایق باز داشته است. از آنجا که اکثر این منابع در دوران حکومت بنی عباسنوشته شده اند، چنان متناقض به نظر می‌رسند که کشف سیمای حقیقت از میان انبوه افسانه ها بسیار دشوار می‌نماید. این امر ضرورت تحقیق بیشتر درباره ویژگی این آثار را برای ما روشن می نماید.در این تحقیق مواردی از اتهامات موجود در این گونه کتابها استخراج شده و تلاش گردیده است که اعتقادات وباورهای مکتب تشیّع نیز ازکتابهای علماء شیعه هم عصر ایشان آورده شود تا از این رهگذر گوشه‌ای از سیمای حقیقت شیعه از محاق ملل و نحل نگاران بیرون آید .یافته‌های پژوهش حاکی از این است که برشمردن فرقه های متعدد برای شیعه تنها برای سلب اعتماد از آنان بوده است. ملل و نحل نگاران مخالف شیعه ازروی دشمنی سعی بر نشان دادن وجود فرق گوناگون داشته‌اند و به دلیل برداشت ناصواب بعضی نکات را نقل کرده اند.افزون بر این دیدگاهها و گزارشهای ملل و نحل نگاران به دلایل منابع غیر معتبر مورد استفاده ، تعصب عقیدتی و مذهبی نمی‌تواند واقعی و مستند باشد. متاسفانه ما ملاحظه میکنیم که بسیاری از آثار و پژوهشهای حاضر نیز گزارشهای خود را درباره شیعه و تشیع بر این منابع استوار ساخته اند.نوبختی واشعری قمی از نخستین کسانی هستند که برخلاف تعریفی که از تشیّع ارائه نمودند، فرقه هایی را در زمره این گروه آوردنده‌اند که عقایدی مغایربا شیعه دارند. ابوالحسن اشعری در مقالات اسلامیین نیز گزارش خود از فرق شیعه را،همسوبا کتاب نوبختی قرار داده است ، در این میان عبدالقادر بغدادی ،ابن حزم، ملطی وابن جوزی تعصب ودشمنی شدیدی به مذهب تشیّع داشتند.شهرستانی نیز در معرفی شیعه کتاب الفرق بین الفرق بغدادی را معیار خود قرار داده است .ازسوی دیگر پیروان فرقه شیعه، خود در اقلیت ومورد تعقیب وایذاء اکثریت بوده‌اند وآشکارا جرات بیان عقاید خود را نداشتند. این عوامل موجب گردید تا عقاید امامیه در کتابهای ملل ونحل نویسان غیر واقعی وآمیخته با اغراض تبیین شود.
بررسی زمان و تاریخ حصر مذاهب اربعه
نویسنده:
فاطمه خان صنمی,شعبانعلی خان صنمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
به دلیل بی ضابطه و سلیقه ای بودن مفهوم اجتهاد و کاربرد آن در میان اهل سنت، به اضافه علل و اسباب دیگر، پراکندگی آرا و مذاهب فقهی بسیاری به وجود آمد. از بین ده ها مذهب فقهی موجود (138 مذهب) در قرون دوم و سوم هجری که مورد تقلید مردم قرار گرفته بود، تنها چهار مذهب حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی به رسمیت شناخته و بقیه مذاهب به دست فراموشی سپرده شد. اینکه چنین پدیده ای در چه برهه ای از زمان به وقوع پیوست، به درستی معلوم نیست. محدوده زمانی این پدیده در کلمات مورخان از قرن سوم تا قرن هفتم امتداد یافته است. این پژوهش که سعی کرده ضمن نقد و بررسی آرا، از زمان و تاریخ حصر مذاهب یادشده خبر گیرد، در میان اقوال و آرای گوناگون، به جمع بندی چهار نظریه دست یافت که در این میان قول چهارم، یعنی قرن هفتم به واقع نزدیک تر می نمود.