جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

منطقه دیلم از سده ششم تا اواخر قرن هشتم ه.ق. همواره محل نزاع اسماعیلیان نزاری با قدرت‌های محلی اطراف بود؛ زیرا این منطقه پس از استقرار اسماعیلیان الموت، دائماً مد نظرشان بود و مذهب اسماعیلیه در آنجا نفوذ بسیار داشت. امیران محلی مازندران و گیلان همواره از نفوذ اسماعیلیه در دیلم وحشت داشتند و بارها به آنجا لشکرکشی کردند. دو خاندان حاکم محلی کوشیج و هزاراسبی در دیلم به اسماعیلیه متمایل بودند، به همین دلیل مناسبات بین آنها و امیران محلی آل‌کیا تیره بود و در نهایت به دست آل‌کیا از بین رفتند. مسئله اصلی ما در این تحقیق، تبیین حیات سیاسی اسماعیلیان دیلم از قرن ششم هجری قمری، به‌ویژه پس از سقوط الموت، است و اینکه دیلم با نفوذ اسماعیلیه، دچار چه تحولات سیاسی‌ای شد. نتیجه اینکه داعیان اسماعیلی نزاری از همان آغاز فعالیتشان در دیلم نفوذ کردند و با فتح الموت، دیلم به منطقه‌ای مهم و راهبردی برای اسماعیلیان تبدیل شد. با سقوط الموت، کوهستان‌های دیلم همچنان پایگاه سیاسی اسماعیلیان باقی ماند و تا اواخر قرن هشتم ه.ق. با حمایت خاندان کوشیج و هزاراسبی به حیات سیاسی خود ادامه دادند و سرانجام در رقابت سیاسی با آل‌کیا از بین رفتند.

گزاره‌های اخلاقی از دیرباز ذهن اندیشمندان دینی را متوجّه این مطلب کرد که چه اشتراک و افتراقی در متون مقدس وجود دارد تا بتوان از ظرفیت آن در جهت برقراری روابط بین‌الادیانی استفاده کرد. این مسئله باعث شد تا برخی گزاره‌های اخلاقی جنبه نظری پیدا کند و اظهارنظرهای گوناگون در این حوزه مطرح شود. در نوشتار پیش رو گزاره‌های اخلاقی مربوط به «ازدواج، خانواده و طلاق» از دیدگاه اسلام، مسیحیت و یهودیت بررسی شده است. مهم‌ترین دستاورد این مقایسه این است که تنها راه دست‌یابی به رفع نیازهای جنسی و عاطفی، ازدواج و تشکیل خانواده است، با این تفاوت اساسی که قرآن، رهبانیت و تجرد را مذموم و زمینه‌ساز گناه شمرده، و ازدواج را عامل تکامل و تقرب الاهی می‌داند. در حالی که در کتب مقدس تورات و انجیل ازدواج مقدس شمرده شده، ولی انجیل تجرد را پسندیده‌تر قلمداد می‌کند. طلاق نیز بین تمام شرایع آسمانی مبغوض محسوب شده و فقط در اجرای برخی از احکام آن تفاوت دیده می‌شود.