جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عشق نیرویی به عنوان موهبت الهی برای حرکت‌ به سوی کمال در تمام آفریده‌های خداوند است. ازاین‌رو در عرفان و تصوف که درون‌مایه آن‌ها سیر معنوی به سوی کمال و تعالی است، جایگاه والا و بسامد بالایی دارد. در این تحقیق با روش مقایسه‌ای و تحلیلی- توصیفی، چیستی و کارایی عشق متعالی و میانۀ آن با عقل در اندیشه سنایی و اقبال بررسی شده است. عشق متعالی در انسان که هدف سیرش غایت آفرینش است، از روح ملکوتی ناشی می‌شود و معیار شناختش حقیقت محض بودن و متعالی بودن متعلَّق‌اش است. عشق متعالی در اندیشه سنایی کارکرد عرفانی محض دارد و در اندیشه اقبال، دو جنبۀ الهی و اجتماعی دارد که در عمق زندگی مادی و معنوی انسان جاری است و خودشناسی، خودشکوفایی و تعالیِ شخصیتی می‌آورد. عقل در نظر سنایی و اقبال جایگاه والا و عشق جایگاه والاتری دارد. به همین دلیل عشق در نظر هردو، سلطان وجود و عقل و عواطف انسانی است و عقل در مرتبه نازل‌تر به‌عنوان شاگرد عشق توصیف می‌شود. کشف ماهیت و کارکردهای عشق متعالی و جایگاه آن نسبت به عقل از نظر آنان، مسئله تحقیق و کشف وجوه اشتراک و افتراق اندیشه آنان در این زمینه، هدف تحقیق است.

ترجمه ماشینی: در سنت‌های دینی غربی، خدا به‌طور متعارف به‌عنوان خالق، قانون‌گذار و پادشاه انسان‌مانند، موجودی قابل دسترس و فعال در تاریخ تصور می‌شود. با این حال یک سنت همزمان و قوی از خدایی وجود دارد که فعالانه پنهان می شود. این دو سنت منجر به تنش میان خدایی شده است که به طور همزمان برای بشریت قابل دسترسی است و در عین حال غیرقابل دسترسی است، خدایی که هم ذات و هم متعالی، هم حاضر و هم غایب است. تفکر عرفانی، باطنی و عرفانی غربی بر خدای پنهان و پنهان سرمایه گذاری می کند. او به نشانه عارفان، عرفان ها، حکیمان و هنرمندانی تبدیل می شود که می کوشند خدای غایب را برای انسان ها در دسترس قرار دهند. «تاریخ‌های خدای پنهان» این سنت را از دوران باستان تا امروز بررسی می‌کند. این مقالات بر سه موضوع اساسی تمرکز دارند: پنهان سازی خدای پنهان. جستجوی انسان برای خدای پنهان و مکاشفات خدای پنهان.

ترجمه ماشینی: فصوص الحکم را خلاصه ای از متافیزیک صوفیانه «استاد اعظم» ابن عربی (متوفی 1240) می دانند. همچنین به رسمیت شناخته شده است که Fusus هم از نظر ایده و هم از نظر سبک کاری بسیار پیچیده است. و در طول قرن ها، شرح های متعددی بر آن نوشته شده است. هر یک از سوره های فصص به پیامبری از قرآن اختصاص دارد که «حکمت» خاصی با او مرتبط است. در کتاب متافیزیک صوفیانه و پیامبران قرآنی: اندیشه و روش ابن عربی در فصوص الحکم، رونالد نتلر ده فصل از فصوص را بررسی می کند که ایده ها، روش و دیدگاه کل اثر را نشان می دهد. نویسنده با تمرکز بر تحلیل دقیق متن، پیوند و ادغام عمیق کتاب مقدس و متافیزیک را در جهان بینی ابن عربی بیان می کند. متافیزیک صوفیانه و پیامبران قرآنی نه تنها به عنوان تبیین اندیشه ابن عربی در فصوص عمل می کند، بلکه کمک بزرگی در درک کلی اندیشه ابن عربی است.

ترجمه ماشینی: در زمانی که همراهی اسلام با خشونت بر سرفصل ها غالب است، این مجموعه زیبا به ما فرصتی می دهد تا چهره ای کاملا متفاوت از سنت اسلامی را ببینیم. این سنت رو به رشد، شاعرانه و عامه پسندی را دنبال می کند که عشق به بشریت و الهی را به عنوان مسیر نهایی که بشریت را به سوی خدا باز می گرداند، جشن می گیرد. صافی برای اولین بار فرازهای قرآن مورد نظر حکمای مسلمان، سخنان عرفانی پیامبر و معارف راه عشق الهی را گرد هم می آورد. نوشته های جلال الدین رومی با ترجمه دقیق و با حساسیت توسط محقق برجسته اسلام امید صافی در کنار فرازهایی از خرقانی، عطار، حافظ شیرازی، ابوسعید ابی الخیر و غیره قابل خواندن است. عارفان کلیدی مسلمان برای میلیون‌ها خواننده‌ای که زندگی‌شان تحت تأثیر شعر مولانا قرار گرفته است، در اینجا فرصتی است تا سنت‌های عربی و فارسی را ببینند که او را به وجود آورده‌اند. امید صافی، استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه دوک و ستون نویس «در هستی»، مفسر مکرر اسلام است. او کتاب های متعددی از جمله خاطرات محمد منتشر کرده است.

ترجمه ماشینی: تجدید حیات عرفان در ادیان در چند دهه اخیر بدون شک ناشی از نیاز گسترده به معنویت عمیق تر و متفکرانه تر است. دیدگاه‌های عرفانی یهودی، مسیحی و اسلامی در مورد عشق به خدا، آنچه را که یهودیان، مسیحیان و مسلمانان می‌توانند از ایمان خود بیاموزند، از تجربه گفت‌وگویی که در بهترین حالت به دنبال مواجهه با آنها با چیزی جدید، عجیب است، می‌پردازد. و غیر منتظره این کتاب با استفاده از متفکران بزرگ معنوی سه سنت شهادت می دهد که وقتی دوستی و صداقت شکوفا شود چه چیزی ممکن می شود.

جستار پیش رو با روش گردآوری کتابخانه‎ای- نرم‌افزاری و نیز داده‌پردازی تحلیلی- انتقادی و استدلالی با هدف تبیین، تحلیل و نقد دیدگاه‎ها و مبانی آنها درباره هبوط آدم (ع)و تنزل مقام یا ترفیع و عروج وی به منظور پاسخ به شبهه تناقض میان هبوط و عروج به نگارش در آمده و به بررسی دو دیدگاه اصلی و مبانی آن‌ها در این باره پرداخته و به این نتیجه می‎رسد که نه‌تنها –به خلاف دیدگاه برخی مفسران و متکلمان اسلامی- تناقضی میان هبوط و عروج، تکریم و ترفیع مقام وجود ندارد؛ بلکه با تبیین استدلالی مبانی نظریه حکیمان حکمت متعالیه و عارفان مسلمان درباره لزوم هبوط آدم (ع) به جهت عروج و کرامت انسان و با نقد و زیر سؤال ‎بردن مبانی دیدگاه‎های مقابل که هبوط را نوعی تنزل مقام دانسته‌اند‎، همچنین با ارائه دو تحلیل و تبیین حکمی و عرفانی، بیان می‎دارد که تنها راه عروج آدم (ع) به کمال نهایی‌اش هبوط بوده است و هبوط ملازمتی با معصیت تشریعی یا ترک اولی و اخراج از بهشت و در نهایت تنزل مقام ندارد؛ چرا که درحقیقت هبوط گسترش شعاع وجودی حقیقت آدم(ع) و به‌کارگیری ابزارهای موجود در عالم ماده برای عروج است. درباره هبوط آدم(ع) و پاسخ به پرسش‎هایی پیرامون آن، کتب و مقالاتی نوشته شده است؛ اما دغدغه اصلی هیچ یک پرسش اصلی این مقاله نبوده است؛ در حالی که پاسخ به آن، راهگشای پاسخ به آن پرسش‎ها و مبنای حل آنهاست.

تنوع ادیان یکی از چالش‌ برانگیزترین مسائل معرفتی دنیای معاصر بوده که واکنش‌های متفاوتی از جمله انواع کثرت‌گرایی معرفتی و دینی را به دنبال خود داشته است. فلاسفه و متکلمان غربی مدعی هستند که محتوای این نظریه قرن‌ها پیش توسط اندیشمندانی از جمله ابن‌عربی مطرح شده است. در این پژوهش به بررسی ادعای مطرح شده پرداختیم و نیز نوع مواجۀ ابن‌عربی با مسئله معرفتی تکثر ادیان را در ارتباط با اصول و مبانی او بیان کردیم. مبنای اندیشه کثرت‌گرایی معرفتی ادیان، معرفت‌شناختی نوع کانتی، مباحث تجربه دینی و زبان دینی و... است که بیشتر نتیجه روی آوردن به مکاتب کلامی عصر تجربه‌گرای مغرب زمین می‌باشد. در حالی که عرفان ابن‌عربی مبتنی بر عرفان نظری و عملی است که حاصل مضامین وحیانی می‌باشد و برگرفته از قرآن و سنت پیامبر(ص) است. تفکر ابن‌عربی نظام منسجمی است که از چند رکن اصلی در تصورات وی شکل گرفته است و حل بسیاری از مسائل نیز بر مبنای آن‌ها صورت می‌گیرد. توجه ابن‌عربی به مسئله اختلاف عقاید و تنوع ادیان، نه از عوامل خارجی و مسائل اجتماعی، بلکه مستقیما از تفکر وی نظیر مسئله وحدت وجود، مکاشفه، شریعت، اسماء الهی و تجلی آن‌ها در کل هستی نشأت می‌گیرد. بر اساس این مبانی، او به مستقیم بودن تمامی صراط‌ها و محق بودن تمام ادیان و پیروانشان حکم می‌دهد. ابن-عربی اگر چه عقیده دارد که در همه ادیان حقایقی یافت می‌شود و نمی‌توان همگی آنان را باطل محض دانست، اما از سوی دیگر معتقد است که دین اسلام دارای بیشترین و کامل‌ترین حقیقت می‌باشد. پس اندیشه ابن‌عربی تفاوت اساسی با پلورالیسم دینی دارد.

مفهوم «انسان‌کامل» گمگشته‌ای تاریخی در بین تمامی ادیان و مکاتب بشری است که به دلیل تفاوت در جهان‌بینی، هدف از آفرینش انسان و سرانجام او، در بین آنها تعریفی متفاوت‌ دارد. اما در ادیان الهی به دلیل منشاء الهی، شاخص‌هایی نزدیک بهم دارد. دو دین زرتشتی و دین اسلام، از بزرگ‌ترین ادیان الهی ایران بوده و هستند که فرقه‌های فراوانی داشته‌اند دو عرفان زرتشتی و اسلامی در مفهوم انسان‌کامل به دلیل منشاء‌الهی، دارای وجوه مشترک فروانی هستند. آنچه که در این پژوهش مورد توجه بوده است نظر عرفای زرتشتی و اسلامی در مورد انسان کامل است تا علاوه بر شناخت این ادیان به آشنایی با سیر تفکر ایرانیان در مسائل عرفانی به خصوص انسان کامل کمک ‌کند. در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش کیفی و مطالعه کتابخانه‌ای با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی مفهوم انسان کامل در عرفان زرتشتی و اسلامی بپردازد و ویژگی‌ها و خصویت‌های ارائه شده برای انسان کامل استخراج شود. حاصل این پژوهش نشان داد که انسان کامل در دو عرفان زرتشتی و اسلامی در مفهوم انسان کامل به دلیل منشاء‌الهی، دارای وجوه مشترک فروانی هستند که برخی از آنان عبارتند از: جانشینی انسان کامل، قرب و وصال الهی، فنا فی الله، عهد الهی(الست)، وحدت وجود، واسطۀ فیض الهی، عقل کلّ، عالم مُثُل، دیدن حضرت حق با چشم جان، نور الهی، خلقت نور وجودی پیامبر قبل از آفرینش جهان (نظریۀ حقیقت محمدیه و بروز)، درمانگران الهی، نزدیک‌ترین مخلوق به خداوند، مظهر اسماء و صفات الهی، عالم صغیر و عالم کبیر، ازلی و ابدی بودن انسان کامل، آگاهی به اسرار حضرت حق، دانستن اسماء الهی و... . تفاوت‌هایی چون، ثنویت زرتشتی، دلیل آفرینش انسان، عنوان نشدن سلسله مراتب برای سالکان و عدم دیدار با نفس پالوده در این جهان در عرفان زرتشتی.

ترجمه ماشینی: این کتاب به صورت تفسیری اجمالی از اسماء و صفات الهی در قرآن کریم نوشته شده است. دیدگاه برخی از علمای بزرگ مسلمان را از مکاتب بزرگ «شیعه و سنی» بررسی می‌کند و تفسیری کوتاه از موضوعات مورد بررسی ارائه می‌کند. هدف اصلی این کتاب تبیین معانی، انواع و مراتب 100 اسم الهی (1+99) است.