جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه یکی از حوزه های مورد توجه محققان و پژوهشگران اجتماعی حوزه ی اندیشه ها است؛ که با توجه به اهمیت این حوزه بر دانشمندان اجتماعی است تا به بررسی انتقادی اندیشه های ورودی و داخلی متأثر از آنها بپردازند. در میان اندیشه های معاصر ورودی، اندیشه ی متفکر شالوده شکن معاصر فرانسوی، میشل فوکو، به دلیل بداعت در روش و فتح باب نگاهی جدید و واژگونه به مسائل اجتماعی، با استقبال چشمگیری در میان متفکران علوم انسانی ایران روبه رو شده است؛ به طوری که آنان را به مطالعه ی مسائل اجتماعی- سیاسی دینی از این دریچه واداشته است. اما نکته ی حائز اهمیت در این تأثیرپذیری، عدم توجه به اقتضائات فکری و فرهنگی ایران اسلامی است. این دیدگاه به طور مفرطی در نسبی گرایی معرفت شناسی و تاریخی گرایی غوطه ور است. در توجه به این مسائل نگارنده بر خود فرض دانست تا به بررسی این مسأله بپردازد که آیا امکان انطباق یا تلفیق دو مبانی اندیشه ای دین و میشل فوکو وجود دارد؟ اگر مطالعه ای متأثر از این دیدگاه صورت گرفته است، در چه سطحی مبادرت به تلفیق یا انطباق نموده است؟ در این پژوهش به بررسی توصیفی - تحلیلی اندیشه ی میشل فوکو، و متفکرین علوم انسانی وامدار او، با تو جه به دو پیش فرض پرداختیم . آن چه با انجام این پژوهش به آن دست یافتیم آن است که انطباق یا تلفیق آراء میشل فوکو به دلیل آن مبانی نسبی گرایانه و رد معنا و حقیقت ثابت، با مبانی اندیشه ای دین سازگار نیست اما از آ ن جهت که ما را متوجه یک امر بیرونی می نماید مطلوب است ومی تواند مورد توجه ما باشد. این همان توجه به زمینه است که در روش رئالیسم نیز مورد توجه است. اما باید توجه داشت که اسیر این زمینه ها نشد.

هدف از این تحقیق بررسی نقش انسان شناسی قرآنی در تحول بنیادین آموزش و پرورش کشور ایران است. در این خصوص ویژگی های فردی انسان از دیدگاه قرآن، ویژگی های اجتماعی انسان از دیدگاه قرآن، ویژگی های انسان شناسی از دیدگاه قرآن، ونقش انسان شناسی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن در تحول بنیادین آموزش و پرورش کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته است.روش تحقیق حاضر توصیفی_ تحلیلی می باشد. جامعه تحلیلی شاملکلیه کتب، پایان نامه ها، مقاله ها، سایت های مرتبط با موضوع می باشد. نمونه شامل کلیه کتب،پایان نامه ها،مقاله ها،سایت های مرتبط با موضوع پژوهش در حد بضاعت علمی و موقعیتی که محقق به آنها دسترسی داشته است، می باشد. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای و به طریق فیش برداری و با کمک منابع اینترنتی می باشد. با توجه به یافته های محقق در راستایویژگی های فردی، اجتماعی و ویژگی های انسان در قرآن محتوا و متن سند تحول بنیادین آموزش وپرورش در موارد خود، خدا، خلق، خلقت، تقوا، اخلاق، عمل، علم، ایمان، تفکر، تعقل، معرفت، توانایی، نفس مطمئنه مطابق با یافته های انسان شناسی قرآنی می باشد. چنانچه از منظر قرآن تحقق حیات طیبه در همه ابعاد، غایت مشترک تمامی نهادها وعوامل اجتماعی و مقصود نهایی همه فعالیت های فردی وجمعی برای حرکت در مسیر قرب الی الله است. در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش نتیجه فرایند تربیت،آماده شدن افراد جامعه برای تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه ابعاد، در مسیر قرب الی الله است. واژگان کلیدی: انسان، آموزش و پرورش، سند تحول

چکیده:از آن جا که انسان کامل یگانه خلیفه و جانشین حقیقی خداوند روی زمین و محل ظهور و تجلی اسماء خداوند است، طبیعتاً پرداختن به انسان و نقش و جایگاه او در جهان هستی و شناخت گوهر وجودی او از مهمترین تعالیم معنوی عارفان است. ضرورت این تحقیق به دلیل اهمیت انسان شناسی در دین مبین اسلام است.بر این اساس این تحقیق به بررسی دیدگاه یکی از مهمترین عرفا و انسان شناسان یعنی مولانا می پردازد. هدف از نوشتار حاضر این است که با کمک گرفتن از عمق تعالیم دینی و کشف و شهود و تجربیات عارفان مسلمان پرده های بسیاری از اسرار و رموز انسان برداشته شود و بستر رشد معنوی انسان فراهم شود. در اندیشه های مولانا انسان علت غایی نظام هستی است ونه تنها قائل به وجود انسان کامل است بلکه انسان کامل یکی از مفاهیم اساسی اندیشه های وی می باشد. مولانا برای انسان کامل متعالی ترین ابعاد وجودی، معرفتی، اخلاقی و اجتماعی را در نظر می گیرد، و وی را فانی در ذات حق، دارای اوج معرفت و کمال و مقام ولایت ظاهری و باطنی می داند.این تحقیق برای جمع آوری اطلاعاتاز منابع کتابخانه ای استفاده می کند و روش نگارش مطالب نیز توصیفی – تحلیلی می باشد.

آیین زرتشت با توجه به نظر قرآن کریم(سوره حج آیه 14)وهمچنین نظر پیامبر اسلام و علی (ع)،یک آیین الهی می باشد،لذا از اعتبار لازم برخوردار است. این آیین هدف انسان در این جهان را رسیدن به سعادت ابدی که همانا پیوستن به خدا یا خداگونه شدن است، برشمرده و راه رسیدن به این هدف را میانه روی در اخلاق یعنی دوری از هرگونه افراط و تفریط معرفی می کند. برای این امر زرتشت 7 مرحله کمان را نام می برد که این 7 مرحله هم در زندگی فردی و هم در رابطه با دیگران کارایی دارد. زرتشت به تقدیر معتقد نیست و انسان را در طی مسیر سعادت خویش دارای اختیار دانسته و به او گوشزد می کند که با استفاده از عقل که بزرگترین موهبت الهی می باشد و همچنین بهره گرفتن از فطرت خوب خود که خدا آن را به او بخشیده می تواند در بهشت که جایگاه نیکوکاران است ، جای بگیرد.

نظریه: فطرت مبتنی بر آفرینش ویژه انسان است که براساس آن نوع انسان از سه قسمت مشترکی برخوردارند که این سرشت ویژگی‌های خاصی را در جنبه‌های وجودی انسان از جمله در حوزه معرفت و ادراک و نیز در حوزه گرایش‌ها در بر می‌گیرد. لذا امور فطری به دو دسته ادراکات فطری و گرایش‌های فطری تقسیم می‌شوند. در زمینه‌ اخلاق که از مهم‌ترین مسائل انسانی و دارای مباحث متعددی است این مسأله مطرح می‌شود که آیا فطرت و امور فطری جایگاهی در اخلاق و مباحث آن دارد یا نه؟ ارتباط فطرت و اخلاق را می‌توان در تقسیم اخلاق به دو شاخه نظری و عملی بررسی کرد. غالب متفکران معتقدند که بخشی از ادراکات و آگاهی‌های انسان فطری است، بنابراین بخشی از ادراکات عقل عملی نیز چنین‌اند و برخی قضایای اخلاقی مانند «عدالت خوب است» و... را هر انسانی به طور فطری درک می‌کند و حکم این قضایا، حکم بدیهیات در عقل نظری است که به دلیل وضوح و بداهت، نیازمند استدلال و... نمی‌باشد. علاوه بر این بسیاری از مفاهیم و موضوعات اخلاقی نیز حاصل برخی از فعالیت‌های فطری دستگاه ادراکی می‌باشند. مانند «انتزاع» و... برخورداری انسان از گرایش‌ها و تمایلات فطری نیز، جایگاه ویژه‌ای در مباحث اخلاق به ویژه بعد عملی آن دارند. اساساً ریشه بسیاری از رفتارها و حتی صفات اخلاقی انسان به گرایشات ذاتی او بر می‌گردد، از جمله گرایش ویژه او به خیر و فضیلت، گرایش به کمال، گرایش به زیبایی و... .

این پژوهش درباره مبنای و اصول اخلاق عرفانی پرداخته که شامل کلیات بحث و در دو بخش و خاتمه تنظیم گردید. کلیات حاوی تعریف مفاهیم کلیدی و ربط بین آنها می باشد. بخش اول مربوط به مبانی اخلاق عرفانی است که شامل سه تا فصل می باشد. فصل اول مربوط به مبانی معرفت شناختی است که شامل تعریف معرفت عرفانی و اقسام معرفت و نظریات عرفا درباره معرفت عرفانی است فصل دوم مربوط به مبانی هستی شناختی است که در این فصل درباره وجود بحث و بررسی شده است. فصل سوم مربوط به مبانی انسان شناختی است که شامل دو بعد انسان و عقل و اراده و اختیار انسان و قابلیت انسان برای تجلی اسماء و صفات می باشد. بخش دوم حاوی اصول اخلاق عرفانی است که در این بخش نه تا اصول (اعتدال،‌اخلص، تدرج،‌تعقل و تفکر،‌تغافل تمکن حریت عبودیت و کرامت) بیان شدند. و در خاتمه خلاصه کلیات و خلاصه هر دو بخش و نتایج بدست آمده از آنها مطرح گردیده است.