مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
نزول تدریجی نزول خاص نزول دفعی نزول عام
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 150
محلّ نزول اولين وحی و آثار كلامی ‌آن
نویسنده:
رسول رضوی، محمدحسين افراخته
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
دو دسته گزارش درباره اولين وحی نازل شده بر رسول خدا وجود دارد؛ دسته اول، غارحرا را محل نزول اولين وحی می داند و دسته دوم، محل نزول وحی را منطقه ابطح معرفی می كند. مقاله حاضر سعی كرده است ضمن بررسی اسناد، متن و آثار كلامی و تاريخی گزارش مشهور كه غار حرا را محل نزول اولين وحی می داند و نشان دادن چگونگی استناد برخی مستشرقان به اين گزارش در اثبات وام گرفته شدن اسلام از مسيحيت و غير اصيل بودن آموز ه های آن، به واگويی گزارش ديگری بپردازد كه در منابع شيعی بدان پرداخته شده و محل نزول اولين وحی را ابطح معرفی كرده است؛ با آن كه اين گزارش علاوه بر استحكام سند، آثار سوء مترتب بر گزارش اول را ندارد.
صفحات :
از صفحه 65 تا 86
جستاری در تاریخ گذاری قرآن
نویسنده:
جعفر نکونام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
در این مقاله به بررسی جوانب گوناگون تاریخ گذاری قرآن به معنای تعیین تاریخ و ترتیب نزول وحی های قرآن پرداخته شده است. اهمیت تاریخ گذاری و نتایجی که بر آن مترتب است، پیشینه اهتمام به آن به خصوص در دوره معاصر، منابعی که به کمک آنها می توان به تاریخ گذاری قرآن پرداخت، و دشواری ها و محدودیت هایی که در مسیر تاریخ گذاری قرآن و جود دارد، موضوعاتی است که در این مقاله بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 52
نقد روایات تعجیل پیامبر در تکرار آیات هنگام نزول
نویسنده:
محمد خامه گر، مهدی جلالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
پیرامون شأن نزول آیات 16 تا 19 سوره قیامت که خداوند، پیامبر را از تعجیل در تکرار آیات نهی فرموده است، روایاتی در تفاسیر شیعه و سنی به نقل از جوامع روایی اهل سنت بیان شده است. در مواجهه با روایات تعجیل چند پرسش مهم مطرح می شود: نخست آنکه آیا از جهت سندی و محتوایی، این روایات قابل اعتماد هستند؟ و دیگر آنکه به فرض صحت سند و محتوای این روایات، آیا می توانند سبب نزول آیات فوق باشند؟ در این نوشتار برای پاسخگویی به این سؤالات، سند روایات تعجیل و نیز محتوای آنها از جهت میزان سازگاری آن با ماهیت وحی، شخصیت و مقام پیامبر ارزیابی گشته است. در انتهای مقاله نیز امکان سبب نزول بودن روایات تعجیل برای آیات 16 تا 19 سوره قیامت مورد بحث قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 32 تا 50
بررسی نقش جبرئیل در فرآیند وحی قرآنی
نویسنده:
علی نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
در فرآيند وحی قرآنی، جبرئيل نقش مهمی دارد. با بازكاوی اين نقـش بـر اسـاس كتاب و سنت، در عمل زمينه راهيابی برخی شبهه ها درباره وحی قرآنی منتفـی خواهـد شد. اين مقاله تلاش دارد اين نقـش را بررسـی كنـد. بـرايـن اسـاس، نخـست ديـدگاه دانشوران مسلمان در تحليل نقش جبرئيل در فرآيند وحـی قرآنـی بررسـی مـی شـود و سپس با تكيه برآيات قرآن كريم، بر شش نكته در تبيين اين نقش تأكيد می گردد كـه عبارتند از: 1 .قرآن، فرآورده گفتار الهی با وساطت جبرئيل؛ 2 .نزول قرآن با وسـاطت جبرئيل؛ 3 .صفات تأثير گذار جبرئيل در نـزول كامـل قـرآن ؛ 4 .قلـب پيـامبر، جايگـاه نزول قرآن؛ 5 .برابری ماهيت وحی قرآنی فرود آمده بـر جبرئيـل و پيـامبر ؛ 6 .نظـارت الهی در ابلاغ كامل وحی قرآنی به پيامبر. در پايان براساس اين نكته ها، شبهه دخالت پيامبر ص در توليد قرآن نقد خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 43 تا 64
جایگاه تفسیر علمی و معیارهای آن در تفسیر نمونه
نویسنده:
محمد مولوی، معصومه خلیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
از آنجایی که در قرآن کریم آیات فراوانی درباره هستی‌شناسی، طبیعت شناسی، زیست‌شناسی، پزشکی و خلقت انسان‌ها و موجودات وجود دارد، از همان آغاز نزول، قرآن محل گفتگوی دانشمندان و مفسران بوده است و هر یک تلاش نموده‌ مقصود خداوند را در این آیات مشخص نمایند. بیشترین تلاش‌های تفسیری از قرن چهاردهم به بعد ـ و پس از پیشرفت علوم در همه عرصه‌ها و مخصوصاً پس از مجادلات دامنه‌دار درباره تعارض علم و دین ـ در میان دانشمندان مسلمان و بویژه مفسران قرآن دیده می‌شود. از جمله این مفسران آیت الله مکارم است که در تفسیر نمونه تلاش می‌کند تا به تبیین آیات علمی قرآن با روش صحیح بپردازد تا از این رهگذر اعجاز علمی قرآن را نیز ثابت نماید. ایشان با اعتقاد به اینکه قرآن کتاب هدایت و انسان‌سازی است و نه کتابی علمی، با توجه به معیارهایی به تبیین این گونه آیات می‌پردازد. برخی از مهم‌ترین معیارهای ایشان عبارتند از: تفسیر قرآن بر اساس علوم قطعی و بی‌توجهی به فرضیه‌ها؛ تفسیر قرآن بر اساس قواعد تفسیر؛ حقیقی دانستن زبان قرآن در آیات علمی؛ موافقت تفسیر آیات علمی با عقل؛ این مقاله پس از مطالعه کامل آیات علمی در تفسیر نمونه با هدف بررسی ژرف‌کاوانه جایگاه تفسیر علمی و تشخیص معیارهای صحیح آن در تفسیر نمونه سامان یافته است.
صفحات :
از صفحه 137 تا 158
نظریه ای جدید درباره نزول قرآن بر هفت حرف
نویسنده:
غلامحسین اعرابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
درباره نزول قرآن بر هفت حرف، بیش از شصت روایت در منابع روایی نقل شده است؛ و در طول تاریخ اسلامی بین دانشمندان علوم قرآن و مفسران فریقین؛ بحث های فراوانی صورت گرفته است؛ نکته مهم آن است که گمان رفته، همه روایات مربوط در مقام بیان یک موضوع است؛ از این رو در مقام تبیین مفاد این روایات اختلافات فراوانی پدید آمده است. در این مقاله ابتدا روایات مربوط بر اساس مفادشان دسته بندی و آن گاه هر کدام از اقوال مهم مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت چنین نتیجه گیری شده است که این روایات ناظر بر موضوعات متعددی است. پاره ای از آن ها دلالت دارد بر این که قرائات ناصحیح افرادی که قادر به قرائت صحیح نیستند، درخور گذشت است.
صفحات :
از صفحه 43 تا 56
مبانی و پیش فرض های رویکرد تفسیر ترتیب نزولی قرآن
نویسنده:
ایوب اکرمی، محمد مرتضوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
از جمله سبک های تفسیری نوپدید، تفسیر قرآن به ترتیب نزول است. درخصوص اعتبار و روایی این روش و پیامدهای آن، داوری هایی شده است. بخش عمده ای از این داوری ها مربوط به پذیرش وجود یا عدم وجود مبانی و پیش فرض های محکم در باره این روش است. تدریجی بودن نزول قرآن و تناسب آن با روش تفسیر نزولی، توقیفی بودن ترتیب نزول به استناد مصحف امام علی (ع)، اجتهادی بودن ترتیب کنونی، سازگاری تفسیر موضوعی با ترتیب نزول و امکان تعیین ترتیب نزول به استناد روایات ترتیب نزول، به عنوان پیش فرض های اصلی این روش مطرح است. درباره فواید ادعایی این روش و مبانی و پیش فرض های آن نقدهایی انجام یافته است. اگرچه برخی از ایرادهای مربوط به فواید این روش، به جا و صحیح است، اما بخش عمده ای از ایرادهای مربوط به مبانی و پیش فرض های روش مزبور، وارد نبوده و قابل نقد است، چنانکه بدون پذیرش این پیش فرض ها، اقدام به تفسیر ترتیب نزولی، موجه نیست.
صفحات :
از صفحه 109 تا 128
مبانی تفسیر قرآن بر اساس ترتیب نزول
نویسنده:
حسین هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
این نوشتار مبانی شیوه تفسیر بر اساس ترتیب نزول را به کاوش نوشته است. اشاره گذرا به شیوه های تفسیر نویسی و پیشینه تفسیر بر اساس ترتیب نزول درآمد بحث را سامان داده است. برشماری رویکردهای تفسیری بر اساس ترتیب نزول و نیز تبیین ادله اجتهادی بودن ترتیب مصحف کنونی و همچنین یادکرد مستندات و شواهد ناروا و خلاف رضایت خدا و سول بودن ترتیب فعلی به عنوان مبانی رویکرد نخست، و نیز تبیین برآیندهای مثبت تفسیر مطابق هندسه زمانی نزول، از جمله نقش مهم و غیرقابل اغماض توجه به اسباب و شرایط زمانی و مکانی نزول آیات و سوره های قرآن که در جایگاه مبانی دیدگاه دوم این شیوه تفسیری قرار دارد، بدنه و پیکره اصلی موضوع را سامان بخشیده است. نقدواره هایی بر این مبانی نیز در لا به لای بحث اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 72 تا 89
تبیینی از الهیات قرآنی با نگاهی بر ابداعات فلسفی، کلامی
نویسنده:
محمد کاوه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
این مقاله به نقش قرآن در عرصه الهیات و علم در دو بخش به هم مرتبط تنظیم گردیده است. بخش اول آن مربوط به نوآوری ها در علم کلام اسلامی و بخش دوم آن مربوط به نوآوری در فلسفه اسلامی است. نوآوری در علم کلام خود نیز دارای دو زیر مجموعه است. نوآوری در خود اصل قرآن به عنوان یک کتاب آسمانی در کنار سایر کتب شرایع آسمانی دیگر مانند اوستا، تورات و انجیل، که حول شش موضوع میان کتاب های ذکر شده با قرآن مقایسه شده است. در این قسمت بحث هایی مانند: معجزه قولی، جامعیت محتوا، نو ماندن و عدم کهنگی قرآن، انتساب به پیامبران، تاریخ تالیف، و نوع نزول آن بررسی شده است. در قسمت دیگر این بخش مباحث مربوط به محتوای قرآن طرح گردیده است. محتوای قرآن موجب نوآوری موضوعاتی در علم کلام شده است، که به برخی از موارد آن پرداخته شده و به صورت مقایسه ای همین موضوعات در سایر شرایع الهی اهل کتاب به صورت مختصر مطرح شده است. در بخش دوم به پنج موضوع مهم و اساسی در فلسفه (تاسیس فلسفه اسلامی، امکان معرفت و یقین، وحدت حق تعالی، برهان وجوب و امکان و تجربه به عنوان یکی از راه های کسب یقین) اشاره شده است. موضوعاتی که بعضا در حقیقت از موضوعات عام فلسفه است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
بررسی دورۀ دعوت پنهانی پیامبر (ص) با تکیه بر مفهوم شناسی عبارت «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَر»
نویسنده:
عاطفه محمدزاده، امیر احمدنژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از دیدگاه بسیاری از مفسران، عبارت «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ» در آیۀ نودوچهارم سورۀ حجر، حاکی از فرمان الهی به پیامبر (ص) در سومین سال بعثت بوده و بر علنی کردن دعوت به اسلام پس از مرحلۀ مخفیانۀ آن دلالت دارد. مفسران غالباً با تکیه بر معنای واژه ها، استناد به سیاق آیات و بر اساس روایات نقل شده، بر این نظر تأکید می ورزند. این در حالی است که با تأمل در دیگر آیات قرآن، توجه به بحث تاریخ گذاری سوره ها و اشکال های وارد بر احادیث مورد استناد، می توان این دیدگاه را نقد کرد. برخی معتقدند که دعوت رسول خدا (ص) از آغاز نبوت، آشکار، اما با رعایت احتیاط در تشکیل اجتماعات اسلامی برای حفظ جان صحابه بوده است. اما با توجه به سیاق سوره، می توان گفت این آیات به جهت دلداری و تثبیت پیامبر (ص) در ادامۀ مسیر دعوت نازل شده اند؛ امری که در موارد متعدد دیگری در قرآن کریم مسبوق به سابقه است. علاوه بر این، می توان آیات را با توجه به روحیۀ مدارای رسول اکرم (ص) و موارد مشابهی که در قرآن آمده، تحلیل کرد.
صفحات :
از صفحه 34 تا 59
  • تعداد رکورد ها : 150