جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 89
بررسی رویکرد تاریخ‌مندانه به معرفت دینی با تأکید بر نگاه تاریخی به قرآن
نویسنده:
راضیه موحدی نیا ، حسام الدین ربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
چکیده :
تاریخی‌نگری یکی از روش‌های فیلسوفان غربی در بررسی متون دینی است که طی دهه‌های اخیر در میان روشنفکران مسلمان نیز رواج یافته است. در این نگرش، معرفت دینی تاریخ‌مند تلقی شده و به هیچ وجه قابل تسری به زمان‌های دیگر نیست؛ به تعبیر دیگر میان دوره‌های معرفتی نوعی گسست وجود دارد. بر همین اساس قرآن که متن اصلی مسلمانان محسوب می‌شود نیز همواره در معرض تفاسیر و برداشت‌های مختلف قرار گرفته است اما هیچ‌کدام از این خوانش‌ها مطلق نیست بلکه هر فهمی از این متن تاریخ‌مند بوده و تحت تأثیر زمینه‌های متن در دوره‌های زمانی متفاوتی شکل گرفته است. طرف‌داران این نگرش در دنیای اسلام، تأکید می‌کنند که قرآن یک محصول فرهنگی و مختص عصر نزول است و نمی‌تواند در زمان‌های بعدی نیز یک متن مرجع قرار گیرد؛ بر این اساس، باید رویکرد جزم‌اندیشانه نسبت به هر نوع معرفت دینی متخذ از قرآن را کنار نهاد و به قةرآن به‌عنوان یک پدیده تاریخی نگریست. بررسی ادعاهای طرفداران این نگرش نشان می‌دهد که برخی مبانی تاریخی‌نگری مخدوش و قابل نقد است و گرچه این رویکرد در برخی تعالیم دینی و به‌ویژه فقهی قابل پیگیری است، چراکه در تاریخ اندیشه اسلامی و روش‌های فهم در متون دینی چنین سابقه‌ای وجود دارد، اما نمی‌توان آن را به همه آموزه‌های دینی تسری داد و با عینک تاریخی به همه تعالیم دینی نگریست.
صفحات :
از صفحه 123 تا 150
نمادگرایی دینی از نگاه پل تیلیش با تکیه بر نظام الهیاتی ، فلسفی وی
نویسنده:
سعیده میرصدری ، منصور نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در بحث زبان دین، معناداری گزاره­های دینی یکی از چالش­های پیش رویِ فلاسفة دین است. در میانِ نظریه‌ها و پاسخ­های داده شده، نظریة نمادگرایی دینی پل تیلیش اهمیت ویژه­ای دارد. براساس این نظریه، تمامی گزاره­های دینی به غیر از گزارة «خدا وجود دارد» نماد­ هستند. وی با تمایز قائل شدن بین نماد و نشانه، و غیرلفظی و نمادین خواندن گزاره­های دینی، سخن‌گفتن از خداوند را بی­معنا نمی‌داند و بدین‌ترتیب به چالش اصلی پیش روی دین­داران که از جانب پوزیتیویست­ها مطرح شده بود پاسخ می­دهد. تفسیر نمادین از زبان دین تلاش دارد تا توضیح دهد که چگونه زبان دینی می‌تواند معرفت‌بخش باشد. اما اشکال اصلی وارد بر نظریة وی این است که با قبول پیش‌فرض حداکثری او در باب نمادین‌بودن تمامی گزاره­های دینی و زبان دین، دیگر نمی­توان به نحو حقیقی و غیرنمادین در باب خدا سخن گفت. بنابراین راه برای شناخت و ارتباط برقرارکردن با خداوند بسته شده و تفسیر نمادین وی بیش از آن­که تفسیری الاهیاتی باشد، تبدیل به یک تفسیر متافیزیکی می­شود و تا جایی پیش می­رود که حتی مسیحیت را از درون خالی می‌کند و جز پوسته­ای از آن باقی نمی­گذارد. شناخت و فهم این نظریة پیچیدة تیلیش فقط با شناخت دغدغه­های فلسفی ـ الاهیاتی وی و فقط در چهارچوب کل نظام فکری­اش امکان­پذیر است.
صفحات :
از صفحه 19 تا 44
تبیین شمول‌گرایی دینی بر مبنای تشکیک صدرایی
نویسنده:
محمدعلی اخگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مسئلة تعدد ادیان و پرسش‌های ذیل آن، ازجمله پرسش‌های حقانیت و نجات، حائز اهمیت دین‌شناسانة فراوانی هستند. در میان پاسخ‌های متعددی که به این مسئله داده شده است یکی از تقریر‌های شمول‌گرایانه‌ای که با بهره‌گیری از تعالیم فلسفة صدرایی و به طور خاص تمایز تشکیکی به نحو مجمل توسط برخی محققان مسلمان شکل گرفته است نوعی پاسخی است که می‌توان آن را شمول‌گرایی تشکیکی بودن حقانیت نامید. مقالة حاضر[i] با بررسی توصیفی-‌تحلیلی این تقریر شمول‌گرایی و با بهره‌گیری از تعالیم فلسفة صدرایی و نظریة تشکیک به پرسش‌گری پیرامون این تقریر پرداخته و این شمول‌گرایی که ادیان متعدد موجود را در سلسلة تشکیکی حقانیت قرار می‌دهد مورد واکاوی قرار می‌دهد. مطابق این تقریر تمایز بین ادیان موجود تمایز تشکیکی است و خصوصیات یک سلسلة تشکیکی ازجمله مشتمل بودن بر نوعی از ترکیب از وجدان و فقدان، شمول مراتب بالاتر بر کمالات مراتب پایین‌تر، حمل حقیقه و رقیقة مراتب بر یکدیگر و غیره بر آن حاکم است درنتیجه هرچه یک دین در مرتبة بالاتری از سلسله‌مراتب تشکیکی حقانیت باشد از عقاید حقة بیش‌تری برخوردار است و از نوعی شمول تشکیکی نسبت به‌ مراتب پایین‌تر برخوردار است. [i]. این مقاله تا حد زیادی متکی بر طرح پژوهشی «گسترة شمول‌گرایی دینی و آثار و پیامدهای آن از نظر عقل و دین» است که توسط این‌جانب با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی شیراز و با همکاری آقایان دکتر مرتضی حق‌شناس و حسین نیاکان نگاشته شده است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 44
ملاصدرا منطق، اخلاق و کلام
نویسنده:
همایش جهانی حكیم ملاصدرا
نوع منبع :
کتاب , مجموعه مقالات , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: بنياد حکمت اسلامي صدرا,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مجموعه مقالات همایش جهانی حکیم ملاصدرا جلد نهم- ملاصدرا ـ منطق، اخلاق و کلام این کتاب جلد نهم از مجموعه مقالات همایش جهانی حکیم صدرالمتألهین شیرازی است. در این جلد مقالات مقوله منطق و فلسفه منطق (شامل ۱۱ مقاله) و مقالات مقوله فلسفه اخلاق (شامل ۱۶ مقاله) و ۶ مقاله از مقالات مقوله کلام و فلسفه دین آمده است. مقالات این کتاب در مجموع ۳۳ مقاله است که از میان آنها ۱۴ مقاله از انگلیسی، یک مقاله از زبان فرانسه و دو مقاله از عربی به فارسی ترجمه شده است. عناوین برخی از مقالات و نویسندگان آن عبارتند از: ـ‌ ملاصدرا و تحول قضایا به حملی موجب کلی ضروری: احد فرامرز قراملکی ـ‌ منطق زمان و نظریه اقتران شرطی ابن‌سینا: لطف‌الله نبوی ـ‌ نگاهی گذرا به نگاشته‌های منطقی از آغاز تا عصر ملاصدرا: محسن برزگر ـ‌ حقیقت چیست؟: پال هورویچ ـ اصول تربیتی فلاسفه و متکلمین اسلامی و مقایسه آنها با علوم تربیتی: علی قائمی امیری ـ ‌اهمیت عقاید دینی در تصمیمگیری پزشکی در مورد پایان زندگی: هانس مارتین زاس ـ ملاحظاتی درباره مفهوم قلب از نظر ملاصدرا: پل بالانفه ـ ‌زیست اخلاق و ژنتیک انسانی: لودگر هونفلدر ـ‌ پلورالیسم و وحی از منظر صدرالمتألهین شیرازی و پل‌تیلیش: اعلاء تورانی این کتاب بهمراه شرح مختصری از نویسندگان مقالات در ۵۱۴ صفحه از سوی بنیاد حکمت اسلامی صدرا منتشر شده است.
تحليل ديدگاه توماس آكوئيناس دربارة «سعادت» با استفاده از نظرية «زبان نمادين» تيليش
نویسنده:
سيدمهدي ميرهاشمي اسفهلان،حسن فتحي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از نظر پل تيليش، «زبان نمادين» تنها ابزار مناسب براي بيان، تحليل و بررسي موضوعات ديني است که از توانايي و محدودة الفاظ متعارف دنيوي و نيز زبان مفهومي فلسفه فراتر است. هدف پژوهش حاضر نشان دادن امکان تحليل مسائلي همچون «فيض الهي»، «فضايل القايي» و «رؤيت مسرت‌بخش» در الهيات فلسفي توماس آکوئيناس با رويکرد «زبان نمادين» است. نظريۀ «زبان نمادين»، به سبب داشتن ويژگي‌هاي متناقض‌نما و قطبي، فهم سعادت اخروي، فيض الهي و فضايل القايي را در بستر خود فراهم مي‌آورد. همچنين اين موضوعات را نمادهايي مي‌داند که به منزلۀ پاسخ‌هايي مناسب براي مسائل اساسي و وجودي انسان هستند. بر اين اساس، مي‌توان گفت که فيض الهي پاسخي به موضوع «گناه ذاتي» و نقايص طبيعت بشري است. فضايل القايي پاسخي به كافي نبودن فضايل اکتسابي در جهت رسيدن به سعادت فوق‌طبيعي است. رؤيت مسرّت‌بخش پاسخي به ميل آدمي براي شناخت کُنه و مبدأ هستي است. نيز سعادت حقيقي در بهشت، پاسخي به تمايل طبيعي [و اميد] انسان به جاودانگي همراه با آرامش و بهجت است.
صفحات :
از صفحه 133 تا 142
زبان دین از دیدگاه تیلیش
نویسنده:
هدی اوغازی مقدم، امیر عباس علیزمانی، مجتبی زروانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
زبان ابزاری مهم جهت برقراری ارتباط و انتقال مفاهیم است. مساله ای که مدتها ذهن بشر را مشغول کرده این است که زبان به کار گرفته شده در دین چه نحوه ارتباطی با عالم واقع دارد و اصولا گزاره های دینی گزاره های ناظر به واقع می باشند یا خیر. همچنین چطور می شود موارد تعارض بین گزاره های واقع و گزاره های دینی را تبیین کرد. برای پاسخ به سوالات فوق پنج رویکرد عمده ای که وجود دارد، بررسی می شود: رویکرد اشتراک لفظی، اشتراک معنوی، تمثیلی، پوزیتیویسم و در نهایت رویکرد نمادین. پل تیلیش، فیلسوف معاصر آلمانی، برای پاسخ به سوالات فوق نظریه نمادهای دینی را ابداع کرد. او معتقد بود صحبت در باب دلبستگی غایی ناگزیر به صورت نمادین می باشد. او از سویی معتقد است که خدا امری غایی است و واپسین و هیچ سنخیتی با عالم بشری ندارد و از سویی دیگر می گوید زبان متعارف شایستگی بیان آن امر متعال را ندارد، و اصولا زبان عرفی قابلیت توصیف امر نامشروط را دارا نیست، از سوی دیگر، وی معتقد است علیرغم این عدم شباهت، می توان از خدا سخن گفت. اما این سخن گفتن تنها از طریق زبان نمادین میسر است؛ یعنی استفاده از این زبان متناهی در معنایی که قابل اطلاق به امر نامشروط باشد. تیلیش قصد داشت با ارائه نظریه نمادین در باب گزاره های دینی علاوه بر این که زبان دین را معنادار کند بین دین و فرهنگ نیز ارتباط برقرار کند؛ چرا که معتقد بود دین مملو از نمادهایی است که هر نماد پاسخ به پرسشی در دنیای معاصر است. تیلیش تلاش داشت که مسیحیت را در تعامل با فرهنگ معاصر مطرح کند تا از این طریق هم به معناداری دین کمک کرده و در واقع در فرهنگ معاصر جایی برای ان باز کند؛ و هم به انسان عصر جدید که در میان بی معنایی سرگشته است، مدد برساند.
جایگاه الهام در تفکر پل تیلیخ متکلم آلمانی
نویسنده:
نوروزی تیمورلویی ، حسین
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
نمادین بودن زبان دین از منظر تیلیش و غزالی
نویسنده:
محمد توکلی پور، امیرعباس علی زمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از دیدگاه پل تیلیش، زبان انسان برای سخن گفتن از اعیان و وقایع عادی زندگی او مناسب است و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان چنین زبانی را برای سخن گفتن از خدای «متعالی» و «به‌کلی دیگر» به‌کار گرفت. غایت قصوا یا دلبستگی واپسین جز با زبان نمادین بیان‌شدنی نیست و نمادهای دینی تنها در موقعیت سخن از خدا و بازنمایی بنیان غایی هستی، معنای نمادین‌ دارند. محمد غزالی نیز قائل است که معرفت به عالم علوی جز از طریق نمادهای عالم سفلی محال خواهد بود. نمادگرایی او ناظر به کل عالم ملک و شهادت است. هر دو شخصیت بر درک شایستۀ نمادهای دینی از طریق پیوند قلبی و علم حضوری تأکید دارند. اما نزد تیلیش این ادراک، تنها زمینۀ مواجهۀ بهتر با خدا را فراهم می‌کند و فاقد حیثیت واقع‌نمایی و معرفت‌بخشی است؛ در حالی‌که غزالی نمادها را واجد چنین حیثیتی می‌داند.
صفحات :
از صفحه 743 تا 768
الوجودية الدينية: دراسة فى فلسفة باول تيليش
نویسنده:
يمنى طريف الخولي
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قاهره - مصر: دار قباء,
مفهوم القلق في فلسفه بول تيليش
نویسنده:
امال محمد عيد جاد الشامي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
  • تعداد رکورد ها : 89