جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

با عنایت به فراگیر شدن فتنه خونین تکفیر وهابیت و تروریزم که با حمایتجریان صهیونیزم بین الملل و شیطان بزرگ در جهت مخدوش نمودن چهره اسلام و پیشبرد پروژه اسلام هراسی، کلید خورده است، بنظر رسید که باید ریشه‌های وهابیت که در افکار ابن تیمیّه جستجو می‌شود مورد پژوهش قرار گیرد. در همین راستا این پژوهش برای پاسخ به این سوالات که «دیدگاه ابن تیمیّه در توحید و شرک چیست و آیا با آیات قرآن و نظرات و سیره علمای اهل سنّت تناقض دارد یا خیر؟» انجام شد. یافته‌ها حاکی از این بود که روش و رویکرد ابن تیمیّه در عقاید توحید و شرک ظاهرگرایی و برداشت های سطحی از قرآن و نقل، مبتنی بر پیش انگاشتهایی خاص- برگرفته از نظرات مجسمّه- است، این امر باعث تناقض نظرات او با سایر آیات و روایات شده و او بناچار در تهافت با نظرات خودش دست به تأویل در آیات ناسازگار با عقاید خودش زده یعنی به روش و نظر خودش نیز پایبند و وفادار نمانده است. مثلاً تجسیم ذات الهی با تمام ویژگیهای جسم از جمله وزن، ثقل، جهت و تحیّز از نتایج عقیدتی رویکرد اوست که بشدّت از آن دفاع کرده است. او با هر آیه قرآن، روایت نبوی، سنّت مسلمین و اجماع نظر علمای عامّه که مخالف پیش فرض او باشد، با ادعای اجماع بر عکس آن موضوع، مخالفت می‌نماید. بنای برون دینی ابن تیمیّه بر اساس حس گرایی است و بر آن اساس آیات را درک می‌کند درحالیکه بنای معارف قرآن ایمان به غیب است و غیب به معنای غیر مشهود و غیرمحسوس است.همچنین استناد به سلف در تفکر او به این شیوه است که سلف معنای مورد نظر او را انکار نکرده باشند، نه آنکه مطالب مدعای او را اثبات کرده باشند. وی با توسعه بدعت وار موارد شرک ، دیدگاه سایر علمای مسلمین که مخالف یا معارض با نظریّات خودش در خصوص توحید باشد را شرک و کفر و نفاق معرفی نموده و سپس، فتوا به وجوب قتل مخالفان داده است. در این پژوهش با روش تحقیق کتابخانه‌ای بوضوح و تفصیل نشان داده شده است که نظرات ابن تیمیّه دچار تناقض و تعارض شفّافی با آیات قرآن و نظرات علمای اهل سنّت از هر چهار مذهب فقهی و هر دو رویکرد کلامی و عقیدتی اشاعره و معتزله است وبا نظرات احمد حنبل کهابن تیمیّه خود را پیرو مذهب او می‌داند و حتی با آرای خودش نیز در تهافت است.ابن تیمیّه اصولاً جایگاه عقل به عنوان کاشف از احکام دین را رد ‌می‌کند و حکم به خروج عقل از قلمرو دین شناسی می‌دهد بنابراین سرّ انحرافات عمیق ابن تیمیّه در عدم توجّه به کاشفیت عقل اولاً در روش و ثانیاً در جهان بینی و فروع و احکام دین، نهفته بوده و خطای راهبردی و علّت العلل اشتباهات مهلک بعدی او در بعد معرفت شناسانه و در عدم توجّه به حجیّتعقل در ایصال به یقین است.

بسیاری از دانشمندان اهل تسنن اگر چه در مسائل عقیدتی، پیرو امام علی علیه السلام نیستند اما در عرض ارادت و بزرگ داشتن نام امیرالمؤمنین، کوتاهی نمی‌ کنند؛ و روایات فراوانی در مناقب و فضایل ایشان نقل می‌ کنند. در این میان برخی از معاندان کینه‌ ورز، به خاطر کینه و دشمنی با شیعیان، پا را از جاده‌ انصاف بیرون نهاده و بسیاری از حقایق تاریخی و ویژگی‌ های امیرالمؤمنین را منکر شده اند. یکی از این اشخاص ابن تیمیه است. ابن تیمیه که امروزه یکی از تئوری پردازان وهابیت به شمار می‌ رود در قرن هفتم می‌ زیسته است. آیت الله سید علی حسینی میلانی در کتاب «ابن تیمیة و امامة علی عليه السلام»، بخشی از دشمنی‌ ها و نفاق‌ ها و کینه‌ ورزی‌ های ابن تیمیه را به امام علی علیه السلام نشان داده است. کتاب در پنج بخش تنظیم شده است: بخش یکم موارد دشمنی ابن تیمیه با امیر مؤمنان علی علیه السلام را برشمرده است. بخش دوم نمونه‌ های انکار فضایل بی کران امیر مؤمنان علی علیه السلام توسط ابن تیمیه آمده است. در بخش سوم دیدگاه ابن تیمیّه به خلافت امیرمؤمنان علی علیه السلام آمده است. بخش چهارم: ابن تیمیه و مقایسه‌ ای بین خلفای سه گانه و حضرت علی علیه السلام. نویسنده در بخش پنجم این کتاب، به تلاش ابن تیمیه برای اثبات حقانیت خوارج و ناصبی‌ ها اشاره دارد و افتراهای وی را به امیر مؤمنان علی علیه السلام نقل کرده است. وی نشان داده است که ابن تیمیه در این راه از توسل به احادیث دروغین ابایی ندارد.

یکی از مسائل بسیار مهم که جهان اسلام به آن دچار شده است، خشونت دینی است. خشونت دینی از سوی کسانی انجام می شود که خود را موحد واقعی و سایر مسلمانان را مشرک و بدعت گذار می دانند. این اندیشه منحرف ، ریشه در آراء محمد بن عبد الوهابو قبل از وی به صورت مفصل و تبویب شده در آراء ابن تیمیه دارد. ابن تیمیه به مفهوم شرک و بدعت توسعه داده و هرگونه توسل و دعا را از پیامبران و ائمه شرکو بدعت می داند. وی گرچه در این زمینه به مشرکین تاخته ولی با پذیرش رویت خداوند و قائل شدن اعضا برای ذات کبریایی خداوند، نا خواسته به دام آنچیزی افتاده است که خود آن را بهانه ای برای تکفیر مسلمانان می داند. علامه حلی شرک و بدعت را در مفهوم اصیل اسلامی اشمی پذیرد و با مصادیقی که مطرح می نماید دقیقاً به بدعت هایی که امت اسلامی در طول تاریخ با آن مواجه شده است می پردازد. وی بدعت شرعی را یک نوع بیشتر نمی داند و آن را حرام می داند. ولی ابن تیمیه بدعت را به دو دسته خوب و بد تقسیم می نماید و در مصادیق آن دچار تعارض آشکاری می شود..

اعتقاد به توحید لازمه دینداری است، از آنجاکه مساله توحید ذو مراتب است و هر انسانی مطابق با ظرفیت واستعداد خویش از آن بهرمند می‌شود و قسمتی از آن را درک می‌نماید، همواره مورد اختلاف و بحث وگفتگو بوده است به همین دلیل اختلافات بین فرقه‌ها و نحله‌های موجود مذاهب اسلامی نیز نشات گرفته از همین ادراک متفاوت است .اما معیار و مصداق درستی ادراک انسان همان راسخون در علمند که قرآن به آنان اشاره نموده است .آنچه که در نظر مردم درباره توحید ذات متداول شده این است که خدا یک است و دو نیست، اما طبق تعبیر امیرمومنان على «علیه السلام» توحید ذات این است که خدا یکى است و دومى براى او تصور نمى‏شود، یا به تعبیر دیگر: خدا «شبیه و نظیر و مانند» ندارد، نه چیزى به او شبیه است، و نه او به چیزى، چرا که یک وجود بى‏نهایت کامل، داراى چنین صفتى مى‏باشد؛ و این با اعتقاد سلفیه که توحید ذات را با توحید صفات خلط نموده اند کاملا متفاوت است. از آنجاکه پیروان مذاهب و نحله‌ها گوناگون اسلامی از متد و الگوی اعتقادی رهبران خویش تبعیت می‌کنند لازم است توحید ذات از منظر رهبران این فرق مورد بررسی قرار گیرد. وبرای تقلیل اختلاف و یا مرز بندی بین صفوف اعتقادی و روشن شدن حقیقت به بررسی این مهم از دیدگاه شیخ صدوق به عنوان محدث شیعی و ابن خزیمه و ابن تیمیه به عنوان نظریه پردازان سلفی پرداخته شده است .

سوال اصلی این تحقیق دیدگاه عبدالجبار معتزلی، ابوبکر باقلانی، ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب در باره امامت است و اینکه چه نقاط اشتراک و اختلافی با دیدگاه امامیه دارند. رساله در قالب چهار فصل تنظیم گردیده‌است. فصل اول کلیات، فصل دوم مباحث و فصل سوم به راه‌های گزینش امام از دیدگاه چهار شخصیت مورد نظر وامامیه پرداخته‌است. فصل چهارم شرایط و صفات امام مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. در این رساله ابتدا نظرات شخصیت‌های مورد نظر تحقیق ، بررسی و سپس مورد نقد قرار گرفته و در موارد اختلافی به اثبات نظریه امامیه پرداخته است.