جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

عمران و آبادانی یکی از کارکردهای ساختار سیاسی و دینی جامعه بود که از بدو تکوین نهاد حکومت وجود داشت و در دور ی ساسانی اهمیت ویژه ای یافت. شهرسازی، یکی از مصادیق عمران و آبادسازی بود که پادشاهان ساسانی در آن اشتهار داشتند و احداث شهرهای بسیاری را به ایشان منسوب می کنند. در کنار شهرها یکی دیگر از مصادیق عمران و آبادسازی حکومت ها، ساخت مجموعه ای از آثار و بناها بود. یکی از عمده‌ترین این بناها، اماکنی بودند که با کارکرد مذهبی ساخته می شدند. با رواج دین زرتشت در دوره ی اساطیری- گشتاسب - ساخت آتشکده ها از اهمیت وافری برخوردار شد تا آن جا که بسیاری از بت خانه ها به آتشکده ها مبدل شد. اگرچه صومعه ها و کنیسه ها هم که در زمینه ای مذهبی مورد استفاده قرار می گرفتند، جزیی از عمارات باستانی بودند که مورخان دوره ی اسلامی از آنها یاد کرده اند اما در این متون، کاربرد چندان قابل توجهی در مقابل با آتشکده ها و بت‌خانه ها در دوره ی باستان نداشتهاند. گوردخمه ها به خصوص گوردخمه های خانوادگی که خاص خاندان شاهی بوده اند، از دیگر بناهای مذهبی در دوره ی باستان به شمار می رفت. یکی دیگر از بناهای ساخته شده به دست پادشاهان در دوره ی باستان پل‌ها بودند. قلعه ها در دوره‌ی باستان بارزترین بناها با رویکردی نظامی محسوب می شدند و با توجه به محل ساخت آن ها می توان از دو نوع قلعه، قلعه های شاهی یا کهندژها و قلعه های کوهستانی سخن گفت. بناهایی هم در دوره ی باستان بوده اند که پادشاهان در جهات سیاسی و اقامت گاهی اقدام به ساخت آن ها کرده اندکه در این زمینه می توان به وجود کاخ ها اشاره کرد.پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی نگرش مورخان و نویسندگان ایرانی- اسلامی در مورد مجموعه شهرها و بناهای برجای مانده از دوره ی باستان بپردازد.

عدالت از مهمترین دغدغه های فلاسفه و اندیشمندان و از نیازهای جوامع بشری در طول تاریخ بوده است. عدالت ، محور اندیشه امام علی (ع) و حکومت آن حضرت الگوی عملی عدالت دراسلام به شمار می رود.دغدغه اصلی این تحقیق ، تبیین و ساماندهی نظری بحث عدالت درنگرش و روش امام علی (ع) می باشد. در فصل اول عدالت از دیدگاه اندیشمندان غرب مانند افلاطون، ارسطو، هابز، کانت، رالز و نازیک بیان شده است. در فصل دوم عدالت از دیدگاه اندیشمندان مسلمان مانند فارابی، مسکویه رازی، خواجه نظام الملک، غزالی، خواجه نصیر، ابن سینا و ابن خلدون بررسی شده است.همچنین در پایان فصل عدالت از دیدگاه متفکران متاخر مسلمان بیان شده است مانند امام خمینی، سیدقطب، مرتضی مطهری، محمدباقر صدر، علی شریعتی، و نصر حامد ابوزید بیان شده است.فصل دوم به تبیین مبانی عدالت و استخراج اصول عدالت در حوزه سیاست و حکومت اختصاص دارد. فصل سوم به مفاهیم پیرامونی و مرتبط با عدالت می پردازد که مهمترین آنها انصاف است و برتر از عدالت به شمار می رود.

چکیده ندارد.

نظریه وحدت وجود که تبییتی است از حقیقت هستی از مباحث پر اهمیت و اساسی عرفان و فلسفه به شمار میرود که همراه با ذوقیات عرفانی میتواند افقهای تازه ای در مقابل دیدگان موحدان بگشاید. نظریه وحدت وجود به عنوان یک نظام فکری تا قرن هفتم هجری قمری پیش از محیی الدین عربی در جهان اسلام و حکمت اسلامی مطرح نبوده یا دست کم بگونه ای کامل مشروح و منظم تدوین نگردیده بوده است. بنابراین تردیدی نیست که وحدت وجود مطرح در فلسفه صدرالمتالهین ریشه عرفانی دارد. هنر ملاصدرا اما این است که توانسته است برای این نظریه پایه های فلسفی محکمی فراهم آورد. وحدت وجود از مباحث غامض و پیچیده عرفان و فلسفه است زیرا نظریات و تفاسیر مختلف و متعددی از آن ارائه شده است نیز به علت آنکه نظریه پردازان آن در پردازش عقاید خود دارای اصطلاحات و زبان و رهیافت واحدی نیستند به علاوه استعمال واژه ها و اصطلاحات مشترک و ابهامات فراواندر غالب آثار آنان به چشم می خورد جملگی پژوهش در این مقوله را با مشکل مواجه میسازد. از زمان طرح نظریه وحدت وجود تا کنون همواره مخالفان جدی و سرسختی بویژه در میان متکلمان و مدافعان رسمی ادیان داشته است. البته اساس انکار و اتهام به قائلان وحدت وجود از یک سو برخاسته از عدم تدبر صحیح و واژه هایی است که در عبارات آنها وارد شده است که همین موجب شده تا زبان به طعن و ناسزا بگشایند از سوی دیگر مخالفان این گونه میپندارند که عقیده به وحدت وجود با بعضی معتقدات دینی در تضاد خواهد بود لذا با آن مخالفت و قائلانش را تکفیر نموده اند. بررسی کلی در آثار ملاصدرا از این نکته حکایت دارد که وی در آثار خود هم از وحدت تشکیکی وجود سخن گفته و هم در تحقیقات نهایی وحدت وجود را به سبک اهل عرفان مطرح میسازد. این حکیم الهی خود نیز تصریح دارد که ما در بدایات با قومیم و در نهایات از آنها جدا میشویم. لذا در ابتدا با وحدت تشکیکی وجود بحث را آغاز می نماید و سپس در فصول عرفانی اسفار یعنی مباحث علت و معلول که بحث خیلی اوج میگیرد. درست به مانند محیی الدین وحدت شخصی وجود را به اثبات میرساند. این نکته در فلسفه متعالیه صدرایی بسیار حائز اهمیت و شایان توجه است. خود وی نیز این امر را توفیقی بزرگ از برکت فضل و عنایات خداوند فیاض میداند.

چکیده ندارد.

رساله حاضر در سه بخش به بررسی مسئله "خدا، انسان و رابطه آنها" از دیدگاه ابن‌سینا و ژیلسون پرداخته است . ابتدای هر دو بخش نظرات ژیلسون و ابن‌سینا در مورد "خداوند" می‌باشد. سپس مسئله "انسان" مطرح گردیده است . و آخر هر دو بخش نیز بازگوئی مسئله "رابطه خدا و انسان" است . بخش سوم مقایسه اجمالی و نتیجه‌گیری نظرات مطرح شده می‌باشد. این مساله روشن می‌سازد که خداوند به نظر هر دوی آنها از لحاظ فلسفی قابل اثبات است و آنان براهین تقریبا مشترکی برای اثبات خداوند یگانه ارائه داده‌اند. هر چند نوع براهین آنها صد درصد یکسان نیست . صفات خداوند از دیدگاه ایشان صفات تقریبا یکسانی است و این یکسانی تا حدودی به جهت تکیه آنها بر مطالب دینی می‌باشد. از دیدگاه آن دو جهان متکثر ناشی از ذات واحد خداوند است . اگرچه آنان در نحوه بیان صدور کثرت از وحدت به شیوه یکسانی سخن نگفته‌اند. در مورد نفس انسانی نیز آن دو تعاریف مشترکی ا نفس ارائه می‌دهند و ژیلسون معتقد است که تعریف ابن‌سینا در این دیدگاه کاملتر ارائه شده است . آن دو به اثبات نفس انسانی پرداخته و معتقد به حدوث و وحدت و جوهریت و تجرد و خلود نفس هستند و برای این مطالب دلائلی ذکر می‌کنند که در بعضی جهات مشترک است . نفس و بدن را در عین تغایر، مرتبط دانسته و برای نفس قوایی را نام می‌برند. انسان را موجودی مدرک معرفی کرده و علم او را توضیح می‌دهند گرچه تا حدودی با هم اختلاف دارند. سعادت او را در تقرب و معرفت الهی دانسته و او را در دایره قوانین الهی مختار می‌داند. آنان با بیان قدم خداوند و حدوث عالم - که به نظر هر دو از راه ایمان به طور یقینی می‌توان به آن پی برد، تقدم ذاتی خدا را بر جهان نشان می‌دهند. معتقد به تاثیر علل ثانویه و وسایط فیض الهی در جهان بوده و انواع علل موثر در جهان را توضیح می‌دهند. غایت انسانها را وصول به خیر اعلی که خداوند است معرفی می‌کنند و معتقدند که انسان با عشقی درونی به سوی این غایت در حرکت است . در نظر آن دو وحی و وجود پیامبران ضرورت داشته و نشانه‌ای از کرامت و خلافت انسان است . مباحث مطروحه روشن می‌سازد که بین ژیلسون به عنوان یک فیلسوف نوتومائی و ابن‌سینا به عنوان یک فیلسوف مشاء، نقاط اشتراک فراوانی است که یی از دلایل آن روش مشترک فلسفی هر دو یعنی روش مشاء و بهره‌گیری از عقل بوده و دلیل دیگر عقیده مشترک آنها در سازگاری عقل و دین می‌باشد که در بسیاری موارد موجب اشتراک نظر گردیده هر چند اختلافاتی در بیان مطالب دارند.

نگارنده کتاب را در سه بخش و نه فصل و 27 بند و نتیجه گیری تدوین کرده است. پس از مقدمه بخش اول به کلیات و جایگاه تصمیم گیری می پردازد و ابعاد وجودی انسان را به سه بخش اعتقادات ، اخلاقیات و احکام دسته بندی می کند. در فصل دوم به جایگاه تصمیم گیری و ارتباط آن با احکام و رابطه دین و سیاست می پردازد. و فصل سوم آن به جایگاه اخلاق در تصمیم گیری می پردازد. بخش دوم براجع به گرایشات و روحیات تصمیم گینده می پردازد. که فصل اول ان راجع به تهذیب نفس و تصمیم گیری و آنگاه تهذیب نفس و خطرساز بودن انسان غیر مهذب اشاره می کند. فصل دوم به روحیه و تصمیم گیری پرداخته و اعتماد سه گانه در تصمیم گیری شامل اعتماد به نفس، اعتماد به مردم، اعتماد به خدا پرداخته است. فصل سوم راجع به روحیه انسان و پدیده های سیاسی در ابعاد روحیه انسان است. بخش سوم با ارکان و عناصر تصمیم گیری سیاسی اشاره دارد. در فصل اول بعد از ایجاد رابطه بین تصمیم گیری و کنش های فرد از سویی و احکام و تکلیف از سوی دیگر، تصمیم گیری برپایه تکلیف را مورد بررسی قرار می دهد، و سپس راجع به تکلیف شناسی، موضوع شناسی، حکم شناسی، عمل به تکلیف و انگیزه الهی بحث میکند. در نظریه تکلیف حضرت امام (ره) به آخرت نگری، احساس مسولیت، عدم شرط غلبه بر خصم، امدادهای غیبی، قاطعیت، الطاف الهی، تکلیف و در ادامه به قدرت و نظریه تکلیف می پردازد. فصل دوم از بخش آخر نویسنده به تشریح ارکان تصمیم گیری سیاسی و تئوری (راهها) اشاره دارد. که راجع به اطلاعات و تکلیف در سه بخش اطلاعات تعریف شده، اطلاعات حکم شناسی، اطلاعات موضوع شناسی بحث میکند. تحلیل و ارزیابی، یکی از رکن های تصمیم گیری است که در آنجا به جمع آوری اطلاعات و تفکر در معلومات برای نیل به حل مجهولات می باشد. ولکن دیگر تصمیم گیری آینده نگری است. تصویر سازی آینده چه در شکل اهداف چه در شکل پیش بینی آینده روشن می شود. عنصر دیگر در تصمیم گیری سیاسی، بر اساس تئوری راهها، مسئله همراهان، حامیان، مردم است خدا حاضری از دیگر مباحث تصمیم گیری مکتبی است و خدا حاضری به طور کلی تصمیم گیری یک انسان معتقد در ابعاد بینش ها، گرایش ها و کنش ها تحت الشعاع قرار می دهد. بند چهارم، در تصمیم گیری به دشمن شناسی و ضد همراهان پرداخته است. در نهایت به نتیجه گیری می پردازد.

از نظر عرفا هدف از آفرینش انسان عشق بوده و نهایت مرتبه وجودی انسان نیز عشق می‌باشد. پس بحث از عشق مهم‌ترین بحث هستی است. رساله‌ی حاضر، پژوهشی کتابخانه‌ای با روش توصیفی ـ تحلیلی، که هدف آن بررسی مقایسه‌ای مفهوم، لوازم و آثار عشق از دیدگاه ابن سینا و مولاناست. از یک سو مولانا با اقتباس از قرآن و روایات در باب عشق سخنانی بی‌بدیل دارد. وی جذبه عشق و کشش عاشقی و معشوق را در سراسر عالم وجود، جاری و ساری می‌داند و معتقد است که عشق به حق و حقیقت در جمیع موجودات جهان، چنان حاکم و قاهر است که هیچ ذره‌ای از جاذبه و کشش عشق الهی بی‌نصیب نیست و گرنه تلاش و اضمحلال در کمین جهان خواهد بود. و از سوی دیگر ابن سینا که چهره برجسته مکتب مشائی است با استفاده از تفکر برهانی و استدلال عقلانی در باب عشق سخن می‌راند و قائل به سریان نیروی مقدر عشق در سراسر ملک وجود از ضعیف‌ترین درجه وجود، یعنی ماده المواد یا هیولای اولی گرفته تا قوی‌ترین مرتبه آن، یعنی حضرت واجب الوجود، ساری و جاری می‌داند، اگر چه عشقی که در ذات مقدس حق، نسبت به خودش وجود دارد، اساساً قابل قیاس با عشق در معلولات و ممکنات نیست. همچنین معتقد است: "عشق در حقیقت خود، چیزی جز نیکو شمردن امر حسن (نیک و زیبا ) و جدا ملایم نیست . بر این اساس وی معتقد است که هر یک از موجودات چیزی را که ملایم و سازگار خود میابد تحسین می‌کند اگر خود فاقد آن است به سوی آن کشیده می‌شود.