جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جامعه ی انسانی سال ها قبل از پیدایش ما وجود داشته است و البته پس از ما نیز باقی خواهد ماند . جامعه به وسیله ی خود انسان ها و در جهت رفع پاره ای از نیازها و بدست آوردن منافع و البته آسایش و آرامش به وجود آمده است . در هر جامعه ای دسته ایی از هنجارها و بایدها و نباید ها جریان دارد که همه ی افراد موظف به انجام آنها هستند و در این میان بیشتر مردم این هنجارها را رعایت می کنند و به ارزش های موجود در جامعه عمل می کنند . اما اگر خوب دقت کنیم در می یابیم که گروهی نیز هستند که در پی تخلف از این هنجار ها هستند و در خلاف جهت آب شنا می کنند . قرآن کریم نیز بارها از اجتماع انسان ها سخن به میان آورده است و به آسیب شناسی اجتماعی جوامع انسانی پرداخته و راه های فلاح و سعادت را برای انسان بیان نموده است . قرآن کریم ، با نگاه به شخصیت انسانی و عوامل موثر در ایجاد شخصیت ، به نحوه ی اجتماعی شدن انسان می پردازد تا از این طریق عوامل اصلی و سازنده ی انحراف در فرد را تشخیص داده و راهکارهایی بنیادین برای از بین بردن و مقابله با آنها ارائه دهد . در واقع قرآن کریم ناهنجاری ها و ضد ارزش ها را از یک سو و ارزش ها و فضایل را از سوی دیگر تشریح فرموده است ، تا از این طریق انسان خودش برای خودش تصمیم بگیرد که از اهل سعادت باشد و یا از اهل شقاوت . این نوشتار کوشش در جهت تبیین انحرافات اجتماعی عصر حاضر با مطالعه آیات قرآن است . نگارنده در پی تطبیق آیه های قرآن با آسیب های جوامع بشری است ، تا بتواند راهکارهایی قرآنی که مناسب و کارآمد هستند را مطرح کند .

پژوهش پيش رو در صدد بررسي نقش عيسي مسيح ع در دولت جهاني مهدي موعود ع است. در اين پژوهش پس از مباحث کلي ومفهومي در فصل دوم به شماري از مباني نظري وکلامي تحقيق مانند: امامت و خلافت حضرت مهدي (ع)، عيسي مسيح در کتاب مقدس و قرآن، رجعت و يا نزول مسيح ع، مسيح و جانشيني مهدي (ع)، آيا حضرت مهدي (ع) مجدد است؟ و نجات بشر در پايان تاريخ، پرداخته شده است. سپس در فصل سوم بهمحورهاي اصلي پژوهش مانند اقتداي مسيح ع به نماز مهدي، وزارت دولت مهدي، کشتن دجال ، شکستن صليب به عنوان نماد فرهنگ وتفکر مسيحي، از ميان برداشتن يأجوج و مأجوج، خزانه داري وداوري در دولت مهدي عليه السلام با استناد به کتب روايي پرداخته شده است. به دليل ماهيت اين تحقيق، منابع تحقيق، کتابخانه اي است. شيوه به کار رفته در آن، جستجو، مطالعه و تحليل دادهها است. شيوه بيان مطالب مبتني بر توصيف وتحليل کلامي وحديثي است.

چکیده مطالبآرامش روحی و بهداشت روانی و دوری از نگرانی ها و اضطراب ها، نیاز اساسی امروز بشر است. انسانها برای رفع این نیاز راههای گوناگونی را پیموده اند ولی در بسیاری از موارد به بیراهه رفته و به هدف خود نرسیده اند. در این میان توجه دادن انسانها به علل ماورای ماده و از آن جمله باور و اعتقاد به توحید و عمل براساس این اعتقاد آیا می تواند انسانها را به این گمشده شان برساند؟ ما در این تحقیق اثرات اعتقاد به توحید ربوبی الهی را در ایجاد بهداشت و آرامش روانی از دیدگاه آیات الهی مورد بررسی قرار دادیم. این همان مطلبی است که شاید از نظر بشر امروزی مورد غفلت قرار گرفته است؛ با توجه به این مطلب که ما این موضوع را از منظر قرآن کریم مورد کنکاش قرار داده‌ایم؛ زیرا که خداوند متعال خالق و مالک و آگاه به زوایای وجودی مخلوقین خود است.این پژوهش که از نوع تحقیقات توصیفی و همچنین میان رشته ای و تطبیقی می باشد، هدفش ایجاد معرفت دقیقی از توحید ربوبی و عمق بخشیدن به این معرفت در وجود خود و عمل برطبق تعالیم الهی است، تا بتوان با بوجود آمدن شناخت و طرز تفکری صحیح و ایجاد افق فکری وسیع تر نسبت به مسائل دنیوی از گرفتاری و ناراحتی های روحی و روانی، رهایی یافت و به آرامش رسید. نتیجه این تحقیق و پیاده نمودن آن در درون خود کاربرد فراوانی در آرامش بخشی انسان خواهد داشت و می توان از نتایج و یافته های آن در مشاوره های اسلامی و بالاخص در مشورت با جوانان استفاده نمود.نتایج و یافته‌هایی مانند اینکه اعتقاد و باور به مفهوم توحید ربوبی می تواند در دنیا انسان را در ایجاد بینشی صحیح از زندگی، و عمق بخشیدن به آن و ایجاد مفاهیمی همچون صبر، توکل، رضا، عدم ترس از فقر و مرگ و دوری از حسادت و. .. یاری دهد و در آخرت نیز انسان را از ابرار و در نهایت از بهشتیان و بالاخره مورد رضایت خداوند متعال قرار دهد.واژه های کلیدی : قرآن، توحید، ربوبیت الهی، آرا مش، بهداشت روان، فشارهای روانی

تهذیب نفس یکی از مهم‌ترین اموری است که در اسلام بر آن تأکید فراوانی شده و از ابعاد گوناگونی موردبحث و بررسی قرارگرفته است. یکی از مهم‌ترین ابعاد آن‌که در این پایان‌نامه بدان اهتمام ورزیده شده است، ضبط و مهار قلب است. مسئله‌ای که موفقیت در آن تأثیر بسزایی در کنترل اعضا و جوارح و دوری از گناه و پیراستگی از رذایل نفسانی دارد.به نظر می‌رسد درصد بالایی از رفتارهای انسان ازآنچه شیطان بر قلب او وارد می‌کند، برآمده و سرچشمه می‌گیرد. ازاین‌رو اگر انسان بر واردات قلبی خود کنترل داشته باشد دل‌بستگی و عواطف خود را سامان بخشد در جهت اصلاح رفتارهای خویش از توان بالایی برخوردار خواهد شد و به دنبال اصلاح رفتار، فضایل اخلاقی بیشتری در خود ایجاد کرده و در تهذیب نفس توفیق خواهد یافت. بدیهی است عدم تسلط بر واردات قلبی، می‌تواند زمینه ریشه دواندن رذایل اخلاقی را در وجود انسان فراهم آورد.در این نوشتار با استناد به آیات و روایات به دنبال شناخت قلب هستیم. اعتقاد بر این است که شیطان می‌تواند در این واردات قلبی انسان نفوذ کند و دل‌بستگی‌ها و عواطف او را مطابق آنچه خود می‌خواهد شکل دهد، اما با شناختن راه‌های نفوذ شیطان و وساوس شیطانی و شناخت آسیب‌ها و امراض قلبی امکان کنترل واردات قلبی فراهم می‌آید و راه ورود افکار نورانی و صفات پسندیده و الهامات ربانی هموار خواهد گردید. به نظر می‌رسد برای ضبط و مهار قلب و ساماندهی احساسات و گرایش‌‌های ارتباطی انسان باخدا هست.

«فرانک سیبلی» یکی از زیبایی شناسان برجسته ی سنتِ فلسفه ی تحلیلی است. او در فضای فکری آکسفورد پس از جنگ جهانی دوم، زیر نظر متفکرانی مانند گیلبرت رایل و جان آستین، پرورش یافت و متدهای فلسفه ی زبان روزمره را در تبیین مسائل حوزه ی زیبایی شناسی، به کار بست. نتیجه ی هم آغوشی این متدها و خلاقیت و ابتکار ذهن وی، بیش از همه جا در مقاله ی «اصیل» و «بنیان برافکنِ» «مفاهیم زیباشناختی» متبلور شده است. وی در این مقاله، مقوله ی «صفات زیباشناختی» را برای نخستین بار مطرح و وارد ادبیات زیبایی شناسی تحلیلی می کند و در ادامه ی کار فکری خود سعی می کند در مقالاتی متعدد، به ارائه ی رهیافت اصیل و بدیع خود در خصوص مفاهیمی چون «ذوق»، «عینیت»، «احکام زیباشناختی» و «اثبات و استدلال در زیبایی شناسی» مبادرت ورزد. اهمیت رهیافت اصیل سیبلی را می توان در اصالت، دقتِ بسیار زیاد و نیز هجمه ای از دیدگاه های موافق و مخالفی دانست که مقالات وی و به طور خاص «مفاهیم زیباشناختی»، برانگیختند و هنوز بر می انگیزانند.دستاورد اصلی و بدیع سیبلی در زیبایی شناسی، معرفی و تحلیلِ مفاهیم و ویژگی های زیباشناختی است. در تحقیقِ پیشِ رو سعی شده است، تحلیل سیبلی از مفاهیم و ویژگی های زیباشناختی به خوانندگان فارسی زبان معرفی شود. روش به کار رفته در تحقیق حاضر، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و تاکید بر ادبیات خاص سیبلی در طرح مسائل حوزه ی زیبایی شناسی است. تحقیق حاضر در پایان سعی داشته، تا به چالش ها و پویش های مسائل اصیل حوزه ی زیبایی شناسی تحلیلی چون «ذوق»، «عینیت»، و «جایگاه زیبایی شناسی در میان انواع علوم»، از منظر رهیافت بدیع سیبلی نگاه کند و نشان دهد که چگونه می توان با اهتمام به آرای سیبلی در باب مفاهیم مذکور، بار دیگر به بازاندیشی انتقادی تاریخ زیبایی شناسی پرداخت.

شکاکیت به مجموعه متنوعی از دیدگاههایی گفته می شود که نقش عقل را در معرفت مورد شک و تردید قرار می دهند به همین ترتیب شکاکیت اخلاقی نیز به مجموعه ای از دیدگاهها گفته می شود که نقش عقل را در معرفت اخلاقی مورد تردید قرار می دهند. برای طبقه بندی انواع شک گرایی اخلاقی، نیازمند تعریفی مناسب از مفهوم معرفت هستیم. بر اساس تعریف سه جزئی از معرفت، شکاکان اخلاقی به دو دسته تقسیم می شوند:گروهی که صدق اخلاقی را مورد سئوال قرار می دهند و به آن شک دارند و گروهی دیگر که توجیه اخلاقی را غیر ممکن می دانند. در این جا سعی شده است که استدلالهای هر دوی این گروهها بررسی و تحلیل شوند. نهایتاً می توان نتیجه گرفت که بسیاری از استدلالات شکاکان قابل رد وپاسخگوی هستند. اما درباره نویسنده کتاب؛هر چند آرمسترانگ این مباحث را با جانبداری مطرح می کند ولی می توان گفت که آرمسترانگ یک شکاک اخلاقی نیست.

در این رساله، دو گرایشی که در دو فرهنگ، دو دین و دو سنت فکری، به نوعی با گرایشی باطنی، در مقابل کاربرد منحصرانه عقل در دین، به مخالفت برخاستند و مسأله هر دو نیز رابطه دین، عقل و عرفان با یکدیگر بوده است، از رهگذر اندیشه دو تن از بزرگترین اندیشمندان آن سنت ها مورد شناسایی و مقایسه قرار می گیرد ، که می تواند به اضافه شناخت دقیق تر این دو نظریه و این دو گرایش، جنبه هایی از تفاوت و تشابه دو فرهنگ و دو دین را نیز نشان دهد. بدین منظور نظریه تجربه عرفانی ویلیام جیمز در بستر سنت تجربه دینی غرب، و مکاشفه عرفانی مولانا در بستر سنت عرفان و تصوف اسلامی انتخاب شده است. و این دو نظریه با توجه به مقولات عوامل پیدایش، سیر تاریخی، منابع و مبانی فکری ، ابزار و روش کسب معرفت حقیقی، متعلق آن، هدف، ویژگیها، درجات و مراتب، عوامل وقوع، موانع وقوع و ثمرات آن و نیز رابطه عرفان با دین، عقل، فلسفه و کلام مورد شناسایی و مقایسه قرار گرفته است.

وداها از نظر هندوان در حکم متون شروتی و یا وحیانی هستند. این متون که بر تمامی احوال و مراحل زندگی افراد حاکم است شامل سروده‌هایی است که بیشتر در مدح خدایان سروده شده است. این خدایان و نیز سرودهای ودایی مورد تحقیق و بررسی هندشناسان مختلفی قرار گرفته است و به همین خاطر نیز در مورد تقسسیم‌بندی خدایان و نظام حاکم بر آنها نظرات گوناگوی ابراز شده است. چرا که هر یک از این دانشمندان خدایان را بر اساس ملاکهای مختلفی طبقه بندی کرده‌اند. مهمترین و قدیمی‌ترین این نوع تقسیم بندیها طبقه‌بندی خدایان بر حسب ارتباط آنها با مراتب عالم است که آنها را به سه دسته‌ی آسمانی، فضایی و زمینی تقسیم می‌کنند. یاسکا، مفسر معروف وداها، این تقسیم‌بندی را پذیرفته و به آن اشاره کرده است. عده‌ای دیگر آنها را بر اساس کارکرد و وظائف هر خدا طبقه‌بندی کرده و آنها را شامل سه دسته‌ی خدایان فرمانروا، جنگجو و سودرسان می‌دانند. نوع دیگر از دسته‌بندی این خدایان طبقه‌بندی آنها بر حسب ارتباطشان با جنبه‌ها و بخش‌های مختلف طبیعت است. طبق این تقسیم‌بندی خدایان به نورانی، غیر نورانی و بینابینی تقسیم می‌شوند. تعداد خدایان (گروهی، دوگانه و فردی بودن آنها) و شمایل نگاری آنها نیز از نظر برخی از هندشناسان جهتی برای تقسیم‌بندی خدایان است.در این رساله ضمن بررسی این تقسیم‌بندی‌ها و مقایسه‌ی آنها با یکدیگر تقسیم‌بندیهای کلی و جامع را از تقسیم‌بندی‌های فرعی و جزئی تفکیک نموده و در نهایت به این دریافت رسیده‌ایم که این تقسیم‌بندی‌ها نه تنها با یکدیگر منافاتی ندارند بلکه می‌توانند مکمل همدیگر نیز به حساب آیند.

بحث از هدف خلقت انسان و زندگی از دیدگاههای گوناگون مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است و هر کس از نقطه نظر خود به نظریه پردازی در این باب روی آورده است.پایان نامه پیش رو این موضوع را از منظر قرآن و انجیل بررسی نموده تا از خلال آیات حیات بخش این دو کتاب، اهداف زندگی بشر را استخراج وتبیین نماید. به همین منظور به تفاسیر موجود از قرآن کریم، ونیز شروح نگاشته شده از کتاب مقدس مسیحیان مراجعه شده است. پس از مشخص شدن اهداف از منظر این دو کتاب مقدس حقیقت آن ها تبیین شده و در نهایت تفاوت وتشابه ایناهدافمورد کنکاش قرار گرفته است. نتیجه ای که خلالمباحثاین رساله حاصل شده ، این است که زندگی در نگره قرآن کریم وانجیل فرآیندی هدف دار بودهوبا تعیین هدف های واسطه ای یا بین راهی، انسان برای رسیدن به هدف نهایی آماده می شود.

عشق و عقل دو ساحت بنیادین انسان به حساب می آید و شناسایی آن دو به انسان شناسی دقیق تر و صحیح تر می انجامد از آن جایی که در متون دینی تأکیدات فراوانی بر تعقّل و توجّه به بعد عقلانی وجودی انسان و از سیل تأکید بر بعد عاطفی وجود وی به چشم می خورد آشنایی بیشتر با عقل و عشق زمینه را برای درک بهتر پیام دین نیز فراهم می سازد و چون یکی از راه های شناخت انسان به شمار می رود می تواند چیدن میوه ی معرفه النفس که همان معرفه الرب است را نیز به دنبال داشته باشد. در این تحقیق به بررسی نسبت میان عقل و عشق از منظر برجسته ترین چهره های عرفان و حکمت اسلامی(ابن عربی، سید حیدر آملی و ملاصدرا) پرداخته ایم. در فصل دوم پس از بررسی معانی لغوی و اصطلاحی عقل و عشق از منظر فلسفه و عرفان به سنجش اجمالی نسبت آن دو پرداخته شده و تبیین محتوایی مفردات پژوهش صورت گرفته است. بررسی تطبیقی دیدگاه های این سه اندیشمند و بیان وجوه تشابه و تفارق دیدگاه‏هایشان نشان می دهد در هر سه دیدگاه به دو مقوله ی « عقل » و «عشق » هم از حیث معرفت شناسی و هم از حیث وجود شناسی توجه شده است و ضمن احترام ویژه به نعمت عقل ، منبع معرفتی بودن عقل را برای هدایت بشر و وصول او به کمال نهایی و شناخت حقایق عالم کافی نمی دانند .همچنین نشان داده ایم که مطابق دیدگاه هر سه اندیشمند نه تنها بین عقل و عشق تعارض نیست بلکه رابطه ی این دو طولی بوده و همواره عشق در استمرار راه عقل مجازی ، انسان را به عقل حقیقی که همان مقام عشق تامّ و تمام است می رساند. در این میان ملاصدرا با تکیه بر عقل در ارزیابی مکاشفات عرفانی ، راه هماهنگی برهان و عرفان را فراهم نمود و مکاشفات ذوقی را در قالب برهان و استدلال ریخت؛ در نتیجه به شکل بی نظیری در اوج تعالی در حکمت متعالیه هم عقل و هم عشق و هم نسبت بین آن‏ها به بهترین وجهی تفسیر شده است . مطابق حکمت صدرایی هم چنان که عقل ، عاقل و معقول یکی است در بحث از عشق، نیز می توان از اتحاد عشق ، عاشق و معشوقسخن گفت. افزون بر این ها، در این تحقیق می توان تفاوت های فلسفه و عرفان و سیر آگاهانه‏ی فیلسوف برجسته ی اسلامی ملاصدرای شیرازی از فلسفه به سوی عرفان را نیز مشاهده کرد و نمونه ای از تلاش وی برای تقریب عرفان و فلسفه را در قالب حکمت صدرایی به نمایش گذاشت.