جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«دلائل الصدق لنهج الحق» تالیف محمد حسن مظفر، کتابی است به زبان عربی در اثبات عقاید شیعی علامه حلی در کتاب «نهج الحق» و نقد و رد دیدگاه های فضل ابن روزبهان خنجی در کتاب «ابطال الباطل». مظفر در ابتدای کتاب مقدمه ای نسبتا مفصل در باب نقل روایات آورده و طی آن به بررسی صحاح سته اهل سنت پرداخته است. مظفر، در ادامه نقل علامه حلی را آورده و سپس قول فضل بن روزبهان را آورده و در نهایت به تبیین و توضیح می‌ پردازد. مؤلف در شکل‌ گیری این اثر از منابع مهم اهل سنت بهره برده و به آنها استناد کرده است.

«دلائل الصدق لنهج الحق» تالیف محمد حسن مظفر، کتابی است به زبان عربی در اثبات عقاید شیعی علامه حلی در کتاب «نهج الحق» و نقد و رد دیدگاه های فضل ابن روزبهان خنجی در کتاب «ابطال الباطل». مظفر در ابتدای کتاب مقدمه ای نسبتا مفصل در باب نقل روایات آورده و طی آن به بررسی صحاح سته اهل سنت پرداخته است. مظفر، در ادامه نقل علامه حلی را آورده و سپس قول فضل بن روزبهان را آورده و در نهایت به تبیین و توضیح می‌ پردازد. مؤلف در شکل‌ گیری این اثر از منابع مهم اهل سنت بهره برده و به آنها استناد کرده است.

«معالم الفلسفة الإسلامية»، اثر محمدجواد مغنيه است كه در آن، مباحثى مقدماتى براى دانشجويان در جهت آشنايى با مباحث و تاريخ كلام، فلسفه و عرفان و تصوف اسلامى مطرح كرده است. نام كامل اين اثر عبارت است از: «معالم الفلسفة الإسلامية نظرات في التصوف و الكرامات». آغاز و انجام نگارش اين اثر، متأسفانه مشخص نشده است. كتاب حاضر به زبان عربى جديد نوشته شده است. نويسنده در اين اثر، روش يگانه رايج در فلسفه؛ يعنى استدلال عقلى را مراعات نكرده و روش فلسفى و كلامى را در هم آميخته است.

«مرآة العقول»، شرح علامه مجلسی بر کتاب کافی (اثر شیخ کلینی) است. او در این کتاب، پس از بحث درباره سند حدیث و رده‌ بندی آن بر اساس تقسیم‌ بندی متأخران، به شرح معنای حدیث می‌ پردازد و نکات دقیق آن را باز می‌ گوید. مجلسی در ابتدای کتاب توضیح می‌ دهد که در درازنای زمان، به مناسبت مذاکرات علمی با شاگردان و طالبان علوم دینی، حواشی فراوانی بر کتاب‌ های حدیثی نگاشته‌ است. نگرانی نسبت به از بین رفتن یا فراموش شدن آنها در اثر گذر زمان او را واداشته که این یادداشت‌ ها را جمع آوری کند. مرحوم مجلسی در کتاب «مرآة العقول» روایات کافی را به تفصیل شرح داده‌ اند. ایشان در ذیل هر روایت در ابتدا میزان اعتبار سند آن را مورد توجه قرار داده و سپس محتوای آن را شرح می‌ دهند. «مرآة العقول فى شرح اخبار آل الرسول» جزو كامل ترين شروح كافى است. اين كتاب به زبان عربى و شامل اصول و فروع مى باشد. مؤلف علاوه بر احاطه و تسلط بر اخبار و احاديث معصومين علیهم السلام مضامين عالى و نكات برجسته شروح معروف ديگر از جمله شرح ملاصدراى شيرازى و ملامحسن فيض كاشانى را در آن آورده و بر اهميت و ارزش كارش افزوده است. در احاديث بيشتر نظرهاى فقها و محدثين بيان شده است و اقوال و وجوهى كه وى در احاديث مى آورد، تنها به شرح او اختصاص دارد.

«مرآة العقول»، شرح علامه مجلسی بر کتاب کافی (اثر شیخ کلینی) است. او در این کتاب، پس از بحث درباره سند حدیث و رده‌ بندی آن بر اساس تقسیم‌ بندی متأخران، به شرح معنای حدیث می‌ پردازد و نکات دقیق آن را باز می‌ گوید. مجلسی در ابتدای کتاب توضیح می‌ دهد که در درازنای زمان، به مناسبت مذاکرات علمی با شاگردان و طالبان علوم دینی، حواشی فراوانی بر کتاب‌ های حدیثی نگاشته‌ است. نگرانی نسبت به از بین رفتن یا فراموش شدن آنها در اثر گذر زمان او را واداشته که این یادداشت‌ ها را جمع آوری کند. مرحوم مجلسی در کتاب «مرآة العقول» روایات کافی را به تفصیل شرح داده‌ اند. ایشان در ذیل هر روایت در ابتدا میزان اعتبار سند آن را مورد توجه قرار داده و سپس محتوای آن را شرح می‌ دهند. «مرآة العقول فى شرح اخبار آل الرسول» جزو كامل ترين شروح كافى است. اين كتاب به زبان عربى و شامل اصول و فروع مى باشد. مؤلف علاوه بر احاطه و تسلط بر اخبار و احاديث معصومين علیهم السلام مضامين عالى و نكات برجسته شروح معروف ديگر از جمله شرح ملاصدراى شيرازى و ملامحسن فيض كاشانى را در آن آورده و بر اهميت و ارزش كارش افزوده است. در احاديث بيشتر نظرهاى فقها و محدثين بيان شده است و اقوال و وجوهى كه وى در احاديث مى آورد، تنها به شرح او اختصاص دارد.

«الحور العين» كتابى است از ابوسعيد بن نشوان الحميرى، متوفى 573 قمرى كه در زمينه‏ هاى مختلفى سخن گفته، اما چون بيشتر مسائل آن شرح و توضيح فرقه ‏هاى مختلف اعتقادى است، لذا جزء كتب كلامى قرار گرفته است و الا مباحث اين كتاب را مى ‏توان چنين بيان كرد: از لغت و عروض و قافيه بحث مى ‏شود، از بعضى وقايع تاريخى صحبت مى ‏شود، در بعضى از فصول كتاب از بعضى معتقدات و عادات عرب؛ و اخلاق زمان جاهليت سخن گفته شده است، از اعراب به تنهايى نامى آورده نشده، بلكه از هنود و فارس و روم و معتقدات آنان مطالبى ذكر كرده شده است. همچنين فصولى از كتاب را به ذكر مذاهب بشرى، مباحث فلسفى در باب اصل عالم طبق نظر طبيعيين و فلاسفه و أطباء و حتى مذاهب و فرق اسلامى، نصرانى، يهودى، مجوسى، صابئى و... را معرفى نموده است. از مباحث مهمى كه مولف درباره آن تحقيق جالبى به عمل آورده است، اصل تسميه شيعه و اشتقاق اسم آن و ابتدا ظهور شيعه و مسائلى از اين قبيل است. از باب مثال درباره نام گذارى اين فرقه مى‏ نويسد، لمشايعتهم على بن أبى طالب و أولاده عليهم السلام. درباره ابتداء ظهور شيعه مى‏ گويد: شيعه كه على (ع) را بر قتال طلحه و زبير و عائشه و معاويه و خوارج در زمان حياتش مشايعت كردند، سه گروه بودند: 1- فرقه ‏اى از آنها كه قسمت كثيرى را شامل مى‏ شوند بر اين اعتقادند كه امامت ابى‏ بكر و عمر و عثمان بر سيره پيامبر نيست. 2- فرقه ‏اى ديگر كه تعدادشان كمتر از گروه قبلى است، مى ‏گويند: امام بعد از رسول (ص) ابابكر سپس عمر و سپس على است و براى عثمان امامتى قائل نمى ‏باشند. 3- گروه آخر كه به نظر وى عده قليلى مى‏ باشند، قائلند: بعد از رسول الله (ص) على أولى به امامت امت پيامبر است و امامت ابى‏ بكر و عمر را از طرف مردم، بر وجه راى و شورى مى‏ دانند؛ مولف مى‏ گويد: اين سه فرقه باقى بودند تا زمان كشته شدن حسين بن على (ع) كه در اين زمان باز سه گروه گشتند: أ- اماميه: وجه نامگذارى گروه به اين دليل است كه اين گروه قائلند كه امام بعد از حسين بن على (ع) فرزندش على بن حسين (ع) است كه با نص امام اول مشخص شده، اين امامت ادامه دارد، و زمين خالى از حجت نمى‏ گردد. ب- واقفيه، و بعد از آن زيديه كه بعد از حسين بن على (ع)، زيد بن على بن حسين را امام به حق مى ‏دانند. ت- كيسانيه؛ اين گروه بعد امام سوم، أبوحنيفه را امام مى‏ شمرند. سپس آقاى نشوان الحميرى به ذكر گروه هايى كه بعد از اين فرق پيدا شده ‏اند، مى‏ پردازد.

یکی از ویژگیهای امامان معصوم علیهم السلام، عدالت به ویژه عدالت اجتماعی است؛ چراکه اگر ایشان از این ویژگی برخوردار نباشند، نمیتوانند به مسئولیت ها و وظایف خویش عمل کنند. این نوشتار میکوشد با روش اسنادی و تحلیلی، با توجه به روایات نقل شده از امام رضا علیه السلام ضرورت، راه کشف، آثار و ابعاد عدالت امام با تأکید بر عدالت اجتماعی را بیان، و تفاوت آن را با دیدگاه های کلامی غیرشیعه روشن نماید. توجه به روایات امام رضا علیه السلام از این جهت حایز اهمیت است که در زمان ایشان، مسائل اساسی اسلام بیشتر مورد گفت وگو قرار میگرفت. همچنین ایشان به حسب ظاهر مدتی منصب «ولیعهدی» داشته که این دو عامل، زمینه را برای گفت وگو درباره عدالت اجتماعی امام فراهم ساخته است.

«دلائل الامامة»، کتابی است اعتقادی که در آن به اثبات حقانیت امامان شیعه پرداخته و با ذکر آیات و روایات در فضائل و مناقب و معجزات آنها از خلافت و جانشینی آنان بعد از پیامبر اکرم دفاع نموده است. نویسنده این کتاب جناب محدث شیخ ابی جعفر محمد بن جریر بن رستم طبری صغیر می‌ باشد که این کتاب را به زبان عربی در قرن پنجم نوشته است. «دلائل الامامة» از منابع روايى معتبر شيعه است و مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار گرفته به طورى كه در بسيارى از مجموعه هاى روايى از آن نقل شده و به آن استناد كرده اند. كتاب حاضر شامل موضوعاتى است مانند: نام هاى حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، مصحف فاطمه سلام الله عليها، ولادت امام حسن علیه السلام، شهادت آن حضرت، اخبار شهادت امام حسین علیه السلام، نامه آن حضرت به بنى هاشم، معجزات امام زین العابدین عليه السلام، سفر امام باقر علیه السلام به شام، ماجراى آن حضرت با دانشمند مسيحى، ولادت امام جعفر صادق علیه السلام، القاب امام موسی کاظم علیه السلام، نماز استسقاى امام رضا علیه السلام، مدت زندگانى امام جواد، معرفى بزرگان شيعه كه امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را در سامرا ديدند و بسيارى مطالب مهم ديگر.

«نقض الوشيعة أو الشيعة بين الحقائق و الأوهام»، تاليف علامه سيد محسن امين عاملى، با زبان عربى به رشته تحرير درآمده و در سال 1403 ق - 1983 م براى چهارمين بار تجديد چاپ شده است. كتاب حاضر ردى است بر كتاب الوشيعة، تاليف موسى جار الله كه مؤلفش شبهاتى را بدون انصاف و دليل بر شيعه وارد ساخته است. مولف قبل از پاسخ به شبهات مقدمتا در نقد اقوال و افعال مؤلف الوشيعه مى‏ فرمايد، عقائد اهل سنت و شيعه در جوهره و كليات يكى است، لكن مؤلف الوشيعه عمدا متذكر بعض كتب شيعه شده كه در آنها حق و باطل روايات صحيح و ضعيف آمده كه خود شيعه به آنها معتقد نيست، بلكه در كتب رجالى و فقهى سند و مضمون، صحت و سقم آن را بررسى مى‏ كند و بين آنها و روايات معارض جمع كند. سپس اشاره به ديدار صاحب الوشيعه و آنچه بين آنها در كوفه و تهران گذشته مى‏ كند، جناب علامه سيد محسن امين قبل شروع مطالب از خوانندگان به خاطر عدم نرمى و لطافت در نوشتارش عذرخواهى كرده و مى ‏فرمايد: من مجبور به اين نوع نوشتار شدم، چه بسا حكمت در جواب چنين كتابى اقتضاى اين مطالب را داشته باشد.

«نوادر المعجزات في مناقب الأئمة الهداة عليهم السلام»، تاليف أبى جعفر محمد بن جرير بن رستم طبرى امامى صغير، از اعلام قرن پنجم قمرى، كتابى است در نقل معجزات و مناقب و علوم و احتجاجات ائمه اطهار (ع) و آنچه كه از دلائل و براهين بر حجيت كلام و كردار خويش آورده ‏اند، به زبان عربى جمع‏ آورى نموده است. كتاب، با مقدمه ‏اى مفصل از آقاى باسم اسدى در زمينه معجزه و شروط آن و مفهوم معجزات و همچنين فرق بين معجزه و حيله و سحر شروع شده است. وى از تفاوت بين معجزه و كرامت سخن گفته و اشاره كرده كه از شرائط كرامت استتار و از شرائط معجزه اظهار است، هچنين كرامت امرى است كه در آن ادعا وجود ندارد؛ اما معجزه به همراه ادعاى نبوت و مطالبه برهان مى ‏باشد. در قسمتى از اين مقدمه بحث مفصلى درباره شرح حال مولف كرده و افرادى را كه با وى هم نام هستند را، تفكيك نموده و از مشايخ و تصنيفات او نيز نام برده است. پس از مقدمه محقق، نوبت به مقدمه مولف مى ‏رسد كه مختصرى درباره مقام ائمه و فضائل آنان صحبت كرده است و در ادامه از اين مقام، در سيزده باب براى هر كدام از ائمه، معجزات و كراماتى از آنان كه در كتب روايى و حديثى شيعه آمده، با ذكر تفصيلى سند، يادآور شده است. باب اول، درباره اميرالمومنين (ع) و باب دومش درباره حضرت زهراء (س) و ابواب ديگر در مورد ائمه بعد از اميرالمومنين (ع) مى ‏باشد. طبرى صغير، در باب آخر كه درباره ولى عصر (عج) مى ‏باشد، اخبارى را كه درباره وجود صاحب الزمان (عج) و اوصاف ايشان از ائمه مختلف آمده، جمع‏ آورى نموده و همچنين خبرى كه از امام صادق (ع) در تفسير آيه 18 سوره شورى و دولت وى در زمان ظهور و آنچه از بركات بر دولت وى مى ‏باشد را، يادآور شده است.