جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 29
بحار الانوار المجلد 102
نویسنده:
محمدباقر بن محمدتقی مجلسی؛ مصححان: ابراهیم مرتضوی میانجی، محمدباقر بهبودی
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: دار احیاء التراث العربی,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - کلمه المحشّی - خطبه الکتاب - الفصل فی شطر من مناقبه و فضائله - الفصل فی سرد مؤلفّاته و تصانیفه و هی صنفان - الفصل فی ذکر مشایخه و تلامذته و من روی هو عنه و من یروی عنه فی مقامین - الفصل فی ذکر آبائه و أمّهاته و أجداده و ذراریهم و فیه أصلان - الفصل فی إجمال حال ولده و ذراریه و من فیهم من العلماء الأخیار - الفصل فی تاریخ ولادته و وفاته و مبلغ عمره و بعض منامات العلماء - بحث فی معنی الإجازاه و سرد کتب الإجازات - سرد رسالات الإجازات - فهرس کتاب الإجازات - دیباجه الکتاب بقلم العلامه الأفندی تلمیذ المؤلف - باب فی إیراد کتاب فهرس الشیخ منتجب الدین
بررسی سندی روایات باب ظهر و بطن قرآن در بحار الأنوار
نویسنده:
بتول دهقان زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده:از مسائل مهم در حوزه علوم قرآنی، مسئله ظهر و بطن است و کتاب بحارالأنوار بزرگترین گنجینه احادیث امامیه است که بیشتر روایات ظهر و بطن قرآن کریم را در بابی مستقل در خود جای داده است، لذا اعتبارسنجی اسناد روایات این کتاب، اهمیت بسزایی در عرصه حدیث پژوهی امامیه دارد و این باب در سامان دادنِ ایدئولوژی و جهان بینی امامیه در قرآن شناسی و هستی شناسی نقشی پررنگ ایفاء می کند. پژوهش پیش رو به منظور آگاهی از میزان اعتبار سندی روایات باب ظهر و بطن از کتاب بحار الأنوار، به روش توصیفی تحلیلی، سامان یافته است، یافته های تحقیق نشان دهنده این است که در میان روایات ظهر و بطن قرآن در بحارالأنوار، نوزده روایت صحیح، و شصت و پنج روایت از جهت سندی ضعیف است که بیست و دو درصد روایات را صحیح و هفتاد و هفت درصد روایات را روایات ضعیف شامل می شوند، در نتیجه، نوزده روایت، از روایات باب ظهر و بطن، از جهت سندی قابل اعتماد می باشند. کلید واژه ها: قرآن کریم،بحار الأنوار، روایات،ظهر و بطن.
تفسير موضوعي در «بحار الانوار»
نویسنده:
سميه منتظر، حسن طارمی راد، منصور پهلوان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
با بررسي شمول و گستردگي موضوعات «بحار‌ الانوار» از يك‌سو، و کامل بودن آيات هر باب از سوي ديگر، نظم و انسجام روش علامه مجلسي در ورود به تفسير آيات روشن مي‌‌گردد. بررسي محتواي باب‌هايي که هم داراي آيات و هم تفسير هستند، نمايانگر توسعه و ابتکار ايشان در گردآوري آيات بر اساس موضوع‌بندي ابواب تفسيري در «بحار الانوار» است که در ذيل آن، با نقل از دانشمندان و مفسران و بررسي و نقد اقوال ايشان، مقدمات رسيدن به مرحلة بعد فراهم مي‌شود. تحليل، استنتاج و اظهار نظرْ اصلي‌ترين مرحله در تفسير است که با پاسخ به شبهات از سوي مرحوم مجلسي و رفع تعارض‌ها با تکيه بر اصول تفسيري صورت گرفته است. از مجموع بررسي‌هاي صورت گرفته، وسعت و قوّت کار علامه مجلسي ثابت مي‌شود. نگاه دقيق مرحوم مجلسي در ترجيح نظر برخي از مفسران با استناد به سياق آيات، شهرت و احاديث و نقد برخي ديگر از نظرات تفسيري به سبب تناقض با مسلمات اعتقادي و احاديث و همچنين جلوگيري از تکلف در تفسير، گواه اين مطلب است. هرچند نمي‌توان گفت ايشان در زمان خويش به دنبال تفسير موضوعي به شيوة کنوني بوده، اما عمق و دقت کار وي در «بحار الانوار» به گونه‌اي است که مي‌تواند براي دانشمندان و صاحب‌نظران حوزة تفسير موضوعي منشأ الهام و پيشرفت باشد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 42
روش های تدوین حدیث و سنجش آنها با یکدیگر
نویسنده:
کاظم طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
از زمانی که مسلمانان برای صیانت از سنت نبوی (ص) به ضرورت تدوین حدیث پی بردند، کتابها و مجموعه های بسیاری در حدیث فراهم آمد. در جملگی این کتابها احادیث به یک سبک تدوین نشده؛ بلکه روش دسته بندی و تدوین احادیث در این کتابها به تناسب هدف، ذوق و سلیقه مؤلف، و یا زیر تأثیر زمانه و ابزارها و وسایل علمی موجود بکلی با یکدیگر فرق دارد. نگارنده در این مقاله می کوشد تا به اجمال معروفترین روشهای تدوین حدیث را معرفی کند تا از رهگذر شناخت آن روشها و سنجش آنها با یکدیگر، ارزش و فواید و احیاناً کاستیهای هر یک شناخته شود.
صفحات :
از صفحه 9 تا 28
شرایط عنایت خداوند به شیعیان و حفظ آنان از خطرها
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله شرحى است بر کلام معصوم علیه السلام در باب صفات شیعیان توسط استاد علامه مصباح. عنوان «شیعه» از دیدگاه اهل بیت علیهم السلام، جایگاه، منزلت و قداست خاصى دارد. شیعیان از نظر اهل بیت علیهم السلام، داراى ویژگى هاى ممتازى هستند. ازجمله صفاتى که موجب مى شود شیعیان در پناه خدا از آفات و خطرات دشمنان در امان بمانند، عبارتند از: 1. به اصلاح رابطه با خدا بپردازند؛ 2. ارتباط خود را با امامشان اصلاح کنند؛ 3. به وظایف خویش در قبال برادران دینى عمل کنند. از ویژگى هاى شیعیان اینکه پارساترین و باتقواترین مردمانند، با متانت و آرام سخن مى کنند، عقده گشانى نمى کنند، در ستایش پیشوایان معصوم، زیاده روى نمى کنند، با دوستان اهل بیت علیهم السلام با رفاقت رفتار مى کنند. با گمراهان همنشینى نمى کنند، دشمن اهل بیت را دوست نمى دارند. همچنین در روایاتى متانت، خوشرفتارى، ناآزمندى، نداشتن گمان بد به دیگران، در برخورد با دیگران مهربان، عامل به وظایف خود و عزت نفس، از مهم ترین ویژگى شعیان واقعى شمرده شده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 11
قرآن شناخت اخباريان
نویسنده:
محمد شريفى، قاسم فائز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«اخباريان» نحله اى از محدثان شيعى در دوران متأخرند كه اخبار اهل بيت عليهم السلام را مهم ترين مأخذ در عقايد، اخلاقيات و احكام شرعى مى دانند و به ساير مدارك، فقط در صورتى كه با احاديث ائمه اطهار عليهم السلام تأييد شده باشد، استناد مى كنند و به روش هاى اجتهادى و رجالى متأخران، به ويژه آنچه مبنايى جز عقل نداشته باشد، به ديده انتقاد مى نگرند. با بررسى ديدگاه اخباريان در تأليفاتشان، مى توان گفت: گرچه اخباريان همانند ديگر عالمان اسلامى، قرآن كريم را يك كتاب آسمانى و معجزه جاودان پيامبر اسلام مى دانند، ولى طيف افراطى آنها معتقدند: آيات قرآن، تنها براى مخاطبانش، يعنى معصومان عليهم السلام، قابل فهم و تفسير است. ازاين رو، مى گويند: علم قرآن منحصر در آنان است و عقل انسان هاى غيرمعصوم راهى به درك و فهم معارف قرآن ندارد و تنها راه فهم قرآن را توسط غيرمعصوم، مراجعه به روايات اهل بيت عليهم السلام مى دانند و جامعيت قرآن را به معناى وجود همه علوم، اعم از مادى و معنوى در قرآن مى دانند. اين مقاله با رويكرد توصيفى و تحليلى به شناخت قرآن از منظر اخباريان مى پردازد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 98
نقدو بررسی حیات حضرت مریم و عیسی (ع) در بحارالانوار
نویسنده:
فائزه السادات خسروی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با عنوان "نقد وبررسی حیات حضرت مریم و عیسیLدر بحارالانوار" با هدف استخراج ملاک و معیارهای علامه مجلسی در نقل قصص مربوط به آنان نگارش یافته است. هدف عمده این بوده است که با بررسی متن بحار در این بخش ها، و نیز با تأمل بر سایر آثار علامه مجلسی معیارهای ایشان در نقل داستان آن دو بزرگوار استخراج شود. گروه بسیاری از محققان معتقدند علامه در انتخاب روایات معتبر و بازشناسی آنها از احادیث ضعیف تلاشی نداشته و هر غث و سمینی را در بحارالانوار کنار هم گردآورده و به صحت و سقم محتوایی و درستی یا نادرستی نسبت آنها به معصومین توجهی نداشته است؛ حال آن که بر اساس تامل صورت گرفته در "بیان"ها و توضیحات علامه ذیل روایات این بخش های بحار، می توان به تطابق نداشتن پندار عمومی با واقعیت درباره چگونگی مواجهه مولف بحارالانوار با روایات پی برد. باید گفت علامه مجلسی، هم در مقام انتخاب و گزینش اخبار و هم در مقام تبیین محتوای آنها، بر طبق مبانی و اصول کلی و روش های خاص خود عمل کرده است؛ درواقع انتخاب روایات کاملا گزینشی بوده و علامه معیار ها و ملاک های خود را در جای جای بحارالانوار ارائه داده اند. از جمله این ملاک ها (که از بررسی بخش های مربوط به قصص این حضرات به دست آمده) این است که ایشان روایتی را مورد پذیرش قرار می دهند که موافق با ظاهر آیات قرآن کریم باشد، علامه همچنین برای رفع تناقض روایت با ظاهر آیه به ارائه توضیح و تفسیر ذیل خبر می پردازند. ملاک دیگر ایشان در تأیید روایت، کثرت بیان قول مورد نظر و انطباق آن با روایات متعدد و اخبار زیادی است که راجع به آن نقل شده است؛ در برخی موارد اگر چنین موضوعی، در ظاهر با مقبولات عقلی متعارض باشد، با شرح و توضیح به رفع تعارض می پردازد. علامه همواره سعی در جمع میان اقوال مختلف ذیل حدیث داشته و با جمع بندی به یک قول واحد اشاره می کنند. توجه به تقیه و ارائه دلایل مختلف برای حمل حدیث بر تقیه، پذیرش روایت به شرط موافقت با منقولات دیگر روایات معتبر و صحیح، بهره گیری از نظرات لغویان در مباحث لغوی متناسب با سیاق روایت، و توجه به اسرائیلیات و راویان آن ها و اظهار نظر صریح و قاطع در بطلان ایشان از دیگر معیارهای علامه مجلسی می باشد.
مجلسی و تاویل روایات
نویسنده:
عبدالهادی فقهی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی,
چکیده :
تامل در «بیان»های توضیحی علامه محمدباقر مجلسی ذیل پاره ای از روایات بحارالانوار، حاکی از نص گرایی و پایبندی او به متون احادیث و دوری جستن از تاویلات مخالف ظاهر است. وی مبتنی بر مفاد دسته ای از روایات، بر ضرورت تمسک به نصوص روایی و تسلیم در برابر اخبار، تاکید کرده است و با همین نگرش، در مواضعی از بحار الانوار، در قبال بعضی از تاویل های عالمان پیشین حساسیت نشان داده و از این رو، گاه به نقد آنها پرداخته است؛ بر این اساس، در مواردی، برای پرهیز از نسبت دادن روایتی معتبر به ضعف و سستی ـ علی رغم ملاحظه مشکلی مفهومی در آن ـ به مخفی بودن جهت صدور روایت تصریح کرده و خود به بیان احتمالاتی در این باره پرداخته و در حقیقت از این رهگذر، از ورود به حوزه طرد و انکار روایات اجتناب ورزیده است؛ جالب اینکه مولف بحار الانوار، به ذو وجوه بودن و بطن داشتن و عدم امکان فهم همه سخنان معصومان (ع) معتقد است و التزام به این باورهای خطیر را منافی اعتقاد به لزوم احتراز از تاویلات مخالف ظاهر نمی شناسد. مجلسی در عین حال، در حوزه ای تنگ و کم دامنه، طبعا منطبق با دیدگاه های کلامی مورد قبول خود یا ملهم از پاره ای دیگر از روایات، عملا به تاویل و توجیه روایات روی آورده و از این طریق، ضمنا پرده ای از نگرش اجتهادی خویش را در شرح، قبول یا رد روایات بحار الانوار آشکار ساخته است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 99
کواکب إیرانیة فی سماء العلوم الدینیة «العلامة المجلسی»
نویسنده:
افسانه ساری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله به معرفی عالم شیعی معروف، علامه مجلسی، صاحب کتاب بیست و پنج جلدی بحارالانوار پرداخته خواهد شد. این کتاب در مباحث مختلفی شامل: علم و جهل، توحید، سیره نبوی، امامت، فضائل امام علی (ع)، ابتلاء الهی، تاریخ فاطمه زهرا (س) و حسنین (ع)، تاریخ ائمه (ع)، جهان شناسی، احکام، رجال و... است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 151
نقدو بررسی آراء علامه مجلسی در سیره نبوی در بحارالانوار
نویسنده:
سیده‌زینب جعفرنیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیدهاثر پیش رو با عنوان «نقد و بررسی آراء علامه مجلسی در سیره نبوی? در بحارالانوار»، با هدف استخراج مبانی و ملاک‎های فقه الحدیثی علامه مجلسی در نقل روایات سیره پیامبر?، رقم خورده است. این مهم از طریق بررسی شرح و بیانات فراوان علامه ذیل آیات و روایات و تطبیق آن‎ها با دیدگاه سایر صاحب نظران، به انجام رسیده است. تامل در این بیانات گویای این واقعیت است که نباید بحارالانوار را صرفا مجموعه‎ای از روایات صحیح و سقیم و خالی از هر گونه نقد و بررسی دانست، بلکه بر خلاف نظر مشهور، علامه با بهره‎گیری از آیات و روایات و مبانی و اصول فقه الحدیثی خود و منابع فراوان، به تحلیل و تبیین متون روایات و نقد و ارزیابی آن‎ها پرداخته و حتی در گزینش روایات نیز، بر طبق این اصول پیش رفته است. علامه از طریق گردآوری روایات قصص که از ابتکارات او در این اثر محسوب می‎شود، در تقابل با احادیث ضعیف و اسرائیلیات، کمک شایانی نموده است. از جمله ملاک‎های علامه (که از بررسی سیره پیامبر? در محدوده این پژوهش به دست آمده)، اهتمام علامه در جمع روایات متعارض و پرهیز از طرد روایات می‎باشد؛ تا جایی که در این مسیر از ارائه احتمالات گوناگون دریغ نمی‎ورزد، حتی اگر خود، در پی تقویت آن‎ها با دلایل متقن بر نیاید. از شیوه‎های او در رفع تعارض روایات، می‎توان به استفاده از تقیه و ارائه دلایل مختلف در حمل حدیث بر تقیه، نسخ، تصحیف، دقت در معنای صحیح واژگان، مقابله نسخه‎های مختلف با یکدیگر و بیان مراد اصلی روایت، اشاره کرد. علاج غرابت و ارسال روایات از طریق اعتماد بر مولف و تاییدیه از آیات، دفاع از مبانی کلامی شیعه و پاسخ به شبهات مخالفان، بیان احتمالات گوناگون در تبیین معنای روایات و در مواردی گزینش یکی از این احتمالات با ارائه دلیل، اثبات مدعا با استفاده از روایات هم مضمون و توجه به وجوه گوناگون معنایی، از دیگر ملاک‎های علامه در بررسی روایات می‎باشند. علامه، روایات مندرج در کتب معتبر شیعه را به شرط مطابقت با عقل (هر چند از طریق عامه باشد)، مورد پذیرش قرار می دهد. همچنین از دیدگاه علامه، اطمینان نداشتن به سند روایت، ملاک عدم وثوق به متن آن می‎باشد؛ هر چند راوی آن از افاضل باشد. کلمات کلیدی: بحارالانوار، علامه مجلسی، پیامبر اکرم?، تعارض، تقیه، فقه الحدیث.
  • تعداد رکورد ها : 29