جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش پیش رو، بر محور مسأله «چیستی طنز منطبق با اهداف و موازین اسلامی» در پی کارکردها و هنجارهای اسلامی طنز در رسانه تلویزیون است که با سوال از مفهوم طنز آغاز می‌شود. ابتدائا درک این مفهوم، مستلزم واژه‌شناسی، تعریف‌شناسی و تبیین کارکردهای آن است و بر این مبنا، تحقیق به دنبال واکاوی معنای صحیح طنز و مشابهات آن، جایگاه آن در هنرها، تعریف دقیق و اَشکال و قالب‌های موجود آن بوده است. برای شناخت عمیقی از طنز، عناصر ذاتی آن از قبیل ماهیت، هدف، کارکرد و درونمایه، نیز مورد کنکاش قرار گرفته که منتج به ارائه تعریف مفهومی جدیدی شده است. نگاه اجتماعی به طنز، ضرورت توجه به کارکردهای آن را در جامعه اثبات می‌کند. با نظری به منابع، می‌توان سه کارکرد انتقاد، سرگرمی و سرکوبگری را در رابطه با مخاطب شناخت و آنها را بعنوان کارکردهای طنز تصویری با کارکردهای رسانه تلویزیون تطبیق داد. کارکردها با پشتوانه نظریه هنجاری منشا شکل‌گیری هنجارهای طنز در رسانه خواهند شد و همین امر، بازشناسی کارکرد و هنجار به همراه ادبیات ارتباطی حول آن دو را در این تحقیق ضروری می‌نماید.تحقیق برای کشف موضع دین اسلام در قبال کارکردهای طنز، به شیوه «موضوع‌شناسی» به بررسی تطبیقی در متون اسلامی دست زده و شواهدی برای این سه کارکرد و ضرورت آن برای جامعه اسلامی به عناوین ادخال سرور، تذکار عیوب و برائت یافته است و نتیجه می‌گیرد که می‌توان این کارکردها را با رعایت چارچوب‌هایی ایجابی و سلبی، در رسانه‌ای با اهداف دینی به کار گرفت. در ادامه، تحقیق ابتدا بر اساس مطالعات مشابه، با استمداد از آیات و روایات، هنجارهای اسلامی‌ای را عنوان و بر اساس آن، قواعد حاکم بر کارکردهای طنز را از متون اسلامی استخراج کرده است. این قواعد، با قرارگیری در دو دسته ایجابی (بایدها) و سلبی (نبایدها) هنجارهای اسلامی طنز را ایجاد می‌کند. سپس با بکارگیری بخشی از هنجارها، به تحلیل انتقادهای سریال تلویزیونی «مرد هزار چهره» پرداخته و پس از بررسی با استفاده از روش تحلیل گفتمان تصویری و تعیین شاخصه‌ها، آن را از نظر موضوعات انتقاد، مطلوب و از نظر کیفیت آنها تا حدی مطلوب ارزیابی کرده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان ازخودبیگانگی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه اصفهان انجام پذیرفته است.لذا بر آن شدیم تا برخی ابعاد و مولفه های ازخودبیگانگی (احساس پوچی و بی معنایی- احساس بی قدرتی- احساس انزوای اجتماعی) را که صاحبنظران جامعه شناسی، روان شناسی و متفکران اسلامی بدان توجه داشته اند با تأکید بر اندیشه های ملوین سیمن و استاد شهید مرتضی مطهری مورد بحث و بررسی قرار دهیم و این مولفه ها در میان نمونه مورد مطالعه، مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایش می باشد و از شیوه نمونه گیری سهمیه ای استفاده شده است. جامعه آماری، دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه اصفهان می باشند که در سال تحصیلی 90-1389 تعداد کل ایشان 919 نفر بوده که از بین این تعداد 150 نفر به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند.از مهمترین نتایج این پژوهش می توان به این موارد اشاره کرد: با توجه به نتایج به دست آمده احساس از خود بیگانگی در بین دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه اصفهان کمتر از حد متوسط است. همچنین سه شاخص (مولفه) از خودبیگانگی که عبارتند از: احساس پوچی و بی معنایی، احساس بی قدرتی و احساس انزوای اجتماعی در بین دانشجویان شاهد و ایثارگر از حد متوسط کمتر است. و با توجه به تحلیل رگرسیونی چند متغیره می توان نتیجه گرفت که بین احساس از خود بیگانگی و متغیرهای چندگانه سن، جنس، وضعیت تأهل، پایگاه اقتصادی (عینی و ذهنی) و اعتقادات مذهبی رابطه وجود دارد، همچنین با توجه به نتایج به دست آمده از رگرسیون چند متغیره می توان نتیجه گرفت که بین متغیرهای چندگانه ذکر شده و شاخص های از خود بیگانگی ( احساس پوچی و بی معنایی، احساس بی قدرتی و احساس انزوای اجتماعی) رابطه وجود دارد، بنابراین فرضیه های فوق تأیید شده و قابل تعمیم به جامعه آماری می باشد.

مقدمه و هدف: حوزه های علمیه از جمله مراکز اصلی تولید و اشاعه دانش دینی در جهان اسلام محسوب می شوند و نقش حیاتی در پیشبرد سطح علمی جامعه دارند. مدیریت دانش به عنوان عاملی برای رقابت گرایی و حیات سازمان ها، فرصتی را نیز برای کتابخانه ها به ویژه کتابخانه های حوزوی جهت بهبود اثربخشی خود به وجود آورده است. به منظور بررسی مدیریت دانش در کتابخانه های وابسته به حوزه علمیه قم، مدل بکوویتز و ویلیامز به جهت مناسب تر بودن آن برای محیط های غیرانتفاعی همچون کتابخانه ها انتخاب شده است. این مدل شامل هفت مولفه یافتن، به کارگیری، یادگیری، تسهیم، ارزیابی، ایجاد/ نگهداری و حذف دانش است. روش/ رویکرد پژوهش: روش انجام پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی و جامعه ی آن، تمام کتابداران شاغل در 8 کتابخانه وابسته به حوزه علمیه قم (50 نفر) و مدیران (8 نفر) در سال 1392 بود. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش نامه‌ بر اساس مولفه های مدل بکوویتز و ویلیامز بود. روایی پرسش نامه توسط استاد راهنما تأیید و به منظور پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ 98/. استفاده شد.یافته ها: یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد بررسی مدیریت دانش بر اساس مدل بکوویتز و ویلیامز کتابخانه های وابسته به حوزه علمیه قم در حد پایین تر از اندازه متوسط است، به طوری که از بین مولفه های مورد بررسی، مولفه یافتن دانش با 11/3 در حد بالاتر از متوسط، ایجاد/ نگهداری دانش با 3 در حد متوسط، به کارگیری دانش با 84/2، یادگیری دانش با 54/2، تسهیم دانش با 41/2، ارزیابی دانش با 91/2، و حذف دانش با 68/2 در حد پایین تر از متوسط بودند. افزون بر این بین دیدگاه مدیران نسبت به اعمال مدیریت دانش تفاوت معنی داری وجود ندارد اما بین دیدگاه کتابداران تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: بیشتر مولفه های مدل بکوویتز و ویلیامز در کتابخانه های وابسته به حوزه علمیه قم در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و نیاز به برنامه ریزی و توجه بیشتر به خصوص برای اشتراک و یادگیری دانش دارد. همچنین با توجه به اهمیت روزافزون دانش در سازمان هایی همچون حوزه های علمیه، اجرای برنامه های مدیریت دانش موجبات خدمات رسانی بهتر خواهد شد.

پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه ماهیت تفکر انتقادی از دیدگاه اسلام و پساساختارگرایی می پردازد. تفکر انتقادی ،با بن مایه ی سنجش آرا ،افکار و ادعاها و همچنین تصمیم گیری صحیح،مورد مطالبه ی فیلسوفان و جامعه شناسان است و از طریق این دو گروه به علوم تربیتی و روان شناسی وارد شده و در کنار مفاهیم دیگری چون روش حل مساله و تفکر خلاق قرار گرفته است.فیلسوفان ،ذات فلسفه را تفکر انتقادی می دانند. پساساختارگرایی به عنوان یکی از شاخه های پست مدرنیسم د رپی نقد ساختارها و بنیان ها و مفروضات ساختارگرای و هر نوع اندیشه ساختارگرایانه است که این مهم بواسطهتفکر انتقادی و مولفه های آن صورت می گیرد.با توجه به اینکه آموزه های تربیتی و فرهنگی پسا ساختارگرا به سرعت در حال انتشار است بنابراین لزوم آشنایی مسئولین تربیتی با این آموزه ها امری انکارناپذیر است و با توجه به اینکه اندیشه و فرهنگ اسلامی ،به منزله ی امری ریشه دار در تاریخ این مرز و بوم ،محتوا و جهت مشارکت مردم را مشخص می سازد بنابراین نوع نگاه دو رویکرد به تفکر انتقادی ،روشهای تربیت تفکر انتقادی ،موانع رشد تفکر انتقادی و در پایان وجوه افتراق و اشتراک این دو رویکرد با استفاده از منابع موجود و از طریق روش تحلیل کیفی (روش بردی)استخراج و مقایسه گردیده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که برخی ناهمخوانی ها در زمینه های مختلف از جمله نفی فراروایت ها ،نفی تمامی الگوها و اسوه های اخلاقی و لزوم نقد آنها از دیدگاه پساساختارگرایی در تضاد با تفکرات اسلامی و تناقض مبانی اسلامی با مبانی تفکر انتقادی و تقاوت د راهداف تفکر انتقادی از دیدگاه اسلامی با تفکر انتقادی از دیدگاه رویکردهای غربی است.همچنین تفکر انتقادی در پساساختارگرایی و کلیه مکاتب غربی در جهت اهداف لیبرالیستی و آزادی فردی است حال آنکه هدف از تفکر انتقادی در اسلام رسیدن به آرمان های الهی و انسانی است.

شهرهای ایران در طول دوره های تاریخی، با تکیه بر خلاقیت و ابتکارهای ملی به صورت درونزا، به رشد و تکامل رسیده اند. شهر بعنوان دستاورد حیات جمعی انسان سهم زیادی در روند تکاملی تمدن او داشته است. در دوران باستان ساختار زندگی شهری از اراده حکومتی تأثیرپذیری زیادی داشت، ساخت شهرها در ادوار مختلف از نوعی پویایی اجتماعی و اقتصادی برخوردار بود. این روند در دوران اسلامی نیز تداوم یافت.با وجود این فرهنگ و نگرش اسلامی شهرنشینی را بیش از پیش تحت تأثیر قرارداد و تا اندازه ای بافت و ساخت آن را دگرگون کرد. از این پس شهر ایرانی به لحاظ ساختاری ترکیبی از ویژگی های عصر باستان و ویژگی های خاص دوران اسلامی را در خود داراست. در هر دو دوره ساخت سیاسی حاکم که با نهاد دین نیز ارتباطی تنگاتنگ داشت تأثیر بیشتری بر ساختار حیات شهری می گذاشت و موجب می شد که شهرهای مملکت ایران بیشتر بعنوان یک مرکز سیاسی که کارکرد اداری - اجرایی پررنگ تری داشتند، مطرح باشند. در این مقاله که سیمای شهری در تاریخ ایران دوره پیش از اسلام و دوره اسلامی مورد بررسی قرار گرفته، روشن کردن ارتباط میان ساخت سیاسی جامعه و چگونگی ساختار حیات شهری موردنظر می باشد.

مسجد به عنوان اولین و مهم‌ترین پایگاه انس و الفت با حضرت حق و یگانه مرکز اداره جامعه اسلامی در نگاه دین شناخته شده است. رسول مکرم اسلام (ص) و امیرمومنان (ع) در دوران حکومت‏های خود این دیدگاه را به منصه ظهور رسانده و در مقام عمل به مسجد به عنوان یک محل حل و فصل امور در تمامی زمینه‏ های عبادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... نگریسته ‏اند. آنچه که در راستای احیای این طرز نگاه به مسجد و استفاده در خور از ظرفیت‏ها و کارکردهای بی بدیل این نهاد مقدس در حال حاضر لازم است یافتن دیدگاه رهبران کنونی جامعه اسلامی و انتظارات ایشان از مسجد است.«مسجد طراز اسلامی» از دغدغه‏ های امام خامنه‏ ای (مد ظله) به عنوان پرچمدار حرکت جامعه اسلامی ما به سوی تمدن شکوفای اسلامی است. مستلزمات و کارکردهای متوقع از این مکان در زمینه‏ های عمران ظاهری و معنوی، عبودیت و معنویت، تربیت و دانش و سیاست و تدبیر در نظر ایشان اهمیت یافته است. در مقام کوشش برای بازگرداندن مساجد به سطح طراز اسلامی آنها لازم است ابتدا این کارکردهای متوقع در متون دینی پی‏ جویی شود و در وهله بعد در جهت نهادینه ‏سازی آنها در جامعه اسلامی تلاش گردد. همت پژوهش حاضر تلاش در جهت مستندسازی بیانات امام خامنه ‏ای (مد ظله) در خصوص «مسجد طراز اسلامی»، با استفاده از آیات و روایات و سیره عملی پیامبر گرامی اسلام (ص) و امیرمومنان (ع) در دوران حکومت نبوی و علوی است که موارد بهره‏ مندی از مسجد در آنها در زمینه ‏های محل عبادت، کانون هدایت و ذکر، جایگاه علم و دانش، مرکز فعالیت فرهنگی و اجتماعی، سنگر نظامی، محل حل و فصل دعاوی و مقر سیاست در این مقال مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است.

عدالت از دیرباز مهمترین دغدغه بشر و همچنین ادیان الهی بوده و تحقق قسط و عدل یکی از اساسیترین اهداف شرایع ورسولان الهی شمرده شده است. در اسلام عدالت نه این است که آنچه دین گفت عدل هم میگوید بلکه آنچه عدل است دینمیگوید. عدالت در فقه اسلامی به عنوان برترین قاعده فقهی در بین دیگر قواعد ظهور دارد و به عقیده بسیاری از فقه ا می -تواند میزان برای سایر قواعد باشد. حکومت در اسلام بر پایهی عدالت فرمانروایان و فرمانبرداران و مشورت بین آنها بیانگردیده است. در این مقاله بر آنیم که عدالت اجتماعی را از نگاه فقها و اندیشمندان اسلامی بررسی کنیم . یک نگرش ب هعدالت اینست که همهی احکامی که شارع وضع کرده است دارای صفت عادلانه بودن می باشد. مجتهد نیز که احکام رااستنباط میکند باید شرط عادلانه بودن حکم را در استنباطش در نظر بگیرد وگرنه فتوای وی از کارکرد خوبی برخوردار نخواهد بود.

چکیده ندارد.

امر اطلاع رسانی پیشینهای از زمان پیدایش بشر داشته است و دین مبین اسلام نیز از آغاز، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی را محور توسعه مکارم اخلاقی و تعمیق باورها و ارزشهای انسانی در جامعه دانسته و هنجارسازی جهت اطلاعرسانی صحیح را امری اساسی میشمرد. ظهور فنآوریهای نوین اطلاع رسانی موجب شده است تا تأثیر جوامع از یکدیگر بسیار عمیق و گسترده گردد و رسانه های همگانی با هدایت افکار عمومی چالشهای فراوانی را برای اندیشمندان و دلسوزان به وجود آورند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬میهن اسلامی ما نیز از این قاعده مستثنی نیست، آنچه ذهن اندیشمندان دینی، مسئولین و بسیاری از دینداران را به خود مشغول ساخته و پرسشهای اصلی این پژوهش به شمار میرود آن است که مصادیق رسانه چیست؟ جایگاه مبانی فقهی کارکرد اطلاع رسانی رسانه به عنوان مهمترین کارکرد ابزارهای ارتباطی جهان کجاست؟ آزادی بیان در اسلام چه جایگاهی دارد؟ آیا آزادی بیان را حد و مرزی نیست؟ فریضه واجب امر به معروف و نهی از منکر چه نسبتی با فعالیت اطلاعرسانی رسانهها خواهد داشت؟ و آنجا که پای رسانه های همگانی به میان میآید، افشاء اسرار، نشر اکاذیب، تهمت و تهدید، سخره و استهزا، چه آثاری بر افکار عمومی مسلمین و به طبع آن جامعه دارد؟ آیا اسلام بنا به هر مصلحتی گمراه نمودن، تحقیر و دخالت در حریم خصوصی مسلمانان را بر میتابد؟‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬نیاز امروز جامعه دینی ایرانی آشنایی با مبانی فقهی کارکرد اطلاعرسانی رسانه است. مبانی که حقوق اطلاع رسانی و رسانه را در اسلام به وجود میآورند و چارچوبهای آن تفاوتهای بنیادین با روش و نگرش غرب به حرفه رسانه را آشکار میکند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬این پژوهش طی چهار فصل، حتی الامکان و در بضاعت نگارنده با رویکردی کلی در جهت نیل به این هدف میکوشد که: به تبیین جایگاه مبانی فقهی جلوه های معاصر پدیده اطلاع رسانی بپردازد و در تحدید حدود و تعیین ثغور آن مبتنی بر مبنای شرع منور سر فصلهایی ارائه داده، بستر مطالعه بیشتر را برای پژوهندگان در این باب فراهم آورد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

از آنجایی که کشورهای اسلامی نسبت به سایر ملل در دوران معاصر از رشد و توسعه کمتری برخوردار بوده‌اند و همواره این معما وجود داشته است که آیا اسلام و نهادهای آن مانع توسعه‌اند و از طرفی با نگاهی اجمالی به حوزه گسترش اسلام در می‌یابیم که اغلب کشورهای مسلمان دارای منابع طبیعی فراوانی هستند در نتیجه این نکته که شاید این ملت ها گرفتار بلای منابع شده‌اند به نظر می‌رسد از این رو این تحقیق در صدد پاسخ گویی به این سوال کلیدی است که کدامیک از این دو، مانع توسعه کشورهای اسلامی شده است.برای پاسخ به این پرسش شاخص توسعه انسانی به عنوان بهترین معرف برای توسعه و شاخص نسبت جمعیت مسلمان به کل جمعیت کشور و نسبت درآمد نفتی به تولید ناخالص داخلی انتخاب گردید و با استفاده از روش رگرسیون خطی و از میان 168 کشور موجود، کشورهای عضو کنفرانس اسلامی،کشورهای با جمعیت مسلمان بالای پنجاه درصد و پنج درصد و زیر پنج درصد مسلمان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق از رابطه منفی مابین شاخص توسعه انسانی و نسبت جمعیت مسلمان و رابطه مثبت با منابع طبیعی حکایت می‌کنند.