مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫در اين نوشتار که به مناسبت نام‌گذاري سال 1387 به" سال انسجام اسلامي و اتحاد ملي" نگاشته شده است؛ ضمن بررسي ابعاد و آثار وحدت و انسجام بين مسلمانان؛ شيوه‌هاي عملي تحقق اين وحدت و انسجام و تقريب بين مذاهب اسلامي در جهان اسلام، با تأکيد بر کشور هندوستان، بحث و بررسي شده و تجربه‌هاي برخي از کشورهاي مسلمان، مانند ايران در اين زمينه مطرح گرديده است. نويسنده در هفت فصل، ضمن بيان ديدگاه‌هاي مختلف در موضوع تحقيق؛ به آثار اختلاف و وحدت مسلمانان و تقريب بين مذاهب اسلامي پرداخته و سپس همگرايي و اخوت اسلامي و نيز راهکارهاي اجراي آن را در سطح جهان اسلام بررسي نموده است. نويسنده پس از پرداختن به مفهوم شناسي واژه‌هاي کليدي تحقيق؛ به معناي امت، اتحاد، انسجام، اسلام و مسلمانان از لحاظ لغوي، اصطلاحي و ديدگاه علماي شيعه و اهل سنت در اين موارد اشاره کرده است. در فصل سوم، پس از تبين دلايل لزوم اتحاد و انسجام اسلامي و ضرورت اجتناب از تفرقه از منظر قرآن کريم، روايات، سنت و سيره پيامبر اسلام(ص) و امامان معصوم(؛ محورهاي انسجام اسلامي مانند توحيد، نبوت پيامبر اسلام، اهل بيت، قرآن کريم و وجود دشمن مشترک؛ مطرح شده است. در فصل چهارم، آثار اتحاد و انسجام و پيامدهاي تفرقه، مانند نجات از هلاکت، ايجاد اقتدار و نيرو در سايه انسجام، رستگاري و برکت در جامعه و نيز آثار تفرقه مانند هلاکت، ظهور کفر و جاهليت، افول از جايگاه رفيع انساني، افتادن در دام‌هاي شيطان و ايجاد سستي و ضعف بيان شده است. انعکاس ديدگاه‌هاي دانشمندان مسلمان مانند امام خميني، آيت‌الله خامنه‌اي، سيدجمال‌الدين اسدآبادي، آيت‌الله بروجردي، علامه شرف‌الدين عاملي، علامه اميني، اقبال لاهوري، شيخ محمود شلتوت و عبدالمجيد سليم مباحث فصل پنجم را تشکيل مي‌دهد. نگارنده در فصل‌هاي ششم و هفتم، با توجه به بافت اجتماعي، ديني و سياسي کشور هندوستان؛ به نگرشي تاريخي در مورد اين کشور پرداخته و تاريخچه حضور استعمار انگليس در آن کشور را عنوان کرده است. ارائه راهکارهاي عملي وحدت و انسجام مسلمانان هندوستان مطلب پاياني اين نوشتار است.

استشراق در طول تاریخ به مفاهیم گوناگونی به کار رفته است؛ در معنای عام آن، مطالعه و پژوهش در امور مربوط به شرق و در معنای خاص آن، اسلام شناسی توسط غیر مسلمانانمی باشد.تاریخچه ی استشراق با توجه به دو مفهوم عام و خاص آن به شش دوره ی کلی با ویژگی های خاص خود قابل تقسیم می باشد.در دوره های مختلف تاریخی پس از ظهور اسلام مستشرقان و به خصوص غربیان، با اهداف و انگیزه های گوناگونی به اسلام شناسی و شناخت معارف قرآن روی آوردند، که شامل اهداف دینی_تبشیری، سیاسی_استعماری، علمی، اقتصادی، فرهنگی،... می باشند.مستشرقان در عصر حاضر برای نیل به اهدافشان از وسایل و ابزار جدید متناسب این دوره، نظیر وسایل ارتباط جمعی ، برگزاری همایش های بین المللی و محافل علمی و دانشگاهی، تألیف کتب ، مقالات، دایره المعارف ها، ترجمه ی قرآن به زبان های اروپایی و ... استفاده می کنند. در نتیجه برای مقابله و مواجهه ی صحیح با افکار و اعمال سوء مستشرقان لازم است که اهداف و ابزارهای به کار گرفته شده توسط آنان شناسایی گردد تا بتوان در حفظ و بقای وحدت اسلامی و اعتلای آن گام موثری برداشت.

چکیدهاسلام‌شناسی به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخه‌های شرق‌شناسی، از دیرباز مورد توجه خاورشناسان بوده و آنها را به مطالعه زبان عربی به عنوان زبان اسلام و نیز قرآن، که نماینده زبان عربی فصیح است، علاقه‌مند ساخته است. در مطالعات صورت گرفته توسط مستشرقان، گاه به دلیل غرض‌ورزی و گاه، عدم اطلاعات کافی، دیدگاه‌هایی مطرح شده که خالی از اشکال نیست. پژوهش حاضر در راستای ترجمه و نقد یکی از این آثار به روش اسنادی- کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی تدوین یافته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که نویسنده‌ی مقاله، علی‌رغم داشتن تخصص لازم در زمینه‌ی زبان عربی و ذکر موارد متعددی از قواعد آیات قرآن، گاهی در بیان مطالب، دچار اشتباهاتی نیز شده است؛ از جمله اختلاط مباحث و دسته‌بندی‌های ناصحیح، برداشت‌های اشتباه از مفاهیم واژگان قرآنی و موارد دیگر. اما در مجموع، چنین به نظر می‌رسد که نویسنده‌ی مذکور، بدون غرض‌ورزی و با بی‌طرفی به بررسی قواعد قرآنی پرداخته است.واژگان کلیدی: ترجمه، نقد، گرامر، دایره‌ المعارف قرآن لیدن، شرق‌شناسی، مستشرقان