مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: این اولین کتابی است که نگارش منابع اصلی کتاب مقدس اسلام را در چارچوب درگیری های خونینی که جانشینی پیامبر را احاطه کرده است، ارزیابی می کند. محمدعلی امیر معزی درک شیعی از تاریخ اولیه اسلام و پیدایش متون مقدس آن را بازسازی می کند. در عین حال، او چارچوب تفسیری جدیدی را برای تاریخ اولیه اسلام پیشنهاد می‌کند و تناقضات بین منابع شیعه و سنی و سهم آنها در تنش‌هایی را که امروز این گروه‌ها را آزار می‌دهد، جدا می‌کند.

هدف: این پژوهش در پی آن است که روشی بیابد تا بتوان با آن نظریات مختلف در حیطه علوم انسانی خاصه حکمت وفلسفه (به دلیل قرابت موضوع این رشته با تعالیم آسمانی انبیاء الهی)را با قرآن کریم تطبیق نموده ومورد ارزیابی قرار دهد. لذا فلسفه وحکمت اشراقی حکیم سهروردی که بدیع، هنرمندانه و در نوع خود بی بدیل است به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. با این فرض که سهروردی در طراحی حکمت اشراقی خود از آیات قرآن کریم الهام گرفته است. روش‌شناسی پژوهش :برای نیل به هدف یک عملیات چهار مرحله ای به روش مصاحبه با "پنل نخبگان " از صاحب نظران این رشته و با طرح سوالاتی دستاوردهای اصلی و مبنائی حکمت اشراق در قالب گزاره های کوتاه گرد آوری شد و از میان گزاره های به دست آمده یک گزاره مبنائی و اساسی حکمت اشراقی که نقطه ملتقای نظر اساتید مصاحبه شونده هم بودبه عنوان مطالعه موردی با قرآن انتخاب گردید. در مرحله دوم ضمن مطالعه سوابق و پیشینه موضوع، یک دوره کامل قرآن مطالعه و یادداشت برداری شد سپس جداولی از مجموعه آیات مورد استفاده ونحوه بهره برداری سهروردی از آن آیات ، معانی و مصادیق نور در قرآن کریم، شکل گرفت . در مرحله سوم گزاره منتخب و آیات متناظر باگزاره منتخب ، مورد تحلیل وبررسی قرار گرفت. ودر مرحله آخر با تطبیق و تحلیل گزاره منتخب با شبکه مفهومی " نور" در قرآن به سر انجام رسید. یافته ها : 1- سهرروردی بنیان وشالوده مکتب اشراقی خود رابر اساس قرآن طراحی نکرده ولی از آیات قرآن کریم به صورت ذوق وتلمیح واستشهاد بسیار بهره برده است . 2-قریب به اتفاق مفسرین ظلمات را در قرآن به معنی جهل – شرک وکفر – گمراهی ونور را به علم ،دانائی، معرفت – ایمان وهدایت معنی کرده اند. نتیجه : باتوضیح این مطلب که در قرآن کریم واژه وجود به خداوند اطلاق نشده است و عباراتی مثل الله وجود السموات والارض، یا موجود السموات والارض وعباراتی مشابه آن در قرآن نیامده است، شاید بتوان نور بودن خداوند برای آسمانها و زمین یعنی کل گیتی را با تعبیر نورالانوار سهروردی تطبیق داد، به ویژه با توجه به تعبیر«نور علی نور» در ادامه آیه که این گمانه را تقویت می‌کند که خداوند که خود نوری است، فراتراز نور سماوات و ارض.

قرآن کتاب روشنگری است که برای تمام روزگاران سخنانی برای گفتن دارد. یکی از موضوعاتی که در قرآن مطرح گردیده است، موضوع مسئله و روش‌های حل آن است. مسئله زمانی به وجود می‌آید که فرد برای رسیدن به هدفش با مانعی برخورد کند؛ بنابراین با تلاش ذهنی برای حل آن مواجه می‌شود. منظورمان از روش حل مسئله، حل مسئله به روش فلسفی نیست؛ بلکه منظور آن است که اگر انسان با مشکلی برخورد کرد خداوند متعال با الهامات، معجزات و... این سردرگمی و بن‌بست را می‌شکند و راه راست را یاد می‌دهد. قرآن برای مسئله بهترین راه حل‌ها را مطرح کرده است. در این پایان‌نامه با روش توصیفی- تحلیلی کوشش شده است، مسئله و روش‌های آن در داستان‌های هفت شخصیت داستانی قرآن کریم مورد بررسی قرار گیرد. این هفت شخصیت، عبارتند از: داستان‌های حضرت یوسف (ع)، حضرت ابراهیم (ع)، یاران غار، حضرت موسی (ع)، حضرت مریم (ع)، حضرت سلیمان (ع) و حضرت یونس (ع). مهم‌ترین سؤال این تحقیق عبارت است از این که: زمینه‌های مسئله و روش‌های حل مسئله از دیدگاه قرآن کریم کدامند؟ پس از بررسی داستان‌های معهود به این نتیجه رسیدیم که معمولاً مسئله به خاطر تعارض، اثبات خداوند، گم‌راهی و سردرگمی و... به وجود آمده است. روش‌های حل مسئله از دیدگاه قرآن عبارتند از: مذاکره، معجزه، دعا، صبر، توبه، توکل بر خداوند و... که در متن داستان‌های مورد بررسی دیده می‌شوند.

نور ملكوت قرآن اثرى است به فارسى تأليف علامه سيد محمدحسین حسينى طهرانى.اين مجموعه، قسمت اول از دورۀ «انوار الملكوت» (شامل نور ملكوت قرآن، نور ملكوت مسجد، نور ملكوت نماز، نور ملكوت روزه و نور ملكوت دعا) مى‌باشد. مجموعه نور ملكوت قرآن در چهار مجلّد تدوين شده و در آن پيرامون هدايت قرآن به بهترين آئين‌ها و سبل سلام، جاودانگى احكام قرآن، عدم نسخ قرآن، ده اشكال بر مقاله قبض و بسط تئوريك شريعت، پياده و عملى شدن يكايك آيات قرآن در هر عصر، ردّ نظريه كنترل جمعيت و تحديد نسل، نقش و موقعيت قرآن به عنوان يك كتاب آسمانى، نقد و بررسى برخى از كج‌فهمى‌ها از آيات كريمۀ قرآن مجيد، توحيدى بودن منطق قرآن، بيان قرآن در خطاهاى تورات و انجيل، احكام قرآن در مورد جهاد، قتل، بردگى و فديه، تأثير قرآن در تربيت انسان كامل، عظمت اخلاق قرآن، بيان كيفيت خلقت انسان و سيارات در قرآن، بحث و اشكال در مورد فرضيه داروين.طريق تشخيص اسرائيليات از روايات معتبره، سير قرآن در آيات أنفسى و آفاقى، بيان محكمات و متشابهات در قرآن، كيفيت قرائت قرآن در نماز و غير آن، دعوت آيات آفاقيه به توحيد و مكارم اخلاق، عربیت و اعجاز قرآن، عظمت و اصالت قرآن كريم، تأثير قرآن در تمدن عظيم اسلامى، بيان كيفيت كتابت و طبع قرآن، قاطعيت و واسعيّت قرآن عظيم، لغات و اصطلاحات بديعۀ قرآنيه، غيرقابل تغيير بودن و عمومیت قرآن مجيدثبوت تواتر لفظى عبارات قرآنى، عدم جواز قرائت قرآن به قرائت غيرمتواتره، مراد از احرف سبعه و كيفيت جمع‌آورى و تدوين قرآن مجيد بحث شده است. جلد 4 شامل:بحث هشتم: «سير قرآن در آيات آفاقى و عظمت اخلاق آن» به بررسى دعوت قرآن به تفكر در اشياء خارج و مصنوعات خداوند، حركت جوهريه ملا صدرا و دستورات اخلاقى قرآن مى‌پردازد.بحث نهم: «عربيت و اعجاز قرآن» به بررسى مزيت زبان عربى، حكمت نزول قرآن به زبان عربى، لزوم تكلم به زبان عربى براى جميع مسلمانان، كوششهاى استعمار براى برانداختن زبان عربى و قرآن در ممالك اسلامى مى‌پردازد. بحث دهم: «عظمت و اصالت قرآن كريم» به بررسى تأثير قرآن در پيدايش تمدن عظيم اسلامى، كيفيت جمع‌آورى و نامگذارى آيات و سور در زمان پيامبر، كتابت قرآن، و...مى‌پردازد. بحث يازدهم: «قاطعيت و واسعيت قرآن عظيم» شامل اخبار غيبى قرآن، لغات و اصطلاحات بديعۀ قرآنيه نظير واژه حق، شجرۀ ملعونه،ضلال و...، حجيت سنت و...مى‌باشد. بحث دوازدهم: «غيرقابل تغيير بودن و عمومیت قرآن مجيد» شامل مباحثى چون:ثبوت‌تواتر لفظى آيات قرآن، تاريخ تدوين و جمع‌آورى قرآن، پنج دليل بر ردّ قول به عدم تواتر قرائات سبعه، مراد از احرف سبعه و...مى‌باشد.در پايان هم به معرفى تأليفات و آثار مؤلف پرداخته شده است.

نور ملكوت قرآن اثرى است به فارسى تأليف علامه سيد محمدحسین حسينى طهرانى.اين مجموعه، قسمت اول از دورۀ «انوار الملكوت» (شامل نور ملكوت قرآن، نور ملكوت مسجد، نور ملكوت نماز، نور ملكوت روزه و نور ملكوت دعا) مى‌باشد. مجموعه نور ملكوت قرآن در چهار مجلّد تدوين شده و در آن پيرامون هدايت قرآن به بهترين آئين‌ها و سبل سلام، جاودانگى احكام قرآن، عدم نسخ قرآن، ده اشكال بر مقاله قبض و بسط تئوريك شريعت، پياده و عملى شدن يكايك آيات قرآن در هر عصر، ردّ نظريه كنترل جمعيت و تحديد نسل، نقش و موقعيت قرآن به عنوان يك كتاب آسمانى، نقد و بررسى برخى از كج‌فهمى‌ها از آيات كريمۀ قرآن مجيد، توحيدى بودن منطق قرآن، بيان قرآن در خطاهاى تورات و انجيل، احكام قرآن در مورد جهاد، قتل، بردگى و فديه، تأثير قرآن در تربيت انسان كامل، عظمت اخلاق قرآن، بيان كيفيت خلقت انسان و سيارات در قرآن، بحث و اشكال در مورد فرضيه داروين.طريق تشخيص اسرائيليات از روايات معتبره، سير قرآن در آيات أنفسى و آفاقى، بيان محكمات و متشابهات در قرآن، كيفيت قرائت قرآن در نماز و غير آن، دعوت آيات آفاقيه به توحيد و مكارم اخلاق، عربیت و اعجاز قرآن، عظمت و اصالت قرآن كريم، تأثير قرآن در تمدن عظيم اسلامى، بيان كيفيت كتابت و طبع قرآن، قاطعيت و واسعيّت قرآن عظيم، لغات و اصطلاحات بديعۀ قرآنيه، غيرقابل تغيير بودن و عمومیت قرآن مجيدثبوت تواتر لفظى عبارات قرآنى، عدم جواز قرائت قرآن به قرائت غيرمتواتره، مراد از احرف سبعه و كيفيت جمع‌آورى و تدوين قرآن مجيد بحث شده است. جلد 2 «قرآن روشن‌كنندۀ همه چيز است و قابل نسخ نيست» که شامل مطالبى چون:خطبۀ اميرالمؤمنين در جامعيت قرآن، اصل نوع انسان، بحث و اشكال در مورد فرضيه داروين، اشكالات ده‌گانه مقاله قبض و بسط تئوريك شريعت، معنى و مراد فطرت بنابر تفسير علامه طباطبايى و...مى‌باشد.در پايان اين جلد فهرست ساير تأليفات مؤلف آمده است.

نور ملكوت قرآن اثرى است به فارسى تأليف علامه سيد محمدحسین حسينى طهرانى.اين مجموعه، قسمت اول از دورۀ «انوار الملكوت» (شامل نور ملكوت قرآن، نور ملكوت مسجد، نور ملكوت نماز، نور ملكوت روزه و نور ملكوت دعا) مى‌باشد. مجموعه نور ملكوت قرآن در چهار مجلّد تدوين شده و در آن پيرامون هدايت قرآن به بهترين آئين‌ها و سبل سلام، جاودانگى احكام قرآن، عدم نسخ قرآن، ده اشكال بر مقاله قبض و بسط تئوريك شريعت، پياده و عملى شدن يكايك آيات قرآن در هر عصر، ردّ نظريه كنترل جمعيت و تحديد نسل، نقش و موقعيت قرآن به عنوان يك كتاب آسمانى، نقد و بررسى برخى از كج‌فهمى‌ها از آيات كريمۀ قرآن مجيد، توحيدى بودن منطق قرآن، بيان قرآن در خطاهاى تورات و انجيل، احكام قرآن در مورد جهاد، قتل، بردگى و فديه، تأثير قرآن در تربيت انسان كامل، عظمت اخلاق قرآن، بيان كيفيت خلقت انسان و سيارات در قرآن، بحث و اشكال در مورد فرضيه داروين.طريق تشخيص اسرائيليات از روايات معتبره، سير قرآن در آيات أنفسى و آفاقى، بيان محكمات و متشابهات در قرآن، كيفيت قرائت قرآن در نماز و غير آن، دعوت آيات آفاقيه به توحيد و مكارم اخلاق، عربیت و اعجاز قرآن، عظمت و اصالت قرآن كريم، تأثير قرآن در تمدن عظيم اسلامى، بيان كيفيت كتابت و طبع قرآن، قاطعيت و واسعيّت قرآن عظيم، لغات و اصطلاحات بديعۀ قرآنيه، غيرقابل تغيير بودن و عمومیت قرآن مجيدثبوت تواتر لفظى عبارات قرآنى، عدم جواز قرائت قرآن به قرائت غيرمتواتره، مراد از احرف سبعه و كيفيت جمع‌آورى و تدوين قرآن مجيد بحث شده است. جلد 3 شامل بحث پنجم: «منطق قرآن، توحيد خالص در جميع شؤون است» عناوينى چون:صراحت آيات قرآن در توحيد، ايجاب جهاد، نظريۀ اسلام دربارۀ بردگى، فلسفه جهاد در اسلام، حرّيت انسان و...را دربرمى‌گيرد. بحث ششم: «سير قرآن در آيات أنفسى» شامل مطالبى چون:معنای «متشابه» و «مثانى» از ديدگاه علامه طباطبايى، تفسير معناى محكمات و متشابهات در قرآن، كيفيت قرائت قرآن كريم توسط حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم و...مى‌باشد. بحث هفتم: «ثمرۀ قرآن، تربيت انسان كامل است» مطالبى چون:قرآن مجيد داراى دو مرحلۀ حقيقت و نزول، آيات قرآن كه تأويلش دربارۀ امامان است، حقيقت معناى تأويل در آيات قرآن و...را دربرمى‌گيرد.در پايان هم فهرست تأليفات مؤلف آمده است.

تفسیر «القرآن و العقل» اثر آیت الله السيد نور الدين العراقي می باشد. این تفسیر در سه جلد چاپ شده است. در این تفسیر مفسر سعی کرده است با رویکرد عقلی از ابتدای سوره بقره تا سوره احزاب را تفسیر کند. نگاه مفسر کاملا عقلانی بوده است و تلاش می‌کردند یک فهم عقلانی از قرآن را ارائه بدهد و در بحث‌ها و برداشت‌های عقلانی که از قرآن داشتند به امور یقینی تمسک می‌کردند و معمولا از مباحث عقلی بهره می‌گرفتند که یقینی باشد. پس باید بگویم تکیه گاه مولف بر محور عقل و تدبر بود وکوشیده است تا از حدس و گمان و تخمین‌هاى نابجا دورى کند و بریقین‌ها اکتفا کند. سراسراین تفسیر شامل نکته هاى جالب عرفانى و فلسفى است که تقریبا همه تازه ابتکاری‌اند و براى آشنایان به علوم عقلى بهره‌هاى فراوان دارد. مرحوم نورالدین اراکی سعی کردند در تفسیر خود به دفع شبهات توجه ویژه‌ای داشته باشند. و در واقع می‌توان گفت انگیزه مولف ازنوشتن این تفسیردفع شبهه‌هاى است که از جانب ملحدان پیرامون قرآن مطرح کرده بود. ایشان درباره انگیزه نگارش این تفسیر مى‌نویسد: «برخى از دوستانم و از جمله فاضل و دوست کامل، سید عبدالرسول یزدى - ساکن شهر کاظمیه - از من تقاضا کرد در ردّ برخى از شیاطین غربى که ادعا نموده‌اند: «قرآن بر خلاف برهان است»، چیزى بنویسم. لذا تصمیم گرفتم در قرآن نگریسته و مضمون آنچه را که از ظاهر آن به دست مى‌آید، به رشته تحریر در آورم که ملاحظه کردم تمام آیات مطابق انصاف بوده و بر استوانه‌هاى حکمت استوار است.» علامه‌ طباطبایی درباره این تفسیر گفتند : در میان تفسیرهاى مسلمان‌ها چه در بین شیعیان و اهل سنت بر چنین تفسیرى دست نیافتم که حقا براى دفع ایرادهاى خیالى زمان ما سودمنداست. البته قطعا منظور علامه رویکرد عقلی است که مرحوم اراکی نسبت به قرآن داشتند. جلد 2 در این جلد تفسیر و شرح آیاتی از سور ذیل می پردازد: اعراف انفال توبه یونس هود یوسف