جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ازجمله شبهاتی که دربارۀ نهج‌البلاغه مطرح شده، اعتبار مطالب و استناد آن به امیرالمؤمنین علی (ع) است که اندکی بعد از تدوین نهج‌البلاغه ادعا شده است و افرادی آگاهانه یا ناآگاهانه به آن دامن زده‌اند. در این مقاله، با تکیه بر شواهد درون‌متنی نهج‌البلاغه بر این نکته تأکید شده است که اگر هیچ سند معتبری هم در این باره پیدا نشود، باز هم می‌توان ادعا کرد که این جملات و سخنان از آن امام همام (ع) صادر شده است؛ زیرا شواهدی چون علو محتوا و جامعیت، بداعت کلام، تأثیرگذاری و جاذبۀ عجیب، فصاحت و بلاغت، سخن از رؤیت ملائکه، شنیدن و دیدن نشانه‌های آفاقی و انفسی، اخبار غیب و خبردادن از آینده، تحدی‌طلبی در باب علم و آگاهی و هماهنگی وقایع در نهج‌البلاغه با تاریخ، ثابت می‌کند که حقایق و معارفی که در این مجموعۀ عظیم در قالب‌ گفتارهای بدیع و جذاب مطرح شده، از عهدۀ بشر عادی خارج است و این متن در عین صامت ‌بودن، به استنادش به علی (ع) گواهی می‌دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 100 تا 120

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مردم‌سالاری در حکومت امام علی (ع)

نویسنده:

احمد بخشایش اردستانی، فرزانه دشتی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مردم سالاری در حکومت امام علی (ع)

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , عدالت , قدرت , قرآن , مشارکت , برابری , نظارت مردم , قرآن کریم , عدالت(فقه) , حکومت مردمی , پاسخگویی به مردم , نقش توده مردم , ضرورت حکومت , مشورت با مردم , توجه به افکار عمومی , حقوق مردم بر حاکم , حقوق حاکم بر مردم , مساوات در جامعه , پایگاه مردمی حکومت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , مرتضی مطهری

شاپا (issn):

2383-0867

چکیده :

از نظر امام علی‌ (ع)، عرصۀ سیاسی حکومت حق‌محور، عرصه‌ای شایسته‌‌سالار است که در آن همۀ افراد جامعه باید موقعیت مشارکت در حکومت را داشته باشند؛ و حکومت بر اراده و حضور آنان متکی است. آن حضرت‌ (ع) به حکومت، به‌مثابۀ وسیله‌ای برای خدمت به مردم نگاه می‌کنند. پرهیز از خودکامگی، و تأکید بر مشاوره با مردم، وجه بارز حکومت آن امام‌ (ع) است. در این حکومت، از عامۀ مردم به‌مثابۀ ستون دین و سپر محکم در برابر دشمنان یاد می‌شود. امام علی‌ (ع) ارزش فوق‌العاده‌ای برای ضرورت جلب حسن‌ظن مردم قائل است، و از آنجا که قدرت سیاسی برخاسته از مردم است، مردم حق دارند بر روند اجرای امور در حیطۀ مبانی و احکام اسلامی نظارت کنند. در رأس سیاستگذاری‌های حکومت، تودۀ مردم قراردارند؛ زیرا این قشر عظیم همواره در سختی‌ها یاری‌رسان حکومت هستند. آگاهی سیاسی مردم، نقش به‌سزایی در روند استمرار، تداوم و تسریع اهداف حکومت دارد و حکومت عرصۀ پنهان‌کاری نیست و لذا همه باید در جریان اقدامات حکومت قرار گیرند تا ضمن صراحت، زمینه‌های شفافیت سیاسی در مقابل مردم نیز فراهم ‌آید. هرگونه تبعیض و نابرابری در تمامی عرصه‌ها، اعم از سیاسی و اقتصادی و اجتماعی، مطرود است تا محیطی مناسب و امن برای شکوفایی و بالندگی هر چه بیشتر جامعه فراهم آید. تمامی این اصول، اعم از حق اظهار نظر و مشارکت سیاسی، مدارا با مردم، خدمت به عامه و تلاش در جهت تأمین منافع عامه، پاسخگویی، شفافیت، برابری، عدالت، ... مبانی و اصولی هستند که امروزه از شرایط یک حکومت مردمی است؛ و این نکته حائز اهمیت است که اجرای چنین اصولی در دوران حکومت حق‌محور امام علی‌ (ع) نمود پیدا کرده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 40 تا 60

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نسبت دین و فرهنگ از منظر استاد مرتضی مطهری

نویسنده:

محمدحسن یعقوبیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

دین , استاد مطهری , رابطه دین و فرهنگ

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

فرهنگ از منظر استاد مطهری، در یک معنای خاص، به معنای اندوخته های معنوی اسلام است و نسبت با اسلام، که دینی فرهنگ ساز است، ذیل دین قرار می گیرد. اما فرهنگ در یک معنای عام، به عنوان بعد معنوی تمدن و با رویکردی انسان شناسانه، مجموعه اندوخته های معنوی یک ملت و جامعه است که دارای تعاملی دو سویه با دین است؛ تعاملی که مبتنی بر حقیقت و حقیقت جویی است. بر اساس این تعامل دو سویه، دین با تأیید مقوله هایی از فرهنگ های مختلف، فرآورده های صحیح و حقیقی را تغذیه می کند و چون خود نیز شعار هایش مبنی بر حقیقت است و نسبت به رنگ و نژاد و طبقه، بی رنگ و «لابشرط» است، اقوام و ملیت های مختلف بر اساس حقیقت جویی به استقبال معرفتی آن می روند. انسان شناسی مبتنی بر نظریة فطرت حقیقت جویانه، جامعه شناسی مبتنی بر نوع واحد جوامع، معرفت شناسی مبتنی بر ادراکات حقیقی و مطلق نیز مبانی این دیالوگ را تبیین می کنند. دین اسلام، دین حیات و زندگی است. بر اساس این حیات، دارای دانایی و توانایی است که مدار جذب و دفع فرهنگی اسلام را شکل می دهند. تقسیم فرهنگ به والا و عامیانه، بی مکانی و بی زمانی حقایق دینی، نخبه گرایی فرهنگی، نگاه مثبت به نقش مردم در مخاطب شناسی و فضای باز فرهنگی از دیگر ویژگی های اندیشه فرهنگی استاد مطهری است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نظریة «تکامل جامعه و تاریخ» استاد مرتضی مطهری

نویسنده:

مهدی ابوطالبی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

جامعه , تکامل , ایدئولوژی (پسامارکسی=نظام باورها) , آگاهی , فطرت(کلام) , آزادی , تاریخ , ایمان

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

این مقاله با بررسی آثار استاد مرتضی مطهری دربارة تحولات جامعه و تاریخ، به دنبال تبیین نظریة «تکامل جامعه و تاریخ» ایشان است. برای تبیین این نظریه، باید به سؤالات ذیل پاسخ داد: تکامل به چه معناست؟ معیارهای تکامل جامعه و تاریخ چیست؟ و سیر حرکت تکاملی تاریخ چگونه است؟ با بررسی آثار ایشان، به این نتیجه می رسیم که «تکامل تاریخ» به معنای به فعلیت رسیدن استعدادهای فطری جامعه است که معیار آن ایمان و ایدئولوژی و رشد آزادی و آگاهی در جامعه است. سیر تکامل تاریخ هم به این صورت است که در طول تاریخ، مجموع جوامع در مجموع زمان ها، روبه تکامل هستند. این تکامل مجموعی اگر به معنای تکامل در نهایت تاریخ و در قالب جامعه مهدوی باشد قابل پذیرش است، اما به صورت تکامل مجموعی در مقاطعی از تاریخ، همواره لزوماً قابل پذیرش نیست، اگرچه برای دوره های تاریخی خاص پذیرفتنی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

معنای زندگی انسان و نقش خلاقیت زایی دین : دوره 3 : اندیشۀ نوین دینی

نویسنده:

رمضان مهدوی آزادبنی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها- دانشگاه معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین , معناداری زندگی , حیات انسانی , خلاقیت , حیات انسانی , اخلاق سکولار , فلسفه معنای زندگی , هدف در زندگی , خلق ( ایجاد ) , علم اخلاق , دَیِّن

کلیدواژه‌های فرعی :

خدا , تعالیم وحیانی , آزادی , رنج و زیستن , خوبی و بدی , زندگی انسان ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

هدف این نوشتار، نخست طرح پرسش در رابطه با فلسفه آفرینش انسان است و اینکه آیا زندگی انسان معنادار است؟ پرسش دیگر در رابطه با نقش دین (خدا) در نیل به معنای زندگی است. اگر انسان زندگی معنادار و قابل حصولی را تجربه می کند دین در رسیدن به آن چه نقشی ایفا می کند؟ در خصوص سوال نخست روشن خواهد شد مراد از زندگی معنادار چیست و گزینه مناسب در معنابخشی حیات انسان، واجد چه شرایط و ویژگی است. استدلال خواهد شد خلاقیت مفهومی مناسب جهت معنابخشی حیات انسان می باشد و آن عبارت است از وضعیتی که در بردارنده عناصری چون علم، آزادی و طرح است. آنگاه که زندگی انسان بر اساس عناصر مذکور باشد زندگی توام با خلاقیت خواهد بود؛ یعنی امری که در معنادار نمودن زندگی ضروری است و به حیات انسان ارزش زیستن می دهد. در خصوص پرسش دوم در این نوشته استدلال خواهد شد که دین انسان را به خلاقیت دعوت می نماید. با ملاحظه برخی ویژگیها در طبیعت آدمی، همچون قدرت آزادی و گزینش، حصول خلاقیت مستقل از مرجع فوق بشری برای انسان مقدور نیست و دین در بردارنده طرح و نظامی است که در آن خلاقیت غایت حیات آدمی است و نیز شرایط لازم برای حصول آن جزیی از آن نظام می باشد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 53 تا 71

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نحوه تعلق روح به جنین چگونه است و چطور جنین قبل از حلول روح در آن رشد و نموّ دارد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

شکی نیست که روح جوهرى غیر مادى (مجرد) است. در آیه مبارکه "وَ یسْئلُونَکَ عَن‌ِ الرُّوح‌ِ قُل‌ِ الرُّوح‌ُ مِن‌ْ أَمْرِ رَبِّی [1] ؛ و درباره روح از تو می‌پرسند. بگو: روح از سنخ فرمان پروردگار من است). روح را به امر خدا نسبت داده است . شهید مط بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

آفرینش انسان , 03. انسان شناسی Human nature , مسایل جدید انسان شناسی , نفس و روح

کلیدواژه‌های فرعی :

نفس حیوانی , نفس نباتی , نفس انسانی , دمیدن روح , سیر تکامل جنین , تعلق روح ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

چرا باید اسلام را قبول داشته باشیم؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

واژه "اسلام" مصدر باب افعال از "س ل م" به معنای صحت، عافیت و دوری از هر گونه عیب، نقص و فساد است و در باب افعال دارای معانی زیر است: انقیاد، اطاعت و امتثال امر و نهی بدون هیچ گونه اعتراض.[1] دین اسلام جامع ترین و کامل ترین دین الهی در سلسله ادیان، بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خاتمیت دین اسلام , جامعیت دین اسلام , خاتمیت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله

کلیدواژه‌های فرعی :

حقانیت دین اسلام , عدم تحریف قرآن , تسلیم در برابر حق ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا مقصود از این روایت: «آن‌گاه که خدا انجام کارى را خواهد، عقل را از بندگانش بردارد و کارش را عملى سازد و وقتی کارش را به انجام رسانید عقل را به بندگانش برگرداند»، چیست؟ این با اختیار انسان منافات ندارد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

از اعتقادات مسلّم شیعیه امامیه این است که خداوند انسان را مختار آفریده و مسئولیت کارهایی که انجام می‌دهد به عهده او است. اما روایاتی مانند آنچه در سؤال آمده که ظاهر آن حکایت از جَبر دارد مقصود دیگری در آن لحاظ شده که لازم است در آن دقت شود. در این رو بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار(کلام) , عمومیت قضا و قدر , قضا و قدر

کلیدواژه‌های فرعی :

نظام عمومی علیت , اختیار انسان , خدا و اختیار انسان , تقدم علل معنوی بر علل مادی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر