جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قاضی همدانی, عبدالجبار بن احمد (قاضی عبدالجبار، معتزلی همدانی، صاحب کتاب «المغنی» و «کتاب شرح اصول الخمسه»، رئیس بهشمیه از معتزله پس از ابوعبداللّه بصری), 359ق./971م. 415 ق./1025م.

جستجو در برای عبارت

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 233

عنوان :

أثر الخصائص الشخصية على ظهور الاتجاهات الفكرية (مصر نموذجا)

نویسنده:

أحمد قوشتي عبد الرحيم

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم کلام , تاریخ مصر , نواندیشی دینی , اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی) , اسلام در مصر , کتب کلام اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

خوارج (مذاهب کلامی) , اشاعره (اهل سنت) , تساهل و تسامح دینی , فاطمیان مصر , ثبات , صبر , راستی در دین داری , اسماعیلیه Ismailism (فرق تشیع) , فاطمیان(اسماعیلیه) , اهل بیت در مصر , اصل ارتباط , اسماعیلیه در مصر ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

زبان دین از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی

نویسنده:

عباس دهقانی نژاد ، محمد مهدی دهقانی اشکذری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

چکیده :

در پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی دربارة زبانِ دین با روش توصیفی‌ـ تحلیلی پرداخته‎ایم. هدف اصلی تحلیل نظریه‌های قاضی عبدالجبار دربارة شکل‌گیری زبان، رابطة زبان و دین، و چگونگی انتساب صفات به خداوند است. قاضی عبدالجبار معتقد است که زبان از طریق توافق و قصد انسان‌ها شکل می‌گیرد و اسامی خاص و اسم جنس‌ها صرفاً برای ارجاع و فاقد معنای وصفی هستند. دیدگاه وی در این باره تا حدی به برخی نظریات معاصر در فلسفة زبان نزدیک است. در مبحث زبان دین، وی با تأکید بر اشتراک معنوی صفات بین انسان و خدا معتقد است که این اشتراک به تشبیه نمی‌انجامد و بحث مجاز را راهکار مناسبی تلقی می‌کند. دیدگاه نهایی وی تا حدی به دیدگاه استنادی آکویناس در نظریه تمثیل شباهت دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 177 تا 188

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الشافی فی الإمامة المجلد1

نویسنده:

الشریف المرتضى علی بن الحسین الموسوی؛ مقدمه و علقه: السید عبدالزهرا الحسینی الخطیب، مراجعه: السید فاضل المیلانی

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , حاشیه،پاورقی وتعلیق , مدخل آثار(دانشنامه آثار)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

تهران: موسسه الصادق للطباعه و النشر,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines) , 16. کلام عقلی , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , کتب کلام شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

امام شناسی , علم امام (ع) , وجوب امامت , وجوب عقلی امامت , شبهات کلامی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

سید مرتضی‏: علی بن حسین بن موسی

شابک (isbn):

964-5604-44-3

چکیده :

الشافي في الإمامة رساله‌اى است به زبان عربى از سيد‌‎مرتضى علم الهدى (متوفاى 436 ه‍.ق)، فقيه و متكلم نامدار شيعى.سيد‌‎مرتضى اين رساله را در نقد فصل امامت كتاب «المغنى في ابواب التوحيد و العدل» نوشتۀ قاضى عبدالجبار همدانى (متوفاى 415 ه‍.ق) از متكلمان نامدار معتزلى به نگارش درآورده و ديدگاه‌هاى او را دربارۀ مسألۀ امامت به چالش كشيده است. جلد اول تحقیق آنچه صاحب المغنی، پیرامون وجوب امامت ذکر کرده است. استدلال بر وجوب امامت، بنا به دلایل نقل. مخالفت قاضی، با ادله شیعه در امامت و عصمت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی مبانی معرفتی و روش شناختی قاضی عبدالجبار و شیخ مفید در معرفت دینی

نویسنده:

علی الهبدشتی ، مهدی دشت بزرگی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

انگلیسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 79 تا 94

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نگرش معرفت‌شناختی ملاصدرا و قاضی عبدالجبار به عقل در اخلاق

نویسنده:

رحیم دهقان سیمکانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

ملّاصدرا و قاضی‌عبدالجبّار معتزلی از جمله اندیشمندانی هستند که در باب فلسفه‌ی اخلاق اندیشیده و خصوصاً به نقش عقل در اخلاق توجّه داشته‌اند. برخی از کارکردهای عقل در اخلاق از منظر این دو اندیشمند، به لحاظ معرفت‌شناختی را می‌توان در چهار محور عمده خلاصه کرد: 1. ادراک مبانی اخلاق؛ 2.تشخیص مصادیق ارزش‌های اخلاقی؛ 3. تشخیص مصالح و مفاسد؛ 4. تحریک به فعل و کسب فضایل و نیز تحریص به دفع و ترک رذایل اخلاقی. این مقاله به تبیین و بررسی آراء این دو اندیشمند در چهار محور مذکور می‌پردازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 171 تا 196

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مناظرات في الإمامة المجلد 4

نویسنده:

تالیف و تحقیق: عبدالله الحسن

نوع منبع :

کتاب , مناظره،گفتگو و میزگرد , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

مناظرات , امام شناسی , امامت , عقاید شیعه امامیه , کتب کلام شیعه , الغیبة: نعمانی , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , مستدرک الوسائل , وسائل الشیعه , تهذیب الاحکام , وافی , تفسیر قمی (روایی) , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , تاریخ طبری , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , تاریخ یعقوبی (منتسب به تشیع) , الغدیر: علامه امینی , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق , تفسیر عیاشی (روایی)

کلیدواژه‌های فرعی :

فرقه ناجیه , خلافت , احقیت علی به خلافت , احکام مخالفین امامت علی(ع) , حقانیت مذهب شیعه , خلافت بعد از رسول الله (ص) , وجوب اطاعت امام , حدیث دشمنی با اهل بیت علیهم السلام , وجوب متابعت معصوم , تجهیز عایشه بعد از جنگ , احتجاج امام علی علیه السلام در توحید , حدیث غدیر , احتجاج علی (ع) در روز سقیفه , امامت امام علی(ع) , احتجاج امام علی(ع) به حدیث غدیر , احتجاج , شیوه احتجاج شیعیان , اصطلاحنامه فقه , نکاح موقت , احتجاج- امامت- سبک شناسی- شیعه. , رد شمس , حدیث ثقلین , احتجاج امام رضا(ع) , احتجاج امام صادق(ع) , احتجاج امام محمد تقی علیه السلام , احتجاج علی (ع) در روز سقیفه , گریه پیامبر(ص) برای مرگ ابو طالب , بیعت سقیفه ,

چکیده :

کتاب «مناظرات في العقائد و الأحکام و الإمامة» نوشته عبدالله حسن در چهار جلد، به زبان عربی نوشته شده است. در مجلد چهارم از این مجموعه، 72 مناظره در خصوص اعتقادات شیعه، امام مت، به ویژه امامت علی بن ابی طالب (علیه السلام) و توضیحاتی در زیر نویس چاپ گردیده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هندسه ایمان درساختار فکری قاضی عبدالجبار و فخرالدین رازی

نویسنده:

نرگس شکوری

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

چکیده :

پیشامدهای گوناگون در بستر تاریخ، منجر به پیدایش جریان‌های کلامی همچون خوارج، اشاعره و معتزله با مختصات و شاخه‌های پرشمار شد که خوانش‌های زیادی از ایمان را فراهم ساخت. دین‌پژوهانی که کارگزاران مشرب فکری دوره خویش بودند، چونان فخرالدین رازی-از برجستگان مکتب اشعری- و قاضی‌القضاة، عبدالجبار همدانی -از نمایندگان تفکّر معتزلی-، مفهوم ایمان را در قالب یکی از مفاهیم بنیادین در گفتمان دینی قرار داده و دیدگاهی تفصیلی را درباره‌ ماهیّت ایمان و احکام و ویژگی‌های آن پروراندند. در این پژوهش، دیدگاه قاضی عبدالجبار که چیستی ایمان را مشتمل بر تصدیق و انجام واجبات و مستحبات دانسته، با دیدگاه فخرالدین رازی که چیستی ایمان را تصدیق قلبی می‌داند، سنجیده و به تمایز آرای این دو عالم متکلّم در چیستی، ارکان و متعلّقات ایمان پرداخته می‌شود تا به جایگاه ایمان در نظام فکری- کلامی آنان دست یافته و تمایزهای آن‌ها دریافته شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 7 تا 28

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

متافیزیک صفات در مدرسه دینی معتزله و اشاعره

نویسنده:

مسعود جعفرزاده کردکندی ، غلامرضا زکیانی ، فهیمه داوری

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

چکیده :

مسئلۀ اصلی توحید این است که یگانگی ذات خداوند چگونه با کثرت صفات او سازگاری دارد؟ آیا خداوند دارای صفات است یا خیر؟ اگر صفتی ندارد، پس صفات سمعی چیست. اگر دارای صفات است چه رابطه‌ای با ذات دارند و چگونه می‌توان از ذات و صفات و ساحت الهی سخن گفت؟ دو گونۀ الهیات تنزیهی و تشبیهی در پاسخ به این پرسش‌ها شکل گرفته و هر یک منجر به برخی محذورات عقلانی شده که نتوانسته‌اند از عهدۀ حل آنها برآیند. گرچه ممکن است تفکیک حقیقت و مجاز نزد معتزله و در موارد اندکی نزد اشاعره بتواند همچون راه‌حلی موضعی عمل کند، اما راه‌حل قابل‌دفاعی نیست و به تبیین دیگری نیاز دارد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی می‌کوشد رویکرد متافیزیکی معتزله و اشاعره به صفات را در قالب سه مسئله به ترتیب منطقی بیان کند: آیا صفات هستی‌شناختی‌اند یا معناشناختی؟ از سنخ معانی واقعی‌اند یا نام و اقوال‌اند؟ الهی‌اند یا انسانی؟ پژوهش حاضر بر این است که از رهگذر تفکیک‌های سه‌گانه مذکور و ارائه تبیین نوینی از رویکرد معتزله به راه‌حل بهتری برسد. به طور خلاصه، هرچند اشاعره صفات را هستی‌های دارای معانی واقعی و پیشازبانی می‌دانند که خداوند خود را با آن صفات وصف می‌کند و به صورت توقیفی توسط خداوند از طریق وحی و سمع به انسان رسیده‌اند، تدقیق در اندیشه معتزله نشان می‌دهد که صفات اموری معناشناختی از سنخ نام و اوصاف زبانی و انسانی‌اند و به صورت عقلی از طرف انسان به خداوند نسبت داده می‌شوند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 23 تا 46

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

طبقات المعتزلة

نویسنده:

احمد بن یحیی مهدی لدین‎ الله

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , شرح اثر , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دار مکتبة الحیاة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

17. فرق کلامی , 18. مذاهب کلامی Islamic schools of theology , اصول عقاید معتزله , معتزله (اهل سنت) , فرق و مذاهب (ادیان و فرق و مذاهب) , مذاهب , فرق و مذاهب اسلامی , معتزله پژوهی , کلام معتزله , رابطه کلام شیعه و معتزله , شیعه بودن معتزله

کد کنگره:

‏BP‎‏ ‎‏201‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏9‎‏ ‎‏ط‎‏2‎‏

چکیده :

كتاب حاضر در موضوع علم كلام است. این کتاب به معرفى و شناخت طبقات معتزله و محدثان موافق و علماء آنها می پردازد. هدف از این اقدام، شناساندن طبقات معتزله است. بيشتر مطالب اين كتاب برگرفته از كتاب طبقات معتزله قاضى عبدالجبار است و قسمتى هم از كتاب حاكم نيشابورى أخذ شده است كه البته نام كتاب حاكم مشخص نيست.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر