جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: گفت‌وگوهای افلاطون از زمانی که نزدیک به بیست و چهار قرن پیش نوشته شده‌اند، در هر نسل خوانندگانی پیدا کرده‌اند. در واقع، در مراکز عمده فرهنگ فکری یونان، که از قرن اول و دوم عصر ما آغاز شد، آثار افلاطون به تدریج به متون مرکزی برای مطالعه و تمرین فلسفه در کل تبدیل شدند: در دوران باستان متأخر، زمانی که فلسفه یونان در تلاش بود تا خود را در برابر مسیحیت حفظ کند. «فلسفه افلاطونی خود فلسفه بود. حتی پس از پیروزی مسیحیت در امپراتوری روم، افلاطونیسم به عنوان فلسفه غالب در مدیترانه شرقی یونانی زبان ادامه یافت. در اواخر قرن پانزدهم، در سال‌های آخر امپراتوری بیزانس، نمونه جورج جمیستوس پلتون نشان می‌دهد که این تمرکز سنتی بر افلاطون چقدر می‌تواند در میان یونانیان تحصیل‌کرده فلسفی قوی باشد.

در قالب پی دی اف

این کتاب دارای 5 فصل است. در فصل اول به مقدمات پرداخته شده است. در فصل دوم مباحث روز. فصل سوم سوفسطایی، فصل چهارم تقابل قانون، طبیعت در اخلاق و سیاست و در فصل پنجم پیمان اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است.

کتاب فوق شامل پنج بخش است که در آن به بحث درباره سخنوری، فلسفه پروتاگوراس، کرگیاس، نظریات عقل گرایانه دین، فضیلت و شخصیت های برجسته دیگر نظیر پرودیکوس، هیپیاس، آنتیفون، کریتیاس و... می پردازد.

کتاب فوق به بررسی محاورات افلاطون در دو بخش پرداخته است. بخش اول محاورات شامل پروتاگوراس، منون، ائوتودموس، گرگیاس و منکسوس است و بخش دوم آن شامل محاورات فایدون، مهمانی و فایدروس است.

کتاب درباره نفس از اهم کتب فلسفی یونانی نوشته ارسطو است که مشتمل بر سه دفتر است و به بررسی کلیاتی راجع به نفس، تاریخچه عقاید و نظریات درباره نفس، عقل فعال و منفعل، اعمال عقل، قوه محرکه نفس و... می پردازد.

این کتاب دوره آثار افلاطون است که توسط محمدحسن لطفی و رضا کاویانی به فارسی ترجمه شده است. در این کتاب 11 محاوره گنجانده شده که شامل: آپولوژی، کریتون، پروتاگوراس، لیزیس، لاخس، خارمیدس، اوتیفرون، گرگیاس، منون، مهمانی و فایدون است.حاشیه و شرحی نیز توسط محمدحسن لطفی به کتاب ضمیمه شده است.

از قرن هفدهم در فلسفه غرب تحولی بنیادی در پژوهش فلسفی روی داد و بحث درباره نحوه شکل گیری شناخت و میزان اعتبار آن محور مسائل فلسفی شد. این تحول در قلمرو فلسفه اسلامی به علت نبود ارتباط میان دو عالم فلسفه اسلامی و غرب با سه قرن تاخیر بازتاب یافت. استاد مطهری به عنوان استاد مبرز فلسفه اسلامی کوشید تا ابتدا با آرای فیلسوفان جدید و معاصر آشنا شود، سپس به نقد و بررسی آن ها بپردازد. یکی از مسائل مورد توجه استاد مساله شناخت بود که در آن دو دیدگاه اصلی در برابر هم قرار دارند: یکی رئالیسم که وجود مابازای ادراکات حسی را در خارج می پذیرد و شناخت حسی را کاشف از خارج می داند؛ و دیگری ایده آلیسم ذهنی که منکر این امر است. علامه طباطبایی و استاد مطهری در اصول فلسفه و روش رئالیسم با دفاع از مبانی رئالیستی فلسفه اسلامی به نقد ایدئالیسم ذهنی یا اصالت تصور از یک سو و نقد مبانی ماتریالیسم دیالکتیک از سوی دیگر می پردازند. دیدگاه استاد مطهری در این کتاب، که در دهه سی نوشته شده است، با آنچه در درس های شرح مبسوط منظومه در دهه پنجاه القا کرده اند قدری تفاوت دارد. ایشان در کتاب نخست ایدئالیسم به معنای اصالت تصور را از حیث انکار واقعیت هم تراز سفسطه می گیرد و فیلسوفان ایدئالیستی چون بارکلی و شوپنهاور را به لحاظ انکار جهان خارج از ظرف ذهن، در کنار سوفسطائیانی چون پروتاگوراس و گرگیاس نام می برد، در حالی که در کتاب دوم تحلیل عمیق تری از مساله شناخت و اثبات جهان خارج به دست می دهد. در این مقاله می کوشیم با ارائه تحلیلی جامع از دیدگاه استاد مطهری در باب شناخت و نقد ایشان بر ایدئالیسم، به نقد و بررسی آرای ایشان بپردازیم.

یکی از مشکلاتی که امروزه نظام های تربیتی موجود در جوامع اسلامی با آن موجه هستند، جزم گرایی و در نتیجه شکاکیت است. این جزم گرایی و شکاکیت می تواند جزم گرایی یا شکاکیت علمی، دینی و فلسفی را شامل شود. به واسطه این جزم گرایی و شکاکیت، نظام های تربیتی از یک سو به سمت انحصارگرایی در اهداف و برنامه های درسی مورد نظر خود سوق می یابند و از سوی دیگر به انکار و تردید در برنامه های دیگر نظام های تربیتی روی می آورند. در این مقاله، بعد از توصیف و تبیین معنی، مفهوم و نوع شناسی جزم گرایی و شکاکیت، اثرات جزم گرایی و شکاکیت در نظام های تربیتی جوامع اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت بعضی شیوه ها و رویکردهای مربوط به حل این معضل پیشنهاد شده است.

افلاطون در دوره‌ افول امپراطوری آتن چشم به جهان می‌گشاید و به واسطه تعالیمی که در فلسفه هراکلیتوس می‌بیند، می‌فهمد که تاریخ بشری به موجب پیروی از قانون سیلان دایمی رو به سوی یک تباهی دارد. او با پذیرش این اصل و برای یافتن پاسخی در باب چگونگی اعراض از این تباهی، به تعالیم سقراط روی می‌آورد. تعریف جویی سقراط به او نشان می‌دهد که تعاریف، برخلاف متعلقاتشان همواره ثابت می‌مانند. افلاطون برای مستدل کردن تعالیم سقراط نظریه مثل را بر می‎‌سازد. این نظریه درصدد بیان این حقیقت است که هستی واقعی نه در جهان محسوس بلکه در جهان معقول خانه دارد. بر این اساس حکومت‌های زمینی، حکومت‌هایی هستند که قانون تباهی در آنها جاری است. تنها حکومتی که از این تباهی می‌گریزد، حکومت فیلسوفان است. در آرمان‌شهر، فیلسوفان به موجب دانشی که از جهان مثل و در راس آنها مثال خیر دارند، می‌توانند به تربیت شهروندان پرداخته و فضایل را در جان آنها موکد کنند و کل شهر را نیک‌بخت سازند. بی‌شک این نیک‌بختی در سایه دانشی که حاکمان درباره مثال خیر دارند، حاصل می‌شود.ارسطو در مواجهه با آموزه‌های استادش در باب مثل و مثال خیر، ضمن آنکه با کل نظریه مثل مخالفت می‌کند این نظر را نیز مطرح می‌سازد که حتی اگر ما به نظریه مثل قایل شویم، این نظریه نمی‌تواند در حکمت عملی ما را یاری کند. چرا که به موجب آموزه تقسیم علوم، موضوعات حکمت عملی برخلاف حکمت نظری، ثابت نیستند و ما در این حوزه فقط می‌توانیم به قواعد عام استثناپذیر رضایت دهیم. پس مثال خیر افلاطون مفهومی پوچ است که در حوزه عمل کارآیی ندارد و ما در این حوزه فقط می‌توانیم به مطالعه قواعدی بپردازیم که به خیر زندگی بشری بیانجامد. این خیر را دانش سیاست می‌تواند برآورده سازد. سیاستمدار باید بر مبنای دانشی که از نفس بشر دارد، شهروندان خود را فضیلت‌مند سازد. این فضایل در حوزه فضایل نفسانی با انتخاب قاعده حد وسط حاصل می‌آید. در حوزه فضایل عقلانی نیز آنچه بالاترین قوه نفس بشری را بالفعل می‌کند، حکمت نظری است. چون با فعالیت نظری میتوانیم در سعادتی که خدا همیشه از آن برخوردار است، مشارکت کنیم و از شریف‌ترین لذایذ بهره‌مند شویم. در این پایان‌نامه بر آن هستیم تا نشان دهیم که به رغم اعراض ارسطو از مثال خیر در بعد عملی، او همچنان فیلسوفی خیرگرا و غایت‌گرا باقی می‌ماند.