جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2892
مطالعه‌ی تطبیقی درباره‌ی دلایل تجرد نفس و بقای آن نزد ارسطو و ابن سینا
نویسنده:
حسین رستمی جلیلیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فلاسفه از جمله ارسطو و ابن سينا از ديرباز به مسائل مربوط به نفس انسان توجه داشته اند. همواره يكی از پرسشهای اساسی نزد آنها مسأله بقای نفس در انسان است. ترديدی نيست كه ابن سينا نفس را مجرد دانسته و به تفصيل بر آن استدلال كرده است. اما تعارض سخنان ارسطو در اين مقام، همواره موجب اختلاف نظر شارحان شده است، به طوری كه گاهی از صورت بودن نفس برای بدن، بر ماديت نفس و از اينرو، بهمثابهی دليلي بر فساد و عدم بقای نفس بعد از مرگ آن استنباط كرده اند. در اين بررسی، دلايلي براي رفع تعارض بين تعريف صورت بودن نفس براي بدن و تجرُّد و بقای آن اقامه شده است؛ مثلاً با اينكه در نظر ارسطو، نفس صورت بدن است و صورت در عين ملازمت با ماده، مفهومی مستقل از آن دارد، اما در برخی مواقع، امكان وجود صورت بدون ماده محتمل بوده و نفس در مقايسه با بدن، اصيل و مستقل دانسته شده است. از اينرو بر مبنای براهين ضمنی ارسطو و دلايل مصرَّح ابن سينا، استدلال شده است كه نفس انسان نمی تواند امری مادی باشد. بنابراين در نظر آنها، نفس به منزله موجودی فی نفسه كه ذات آن عقل است، مجرد و باقی است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
آموزه‌ی تجسد در ترازوی نقد
نویسنده:
نسرین علم مهرجردی، محمدکاظم شاکر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بسیاری از آیات کتاب مقدس، اعم از عهد قدیم و عهد جدید، به یکتایی خداوند و منزه بودن او از جسمیت تصریح می‌کند و از سوی دیگر، در برخی از نوشته‌های عهد جدید به صراحت به تجسم خدا در کالبد عیسی مسیح اشاره شده است. مسیحیان با استفاده از برخی مطالب عهد جدید، به «تجسد خدا در مسیح» معتقد شده‌اند. بنابراین اگر کسی قائل به تحریف کتاب مقدس نبوده، بخواهد آیات را با همین شرایط موجود بپذیرد و تفسیر صحیحی ارائه دهد به ناچار باید به تأویل و تفسیر مجازی روی آورد و این آموزه را تأویل کند، به گونه‌ای که با توحید و صفات تنزیهی خداوند مغایرت نداشته باشد. تاریخ تفسیر کتاب مقدس نشان می‌دهد بسیاری از مفسران مسیحی تجسد خدا را امری مجازی دانسته و برخی نیز آن را بیانی اسطوره‌ای می‌دانند. قرآن کریم نیز خدا را منزه از مادیت و جسمیت دانسته و منکر هرگونه تجسم خدا در عیسی و الوهیت اوست. الاهی‌دانان مسلمان نیز با استفاده از درون مایه‌های قرآنی و حدیثی و با استفاده از استدلال عقلی، لوازم تجسد را که اموری ممتنع‌اند یادآور شده‌اند.
صفحات :
از صفحه 65 تا 86
جایگاه مثل در نظام حکمت صدرایی
نویسنده:
محمود صیدی، محمد بنیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در میان حکمای اسلامی، صدرالمتألهین بیش‌ترین مباحث را درباره‌ی ارباب انواع و نظریه‌ی مثل مطرح کرده است؛ به‌گونه‌ای که بحث کامل و همه‌جانبه‌ی این نظریه، قبل از او بى‏سابقه است. مباحث حکمت متعالیه درباره‌ی نظریه‌ی مثل به سه بخش تقسیم می‌شود: ۱. پاسخ‌گویی به تأویلات و اشکالات فیلسوفان دیگر؛ ۲. اقامه‌ی براهین پنج‌گانه در اثبات ارباب انواع؛ ۳. جایگاه این نظریه در حکمت متعالیه. از جمله‌ی این سه، می‌توان به وجود ذهنى، سایه بودن عالم ماده در قیاس با ارباب انواع، از صقع ربوبى بودن مُثل، اتحاد عاقل و معقول و اتحاد نفس با رب‌النوع، کلی بودن مثل، صورت نوعیه، غایت افراد مادی بودن مثل و... اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 127 تا 146
بحران های انسان امروز و پاسخ حکمت اشراق به آنها
نویسنده:
حسینعلی قبادی,مریم عاملی رضایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ادبیات عرفانی ایرانی - اسلامی، گنجینه عظیمی از دستاوردهای فکری و روحانی انسان است که درجهان امروز می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات و آسیب های روحی و معنوی باشد. انسان امروز گرچه به پیشرفت های چشمگیری دست یافته، اما در حل بحران و چالش های روحی خویش چندان موفق نبوده است. این امر برآمده از جداسازی علم و معرفت از وجه قدسی آن و به فراموشی سپردن دیدگاه شهودی و عرفانی نسبت به هستی و عالم است. در این مقاله با تکیه بر دیدگاه عرفانی و شهودی سهروردی و حکایات تمثیلی وی و با در نظر گرفتن بحران های روحی انسان معاصر، به تناظر میان این بحران ها و حکمت اشراق پرداخته و چگونگی پاسخگویی معرفتی شیخ اشراق به مسائل انسان معاصر از خلال متون تمثیلی و عرفانی وی دنبال می شود.
صفحات :
از صفحه 117 تا 155
بررسی تحلیلی عبارت «من عشق فکتم و عف فمات فهو شهید» بر اساس متون عربی و فارسی
نویسنده:
بتول حیدری ,سیدمهدی نوریان ,اسحاق طغیانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در متون ادبی، عرفانی و اخلاقی ادبیات فارسی و عربی، برای تبیین عشق مجازی گاه به عبارت «من عشق فکتم و عف فمات فهو شهید» که با نام «حدیث عشق» نام بردار شده است، استناد می شود. نخستین بار، ابن داود در الزهره، از این عبارت منسوب به پیامبر در تفسیر عشق عذری یاد می کند، اما از دیرباز، حدیث شناسان آن را از احادیث موضوع دانسته اند. با وجود این، حدیث عشق به دلیل محتوایش و با وجود مخالفت ناقدان به ویژه حنابله و با ورود به ساحت عرفان اسلامی به حیات خود ادامه داد. در این جستار، ضمن بررسی پیشینه و دلیل اصلی روایت حدیث عشق، صحت و سقم آن به عنوان حدیثی منسوب به پیامبر، علت و نحوه کاربرد آن در متون عرفانی، انعکاس آن در متون ادبی عربی و فارسی، ارتباط عشق مجازی با عفت، جهاد با نفس و شهادت و پیوند کتمان با عشق تبیین خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 137 تا 178
بازخوانی منظومه ثئوگونی هسیودس در پرتو قاعده «الواحد»
نویسنده:
مهتاب مبینی ,امین شاهوردی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این پژوهش به بررسی بنیاد یکی از قواعد مشهور فلسفۀ اسلامی در منظومۀ ثئوگونی هسیودس پرداخته شده است؛ برای پیگیری این امر، نخست چارچوب‌های ممکنی که به بررسی چنین امری اختصاص دارند، مورد پژوهش قرار گرفته‌اند و از میان آنها دیدگاهی که نه بر انفکاک قطعی و تاریخی اندیشۀ اسطوره‌ای از اندیشۀ فلسفی، بلکه بر تداوم و تطور آنها رأی داده است، به عنوان منظری متناسب‌تر انتخاب شده است. در بخش دوم این پژوهش بر اساس چنین رویکردی به توضیح اجمالی قاعدۀ «الواحد» پرداخته شده و با استفاده از این قاعده به بررسی منظومۀ ثئوگونی اقدام شده است. درک ابتدایی قاعدۀ علیت، سنخیت میان علت و معلول، فرو کاهش کثرت به وحدت در این منظومه را می‌توان در تبارشناسی خدایان، رابطه والد و فرزند و شباهت‌های آنها و بکر زایی بازشناخت. از این منظر مفاهیم فلسفی مذکور و مشابه‌های آنها در اسطوره ثئوگونی را می‌توان در پرتو قاعدۀ الواحد چونان غایتی متحد کننده، مورد بازخوانی قرار داد و بساطت و نامتعین بودن علت نخستین را به خوبی مشاهده کرد.
صفحات :
از صفحه 185 تا 210
تفسیر القرآنی و اللغة الصوفیة فی فلسفة ابن سینا
نویسنده:
حسن عاصی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: الموسسة الجامعیة للدراسات والنشر والتوزیع,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مبدأ و المعاد
نویسنده:
حسين بن عبدالله ابن سينا؛ محقق: عبدالله نورانی؛ ناظر: مهدي محقق
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه مطالعات اسلامي دانشگاه تهران - دانشگاه مك گيل,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«المبدأ و المعاد» در موضوع فلسفه مى باشد كه براى تبيين مسائل واجب الوجود و حالات نفس و روح قبل و بعد از مرگ در اوائل قرن پنجم ميلادى توسط ابن على بن الحسين بن عبداللّه بن سينا براى شاگرد خود محمد بن ابراهيم شيرازى نوشته شده است. اين كتاب كه بر محور فلسفه مشاء كه مكتب ابو على سينا بوده است در سه قسم اصلى مى ‏باشد كه قسمت اول آن در اثبات واجب الوجود و وحدانيت او و همچنين بررسى صفات او مى‏ باشد. بو على در ادامه بحث از صفات الهى به ايرادات معطله پرداخته و شبهات آنان را در محدود دانستن ازل و غير آن ابطال نموده و به پاسخ آنها مى ‏پردازد. ترتيب فيض واجب و به معنى كلى ‏تر سخن از افعال واجب الوجود مباحث مطرح شده در مقاله دوم را به خود اختصاص داده ‏اند. ايشان در بخش پايانى مقاله دوم عنايت و عدل و آثار حكمت خداوند متعال بر آسمانها و زمين را با بيان نمونه‏ هايى از آنها يادآور مى‏ گردد. مقاله سوم كتاب در بقاء نفس انسانى و سعادت و شقاوت حقيقى است‏. پايان‏ بخش مقوله سوم كتاب مبداء و معاد ابن سينا در مورد وحى مى ‏باشد.
بقاء النفس بعد فناء الجسد
نویسنده:
محمد بن محمد نصيرالدين طوسی؛ شارح: ابوعبدالله زنجاني
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قاهره: المکتبة الازهریة للتراث,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«بقاء النفس بعد فناء الجسد» شرح نوشته‏ اى از خواجه نصيرالدين طوسى در قرن هفتم هجرى كه توسط علامه شيخ ابو عبدالله زنجانى در قرن چهاردهم هجرى شرح بر آن نوشته شده است. شارح كه خود از عالمان بزرگ و صاحب ‏نام زمان خود بوده است، در ابتداء كتاب مقدمه مفصلى بر آن تقرير شده است كه متشكل از مطالب مهمى مى ‏باشند. نويسنده مقدمه ابتدا به آراى فلاسفه يونان در مورد ماده و روح پرداخته و نظريات آنان را در اين زمينه بازگو مى‏ كند. وى سپس به بيان آراى فلاسفه اسلامى در همين زمينه پرداخته كه از آن جمله شيخ الرئيس بو على سينا، فارابى و ابن رشد اندلسى مى ‏باشند، از متكلمين نيز غزالى ابو حامد خواجه نصيرالدين طوسى و علامه حلى و فخر رازى را مورد توجه قرار داده است. او در ادامه آراى فلاسفه مغرب ‏زمين را در مورد ماده و روح بيان مى ‏كند و در مورد موادى چون اسيد كربنيك، راديوم و چگونگى تشكيل بقيه اجسام از آنها توضيحاتى را ارائه مى‏ كند. اما دانشمندان غربى در مورد حيات چه نظرى دارند از ديگر مطالبى است كه بدان پرداخته شده است. نهايتا چيزى كه در مقدمه مورد توجه و دقت قرار گرفته است نفس ناطقه مى ‏باشد. بعد از اين مقدمات مطالب طرح شده توسط خواجه نصيرالدين طوسى همراه با شرح علامه زنجانى درباره بقاى نفس آورده شده ‏اند.
بساطت واجب الوجود در فلسفه ابن سینا
نویسنده:
مرتضی رضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بساطت ذات واجب ـ که در فلسفه با همین نام، و در کلام با نام «توحید احدی» از آن یاد میشود ـ از مباحث مهمّ الهیات بالمعنیالاخص است. نفی ترکیب از ذات الهی، به ویژه ترکیب از اجزای خارجی (اعم از اجزای مقداری و مادّه و صورت) و اجزای حدّی، مدّعای این مقاله است که با تبیین دلایل ابن سینا، اثبات خواهد شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و مبتنی بر آثار ابن سینا و گاه، شارحان اوست. ابن سینا سه دلیل برای اثبات مدّعا اقامه میکند؛ در یکی از دلایل، اجزای خارجی و در دو دلیل دیگر، اجزای حدّی و ماهیت را از واجب نفی میکند، که با این نفی، انواع مختلفی از ترکیب نفی میشود.
  • تعداد رکورد ها : 2892