جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 951
نقش دین در اتحاد و اختلاف با رویکرد روان‌شناختی ـ اخلاقی
نویسنده:
مسعود آذربایجانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
دین، پدیده‌ای همزاد بشر، کارکردهایی در زندگی اجتماعی داشته است؛ مانند تأثیر بر اتحاد و اختلاف آدمیان که موضوع این مقاله است. هدف این مقاله، بررسی تحلیلی موضوع با رویکرد روان‌شناختی و اخلاقی است. روش تحقیق، مطالعۀ موردی اسلام و تحلیل محتوای قرآن است. یافته‌های تحقیق در بخش عوامل و زمینه‌های اتحاد عبارت‌اند از: میانجی‌های روان‌شناختی- اخلاقی؛ مانند الفت، رحمت، صلح، عدالت، نیکوکاری، سپاسگزاری، گوش دادن به یکدیگر، بخشش و ... . و در بخش عوامل و زمینه‌های اختلاف عبارت‌اند از: میانجی‌های روان‌شناختی- اخلاقی؛ مانند ناسازگاری، قتل، ایذا، نزاع، تجاوزگری، شیطان، جاسوسی، بدگویی و ... . نتیجۀ این پژوهش توصیه مؤکد قرآن به گسترش عوامل اتحاد و پیشگیری از زمینه‌های اختلاف است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
معنای زندگی به روایت حکمت متعالیه
نویسنده:
مسعود آذربایجانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
معنای معنای زندگی چیست؟ آیا زندگی از جنس جواهر مادی، چون سنگ و آب است یا از مقوله اعراض و خاصه‌ها است یا از نوع رویدادها و فرایندها؟ در ترکیب معنای زندگی مراد از «معنا» چیست؟ آیا مقصود از هدف زندگی، کارکرد زندگی است یا ارزش زندگی؟ حکمت متعالیه نظام حِکمی است که به وسیله صدرالمتألهین شیرازی بنا گذاشته شد و شاگردان و همفکران وی این نظام را توسعه و تکمیل کرده‌اند. اصالت وجود، حرکت جوهری، اتحاد عقل و عاقل و معقول، نظام احسن و... برخی از امّهات اصول حکمت متعالیه است. براساس این اصول و سایر مبانی، شعور و حیات و عشق در همه عالم جاری است. معنای نظام احسن این است که حکمت الهی موجب می‌شود سلسله علل مادی به گونه‌ای باشد که تا حد ممکن مخلوقات بیشتری از کمالات بهره‌مند گردند؛ یعنی قوانین حاکم بر جهان و انسان بهترین نظام ممکن باشد تا بیشترین خیر و کمترین شر گریبان‌گیر بشر شود. به سخن دیگر احسن بودن نظام، اقتضای صفت «عنایت الهی» است. معنای زندگی برای انسان در حکمت متعالیه به فلسفه حیات و هدف خداوند از آفرینش انسان بازمی‌گردد. ملاصدرا با ترسیم مراتب نفس طبیعی، نباتی، حیوانی و انسانی، حرکت و سیر تکاملی نفس را هماهنگ با روند حرکت جوهر در ماده می‌داند که از ماده آغاز و به فراتر از آن می‌انجامد و به همین دلیل معاد و قیامت برای روح انسان محقق می‌شود. حرکت جوهری نفس، از عقل هیولایی با رسیدن به عقل مستفاد پایان نمی‌پذیرد؛ زیرا مرحله چهارم حیات معنوی نفس، یعنی مرتبه اتصال با عقل فعال یا همان روح قدسی و روح‌القدس، جذبات معنوی و اقتباس از نور و معرفت را میسر می‌کند و این معنای زندگی است.
صفحات :
از صفحه 117 تا 130
روش حل تزاحم های اخلاقی با تأکید بر دیدگاه آیت الله مصباح
نویسنده:
مسعود آذربایجانی، افضل بلوکی، محمدعلی مصلح نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از جمله مسائل فلسفه اخلاق که به عنوان معضل اخلاق کاربردی مطرح است، تزاحم قواعد و افعال اخلاقی است؛ بدین معنا که گاه مکلف مختار، در انجام وظایف خود متحیر می شود و نمی داند وظیفه فعلی او انجام کدام عمل اخلاقی است. هدف از انجام این تحقیق ارائه روشی مناسب از میان روش های گوناگون برای رفع تزاحم های اخلاقی است که به روش تحلیلی ـ توصیفی انجام می گیرد. در این مقاله، روش هایی برای حل تزاحم مطرح می گردد و در نهایت دیدگاه آیت الله مصباح در زمینه حل تزاحم های اخلاقی مورد بررسی قرار می گیرد. ایشان در این زمینه دو روش به دست داده اند: ذو جهات بودن فعل واحد و تقیید موضوع های اخلاقی به قید «مفیدٌ للمجتمع». در این نوشتار به تحلیل و بررسی روش دوم که مورد پذیرش ایشان است، پرداخته و نتیجه گرفته ایم که معیارهای مطرح شده در این روش، کارآمد نیست؛ چنان که تقیید موضوعاتی چون عدالت یا حسادت به قید مفید و غیرمفید، نادرست است.
صفحات :
از صفحه 39 تا 60
معیارهای تکثر از دیدگاه امام خمینی (ره)
نویسنده:
احمد حبیبیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف اصلی نوشتار حاضر این است که دریابیم: دیدگاه امام خمینی (ره) درباره نحوه کثرت یافتن جهان چیست؟ پاسخی که امام خمینی به این سوال می دهد این است که: ذات اقدس الهی در مقام احدیت، ذاتی است غیر قابل شناخت، چرا که در آن جایگاه، خداوند متعال نه اسمی دارد و نه رسمی. آن چه موجب شد که این وحدت صرف، قدم به عرصه کثرت بگذارد، تجلی ذات بر ذات و در مرحله بعدی، تجلی ذات بر اسماء و صفات بود. با این تجلی ها است که مفاهیمی چون: اسم اعظم، حقیقت محمدیه (ص)، تعین، مشیت، قول تکوینی و دیگر مفاهیم عرفانی در تصویر کثرت مندی جهان شکل می گیرند؛ و امام در آثار عرفانی خود به ویژه مصباح الهدایه، دیدگاه خود را در نحوه تکثر جهان توضیح می دهد.
صفحات :
از صفحه 31 تا 51
کلمات المکنونة
نویسنده:
محمد بن شاه مرتضی فیض کاشانی؛ ناظر: محمد امامی کاشانی؛ محقق: علیرضا اصغری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: مدرسه عالی شهید مطهری,
چکیده :
کتاب «الکلمات مکنونة من علوم اهل الحکمة و المعرفة» یکی از رسائل مهم فیض کاشانی مي باشد که در آن عرفان، حکمت و شریعت به نحو خاصی به هم آمیخته شده که ملمع عربی و فارسی است. این رساله، ادوار کامل عرفان نظری را به طرزی مورد بحث قرار داده که مباحث آن شاهد گویای جامعیت و بینش عمیق ملا محسن است. در این اثر فیض از اسرار سر به مهر، مکتوم و مکنون بر وفاق اهل معنا سخن گفته و جای جای به کلمات اولیاء الله و عرفای محقق استشهاد نموده و از نظریات علمی خواجه نصیرالدین طوسی و اندیشه‌ های صدرالمتالهین شیرازی و آرای عرفانی محی الدین بن عربی استفاده نموده است.
فراخوان سجده در قیامت از منظر قرآن و عرفان
نویسنده:
علی اشرف امامی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه تهران,
چکیده :
در سوره قلم، آیات 42-43، یکی از ویژگی های قیامت با تعبیر «یوم یکشف عن ساق» به تصویر کشیده شده، که کنایه از رفع حجاب عزت است و در پی آن ذلت بندگان با فرمان عمومی برای سجده به نمایش گذاشته می شود. در این جستار با بهره گیری از مبانی عرفانی و تفاسیر روایی شیعه به چهار پرسش مطرح شده درباره این فراخوان پاسخ داده شده است: عمومی بودن این فراخوان، فایده و حکمت سجده در قیامت، عدم استطاعت مشرکان، و سجده در پیشگاه چه کسی؟ نگارنده با استفاده از «حدیث تحول» - که نظریه «اله المعتقد» ابن عربی بر مبنای آن پرداخته شده است و نیز احادیثی که فریقین ذیل این آیه ذکر کرده اند - تعبیر «کشف عن ساق» را با تجلی حق در صورت انسان کامل مرتبط دانسته است. بر طبق حدیث تحول، خداوند در قیامت متناسب با صور اعتقادی تجلی می کند و در قیامت همگان حق را با صورت معهود در دنیاشان می شناسند. اما قیامت عرصه جداسازی اهل توحید از غیر است. از این رو، تجلی خاصی لازم است که با آن اهل توحید به سجده می افتند و دیگران نمی توانند. با توجه به اینکه تعبیر «ساق العرش» در روایات شیعه محل اجتماع نور توحید و نور محمدی دانسته شده و برخی روایات کشف ساق را به ولایت امامان (ع) تاویل کرده اند با این ملاک می توان تعبیر «یکشف ربنا عن ساقه» را که در حدیث صحیح بخاری آمده متشابه دانست و به ظهور ولایت کلیه تاویل کرد و در نهایت سجده در برابر این حقیقت در قیامت مشابه سجده ملائکه در برابر آدم خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
رویکرد کلامی و فلسفی خیر و شر
نویسنده:
حسن امینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
رویکرد اشاعره نسبت ‌به مسأله شرور، نیست­انگارانه و رویکرد متکلمان معتزلی شیعی پیش از خواجه‌نصیر، هستی­انگارانه بوده است؛ اما پس از وی، دیدگاه آنان متفاوت بوده است. از میان فیلسوفان، فارابی نخستین کسی است که به این مسأله پرداخته، میان شرور طبیعی و ارادی تفاوت گذاشته است. پس از او ابن‌سینا با نگاه نیستی­انگارانه به صورت مفصل با تشقیق شقوق و بیان احکام هر‌ کدام به صورت جداگانه به این مسأله پرداخته است. بعد از وی، بیشتر فیلسوفان متأثر از وی بوده‌اند؛ البته ملا‌صدرا در مفاتیح‌الغیب، دیدگاه نیستی­انگارانه فیلسوفان را به چالش کشیده، دیدگاه عرفا را برگزیده است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 87
خطبه البیان و شطحیات عارفان
نویسنده:
رضا اسدپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
«خطبة البیان» نام یکی از خطبه های منسوب به مولا علی (ع) است که درباره صحت انتساب آن به امام در طول تاریخ دیدگاه های مختلفی وجود داشته است. در این خطبه کلمات مسجعی بر زبان حضرت جاری شده که با ضمیر «انا» آغاز می شود و به شرح حال ایشان به عنوان ولی و انسان کامل در حالت فنای فی الله اشاره دارد. از این رو، این خطبه به شطحیات اهل تصوف شباهت دارد و همواره از یک سو مورد توجه صوفیان و فرقه های شیعه و باطنیه، و از سوی دیگر، مورد مخالفت مخالفان تصوف بوده است، که صحت انتساب آن را رد کرده اند. در این مقاله ابتدا کتاب شناسی خطبه با تقسیم بندی نوع شناسانه آن معرفی می شود و سپس نسخه شناسی شروح آن از نظر می گذرد. پس از آن، تحلیل تاریخی و نسبت آن با شطحیان اهل تصوف مورد کنکاش قرار می گیرد. برای تحقق این امر، معانی مختلف شطح از منظر تصوف، و پیشینه شطح گویی در اسلام بررسی شده و دیدگاه روزبهان بقلی و برخی از شارحان این خطبه، نظیر میرشریف نقطوی، دهدار شیرازی، عبدالصمد همدانی، راز ذهبی، میرزای قمی و ... نیز آمده است. در پایان با استناد به نظرات افراد یاد شده خبطة البیان به مثابه شطح شمرده می شود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 40
تحلیل رابطه تربیت اخلاقی و جنسیت مبتنی بر انسان‌شناسی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
مهدیه مستقیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
نظریه عدالت‌گرای علامه جوادی آملی، در تقابل با نظریات رقیب (برابرانگاری و نابرابرانگاری افراطی) که به نفی مطلق یا اثبات مطلق تمایز‌گرایی جنسیتی در حوزه تربیت اخلاقی می‌پردازد، از شاخصه‌ها و امتیازات چشمگیری برخوردار است. تحلیل مفهوم تربیت اخلاقی از منظر ایشان به نفی کلی تمایزگرایی منجر نمی‌شود. بررسی رابطه جنسیت با هویت انسانی زن و مرد بر اساس مبانی انسان‌شناسی ایشان در هر سه رویکرد قرآنی، فلسفی و عرفانی، برابرانگاری را در عرصه بسیار وسیعی از این قلمرو، ثابت می‌کند. سنجش رابطه جنسیت با سه جنبه اصلی تربیت اخلاقی (یعنی اصول، اهداف و ارزش‌های اخلاقی) نیز وسعت محدوده برابرانگاری را تأیید می‌نماید؛ اگرچه می‌باید برای تمایزگرایی جنسیتی نیز متناسب با تفاوت‌های تکوینی در شیوه‌های تربیت اخلاقی، سهم محدودی در نظر گرفت.
درآمدی بر اخلاق و تربیت اخلاقی در اندیشه علامه طباطبایی
نویسنده:
رضاعلی نوروزی، ستاره موسوی، میرمحمد موسوی زاده، کمال نصرتی هشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان,
چکیده :
هدف از نگارش این مقاله، بررسی اخلاق از منظر علامه طباطبایی و دلالت های آن در تربیت اخلاقی است. در پژوهش حاضر که با بهره گیری از رویکرد کیفی و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، پس از بازبینی منابع قابل دسترس، دلالت های تربیت اخلاقی بر اساس آرای اخلاقی ایشان استنباط شده است. نتایج بدست آمده از این قرار است که بعد از تعریف اخلاق از منظر علامه، مساله اخلاق از طریق مبانی معرفت شناسی، هستی شناس، روان شناسی و جامعه شناسی بررسی گردید که با توجه به آن، دلالت های تربیتی مشخص شد که به این صورت می باشد که هدف تربیت اخلاقی در دو چشم انداز واقع شده است، اهدف غایی «سعادت» و اهداف واسطه ای «رسیدن به کمال اخلاقی در بعد فردی- اجتماعی». و در فرایند تربیت رعایت اصل نتیجه گرایی، اصل اعتدال، اصل نظارت درونی و اصل مشارکت را می توان با توجه به مبانی مد نظر ایشان پیشنهاد داد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 65
  • تعداد رکورد ها : 951