جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: ملاصدرا (ملّا صدرا، حدود 1640-1572 م.) یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های فلسفه اسلامی پس از ابن‌سینان و از مهم‌ترین فیلسوفان ایران صفوی است. او نویسنده‌ای پرکار بود که آثارش زمینه‌های علوم عقلی و دینی را در فلسفه اسلامی پیش برد، اما مسلماً مهم‌ترین سهم او در فلسفه اسلامی در مطالعه «وجود» و «هستی» و کاربرد آن در حوزه‌هایی از جمله است. کیهان‌شناسی، معرفت‌شناسی، روان‌شناسی و آخرت‌شناسی. صدرا نشان‌دهنده تغییر پارادایم از مابعدالطبیعه ارسطویی جوهرهای ثابت است که بر فلسفه اسلامی تسلط یافته بود، به تحلیلی از «وجود»/ «وجود» به‌عنوان بستر نهایی و منبع پویا اشیا. او معتقد است که همه موجودات واقعیت و حقیقت خود را از وجود خود می‌گیرند و بنابراین تحلیل فلسفی مناسب باید با آن آغاز و سرانجام به پایان برسد. تمرکز اثر حاضر بر هستی‌شناسی تدریجی صدرا، پایه‌ای قوی برای خواننده فراهم می‌کند تا آثار دیگر صدرا و متون بعدی فیلسوفانی که در همان زمینه کار می‌کنند را درک کند. این نسخه حاوی متون انگلیسی-عربی موازی و ترجمه جدیدی است که محقق برجسته فلسفه اسلامی، سید حسین نصر (سیّد حسین نصر، متولد 1933 م.) است.

شرح کامل بر کتاب شواهد الربوبیّه ملاصدرا است که بعد از اسفار اربعه نوشته شده و از کتب جامع ملاصدرا محسوب می‏‌شود. شروح کوتاه و ناقصی بر این کتاب نوشته شده بود، اما شرح حاضر کامل‌ترین شرح شواهد الربوبیه است که به تعبیر شارح، کمترین مسامحه و غفلتی از متن و توضیح مفهوم و معنای جملات و عبارات در آن صورت نگرفته است؛ ضمن این که در تبیین و تحقیق کامل‌تر مباحث هر مشهد و شاهد و اشراقات آنها اولاً به کتبی مانند اسفار اربعه و دیگر آثار نویسنده مراجعه شده و ثانیا دنباله مباحث را از جنبه‌‏های نقلی نیز تعقیب و بررسی نموده است.

رساله اي دراثبات معاد جسماني با استفاده از ادله عقلي فلسفي است، که تلخيصي ازمباحث مفصل او د ر « اسفار اربعه » است. رساله اي مختصر در اثبات معاد جسماني به وسيله ادله عقليه ورد نظريه مخالفين که در دوازده مطلب تنظيم وتحرير شده است. مؤلف دراين رساله کلامي با ادله عقلي و فلسفي به اثبات معاد کالبد برزخي مي پردازد که نوعي معاد جسماني است وتفصيل آن در اسفار وي آمده است. از ملاصدرا. كه چاپ شده است. نويسنده مي گويد درين رساله كوچك سر آن دارم كه مسأله معاد را طرح كنم و بخصوص معاد جسماني را اثبات نمايم يعني باثبات معادي بپردازم كه قدرت افكار علماء در آن عاجز مانده است او درين رساله با دلائل خاصي بنوعي از معاد جسماني كه معاد كالبد برزخي است مي رسد و بدين ترتيب اثبات معاد جسماني مي كند. (عبدالله انوار) آغاز كتاب: الحمد لمن منه البداية و اليه الاعاده و الصلاة علي من بذاته اتصلت دائر الوجود و بکماله تمت قوس الصعود الي الحق المعبود له المقام المحمود محمد و آله انجام كتاب: ونسبة الروح الي البدن ... و هي ليست موصوفة بالوجود الحقيقي و انما هي موصوفة بالوجود الاثباتي الاشاعي الذي هو ظل الوجود الحقيقي فلا وجود کوني الابالمجاز و من هذا اظهر لک سرمعيته و احاطته الوجوديه بالموجودات علي وجه يليق بشأنه و هو مااردناه و اما معيته و احاطته العلمية الحکميه فهو اظهر من ان يخفي فاعرف [ کتابشناسي جامع ملاصدرا 292؛ مرعشي 12/326؛ التراث العربي 5/130؛ ملي 10/431]

بحثي درکيفيت حشر اشياء و مخلوقات درقيامت است، ممکنات رابه پنج طبقه تقسيم کرده: المفارقات العقليه، الارواح المدبرة العقليه، الارواح المدبرة الجزئية، النفوس النباتيه، الابعاد و الاجرام، رساله داراي هشت فصل است با اين عناوين: 1-في حشر العقول 2- في حشر النفوس الناطقه 3- في حشر النفوس الحيوانيه 4- في حشر القوي النباتيه 5- في حشر الجمادات 6- في عود جميع الحسيات 7- في معاد الهيولي 8- في وجه تعمميم المعاد في جميع المذکورات. اين رساله در بعضي نسخ به نام «طرح الكونين و رفض العالمين » ناميده شده است. درحاشيه «كشف الفوائد» چاپ شده است. شيخ احسائي نيز رساله يي به همين نام نگاشته است. حشر موجودات را بر مبناي حكمت متعاليه در هشت فصل بيان نموده بدين ترتيب: حشر العقول، حشر النفوس الناطقة، حشر النفوس، حشر النفوس الحيوانية، حشر القوي النباتية، حشر الجمادات، عود جميع الحسيات، معاد الهيولي، وجه تعميم المعاد لجميع المذكورات. (صدرائي خوئي) ملا صدر اين رساله را در جواب و درخواست يكي از پرسش كنندگان كه از آن بنام اخي ياد مي كند نگاشته و چنانكه خود او مي گويد حشر از آن آدميان و ذوات الحياة نيست بلكه همه طبايع جماد و نبات را نيز حشريست براي اثبات اين منظور صدرالدين شيرازي ابتداء طبقات ممكنات را بدين شرح بر مي شمارد: ‌طبقه نخست: مفارقات عقليه كه جهان آنان جهان فضاء الهي است، طبقه دوم: ارواح مدبره عقليه كه تعلق باجرام علويه و سفليه دارند، طبقه سوم: ارواح مدبره جزئيه و نفوس خياليه كه تعلق باجرام سفليه دخانيه و ناريه دارند، طبقه چهارم: ‌نباتيه و غير نباتيه از لطايفي كه سريان در اجسام متحركه بتحريك آن نفوس دارند، طبقه پنجم: ابعاد و اجرامي كه اسفل السافلين دارند. چون اين طبقات شناخته شد در فصول زير بحشر يكايك اين طبقات مي پردازد بدين شرح: فصل اول: اين فصل در حشر عقول خاصه بحث مي كند با چهار برهان؛ فصل دوم: در حشر نفوس ناطقه؛ فصل سوم: در حشر نفوس حيوانيه؛ فصل چهارم: در حشر نباتات و غير نباتات از طبايع اجساد‌، فصل پنجم: در حشر جاد و عناصر؛ فصل ششم: ‌در تأئيد آنچه مذكور افتاد ازعود حيات طبيعيه در دار آخرت؛ فصل هفتم: در معاد هيولاي اولي و اجسام. (عبدالله انوار) يا «حشريه» يا «حشر الخلايق» اين كتابچه در ذريعه ج7ش103 به عنوان «حشر الاشياء و معاد كل شيء» معرفي شده و آمده است كه برخي آن را «طرح الكونين و رفض العالمين» ناميده اند. ملاصدرا شيرازي (959-1050) مؤلف اين رساله معاد را به معني گسترده گرفته مي گويد: معاد ويژه آدمي نيست بلكه شامل همه چيزها است، معاد هر چيز تغيير صورت يافتن آن است، معاد جماد، گياه شده آن است و معاد حيوان، حيوان شدن آن ... (علينقي منزوي) مؤلف كه نام خود را نياورده خطاب بيكي از برادران ديني ميگويد: از من درباره حشر جميع اشياء حتي جماد و نبات پرسيده اي، منهم اجابت نموده ميگويم سپس بذكر طبقات ممكنات ميپردازد، پس از آن وارد مطلب شده در هفتاد فصل و يك خاتمه بكيفيت حشر موجودات ميپردازد. (احمد منزوي) درباره رستاخيز اشياء‌، در برابر خواهش برادري كه از وي نام نمي برد. در 8 «فصل» : 1. حشر العقول. 2. حشر النفوس الناطقة. 3. في حشر النفوس الحيوانية‌ 4. حشر القوي النباتية‌ و غيرها من طبايع الاجساد، 5. حشر الجمادات 6. تاكيد فيما وردناه من عود هذه الحسيات الطبيعية المتجددة 7. في معاد الهيولي الاولي و الاجسام المادية 8. التنبيه عل شرف هذا لامنهج الذي نهج الذي نهجناه في اثبات المعاد لجميع الموجودات. (احمد منزوي) در بيان حشر و بازگشت موجودات در هشت فصل از جمله حشر العقول، حشر النفوس الناطقه، حشر النفوس الحيوانيه، حشر القوي النباتيه، حشر الجمادات و ... «‌محمود نظري » رساله استواري است در مبحث معاد در بيان اينكه تمامي آنچه در عالم هستي توسط ذات مقدس ربوبي آفريده شده در روز قيامت محشور خواهند شد چون تمام اينها از مقومات عمل انساني بوده اند. صدرا اين رساله را در هشت فصل به شرح ذيل تاليف نموده است. 1-حشر العقول 2-حشر النفوس الناطقه3- حشر النفوس الحيوانيه 4-حشر القوي النباتيه5-جشر الجمادات 6- عود جميع الحسيات 7-معاد الهيولي 8- بيان وجه تعميم المعاد لجميع المذكورات آغاز كتاب: بسم الله رب الاخرة و الاولي و مبدء الوجود و المنتهي والصلوة علي غايه الارض و السماء و اقرب الخق الي الله في البدو و الرجعة. انجام كتاب: هذا آخر ما قصدنا في هذه الرسالة اظهاره و كشفنا عن اسراره حامدين لله مستغفرين له مصلين لنبيه و آله اجمعين [التراث العربي 2/403 و 404؛ الذريعه 7/22؛ مرعشي 5/168و 3/168و 10/57 و 11/381 و 19/383؛ فهرست سپهسالار 4/319؛ فهرست آستان قدس 11/328 و 11/338؛ مدرسه فيضيه 2/31؛ كتابخانه ملي 8/377 و 10/432 و 11/727؛ كتابخانه ملك 5/91 و 5/333؛ الهيات تهران ص 397؛ مجلس شورا 5/218 و 10/1686 و 14/179و 22/19 و 38/601 و 32/299 و 3/24 ص70؛ فهرست رضويه 4/312و 346؛ يادنامه ملاصدرا 110؛ فهرست دانشگاه ج 3 بخش يك 298 و 3/298؛ مركز احياء ميراث اسلامي 3/113؛ دليل المخطوطات 1/150؛ كتابخانه مدرسه آخوند ص 1430؛ مجلس 5: 218 رضوي 4: 312 و 346 يادنامه مولي صدرا: 110؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 1/545؛ مشار عربي 457؛ مجلس 38/601؛ مشار، عربي 457 با عنوان رسالة في حشر الاشياء؛ دانشگاه تهران 3/322و10/1655و 12/2643؛ دائرة المعارف اسلامي 1/149؛ ذريعه 7/22 «حشرالاشياء» ؛ ‌اعلام 2/1170: صدرا؛ طبقات 11/291؛ صدرا؛ مرشعي 3/168؛ ريحانه 3/417-420؛ نشريه 5/222 و 5/595؛ ‌اهدائي به آستان قدس ص 356 و 370؛ شيخ علي حيدر 1/249؛ رايانه ملي ص 2056؛ ميراث شهاب س5ش/1 202؛ شورا 1/86/33؛ دانشگاه تهران 20/176؛ رايانه آستان قدس]