جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حضرت مهدی ( عجل الله تعالی فرجه) در سال 255 هجری در سامرا دیده به جهان گشودند. در سنین کودکی والدین خویش را از دست دادند و در حالیکه پنج سال از عمر مبارکشان می گذشت. مسئولیت سنگین امامت را عهده دار گشتند. شرایط نامساعد اجتماعی اقتضا می کرد که آن حضرت دور از چشم مردم، حتی شیعیان به حیات خود ادامه دهند. لذا همزمان با امامت، غیبت کوتاه مدت ایشان آغاز گشت. در این دوران امام فقط با چند تن از یاران خاص و مورد اعتماد خود که بعدها، نواب خاص نامیده شدند، ارتباط داشتند و به وسیله آنها با شیعیان در ارتباط بودند. تا اینکه در سال 329 غیبت دراز مدت آغاز گشت و ارتباط امام در ظاهر به طور کلی با شیعیان قطع گردید. از آن تاریخ تاکنون صدها سال می گذرد و مردم همانگونه که از خورشید پس ابر بهره مند می شوند از وجود پربرکت امام در پشت پرده غیبت بهره می جویند و به خاطر همین فواید بی شماری که وجود امام غایب در بین مردم دارد، است که آن حضرت سالها قبل از اینکه جهان پذیرای حکومت عادلانه شان، باشد متولد شدند و تا زمانیکه جهان آمادگی های لازم را پیدا نکند این غیبت به طول خواهد انجامید. بخش اول این تحقیق به شناخت مختصری از زندگی حضرت مهدی می پردازد و در بخش بعدی فلسفة غیبت صغری مورد بررسی قرار می گیرد، در نهایت به مسائلی پیرامون غیبت کبری و فلسفه این غیبت دراز مدت پرداخته می شود.

مرگ آغاز زندگی دوباره و متفاوتی است، شروعی که چگونگیش بستگی به اعمال و کردار ما در این دنیا دارد. شاید در عصر حاضر که به نحوی از خدا و بهتر بگویم از خود واقعی و درونی بیگانه شده اند و دائما به دنبال چیزی غیر از خدا، یعنی ارزای خواهش های نفسانی و شهوات هستند پرداختن به مسئله مرگ و حیات برزخی و قیامت به گونه ای لازم و ضروری به نظر برسد. مردمی که آنقدر از هدف آفرینش فاصله می گیرند گویی بقا را در این دنیا می بینند و فراموش کرده اند که روزی دنیا تمام می شود و زندگی جاوید ما بعد از مرگ آغاز می شود. خدا را شاکرم که به من توفیق گردآوری این مطالب را داد تا اول از همه تذکری باشد برای خود من بعد برای آنانی که این پایان نامه را مطالعه می فرمایند. مباحثی که در این پایان نامه بحث شده: دلایل بقای روح تا بدین وسیله ادامه ی زندگی آن و قیامت صغری ثابت شود و سپس ماهیت مرگ و سکرات موت و ملاقات ملک الموت با مختصر مورد بررسی قرار گرفته است و بعد از آن ورود به عالم برزخ و آغاز زندگی برزخی، چگونگی آن، آیات و روایاتی که درباره زندگی برزخی وجود دارد آورده شده است. وسعت عالم برزخ و آثار ما تقدم و ما تأخر از موضوعات دیگری است که بحث شده است. در بخش سوم پایان قیامت صغری و تحولات پایانی آن و دمیده شدن صور اول و دوم، ورود تمام موجودات به عالم برزخ آورده شده است. در صور اول تمام موجودات از بین می روند مگر آنکه خداوند بخواهد. در صور دوم که آغاز زنده شدن و تحول عظیم است در زمین تغییرات اساسی بوجود می آید ( زمین منبسط می شود) و به شکل دیگری با شرایط جدیدی در می آید، کوه ها متلاشی می شود، دریاها شکافته می شوند و شرایط برای زنده شدن دوباره ی مردگان مساعد می شود و ستارگان متلاشی می شوند، نور خود را از دست می دهند و حادثه عظیم که برپایی قیامت کبری است رخ می دهد.

نامه: ص. ۱۸۴-‎۱۹۰؛ همچنین بصورت زیرنویس // در این تحقیق سعی شده است با نگاهی بیرونی شش موضوع کلی در باب فلسفه اسلامی از دید صاحبان اصلی مکاتب فلسفی اسلامی یعنی ابن سینا، شیخ اشراق و ملا صدرا در پنج فصل با روشی توصیفی بررسی شود. فصل اول به بحث تعریف فلسفه اسلامی و موضوع آن اختصاص دارد. نتیجه نهایی این فصل با بررسی تعاریف سه فیلسوف مذکور و جمع بندی آنها، این است که اگر نگاه تک محورانه به علم نداشته باشیم بلکه علم را مجموعه دستگاه وار و مرکب از مولفه هایی همچون موضوع، روش و غایت و... بدانیم آنگاه می توانیم به تعریف جامعی از فلسفه دست یابیم. فلسفه دوم بحث غایت و کارکردهای فلسفه بررسی می شود در یک جمع بندی کلی به نظر می رسد غایت فلسفه حصول معرفت انسان است تا این خود مقدمه ای برای نیل و وصول به معرفت شود . اما حداقل کارکردهای فلسفه اثبات مبادی تصدیقی و وجود موضوعات علوم و دفاع از عقاید دینی و فهم متون دینی است. فصل سوم روش شناسی فلسفه اسلامی مورد کنکاش قرار می گیرد. روش در دو مقام گردآوری و اصطیاد و مقام داوری بررسی می شود. در مقام اصطیاد روش هایی که فیلسوفان به کار برده اند روش برهانی، روش شهودی و روش نقلی است اما در مقام داوری و استدلال تنها از روش برهانی در فلسفه استفاده شده است. البته در این میان، از ظاهر عبارت شیخ اشراق به دست می آید مه وی معتقد بوده از روش شهودی نیز می توان در برخی موارد در مقام داوری استفاده کرد. فصل چهارم اسلامیت فلسفه بررسی می شود صاحبنظران در این زمینه آراء مختلفی ارایه نموده اند که با بررسی و جمع بندی آنها ابعاد اسلامیت فلسفه را اینگونه می توان شمرد: ‎۱- فلسفه فیلسوفان مسلمان ‎۲- فلسفه شکل گرفته در ممحیط اسلامی ‎۳- روح توحیدی مباحث فلسفی ‎۴- استفاده از عقل دوره اسلامی در فلسفه اسلامی ‎۵- تعامل فیلسوفان با متون دینی. فصل پنجم به بحث قلمرو فلسفه اسلامی می پردازد. ابتدا پاسخ داده می شود که چرا حکمت علمی کم کم در میان فیلسوفان کم رنگ شده است و با استفاده از عبارت خود فیلسوفان و نظرات صاحب نظران دلایلی ذکر می شود از جمله: ‎۱- اختلافی نبودن مباحث در حکمت عملی ‎۲ توجه به نیازهای شخصی افراد و عدم توجه به حفظ و نگهداری مصنفات‎۳- کمبود وقت و کمی عمر ‎۴- نوع تلقی از مباحث حکمت عملی و فرع دانستن آنها نسبت به حکمت نظری ‎۵- وجود شریعت و فقه غنی در اسلام جهت پاسخ گویی به مسایل سیاسی ‎۶- توجه به احیاء حکت نظری و... در ادامه حیطه هایی از علوم و فلسفه های مضاف که سه فیلسوف مذکور در کتب فلسفی خود بدان پرداخته اند بررسی می شوند. واژگان کلیدی: فلسفه اسلامی، ابن سینا، شیخ اشراق، ملاصدرا، تعریف و موضوع فلسفه اسلامی، غایت و کارکرد فلسفه اسلامی، روش برهانی، روش شهودی، روش نقلی، اسلامیت فلسفه، قلمرو فلسفه اسلامی، حکمت نظری، حکمت عملی.

بررسی ماهیت، اقسام، ویژگی ها و کیفیت نزول وحی در ادیان ابراهیمی و بیان اشتراکات و اختلافات آنها می باشد. در این تحقیق ماهیت و اقسام وحی در دین اسلام، یهودیت و مسیحیت به صورت جداگانه مطرح شده و سپس ویژگی های وحی در این سه دین با یکدیگر مقایسه گردیده است. نگارنده به وحی زبانی، وحی نوشتاری، وحی شفاهی (غیر نوشتاری) الهام و سایر معانی وحی اشاره کرده و با نگاهی تطبیقی سعی در ریشه یابی اختلاف نظرها و اشتراک نظرهای اندیشمندان مسلمان، مسیحی و یهودی در این زمینه دارد. چگونگی دریافت وحی توسط شخص پیامبر(ص) معرفی تلمود به عنوان وحی شفاهی، بررسی جایگاه حضرت عیسی و وحی بودن آن حضرت و بررسی کیفیت نزول وحی توسط فرشتگان از دیگر مباحث این رساله است.

از آنجایی که می دانیم پیشینه ی تاریخی انتظار حتی از اسلام نیز فراتر می رود انبیاء و سفیران الهی جملگی برای معرفی او قد برافراشته اند از این رو بشریت همیشه تاریخ در انتظار مهدی « عجل الله تعالی فرجه الشریف» بوده است. عقیده به مهدی موعود « عجل الله تعالی فرجه الشریف» تنها به مسلمانان اختصاص ندارد بلکه تمام ادیان و مذاهب آسمانی در این عقیده شرکت دارند. پیروان همه ادیان عقیده دارند که در یک عصر تاریک و بحرانی جهان، که فساد و بیدادگری و بی دینی همه جا را فرا می گیرد یک نجات دهنده بزرگ ظهور می کند و با بیدادگری و طغیان مبارزه کرده و جهان و جهانیان را از بدبختی، فساد و تباهی نجات می دهد. همان طور که می دانیم هم اکنون منجی عالم بشریت از نظرها غایب است و مسئله غیبت امام زمان « عجل الله تعالی فرجه الشریف» را می توان از رازهای غیبی خداوند دانست که آگاهی بر حقیقت و اسرار آن فراتر از توان و ظرفیت فکری بشری است ولی با استناد به براهین عقلی و نقلی می دانیم که همه افعال الهی مشتمل بر حکمت ها و مصالحی است که تضمین کننده سعادت بشری می باشد. آری دراین دوران که رهبر و مقتدایمان از نظرها غایب است باید که منتظرش بود و برای ظهورش لحظه شماری نمود. ضرورت انتظار بر هیچ فردی پوشیده نیست فلسفه انتظار در حقیقت امید به آینده روشن می باشد. آروز و امید عنصر اصلی حیات و پدید آورنده تاریخ است و بدون سرمایه امید اثری از حیات و تحرک وجود نخواهد داشت افراد مأیوس و ناامید قبل از مرگ مرده اند آنچه قبل از مرگ انسان را می کشد یأس و ناامیدی است. انتظار تنها به زبان نیست بلکه منتظر واقعی باید با اعمال خویش نشان دهد که منتظر است و به امید روزی تلاش می کند که عدل الهی در سراسر گیتی برقرار شود و بی عدالتی و بیدادگری برای همیشه از صحنه ی گیتی محو شود. وظایف مردم در دوران غیبت به دو دسته تقسیم می شود: دسته اول وظایف فردی می باشد، که در این دسته افراد به تنهایی وظیفه دارند با اعمال و رفتار خویش موجبات فرج آقا امام زمان « عجل الله تعالی فرجه الشریف» را فراهم سازند . فرد در اینجا وظیفه دارد با تقوی و تزکیه نفس و تحمل مشکلات و دشواری ها و پایداری در برابر فریب و نیرنگ ها و دعا برای فرج، خود را برای ظهور آماده نماید. وظایف دسته دوم وظایف اجتماعی می باشد، وظایف اجتماعی وظایفی است که افراد اجتماع باید انجام دهند و تلاش نمایند تا جامعه را برای ظهور عدالتخواه واقعی آماده سازند.

فلسفه غیبت امام مهدی ( عج) : غیبت امام مهدی ( عج) ، علل بسیاری دارد که مهمترین آنها را در این تحقیق مطرح نمودم از جمله امتحان الهی ، به گردن نداشتن بیعت ، آمادگی جهانی برای ظهور ، ... . اهداف تحقیق : به سهم خودم ، مشعلی از امید در دلهای شیعیان فروزان نگه دارم و از پدیدار شدن ابرهای سیاه ناامیدی جلوگیری نمایم و شعله های اشتیاق خود و دیگر منتظران را فروزانتر سازم . تحقیق را در سه بخش ارائه نموده ام : بخش اول : ضرورت وجود حجت ، فصل اول : واسطه فیض الهی به مردم ، فصل دوم : وجود امام ( ع) لطف است ، فصل سوم : وجود امام ( ع) نعمت بزرگی است ، فصل چهارم : ضرورت وجود حجت در هر عصر و زمان ، فصل پنجم : حاکمیت بخشیدن به اسلام . بخش دوم : فلسفه غیبت امام مهدی ( عج) : فصل اول : امتحان الهی ، فصل دوم : به گردن نداشتن بیعت ، فصل سوم : حفظ وجود مقدس حضرت ( عج) از شر دشمنان ، فصل چهارم : خورشید پشت ابر ، فصل پنجم : آمادگی جهانی برای ظهور . بخش سوم : دلیل عمر وغیبت طولانی حضرت مهدی ( عج) چیست ؟ فصل اول : دلیل طول عمر حضرت مهدی ( عج) چیست ؟ ، فصل دوم : دلیل غیبت طولانی حضرت مهدی ( عج) چیست ؟ منابعی که در تحقیق استفاده نموده ام : قرآن کریم ، بحارالانوار : علی دوانی ، جلد 13 ، مهدی منتظر ( عج) : حاج شیخ جواد خراسانی ، تاریخ عصر غیبت : سید محمد صدر ، نجم الثاقب : حاج میرزا حسین طبرسی نوری ( ره) ، مهدی موعود ( عج) : علامه محمد باقر مجلسی ، فرهنگ معین : دکتر محمد معین ، تفسیر نمونه : ناصر مکارم شیرازی ، جلد 1 ، کتاب غیبت : شیخ جلیل محمد بن ابراهیم نعمانی وسایر منابعی که در تحقیق به کار برده ام . روش تحقیق : تحقیق را به صورت کتابخانه ای و مصاحبه ای ارائه نموده ام . پیشینه موضوع : اساسا پیشینه موضوع مهدویت ، از زمان پیامبر ( ص) شروع می شود . چنانکه در حدیث جابر ، پیامبر ( ص) دوازده امام ( ع) را نام می برد ودوازدهمین آنها را مورد اشاره خاص قرار می دهد . بعد از پیامبر ( ص) ائمه ( علیهم السلام ) ، یکی پس از دیگری درباره حضرت مهدی ( عج) وخصوصیات وشرایط وعلائم ظهور وفلسفه غیبت او سخن گفته اندو صدها کتاب بعد از غیبت صغری درباره آن حضرت و فلسفه غیبت او نوشته شده است . از قبیل : غیبت نعمانی وجلد سیزدهم بحارالانوار . اکنون نیز در این باره افرادی تحقیق نموده اند . نتیجه : بنابر آنچه در تحقیق گفته شده است ، وجود امام ( ع) که هادی بشر است، لازم و ضروری است . برای غیبت حضرت مهدی ( عج) ، علل بسیاری وجود دارد که در این تحقیق مهمترین آنها را بیان نموده ام از جمله : امتحان الهی ، حفظ وجود مقدس حضرت از شر دشمنان و ... علت عمر طولانی حضرت مهدی ( عج) معجزه الهی است وغیبت طولانی وی نیز به خاطر فراهم نبودن شرایط برای ظهور است . واژگان کلیدی : فلسفه در لغت : حکمت و در اصطلاح : علم به حقایق موجودات به اندازه توانایی بشر . غیبت در لغت : غاب عنه غیبا : ناپدید شد از او . و در اصطلاح : ناپدید شدن ، نزد شیعه . پنهان بودن امام دوازدهم ( عج) از انظار . امام در لغت : پیشوا و در اصطلاح شیعه : جانشینان پیامبر ( ص) که اولین آنها امام علی ( ع) و آخرین آنها ، حضرت بقیه الله است . مهدی در لغت : هدایت شده و در اصطلاح شیعه : معروفترین لقب وعنوان حضرت بقیه الله حجه ابن الحسن ( عج) می باشد .

موضوع تحقیق پایانی دلایل امامت و فلسفه آن می باشد، با توجه به منابع قرآنی و حدیثی به روش کتاب خانه ای بر آن شدم تا استدلال های عقلی و نقلی و فلسفه وجود حجت خدا بر روی زمین را برشمرم. و در سیر تحقیق به نکات ذیل دست یافتم: اولین اختلاف مسلمانان پس از وفات پیامبر گرامی اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم) در مساله امامت بود و همین اختلاف به جدائی تشیع و تسنن انجامید اهل سنت امامت را منصبی الهی نمی دانستند ولی در اندیشه شیعه، امامت منصبی الهی و تداوم بخش رهبری پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در امت اسلامی است. مسایل مربوط به امامت، حتی در زمان حاضر از جهات مختلفی ضرورت دارد: الف) بحث امامت می تواند بخشی از اصول اعتقادی شخص را منقح گرداند. ب) اتخاذ موضع در مساله امامت، تعیین می کند که چه منابعی را در تفسیر کتاب خدا و سنت رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) معتبر بدانیم و این امر در اعتقادات و احکام مورد قبول شخص ایفاء نقش می کند. ج) طرح عالمانه مساله امامت می تواند به اتحاد صفوف مسلمانان یاری رساند، چرا که بسیاری از دشمنی های فرقه ای از ناآشنایی دیگر مذاهب با چهره حقیقی شیعه برخاسته است. امامت در دیدگاه شیعه، منصب الهی، جانشینی پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در راهبری دینی و دنیوی امت اسلامی است و امام انسانی معصوم و برخوردار از علوم خدادادی است که از سوی خدا و پیامبرش(صلی الله علیه و آله و سلم) به این مقام برگزیده و به مردم معرفی می شود تا پس از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) عهده دار تداوم وظایف او(به جز مسئولیت دریافت و ابلاغ وحی) گردد. اکثر عالمان اهل سنت، امامت را از فروع دین و در زمره مسایل فقهی و احکام عملی به شمار می آورند، ولی در نظر شیعه، امامت از اصول اعتقادات اسلامی است. در نظر متکلمان شیعه ضرورت امامت با استدلال های عقلی همچون قاعده لطف و آیات قرآن همچون آیه: تبلیغ، ولایت، اولواالامر، تطهیر و صادقین و سنت نبوی همچون حدیث منزلت، سفینه، یوم الدار، ثقلین و روایات جابر در معنای اولواالامر قابل اثبات است. واژگان کلیدی عبارتند از: امام، ولی، عصمت، علم، عالم امر و عالم خلق.

خواهی آمد روزی از راه دور چون مهی از پشت پرچین های نور قامت تو پرشکوه و با وقار در نیامت می درخشد ذوالفقار خواهی آمد مهر من از پشت ابر لیک هجران برده از من تاب و صبر خواهی آمد ای نگار نازنین ای ز زهرا یادگار آفرین این پایان نامه شامل 9 فصل است که به ترتیب چکیده ای از مطالب هر فصل آن را ذکر می کنیم. فصل اول: بشارت و اثبات وجود مهدی ( عج) می باشد که شامل بشارتها و نویدهایی از قرآن و احدیث درباره وجودمبارک آن حضرت است که در حدود 5 آیه از آیات قرآن کریم استفاده شده و به تفسیر اجمالی هر کدام از آیات با استفاده از تفاسیر نمونه و المیزان پرداخته است و همچنین از چند حدیث قدسی درباره وجود مبارک آن حضرت استفاده شده است در این فصل سعی بر این بوده که با ستفاده از این مطالب سؤالات و شبهاتی را که ممکن است در رد یا انکار آن حضرت وجود دارد به اندازه ای ناچیز رفع کنیم. با وجود تمام تلاشها و کوششهای حکومت عباسی نسبت به جلوگیری از تولد فرزندی که منجمان پیش بینی کرده بودند که خواهد آمد و بساط حکومت عباسی را بر خواهد چید، این مولود عزیز یعنی فرزند امام حسن عسکری به اذن و خواست خداوند در نیمه شعبان سال 255 ه در شهر سامراء به دنیا آمد و در این راستا حوادث و وقایع بسیاری پیش آمد. خبرهایی از برگزاری مراسم مختلف به میمنت و مبارکی تولد آن حضرت، ماجرایهایی که در روز سوم و هفتم بعد از میلاد آن حضرت رخ داد و خصوصیات و شمایل و سیرت و ویژگیهای مختلف که از سایر امامان به حضرت مهدی رسیده است همه و همه در فصل دوم شرح داده شده است. فصل سوم غیبت: پس از سپری شدن دوران طفولیت که در این دوران امام حسن عسکری فرزند خود را برای تثبیت و جانشینی بعد از خود گاه گاهی به یاران و دوستان خویش معرفی می کردند – حال زمان آن بوده که امام دوازدهم به خاطر اینکه می باید حفظ شود و ارد دوره ای به نام دوره غیبت شد. غیبت امام زمان به 2 دسته تقسیم می شود. یک غیبت صغری که 69 سال طول کشید و لین غیبت از زمان شهادت امام حسن عسکری تا سال 329 ه هنگام فوت آخرین نائب از نواب اربعه طول کشید. در این دوره شیعیان کمتر با امام ارتباط داشتند و مسائل و مشکلات خود را از طریق همین نواب اربعه که به نواب خاص نیز معروف بودند حل و فصل می کردند. و اما غیبت دوم که غیبت کبری نامیده می شود از روزهای آغازین سال 329 ه شروع شده و تاکنون و تا هر زمان که خداوند بخواهد و اراده کند و تا زمانی که مقدمات رهبری و ظهور ایشان فراهم شود ادامه خواهد داشت. و اما نیابت در این د وره بر عهده افرادی است که دارای شرایط و ضوابط خاص باشند، شرایط و ضوابطی که از طرف خود آن عزیز تعیین شده است و بدون شک این نیابت نیز از طرف خود حضرت تفویض می شود. از آنجایی که هر چیزی یک علت و دلیلی دارد غیبت امام زمان نیز بی حکمت و بی علت نیست و ما در این فصل به برخی از علل آن اشاره کرده ایم. فصل چهارم: اثبات طول عمر و علل آن یکی از مهمترین پرسشهایی که ممکن است به ذهن هر کسی خطور کند، شاید این باشد که از آنجایی که غیبت امام زمان ( عج) این همه طول کشیده است و ایشان زنده هستند وزندگی می کنند، چطوراین همه عمر برای یک نفر امکان دارد و امام زمان بیش ازیازده قرن عمر کرده است و آیا اصلا چنین چیزی امکان دارد یا نه؟ در پاسخ به این سؤال می توان گفت که طبق دلایل علمی و تاریخی و آزمایشات انجام شده چنین امری علاوه بر این اکه امکان دارد و هیچ وقت بعنوان یک امر غیرطبیعی مطرح نیست، بلکه به صورت نمونه هایی بسیار روشن به اثبات رسیده است. و ما در این فصل با آوردن دلایل علمی و عقلی و منطقی و شواهد و نمونه هایی از این عمرهای طولانی این امر را توضیح داده ایم. فصل پنجم: انتظار انتظار یعنی چشم به راه بودن، چشم انتظار چیزی یا کسی بودن، یعنی اینکه فرد منتظر همیشه و در همه حال به تعالیم الهی عمل کند از دستورات دین خدا اطاعت نماید و در این راه در مقابل مشکلات و سختی ها صبر کند تا با این کار به مطلوب خود دست یابد و بی شک در این را ه پرفراز و نشیب احتیاج به یک راهبر دارد تا او را یاری کند. در ان فصل انتظار از چند دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته، انتظار فرج در قرآن، انتظار فرج از نظر روایات اسلامی که این دو نوع انتظار از زیرمجموعه های انتظار از نظر اسلام است و اما اقسام مختلف انتظار و آثار و ابعاد انتظار نیزمطالی هستند که در این فصل درباره آنهامطالبی بازگو شده است. فتوریسم یعنی اعتقاد به دوره آخرالزمان و انتظار ظهور منجی، عقیده ای که در کیشها و آئین آسمانی نظیر یهودیت، زردتشتی و مسیحیت و هندی وغیره آمده که در هر یک از اینها نجات دهنده و موعود به معانی ومصادیق گوناگون آمده است و همه این ادیان اعتقاد بهیک منجی دارند که سرانجام خواهد آمد و جهان را نجات خواهد داد. موعودی که آئین بودائی به آن اعتقاد دارند بودای پنجم است و این بشارتها و اشارتها و انتظارها و موعودها و تعبیرها همیشه متناسب با فرهنگ خود آن ادیان و اقوام آنها است مثلا سوشیانت پیروزگر و آواتا را نیز به ترتیب موعود آیین زردتشتی و هندو می باشد. اینها مطالبی است که آنها را درفصل ششم مورد بررسی قرار داده ایم. فصل هفتم: علائم ظهور در رابطه علائم ظهور آیات و روایاتی وجود دارد که انسان با تمسک جستن به این آیات می تواند به مطالب زیادی در این باره دست یابد. به طور کلی علائم و نشانه های ظهور به 3 دسته تقسیم شده: 1-علائم حتمی 2- علائم غیر حتمی که از علائم حتمی می توان به قیام سفیانی و خروج دجّال و غیره اشاره کرد و از علائم غیرحتمی می توان به ساختن شهر تهران – پیدا شدن زنان پوشیده برهنه اشاره کرد – و اما علائمی نیز علائم مخصوصه اند که مخصوص خود آن حضرت است مثل بیرون آ»دن شمشیر از غلا و ندا دادن آن. قابل ذکر است که نشانه هایی که در احادیث ما برای ظهور امام عصر آمده هیچکدام قطعی الوقوع نیستند یعنی ممکن است ظهور آن حضرت بدون واقع شدن هیچکداماز این علائم واقع شود و در واقع هر گاه تقدیر الهی باشد و خداوند حکم کند این رویداد مهم رخ داد. ما در مطالع این علائم باید به 2 نکته مهم توجه کنیم. یکی اینکه با پرداختن به غیبت، علائم ظهور و وظایف ما را در دوران غیبت به امام زمان تحت شعاع قرار ندهد و دیگر اینکه با سرگرم شدن به اینمسائل از تکالیفی که وظیفه ما است غافل نشویم. فصل هشتم: وظایف ما شیعیان در عصر غیبت از مهمترین بحثهایی که مطرح شده بحث وظایف است که ما علاوه بر شناخت این وظایف باید آنها را نیز به مرحله عمل بگذاریم. در این فصل ابتدا به وظایف کلی پرداخته از جمله اصلاح نفوس، عمل به قرآن و .. در دوره غیبت امام ( عج) مردم به اصناف و دسته های مختلف تقسیم می شوند که هر کدام وظایف خاصی دارند. دسته ای از مردم از خواصّند و دسته ای نیز از عوامند و دسته عوام به چند دسته تقسیم می شود یک دسته دائم الحضورند و یک دسته محرم اسرار و دسته ای نیز اهل و عیال هستند. اعمالی که در دوران انتظار می توان انجام داد یکی تقوای الهی، صبر و بردباری و تقویت متنظران واقعی و غیره می باشد که جدای از این وظایف، وظایف دیگری نیز بر عهده ما شیعیان قرار داده شده که با انجام هر یک از آنها گامی در جهت زمینه سازی ظهور آن حضرت فراهم می کنیم. فصل نهم: پاسخ به چند سؤال دربار ه حضرت مهدی ( عج) در این دوران غیبت طولانی که مردم از ملاقات آن حضرت محروم هستند به خاطر ندیدن امام همیشه شک و شبهه و سؤالات مختلفی در امور مختلف چون غیبت ایشان پیش می آید مثلا اینکه چرا امام باید غائب باشد، و یا اینکه چرا امام عمر طولانی دارند. برای آگاهی بیشتر و حل مسائل بر آن شدیم که به تعدادی از سؤالات در این مورد پاسخ دهیم و امیدواریم که حتی تا حد کمی هم که شده این امر مؤثر واقع شود و سوال کنندگان بتوانند جواب خود را دریافت کنند.

مهم ترین مسأله ای که ذهن شیعیان را به خود مشغول کرده است، مسأله ی فرج امام زمان(عج) می باشد و همه از خدا می خواهند تا هر چه زودتر حضرت مهدی ( عج) ظهور کنند. هدف از تحقیق حاضر بحث پیرامون فلسفه ی غیبت امام زمان ( عج) می باشد و به این منظور شناخت امام زمان ضروری به نظر می رسد زیرا کسانی که بمیرند و امام عصر خود را نشناسند به مرگ جاهلیت مرده اند. بعد از این مرحله، وضعیت احکام الهی مورد بحث قرار می گیرد؛ این تحقیق می کوشد تا مرحله ی ابلاغ و اجرای احکام را بیان کند. و مشخص کند که یکی از علت های غیبت امام زمان ( ع)؛ اجرا نشدن احکام الهی در سطح جهانی در دوران قبل از ایشان بوده و تا جامعه آمادگی پذیرش آن حضرت را نداشته باشد، ایشان ظهور نخواهند کرد. این تحقیق شامل چهار بخش است: بخش اول به حضرت مهدی ( عج) و القاب آن حضرت اختصاص یافته است و در معرفت امام زمان ( عج) مطالبی ذکر شده است، چرا که بدون شناخت آن امام، قادر به درک حکمت و فلسفه ی غیبت او نخواهیم شد. بخش دوم به اثبات غیبت و حکمت آن اشاره شده است و در ادامه علل سیاسی اجتماعی غیبت و فواید آن، آمده است. غیبت صغری آن حضرت، وظایف نواب خاص، و اینکه چرا غیبت صغری امتداد نیافت؟، مطالبی است که در بخش سوم گنجانده شده است و در بخش چهارم نیز غیبت کبری آن حضرت، مورد بررسی قرار گرفته است و داستان بعضی از آنان که امام زمان ( عج) را درغیبت کبری دیده اند، ذکر شده است. در حْسن ختام این تحقیق نیز: حکومت اسلامی در زمان غیبت، مهارتهای زندگی در آن عصر و وظایف شیعیان در زمان غیبت امام عصر(عج) در ادامه ی بخش غیبت کبری، ذکر شده است. با این امید که تحقیق حاضر بتواند ابهاماتی را که درباره ی امام زمان ( عح) و غیبت آن حضرت وجود دارند، برطرف نموده و گام مثبتی باشد برای آماده سازی شرایط لازم برای حضور آقا امام زمان ( عج)؛ انشاء ا… .

فرشته شناسی یا علم به موجودات مجردی که آنها را در زبان شرع صملک یا فرشته می نامند وعوالم ملکوتی، از سلسله معارفی است که هر چند قرار گرفتن در پردة غیب، آنها را از چشم عقل به دور داشته است اما کنکاش ذهن فلسفی تنوانسته است، همواره بر اثبات آنها ادله ای استوارسازد و شناختی محدود و مبهم به دست بدهد. در اندیشه سهروردی، که فلسفة او، حکمتی شهودی است، همراه با بهره بردن از نقاط مشترک ادیان و آراء حکماء، این گونه مباحث درسلسله ای از مراتب نور جوهری پی گیری می شود. این که اصولا به چه موجوداتی و با چه ماهیاتی فرشته گفته می شود و آراء مختلف در آن و همچنین، محل بحث این موجودات در حکمت نوری سهرودی چه در عوالم و در قالب چه الفاظی است؟ از اموری است که فصل اول رساله با عنوان صفرشته شناسی (انوار قاهره و مدبره) در اندیشه سهروردی را تشکیل می دهد. در فصل دوم،انواع انوار در آراء سهروردی که اعم از انوار قاهره طولیه و قاهره عرضیه و انوار مدبره است،توضیح و استدلال سهروردی بر آنها آورده شده است که در ضمن به مباحث جنبی آن چون نحوةحصول کثرت و مثل افلاطونی که افراد و کثرات آن انوار را توجیه می کند و محل اختلاف باحکمت مشاء است، اشاره می شود و عالم مثال به عنوان یکی از عوالم نوری و محل نحوی وجودی دیگر از انوار به بیان سهرورودی توضیح و اثبات می شود. پس از فراغت از این مباحث،در فصل سوم با توجه به اینکه حکمت و آراء اشراقی سهروردی که محل بروز و ظهور نظریه نوری و فرشته شناسی اوست، وجه اشتراک و کانون تلاقی بین ادیان و آیین ها و آراء گوناگون دراین مورد است خصوصا آیین زردشتی و شریعت اسلام و آراء حکماء پارسی، آموزه های وارده درآنها که مربوط به این مباحث فرشته شناسی است، آورده شده است و به صورت تطبیقی با نظرات سهرورودی، جمع شده است. فصل چهارم احکام و قوانین جاری و حاکم در عالم انوار و بین انوار چون نحوة تمایز، کثرت و روابط و روابط بین انوار بررسی می شود.