جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه ابتدا به تاریخچه مختصر فرقه های اسلامی از جمله معتزله و اشاعره و کیفیت پیدایش آنان اشاره می شود. آنگاه مفاهیم جبر، تفویض، اراده و طلب نفسی مورد ارزیابی قرار می گیرد. در ادامه ادله عقلی و نقلی معتزله و اشاعره در مورد اثبات جبر و اختیار و پاسخ امام خمینی به آنان مطرح شده و سرانجام مذهب حق (امر بین الامرین) تبیین گردیده است. شبهات موجود در این زمینه از جمله: شبهه تسلسل اراده، شبهه جبر مادی و شهبه تنافی اختیار انسان با برخی آیات و روایات مورد تحلیل واقع شده است. نویسنده در تبیین نظریه متکلمان امامیه در مورد اختیار یا امر بین الامرین، این نظریات را به سه دسته تقسیم می کند: 1- دادن توانایی بر انجام نیکی ها که طبق آن خداوند نه مردم را به گناهکاری وا می دارد و نه کارها را یکسره به آنها واگذار می کند بلکه در عین اینکه آنان را به انجام کار خیر فرمان می دهد با وضع قوانینی آنها را از کارهای بد باز می دارد؛ 2- انسان در کارهای خود علتِ نزدیک و خداوند علتِ دور است و اراده انسان و قدرت خداوند در طول هم قرار دارند؛ 3 – کارهای آدمی، معلول قدرت خود او و یاریِ خدا است. از دیدگاه نویسنده امام خمینی جبر و تفویض مطلق را رد کرده و مسلک امر بین الامرین - با تبیین مذکور - را می پسندد.

این رساله در چهار فصل با عناوین : تاریخچه جبر و اختیار ، معتزله، اشاعره و نظر امر بین الامرین تدوین شده است، در فصل تاریخچه ، اولین کسی که پافشاری بر جبر کرده نام برده شده است و این جبرگرائی از بعد اسلام تا واقعه کربلا و سلسله ی امویان وعباسیان بررسی شده و دو مذهب اشاعره و معتزله و مؤسسان ایندو مذهب از نظر تاریخی مطرح شده و در انتها با مکتب شیعه یا امر بین الامرین این فصل خاتمه یافته است. در فصل دوم یعنی معتزله ، دلائلی عقلی معتزله همراه با نقد و بررسی استدلالها و سپس دلائل نقلی که خود شامل آیات و روایات است بیان شده که در بخش آیات و روایات است بیان شده که در بخش آیات؛ آیات متعدد به صور دسته بندی شده در ۷ عنوان که هر عنوان از چند بند که نمونه ای از آیات دال بر اختیار هستند تشکیل شده است . همچنین در بخش روایات ، روایات مختلف از ائمه طاهرین نقل گشته است و سپس دلایل عقلی بر رد تفویض ذکر شده اند و اینکه اصولا اعتقاد به تفویض با بعضی اعتقادات ضروری منافات خواهدداشت. در فصل سوم؛ یعنی اشاعره ، ابتدا مفهوم کسب و سپس دلائل عقلی اشاعره همراه با نقد و بررسی استدلالها و سپس دلائل نقلی اعم از آیات و روایات نوشته شده که بخش آیات ، در ۵ بند دسته بندی شده است ، و روایات نیز بصورت دسته بندی شده ذکر گشته وسپس دلایلی بر رد جبر آورده شده و اینکه اعتقاد به جبر با بعضی اصول اعتقادی منافتات دارد. در فصل چهارم ؛ یعنی مکتب امر بین الامرین ، نظریه فیلسوفان بزرگ از جمله شیخ مفید ، خواجه نصرالدین طوسی ، علامه حلی، ملاصدرا ، علامه طباطبائی و امام خمینی (ره ) در خصوص جبر و اختیار بررسی شده وسپس روایات متعدد از ائمه طاهرین بر رد جبر و اختیار و تأیید نظربین الامرین و در انتها دلایل ابطال تفویض و جبر بطور مشروح آورده شده است.

این پایان نامه در خصوص جعل از اصطلاحات فلسفی است. جعل در آثار فلاسفه تقریبا مترادف آفریدن است. نویسنده موضوع را در دو بخش موردبحث قرار داده است: در بخش اول تحت عنوان جعل درقرآن، آیات حاوی لفظ جعل بررسی و نظرات مفسران درباره آنها یاد شده است. بخش دوم به جعل در فلسفه وعرفان و کلام اسلامی اختصاص یافته است.

در این پایان نامه جدل از نظر فلاسفه و منطقیون وقرآن در تفاسیر شیعه و اهل سنت بررسی شده، اهم مطالب آن بدین قرار است: تعریف منطق و علت آموختن آن، جدل از نظر لغت، تعریف صناعت یا قیاس جدلی، موضع جدل، معنای موضع، اقسام موضع شامل اثبات و ابطال، اولی و آثر و موضع هوهو؛ دستورالعلمها،منافع جدل، غرض از مجادله، نیاز انسان به جدل درمقایسه با برهان، فرق مجادله با مشاغیه و مناظره، نظریه لغزشهای منطقی، چند آیه در مورد جدل، معنای لغت جدل در قرآن، انواع مجادله.

موضوع با عنوان آثار اعتقاد به خدا در زندگی فردی و اجتماعی را با این هدف برگزیدم که شاید بتوانم نیاز خود و جامعه ام را در این رابطه برطرف سازم. خلا عمیق معنوی در خانواده ها و جامعة امروزی موجب دور شدن روز به روز افراد از هدف و انگیزه زندگی که همان رسیدن به کمال می باشد، می شود. در این تحقیق مساله آثار اعتقاد به خدا را در بعد علمی بررسی کردیم. منابع مورد استفاده اغلب قرآن کریم و روایات اهل البیت ( ع) و کتابهای اعتقادی بوده. نتیجه اینکه این مباحث گاهی در کتابهای فقهی، اخلاقی، حکمی، عرفانی بررسی شده است و در یک کتاب خاص تحت عنوان آثار ایمان بررسی نشده. در این تحقیق تنها به بعد آثار پرداخته شده. در جواب سؤال آثار ایمان به خدا در زندگی فردی و اجتماعی چیست و سؤالات دیگری که در این مورد مطرح شد به چنین نتایج گردآوری شده در این مباحث و بخشها رسیدیم که عرضه می گردد. مجموعه حاضر دربردارنده سه بخش می باشد. در بخش اول اعتقاد به خداوند را به عنوان یک ندای باطنی و درونی که از سویدای وجود آدمی برمی خیزد معرفی کرده و در ادامه به تبیین معنای ایمان از دیدگاه آیات و روایات پرداخته و با بررسی تفاوت ایمان با اسلام، روشن کردیم، اسلام اقرار زبانی است در حالی که ایمان معنای گسترده تر از آن را داراست. در بخش دوم آثار این اعتقاد را در زندگی فردی و اجتماعی در قالب 7 فصل بیان کردیم. ابتدا مؤمن را به طور کلی با بهره گیری از آیات ابتدایی سورة مؤمنون معرفی کرده و سپس با بیان نقش ایمان در رشد کمالات اخلاقی ( من جمله صبر، یقین، عدل، جهاد، اخلاص، توکل، خوف، رجاء، شکر، صداقت) کاهش بحرانهای روحی، ( در ذیل آیه شریفه الا بذکر الله تطمئن القلوب) کنترل غرائز، ( پرداختن به اصل مهم تقوا) رستگاری مؤمنین و رشد کمالات اجتماعی( در غالب عدل و وحدت و انصاف) ایمان را به عنوان یگانه راه وصول به سعادت دنیوی و اخروی معرفی کردیم. اما از جمله راههای ایمان و طریق عبودیت ذکر، تفکر، نماز خواندن، قرآن خواندن، دعا، توسل به اهل البیت ( ع)، توبه، روزه، را می توان نام برد. اما از آن جایی که گام گذاشتن در طریق هدایت همواره با دریایی از موانع مواجه است، سعی کردیم اشاره مختصری به موانعی که سد طریق رسیدن به ایمان حقیقی و وصول به کمالات می گردند، داشته باشیم. من جمله، غفلت و پیروی از هوای نفس، غیبت، نفاق، دروغ، ریا، کبر و حسد که به بررسی همه اینها از دیدگاه آیات و روایات پرداختیم. نهایتاً در فصل دوم به عنوان نمونه به بررسی جوامع غربی که عدم ایمان اثرات زیانباری برای افراد و جامعه ها در بر داشته، پرداختیم. واژگان کلیدی: ایمان، توکل، صبر، یقین، عدل ، جهاد، اخلاص، تقوا، عدالت، نماز، روزه، قرآن، توسل .

هدف پژوهش بررسی رنگهای بکار رفته کاشی در آثار دوره ایلخانان با توجه به آثاری که از گذشته این بنا بر جای مانده و در نهایت عوامل اصلی که در گزینش رنگ در کاشی کاری این دوره صورت گرفته و همچنین معیارهایی که استفاده شده است می باشد. روش پژوهش کتابخانه ای و میدانی است. نتیجه کلی ما را به این نکته رهنمون ساخته که هنرمند کاشی کار شاهکار هنری خود را در دوره یالخانان با برتری تجارب رنگی و تناول اندیشه های قومی و ملی به منحصه ظهور رسانده است. نحوه بکارگیری رنگ ها در این دوره حاکی از آن است که عوامل مختلفی تاثیر گذار بوده است از جمله اقتدار سیاسی و اجتماعی دولتمردان جهت نشان دادن قدرت دولت مرکزی و توان اقتصادی حکومت سهم قابل توجهی در پیشرفت هنر ایران دوره داشته است

با توجه به اینکه بحث از « جهنم و جهنمیان» یک بحث قرآنی و روایی است، این موضوع را در چهار محور مورد بررسی قرار داده و در هر بخش از آیات و روایات مربوط به آن استفاده خواهیم کرد. بحث اول مربوط به ویژگی ها و حالات جهنم است. که این بخش را بصورت جداگانه در دو محور آیات و روایات مورد دقت قرار می دهیم تا مطالب اولیه در این بحث و همچنین تعریف خود این واژه تبیین گردد. بحث دوم مربوط به گروه هایی است که وارد جهنم می شوند و به عبارت دیگر باید ببینیم چه عواملی باعث دوزخی شدن افراد می شود و تأثیر گناهان در این زمینه چقدر است؟ قرآن کریم به عوامل بسیاری در این مورد اشاره نموده است که بحشی از آن ذکر خواهد شد و برای توضیح و تبیین بیشتر این آیات از تفاسیر معتبر شیعه و همچنین روایات مربوطه کمک خواهیم گرفت. اما آنچه بعد از ذکر این دو بخش حائز اهمیت است بیان حالات و ویژگی های جهنمیان و وارد شدگان در آتش است که شامل بررسی عذابهای روحی و جسمی خوراکها، آشامیدنی ها و … است. مسلماً قرآن و روایات در این بحث نیز نقش بسزایی را داراهستند. قسمت بعدی این نوشتار مربوط به مباحث خلود در دوزخ و آتش است. که به بررسی مسئله « خلود» و عوامل آن اشاره خواهد شد. امید است إن شاءالله با دقت و بررسی این آیات، گردی از زنگار قلب هایمان کنار رود و نور خوف و رجا از حق تعالی در آن نمایان شود.

این پایان نامه در ‎3 فصل تدوین شده است: در بخش اول کلیات مفاهیم و اصطلاحات موجود در پایان نامه و فرقهای موجود در تحقیق بررسی شده، در بخش دوم روایاتی از امام صادق علیه السلام که در ذیل آیه های مورد بحث وارد شده از تفاسیر روائی شیعه جمع آوری و سپس کلیه روایات اخذ شده از منابع اصلی آورده شده است و در بخش سوم در بررسی دلالی نیز با توجه به مضامین احادیث به کتب لغت، تفسیر، شروح متب حدیثی مراجعه و نکاتی که به فهم مضمون احادیث کمک می کند نقل گردید تادر پایان شرح حال رجال در فصلی جداگانه تنظیم و تدوین گردد. ‎143حدیث ذیل ‎53 آیه در این پایان نامه بررسی و ‎37حدیث از آنها معتبر و بقیه/

سنت ، پس از قرآن مهم ترین منبع استنباط احکام در فقه اسلامی اعم از شیعه واهل سنت به شمار می رود. از این رو پیرامون آن بحث های گسترده ای صورت گرفته است ، اما همچنان بحث وبررسی در خصوص آن می تواند بسیاری از ابهامات مطرح شده دراین مورد را روشن سازد این نوشتار علاوه بر واژه شناسی سنت و ادله حجیت آن به تدوین سنت واقسام خبر به ویژه خبر واحد و ادله حجیت آن و اشکالاتی که برآن وارد شده است به همراه پاسخ آن ها و نیز به بحث مهم انسداد و انفتاح پرداخته است