جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق شامل نه فصل می باشد در فصل اول کلیاتی از قبیل مقدمه، تعریف موضوع، اهداف تحقیق، پیشینه موضوع، روش تحقیق و سؤالات آمده است. فصل دوم : معنای لغوی و اصطلاحی کلمه « امر» ، « نهی» و « معروف» و « منکر» همچنین امر به معروف و نهی از منکر از نظر اسلام معنا شده ، راههای شناخت معروف ها و منکرات از سه دیدگاه عقل، فطرت، سلیم و شرع، اهمیت و جایگاه این دو فرضیه از دیدگاه ادیان الهی ( اسلام، مسیحیت و یهودیت) و فرقهای اسلامی ( خوارج، مرجئه ، معتزله و ...) بیان شده است. در فصل سوم از تحقیق چهار شرط اصلی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر بیان شد که این شرایط عبارتند از : اولا امر و ناهی باید معروف و منکر را بشناسند، ثانیا امر و ناهی احتمال اینکه امر به معروف و نهی از منکر آن ها تأثیر دارد را بدهند، ثالثا تارک معروف و عامل به منکر بر ادامه شیوه خود اصرار داشته باشد و رابعا امر به معروف و نهی از منکر موجب مفسده ای نباشد در فصل چهارم مراتب این دو فرضیه شامل ( انکار قلبی، انکار زبانی و اقدام عملی آن بیان شده است. فصل پنجم شیوه های امر به معروف و نهی از منکر ذکر شده است که عبارتند از ( شیوه گفتاری، نوشتاری و عملی، شیوه هنری، شیوه مستقیم و غیر مستقیم ، شیوه ارائه جایگزین، شیوه فردی و جمعی ، شیوه تدریجی و تکرار کردن و الگو سازی برای فرد می باشد. از فصل ششم بخش اصلی تحقیق یعنی آثار و پیامدهای امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و سنت پرداخته شده در فصل ششم آثار و پیامدهایی که انجام امر به معروف و نهی از منکر در اجتماع دارد بیان شده که عبارتند از ( برپایی واجبات، تأمین امنیت، حلال شدن درآمدها، پرداخت حقوق دیگران ، عمران و آبادی زمین، انتقام از دشمنان اسلام ، اصلاح امور دین و دنیا، دعوت به اسلام ، مخالفت با ستمگران و نجات از بلای الهی ) فصل هفتم آثار و پیامدهایی که خود فرد بر اثر برپایی این دو فرضیه بدست می آورد ذکر شده که عبارتند از : ( خود سازی خود فرد، شرکت در ثواب الهی ، دنیا و آخرتی سودمند، عزت و سربلندی ، مقام خلیفه الهی ، بهره مندی از الطاف الهی ، نشانه بهترین بودن، فلاح و رستگاری ، خوشنودی خدا، مقام ویژه در آخرت.) در فصل هشتم آثار و پیامدهایی که ترک این دو فریضه در جامعه دارد بیان شده که عبارتند از : ( سلب نعمت و برکات الهی، تسلط اشرار، عقوبت الهی، پیامدهای فرهنگی و فروپاشی کانون گرم خانواده) و در فصل آخر آثار و پیامدهای ترک این دو فریضه برخورد فرد بیان شده که شامل ( تضعیف ایمان خود فرد، عدم اجابت دعای او، شرکت در گناه، محرومیت از حیات واقعی، لعن و نفرین الهی، کم شدن روزی فرد، واژگونی قلب و جدایی از اولیاء خدا).

موضوع تحقیق آثار و فوائد روزه از دیدگاه قرآن و سنت می باشد. بیان چگونگی روزه داری و انحاء روزه و نام بردن روزه داران بزرگ اسلام و تشریح پیامدهای مؤثر آن از جهات گوناگون از اهداف این پژوهش می باشد. کمک گرفتن از آیات و روایات و معانی و تفاسر آنها دامنه این تحقیق را نشان می دهد. منابع و مآخذ مورد استفاده در این مجموعه قرآن، کتب روایی و کتب اخلاقی کتب پزشکی مؤلفان قدیم و معاصر می باشد. روش تحقیق ، روش کتابخانه ای، کاربردی می باشد. این مجموعه در دوازده فصل تدوین شده است که در زیر به طور خلاصه بیان می شود: در فصل های اول تا چهارم معنای روزه از دیدگاه های مختلف بررسی شده است. در فصل های پنجم تا هشتم اشاره به داستان میقات حضرت موسی و منزلت روزه داران و معرفی شقاوتمند می پردازد. در فصل هشتم عامل بازدارنده از گناه معرفی شده است و تفسیر امام صادق ( ع) در مورد الصوم جنَّه معرفی گردیده است. در فصل نهم روزه از دیدگاه دانشمندان شرق و غرب معرفی شده است. در فصل دهم روزه در امم گذشته مورد بررسی قرار گرفته و در فصل یازدهم اشاره ای دارد به روزه داران نمونه و انسان های راستین. در فصل دوازدهم این مجموعه شامل اعتکاف و معانی آن و روشهای آن می باشد.

خمس یکی از احکام مالی – عبادی است که در اسلام تشریع شده و اجمالا مورد اتفاق مسلمین است. دلیل این اتفاق، تصریح آیه شریفه قرآن است که می فرماید: «و اعلموا انما غنمتم من شیء فان لله خمسه و للرسول و لذی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل ... » (41/ انفال) مباحث فقهی و اقتصادی گوناگونی در رابطه با مضووع خمس در زمینه های مالکیت، سرپرستی، منابع، مصارف و دیگر احکام خمس مطرح است که در جای خود بحث شده است. در این پایان نامه در صدد هستیم که اثرات فردی و اجتماعی پرداخت خمس را با استناد به آیات و روایات مورد بررسی قرار دهیم. بطور کلی خمس یک پنجم مال است که هر مسلمان طبق شرایط خاص مقرره باید از مال خویش به مصرف خاص برساند قانون وجوب پرداخت خمس از جانب خداوند متعال در سوره ی انفال آیه / 41 برای بندگان وضع شده است. طبق این آیه شریفه خمس به شش سهم تقسیم می شود: 1-سهم خدا 2- سهم رسول خدا(ص) 3-سهم ذولی القربی 4- سهم یتیم 5- سهم مسکین 6- سهم در راه مانده با توجه به آیه شریفه و روایات ائمه اطهار ( ع) می توان گفت خمس برای گرامی داشت پیامبر ( ص) و احترام به خاندان آن حضرت است و در عوض زکات که بر این خاندان به جهت عظمت شأن آنها حرام بوده، قرار داده شده است. خمس بر هفت چیز تعلق می گیرد که عبارتند از غنائم، گنج، معدن، منفعت، ( ارباح مکاسب)، زمینی که کافر ذمی از مسلمانی بخرد، مال حلال مخلوط به حرام، غوص ( مالی که به وسله فرورفتن در آب به دست می آید). متولی خمس بعد از پیامبر ( ص) در زمان ائمه اطهار ( ع) خود آن بزرگواران و در زمان غیبت امام ( عج) ولی فقیه به عنوان جانشین امام می باشد. روایات فراوانی است که مسئله خمس را از جنبه های مختلف بیان نمودند که این کثرت روایات دلالت بر اهمیت خمس دارد. از این روایات اثرات مادی و معنوی خمس را نیز می توان به دست آورد، از جمله این اثرات که از روایات به دست می آید: ایجاد آرامش، رشد معنوی و تزکیه اموال است، همچنین ادعای ایمان داشتن بندگان، را تأیید، افزایش رزق و روزی، پشتوانه ای مالی برای حوزه های علمیه شیعه در جهت حفظ استقلال و عدم وا بسته بودن به دستگاههای حکومتی، و پشتوانه ای مالی برای حکومت اسلامی در جهت رفع فقر و جلوگیری از تراکم ثروت می باشد، اثرات دیگری نیز در روایات بیان شده که به تفصیل در جای خود بیان می شود.

در این پایان نامه آخرت در آیات قرآن کریم و روایات معصومین بررسی شده و موضوعات مورد بحث آن به این شرح است: آخرت، برزخ، قیامت، جهنم و بهشت. در خصوص هر موضوع نخست به تعریف لغوی و اصطلاحی آن پرداخته شده، سپس از آیات و روایات مربوط به آن بحث شده است

این پایان نامه، عمل عبادی روزه را در چهار فصل و از جهات مختلف مورد بررسی قرار می دهد. در فصل اول روزه را از نظر معنی و اصطلاحی توضیح داده و پیوند این واژه را با واژ های دیگری همچون : امساک، صبر در بعد فردی و اجتماعی و صوم بررسی می کند؛ همچنین وجود آن در اسلام و دیگر ادیان الهی مورد بحث قرار می دهد. در فصل دوم این پایان نامه فلسفه روزه و چرائی آن را برای فرد مشخص نموده و اتصال دادن اندیشه انسان را با ذکر خداوند بیان می کند و آن را با نیازهای روحی و جسمی انسان ، ونتیجه روزه ، را تقوا و تقویت اراده و محک اخلاق بر می شمارد و وسعت دادن اندیشه انسان با ذکر خداوند را بیان می کند. این فصل نمایانگر این مطلب است که خداوند باری تعالی، روزه را جز برای حفظ تعادل و سلامت انسان واجب نکرده است. در فصل سوم مراتب و درجات روزه که به روزه عموم و اخص تقشیم می شود که روزه عموم همان سی روز روزه ماه رمضان است و روزه اخصی الخصوص روزه اعضاء و جوارح است بیان شده و چگونگی قرار گرفتن امر روزه بر ظواهر و بواطن انسان بررسی شده است اینکه چگونه ظواهر و بواطن و عملکرد های آن باید تحت الشعاع روزه قرار گیرند، از مطالب این فصل به شمار می رود. در فصل چهارم آثار و پیامدهای فردی روزه را بیان نموده و آن را به قناعت و پرهیز از زیاده روی، عادت کردن به امانت داری، تواضع و قروتنی، تقوی و تقویت اراده فردی و صحت و سلامت جسمی و روحی دسته بندی کرده و فوائد اجتماعی روزه را بیان نموده و آن را، به تقویت اراده جمعی همراه با صبر و استقامت، به یاد آوردن فقراء، پی بردن به آزادی و حریت انسانی مقابله با ستمگران و زور گویان و پاک نمودن جامعه از ریاکاری و پدید آمدن حسن خلق در افراد جامعه، مساوات و برابری، تقوای اجتماعی و دوری از جرایم و پرورش وجدان اجتماعی را دسته بندی کرده و روزه را در گرایش انسان به معنویت و پاکسازی ساختاری جامعه مؤثر می شمارد.

یکی از مسائل بسیار مهم در معرفت شناسی، این است که آیا علوم بشری باید مبادی و زیربناهایی داشته باشند یا چنین چیزی ضرورت *. موضع فیلسوفان و حکیمان مسلمان این است که تمام علوم بشری بر برخی مبادی مبتنی هستند که این نگرش، امروزه تحت عنوان « Foundationalism » مطرح است; گرچه موضع فیلسوفان مسلمان، یکی از تقریرهای فاندیشنالیسم است. در این رساله که در پنج فصل تنظیم شده، موضع فیلسوفان مسلمان در این امرِ مهم، تبیین، و اشکالات مطرح شده درباره آن پاسخ داده شده است.در فصل اوّل، به فراوانی علوم، ملاک و تمایز آن ها پرداخته شده که افزون بر قول مشهور در باب ملاک تمایز علوم، دو قول دیگر ارزیابی شده; سپس اجزای یک علم مورد بررسی قرار گرفته است تا جایگاه مبادی علوم روشن شود. در فصل دوم، بحث تفصیلی از مبادی و اقسام آن ها ارائه، و به تفاوت میان اصول متعارفه و اصول موضوعه اشاره شده است و وجه نیاز به مبادی از دیدگاه فیلسوفان مسلمان را توضیح داده ایم. در فصل سوم، بحث بدیهیات بررسی شده; چرا که مبادی علوم بدیهیاند و تا به مبادی بدیهی منتهی نشویم، واقع نمایی قطعی علوم روشن نمیشود. در این فصل، ملاک بداهت در تصوّرات و تصدیقات مطرح شده; سپس اقسام بدیهیات در تصدیق مورد بررسی قرار گرفته است و در آخر فصل نیز پنج مورد از مبادی عام اندیشه را بیان کرده ایم که یکی از آن ها اصل عدم تناقض است. در فصل چهارم، کیفیت استفاده از بدیهیات در علوم نظری مورد بحث قرار گرفته و نظر ابن سینا و ملاّصدرا در این امر نقل شده است. در آخر این فصل هم نمونه ای از ابتنای نظریات بر بدیهیات با استفاده از سخنان گذشتگان ارائه شده است. در فصل پنجم، به چند مسأله پرداخته ایم: أ. حیطه شمول ابتنای نظریات بر بدیهیات: آیا این ابتنای فقط در علوم عقلی مطرح است یا در علوم تجربی و نقلی هم مطرح می شود؟ ب. بررسی قضایای محسوسه و مجرّبه و ارتباط آن ها با مبناگرایی; ج. آیا مبناگرایی، وصف واقعیت است یا یک سفارش است. در این جا به تفکیک ارزش از واقعیت، اشاره ای گذرا شده است; د. اختلاف مردم در ادراک بدیهیات مسأله آخر این فصل است که هم نظر ملاّصدرا در این زمینه ارائه شده و هم به نظریه ای که امروزه تحت عنوان "جامعه شناسی معرفت" معروف شده، پرداخته ایم.

. قاعده الواحد در زمره قواعد مهم فلسفی، و یکی از مسائلی است که مورد تضارب آراء اندیشمندان بوده است. قاطبه حکما اسلامی این قاعده را پذیرفته اند و برای اثبات آن، ادله و براهین مختلفی اقامه نموده اند. برخلاف فلاسفه، برخی از متکلمان مسلمان بویژه اشاعره مفاد آن را رد کرده اند زیرا آن را موجب محدودیت در قدرت مطلقه الهی دانسته اند. این طرز تلقی از آنرو است که آنان مبادی تصوری این قاعده از قبیل الواحد، صدور، بساطت و سنخیت را به وضوح در نیافته و به طور صحیح تبیین نکرده اند. در ساحت عرفان نیز، قاعده الواحد مورد توجه عرفا قرار گرفته است. آنها براساس پذیرش مفاد این قاعده به بحث درباره صادر اول پرداختند و در این میان آنان میان صادر اول و مخلوق اول فرق نهادند و فیض منبسط و وجود عام را به عنوان صادر اول مطرح ساختند. در نتیجه این نظریه عرفا، یکی از معضلات فلسفه یعنی تبیین چگونگی صدور کثرت از واحد حل شده است؛ زیرا از یک سو، وجود عام و منبسط در ظل وحدت حقیقی خداوند، از وحدت فراگیر برخوردار است و از سوی دیگر، دارای مراتب گوناگون تشکیکی یعنی عوالم سه گانه عقل، مثال و طبیعت است. همچنین با طرح این نظریه، به نظر می رسد تعارض ظاهری میان قاعده بسیط الحقیقه و قاعده الواحد رخت برمی بندد. رساله حاضر که بر آن است این قاعده مهم فلسفی را مورد بحث و کنکاش قرار دهد، شامل یک مقدمه، چهار فصل و یک خاتمه است. در فصل اول مباحثی پیرامون اصل علیت عرضه می گردد. در فصل دوم، آرا متفکران اسلامی درباره این قاعده بیان می گردد. در فصل سوم، مبادی تصوری این قاعده مطرح می شود. در فصل چهارم، ابتدا ادله قاعده الواحد و اشکالات و شبهات پیرامون آن مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در خاتمه نیز به نتایج و فروعات قاعده اشاره می کنیم./

این نوشته به منظور بررسی هنر و زیبایی در منابع اسلامی تهیه شده است و شامل یک مقدمه و سه بخش است که در مقدمه به توضیحاتی پیرامون مفهوم هنر و تعاریف ارائه شده از هنر می پردازد در بخش اول دیدگاه های مختلفی که در مورد هنر مطرح است و عمده آن سه دیدگاه بازنمایی، فرانمایی و فرم است، را بررسی می کند و اشاره به دیدگاه چهارم که همان نگرش اسلامی است نیز دارد.در بخش دوم، آرا و نظرات تعدادی از فلاسفه و متفکران حوزه تمدن غرب پیرامون هنر و زیبایی در چهار فصل مورد بحث قرار می گیرد. از جمله : باستان، عصر روشنگری، قرن بیستم و در آخر متفکران مسلمان که در حوزه تمدن غرب قرار دارند و به بحث هنر توجه کرده اند.در بخش سوم، نظرات و فلاسفه و متفکران مسلمان بررسی شده و تلاش شده هدف هنر و مسیری که هنر باید طی کند ا، روشن نماید.و نهایتا نتیجه حاصل از کل بحث این است که هنر اسلامی باید تلاش کند تا انسان را به کمال برساند و طریقی شود برای مخاطبان به سوی هدایت و راهنمایی باشد برای تقرب بیشتر هنرمند و مخاطبان آن به خدای تبارک و تعالی/

کتابنامه // امامت مفهومی است که در اسلام از جایگاه ویژه ای بخوردار است و در مکتب تشیع، محوریت این مذهب را به عهده دارد به صورتی که این مذهب با مذاهب دیگر اسلامی در شئونی است که برای امام قائل است. خاتمیت به عنوان یکی از آموزه های مسلم اسلام ک مورد قبول قاطع تمام مسلمانا می باشد ارتباط تنگاتنگی با مفهوم امامت دارد با توجه به متون اسلامی و اهداف دین جاودانی اسلام خاتمیت به معنی ختم نبوت و قطع و وحی تشریعی است و نمی تواند به معنی قطع ارتباط با عالم بالا و واگذاری انسان به عقل خود باشد به عبارتی آنچه پایان یافته است معارف و نیازمندی بشر به هدایت تشریعی نیست بلکه نیازمندی شریعت به تجدید پایان یافته است. معارف و احکام اسلامی به گونه ای تشریع شده است که توانایی پاسخگویی به نیازهای هدایتی و وحیانی بشر را در همه امور زندگی اش دارد، بنابراین بشر عصر جدید نیز مانند بشر عهد قدیم برای رسیدن به سعادت اخروی و دنیوی علاوه بر بهره مندی از معرفت های حسی و تجربی و عقلی به معرفت های وحیانی نیازمند است. در مقابل این تفسیر رسمی و عومی از خاتمیت، تفسیر دیگری مطرح است که معتقد است بشر امروزی بدلیل رشد علمی و عقلی، خود توانایی تشخیص و تعیین راه درست زندگی را دارد و نیازی به رهنمودهای وحیانی نیست. اساسا دلیل خاتمیت نیز همین امر می باشد اقبال لاهوری و دکتر سروش از جمله این افراد می باشند. این گونه برداشتهای از خاتمیت به دلیل ارائه تفاسیر خاصی است که از وحی اسلامی می شود که ریشه این تفاسیر نیز به نشناختن ویژگی های وحی اسلامی یا نادیده گرفتن آن ا بر می گردد. از نظر این تلقی جدید از خاتمیت، ضرورتی برای وجود امامانی بعد از پیامبر نیست و اعتقاد به امامی با خصوصیات الاهی ناقض خاتمیت است. همان طور که گفته شد اساس این تفکر به تفسیری که از وحی دارد بر می گردد. با شناخت وحی اسلامی با توجه به کتاب و سنت باطل بودن این تلقی واضح است، درست است که اسلام دین خاتم و پیامبر اسلام، پیامبر خاتم است اما با اندک تاملی در وحی اسلامی و سیره پیامبر گرامی اسلام مشخص می شود اصل امامت برای تحقق مفهوم خاتمیت امری لازم و ضروری است. زیرا اسلام برای جاودانه بودن لاید احکام و معارفش بصورت کامل در اختیار مردم قرار گیرد و این اکمال تنها از طریق ائمه معصومین امکان پذیر است. بنابراین امامت نتنها با خاتمیت ناسازگار نیست بلکه بدون وجود اصل امامت، خاتمیت ادعای نامفهوم از جانب دین اسلام خواهد بود. با تکیه بر این مساله خصوصیات ویژه ای برا یشخص امام ثابت می گردد به این صورت که جانشینان پیامبر خاتم باید دارای صفات الاهی مانند عصمت و ارتباط با عالم غیب باشند تا به خوبی بتوانند از عهده تبیین دین و اداره امور مسلمین برآیند و به خاتمیت دین اسلام جامعه عمل بپوشانند.

حقیقت جویی و کمال خواهی از ویژگی های انسان است. یکی از پرسشهای انسان جستجوگر این است: هدف از خلقت هستی چیست؟ مطالعه و تحقیق در این زمینه انسان را با حقایق هستی آشنا کرده و پی به عظمت خدا برده و به سوی اهداف آفرینش که تکامل انسان است گام بر می دارد. و نیز موانع وصول به قرب الهی و تکامل را می شناسد. از جائی که قرآن یک مجموعه کامل از معارف در همه زمینه ها سخن گفته لذا سعی کردم بیشتر از آیات قرآن و تفاسیر استفاده نمایم و نیز از کتب روایی چون اصول کافی، نهج البلاغه، نهج الفصاحه و ... بهره ببرم. در این مجموعه موضوع مورد بحث از جهات مختلف علمی، فلسفی، اعتقادی، عبادی و اخلاقی بررسی شده است. در دیدگاه اسلام ارزش تحقیق و تشخیص شناخت از هر عبادتی بالاتر است و مسلمان واقعی کسی است که هر عمل بلکه هر حرکتی را بر اساس آگاهی و شناخت انجام دهد. لذا باب اول را به شناخت اختصاص دادم که در این باب به اهمیت شناخت و فضیلت و ثمره علم و دانش و نیز ابزار و آثار و موانع شناخت پرداختم. باب دوم را به خداوند و شناخت او اختصاص دادم زیرا در حدیثی خداوند هدف خلقت را شناخت و معرفت خودش بیان فرموده است. پس از بیان شناخت حضوری و شناخت حصولی و یا به عبارتی از راه درون و برون به فطرت خداشناسی در احادیث اسلامی پرداختم و اینکه ساده ترین راه خداشناسی، تأمل در آیات خدا و جهان و به تعبیر قرآن تفکر در آیات الهی است و تأثیری که بر هدف افرینش داد. همچنین شناخت صفات خدا که چه نقشی در هدف آفرینش دارد ، بیان گردیده است. در باب سوم، نیم قطره ای از اقیانوس بیکران دانستنیها درباره آفرینش را بیان کردم زیرا، هر قدر به بزرگی دستگاه آفرینش شناخت پیدا کنیم بیشتر به عظمت خدا پی می بریم. و نیز به مسئله هدایت و رهبری موجودات و احاطه علمی خدا بر موجودات و چگونگی پیدایش جهان که قرآن هم آغاز خلقت، اصول طبیعت را پدید ای گازی معرفی می کند و هم پایان آن را. و آخرین فرضیات امروز درباره پیدایش جهان این است که در آغاز تمام عالم به صورت توده بسیار عظیمی از گاز فشرده بود. در پایان این قسمت به ارزش مطالعه در آثار آفرینش پرداختم. در باب چهارم هدفمندی آفرینش را مورد بحث قرار دادم ابتدا مفهوم هدف و واژه های مترادف آن را و سپس به لزوم پیش بینی هدف پرداختم. پس از آن با طرح سؤالهایی، هدفمندی جهان را از دیدگاه قرآن همراه با آیات نورانی آن بیان کردم، که عبارتند از: 1- هدف از آفرینش عالم چیست؟ ( معرفت است.) 2- آیا آفرینش آسمان و زمین بازیچه است؟ ( خیر) 3- هدایت به سوی کمال چگونه است؟ ( اعطای کمال وجودی به هر شیء) 4- آیا خلقت عبث و بیهوده است؟ ( خیر) 5- هدایت موجودات چگونه است؟ ( آنچه که برایشان مقدر شده است.) 6- آیا خلقت حق است؟ ( آری) 7- آیا آفرینش انسانیت هدف الهی است؟ ( آری) 8- آیا هدف آفرینش رحمت الهی است؟ ( آری) و چون گل سرسبد موجودات جهان هستی انسان است لذا، هدف از آفرینش انسان را مورد بحث قرار داده و اینکه انسان مقام خلیفه اللهی دارد. سپس فلسفه آفرینش را از دیدگاه فلسفی و عقلانی مورد توجه قرار داده که از حقانیت نظام آفرینش و هماهنگی آن انسان پی به وجود هدف مهم می برد. دیدگاه مادیون و الهیون را بررسی کرده سپس به فلسفه آفرینش از دیدگاه معصومین و قرآن پرداختم. در خاتمه هدفمندی انسان از منظر ژرف اندیش ریحانه پیامبر ( ص) را مورد توجه قرار داده که آن حضرت هدف از آفرینش انسان را عبادت و بندگی خدا و در پرتو آن تکامل و رشد و توسعه معنوی و او گرفتن انسان به پر فرازترین مرحله کمال و جمال می نگرد. اما قرآن هدف از آفرینش انسان را در سوره ذاریات آیه 56 معرفی کرده است و می فرماید و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون و اگر قرآن در جایی دیگر مسأله آزمایش را به عنوان یک هدف و در جای دیگر علم و آگاهی را و یا رحمت الهی را هدف اصلی آفرینش معرفی کرده است با تأمل در آیات بعضی هدف مقدماتی، بعضی متوسط و بعضی هدف نهائی اند و بعضی نتیجه آن. سپس نظر معتزله را بررسی کرده که طرفدار هدفدار بودن صنع الهی شدند، اما اشاعره منکر غایت عرض داشتن خداوند در فعل خویش شدند. در پایان آفرینش و تکامل را مورد بحث قرار داده و انسان موجودی است که بالاترین استعداد تکامل را دارد. باب پنجم را اختصاص به عبادت که راز خلقت می باشد داده، مفهوم عبادت را بیان نموده و به جایگاه عبادت پرداخته سپس عبادت را در احادیث و روایات بررسی کرده ام و نیز نقش عبادت را در رسیدن به کمال بیان نموده ام. در آخرین باب از این مجموعه به بررسی آفرینش و رستاخیز پرداخته و اثرات تربیتی ایمان به رستاخیز و عدم ایمان به رستاخیز را مورد توجه قرار داده و نیز حسابرسی دقیق قیامت را بیان کرده و در خاتمه دیدگاه ریحانه پیامبر ( ص) نسبت به سرای دیگر را مورد مطالعه قرار داده ام. اما چون در حدیث قدسی حضرت فاطمه زهرا ( س) رمز هستی معرفی گردیده لذا در مباحث خود سعی کردم دیدگاه ریحانه پیامبر را مورد مطالعه و بررسی قرار دهم و در پایان، به حسن ختام که از دو حدیث بهره گیری شده پرداخته ام و عنوان این تحقیق پایانی برگرفته از حدیث قدسی می باشد. واژگان کلیدی: هدف، خلق، شناخت، معرف، عبث، تکامل، فلسفه خلقت، عبادت، حکمت، معاد، ایمان، غفلت.