جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سده­ های میانه، دوره­ای درخشان از امکانات فلسفی است که مقدمات ظهور مبانی دنیای مدرن را فراهم کرده است. نسبت میان دوره مدرن و دوره پیش از آن و انتقال و دگرگونی مفاهیم در این فرآیند، بحث بسیار بنیادی است. تفکر تاریخی ریشه ­های خود را در مبانی کلامی دارد و از وجوه گوناگون، از تفکر فرجام­ شناسانه دینی هم ریشه گرفته است با تأکید بر این امر که تاریخ صرفاً گذشته نیست، بلکه آینده و انتظارآن نیز هست و همین امر، نقش اساسی در اندیشة تاریخی برعهده دارد. این پژوهش متکی بر نقد کتاب « الهیات تاریخ؛ پژوهش در مبانی کلامی فلسفه تاریخ؛ گردش فرجام­ شناسانه در اندیشه جوآکیم فیوره­ای و اندیشه تاریخی-کلامی نگارش یافته است. این اثر با نگاه ویژه به اندیشه فرجام ­شناسی یهودی-مسیحی، تحولات سده ­های میانه را که نقشی اساسی در فهم دقیق تفکر تاریخی دارد، بررسی می­کند. درخصوص الهیات یهودی و مسیحی تأکید بر اندیشه­ های یوآخیم فیوره­ای است. یوآخیم اندیشة فرجام­ شناسانه و غایت مند را در الهیات به عنوان یکی از راه­های ترقی و پیشرفت انسان امروزی قلمداد می­کند. مقاله حاضر با بیان برخی از آرای یوآخیم فیوره­ای، سعی در فراهم کردن نمایی کلی از پرسش و گمانه­ هایی در مورد الهیات تاریخ در نگاه او را دارد و در نهایت، نقد و پرسش هایی را که وارد کرده، تاحدودی مطرح و پاسخ را بیان می ­کند

سده ­های میانه، دوره­ای درخشان از امکانات فلسفی است که مقدمات ظهور مبانی دنیای مدرن را فراهم کرده است. نسبت میان دورة مدرن و دورة پیش از آن و انتقال و دگرگونی مفاهیم در این فرآیند، بحث بسیار بنیادی است. تفکر تاریخی ریشه­ های خود را در مبانی کلامی دارد و از وجوه گوناگون، از تفکر فرجام ­شناسانة دینی هم ریشه گرفته است با تأکید بر این امر که تاریخ صرفاً گذشته نیست، بلکه آینده و انتظارآن نیز هست و همین امر، نقش اساسی در اندیشة تاریخی برعهده دارد. این پژوهش متکی بر نقد کتاب « الهیات تاریخ؛ پژوهش در مبانی کلامی فلسفه تاریخ؛ گردش فرجام­شناسانه در اندیشة جوآکیم فیوره­ای و اندیشة تاریخی-کلامی نگارش یافته است. این اثر با نگاه ویژه به اندیشة فرجام ­شناسی یهودی-مسیحی، تحولات سده­ های میانه را که نقشی اساسی در فهم دقیق تفکر تاریخی دارد، بررسی می ­کند. درخصوص الهیات یهودی و مسیحی تأکید بر اندیشه ­های یوآخیم فیوره ­ای است. یوآخیم اندیشة فرجام ­شناسانه و غایت مند را در الهیات به عنوان یکی از راه­ های ترقی و پیشرفت انسان امروزی قلمداد می­ کند. مقالة حاضر با بیان برخی از آرای یوآخیم فیوره­ای، سعی در فراهم کردن نمایی کلی از پرسش و گمانه ­هایی در مورد الهیات تاریخ در نگاه او را دارد و در نهایت، نقد و پرسش­ هایی را که وارد کرده، تاحدودی مطرح و پاسخ را بیان می ­کند.

ترجمه ماشینی: مروری بر کتاب: اگر آثار هگلی، به طور کلی، حاوی دانش فلسفی است که ارزش به دست آوردن آن را دارد، پس این کتاب برای ما شرقی ها جذابیت خاصی دارد. و درباره کتابی که غول اندیشه غرب در آن تمدن شرق باستان، و شخصیت انسان شرقی را از همه جنبه های اجتماعی، مذهبی، سیاسی، هنری و... تحلیل می کند، چه می گویید؟! مثلاً در تحلیل او از «جامعه مردانه» که در آن مرد کنترل کامل دارد و زن پنهان می شود تا زمانی که صرفاً به دارایی های بی ارزش تبدیل شود، چه می گویید؟! رشته ای از تمدن چین باستان، اما هنوز در جوامع امروزی ما وجود دارد! و در مورد رجزخوانی فرقه های مختلف به تعالی ایمان دینی خود که به حق زاد و ولد به ارث برده اند، همانطور که هندی ها انجام می دادند، چه می گویید؟! و در مورد سایر خصوصیات مانند آمیختن رویا با واقعیت به گونه ای که تشخیص آنها دشوار باشد چه می گوییم؟ یا غوطه ور شدن در حواس تا گوش بدون بالا رفتن به تفکر انتزاعی؟ در مورد فضایل اخلاقی چه فکر می کنید که از یک تکلیف بیرونی ناشی می شود، یعنی ترس از هر نوع (از پدر، خانواده، جامعه، دین، شریعت و...) به جای اینکه ناشی از یک تکلیف عرفانی باشد. اعماق خود واقعی انسان؟! آن وقت به هگل چه می گوییم وقتی از مرد شرقی صحبت می کند که با ذلت و خواری در برابر پیروز و در برابر ارباب سر خم می کند اما نسبت به شکست خوردگان وحشی و بی رحم است و از او پست تر است؟ به هگل چه می گوییم وقتی جامعه شرقی را فقط آزادی حاکم را می شناسد: او تنها کسی است که هر کاری می خواهد انجام می دهد و همه بردگانی هستند که دستورات او را فرمان می دهند! سپس وقتی برمی گردد و آزادی این حاکم را باطل توصیف می کند زیرا آزادی واقعی تسلیم در برابر «کل» یعنی جانب عقلانی است، اما حاکمی که به هوا و هوس او یعنی طرف جزئی هدایت می شود، به نوبه خود برده است. ! می گوییم: راست می گویی! و اگر آناتومی تو خشن باشد درس را خوب می آموزیم و هوشیاری دوباره در ما بیدار می شود و همیشه به یاد داریم که صاحب این چاقوی تیزی همان است که می گفت: از مشرق نور تمدن برخاست و تمام تاریخ از آنجا شروع شد که روح برای اولین بار شروع به تلاش برای خودآگاهی کرد، منظورم به سوی آزادی است!

فقر مکتب تاریخ گرایی یا فقر تاریخیگری (The Poverty of Historicism) کتابی از کارل پوپر فیلسوف اتریشی-انگلیسی است که در سال ۱۹۵۷ نوشته و در آن تاریخ‌گرایی (Historicism) را اندیشه‌ای خطرناک و ورشکسته عنوان می‌کند. این کتاب رساله‌ای به روش علمی درباره علوم اجتماعی است. پوپر مکتب تاریخ‌گرایی را پیشگویی تاریخ تعریف کرده و آن را از سه جهت نقد می‌کند.