جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از منابع تفسیر قرآن روایاتی است که از معصومان(ع) و صحابه به دست ما رسیده است. در طول تاریخ تفسیر نیز برخی مفسران تنها با تکیه بر روایات به تفسیر پرداخته، به گونه‌ای که تفاسیر آنان به تفسیر روایی مشهور شده است. در مقابل، در قرن چهاردهم و اوایل قرن پانزدهم، بهره‌گیری از روایت در برخی از تفاسیر قرآن رو به کاهش نهاده، تا جایی که به تفریط در این باره متهم شده‌اند. از جمله علل کاهش بهره‌گیری از روایت در این گروه از تفاسیر را، می‌توان در گرایش‌های اصلاحی، اجتماعی و سیاسی، و نیز رویکرد علمی به قرآن، رشد و توسعه عقل‌گرایی و در برخی توجه فراوان به روش تفسیر قرآن به قرآن دانست. تفسیر فی ظلال القرآن سید قطب از جمله تفاسیری است که در سده چهاردهم و پانزدهم به خاطر دلایل پیش‌گفته، بهره‌گیری از روایات در آنها کاهش یافته است. با این وجود، روایات در این تفسیر دارای کارکردهای گوناگونی هستند که در این پایان نامه به چند کارکرد مهم آنها اشاره شده است، مانند: بهره‌گیری از روایت در تبیین سبب نزول آیه، شرح قصص قرآن، بیان مکی و مدنی آیات و سور، بیان معنای واژه‌ها و اصطلاحات قرآن، شرح جزئیات آیات الاحکام، و ... . همچنین مفسر فی ظلال القرآن به خاطر دیدگاه تقریباً منفی که نسبت به روایات دارد بسیاری از آنها را هم از نظر سند و هم از نظر متن مورد نقد و بررسی قرار داده‌ است. از این رو، در این پایان نامه به روش‌ها و معیارهای نقد سندی و متنی روایات نیز پرداخته شده است. بررسی‌ها در این تحقیق نشان می‌دهد که نقد متنی روایات در این تفسیر نسبت به نقد سندی از اهمیت بالاتری برخوردار است. برخی از مهمترین معیارهای نقد متنی روایات در این تفسیر عبارتند از: ضرورت موافقت روایت با قرآن، سنت قطعی، دلایل عقلی و مسلمات تاریخی

پژوهش انجام شده به بررسی سحر و جادو تحت عناوینی می پردازد که به بیان آنها به صورت خلاصه اشاره می کنیم بحث مقوله ی سحر به لحاظ لغوی اصطلاحی همچنین واقعیت داشتن آن را آوردیم و نیز برای درک بهتر این مسئله لازم به نظر می آمد که معجزه و تفاوت آن با سحر مورد توجه قرار گیرد علاوه بر این نگاهی گذرا به سحر و جادو در عصر حاضر داشتهبیان حرمت سحر از منظر قرآن و روایات و در نتیجه به اثبات رسیدن عدم مشروعیت آن تحت تاثیر سحر و جادو بر افراد چگونگی مقابله و به طور کلی راه بطلان آن و همچنین در این تاثیر چشم زخم و راه پیشگیری از آن که بحثی مبتلابه برای افراد می باشد آمده است در تحقیق مورد نظر لاینفع بودن سحر بعنوان علمی که انسان را به کمال عالی نمی رساند یعنی علمی غیر مفید می باشد و نیز از مهمترین فصلی که توجه ویژه به آن شده تبیین مسئله حفظ الهی ایمان توکل که امنیت و اطمینان و آرامش را در برابر موارد مطرح شده به ارمغان می آورد اشاره کرده ایم جالب اینکه دیدگاه مخالفین که معجزات را سحر می دانند آن هم به جهت عنادی که با حقیقت دارند در این تحقیق لازم به نظر می رسید.

این تحقیق به بررسی راه‌های کسب مغفرت الهی و آثار و نتایج آن از دیدگاه قرآن و روایات پرداخته است و با تکیه بر منابع موجود شامل کتب لغوی، تفسیری، عرفانی، اخلاقی، تربیتی و روانشناسی تنظیم شده‌ است. این تحقیق در چهار فصل گردآوری شده است. در فصل اول تحت عنوان کلیات به بیان مختصری از هدف و ضرورت و اهمیت آشنایی با معیارها و آثار مغفرت و سایر مباحث مربوط به آن می‌پردازیم سپس مفهوم مغفرت و رابطه آن با مباحثی چون رحمت، شفاعت و عفو را بررسی می‌نماییم؛در فصل دوم معیارهای زمینه‌ساز مغفرت را به دو دسته معیارهای فردی و معیارهای اجتماعی تقسیم نموده و در هر معیار و ذیل عناوین آن، مطالبی از قرآن و روایات برای توضیح می‌آوریم. در زمینه‌های فردی به عواملی مانند توبه و استغفار، تقوی، پذیرش اسلام، ایمان و عمل صالح، اجتناب از گناه، صبر، هجرت و جهاد، امیدواری به خداوند، ذکر و... و در زمینه‌های اجتماعی مغفرت به عواملی ازجمله قرض الحسنه، انفاق، کظم غیظ، عفو و گذشت، صداقت و راستگویی و احسان به والدین اشاره شده است. فصل سوم به ذکر آثار مغفرت الهی در دو بخش دنیوی و اخروی اختصاص یافته و از مهم‌ترین آثار دنیوی مغفرت به نجات از خسران، ترحم خداوند، آسان‌گیری تکالیف بربندگان، گذشت از خطاهای غیرعمدى انسان، رفع عذاب و بلا، نزول نعمت و جلب برکات، رفع غم و غصّه ، رهایى از مشکلات و نجات از قرض و پرداخت بدهى و از مهم‌ترین آثار اخروی مغفرت به آثاری مانند تبدیل گناهان به حسنات، دفع جهنم، جلب بهشت و رسیدن به رضوان الهی اشاره شده است. در فصل چهارم به بررسی موانع مغفرت می‌پردازیم؛ زیرا شناخت موانع و دوری از آنها خود زمینه ساز دریافت رحمت و مغفرت الهی است. در این بخش عواملی همچون شرک به خدا، نفاق، کفر، تکبر، سدکردن راه حق، ارتداد، کتمان حقایق الهی و عناد به عنوان موانع آمرزش انسان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در پایان نتیجه‌گیری، پیشنهادات و منابع و مآخذ ذکر شده است.

بررسی وجوه تناسب معنوی در آیات سوره ممتحنه و بررسی دقیق‌تر محوریت این سوره و تطابق آن‌ها با قرآن و روایات معصومین معلوم می‌شود آغاز سوره ممتحنه با اظهار تبری از دشمنان خدا و رسول خداست و در انتها نیز تأکید بر نهی تولی از مغضوبین الهی (که در واقع دشمنان وصی رسول و پیامبر و خدایند) به پایان می‌رسد. در واقع تبری نشانگر وحدت رویه‌ای است که حاکم بر این سوره می‌باشد. در هر آیه از این سوره مظاهر و جلوه‌های تولی (روابط و دوستداری‌ها) بین انسان‌ها گاه حتی بی‌اساس و یا نابه‌جاست تذکر داده شده و از آن نهی می‌شود تا مرز تولای حقیقی مشخص شود و آشکار گردد معیار تولای حقیقی ایمان به خدا و اولیای الهی و تبعیت از اسوه‌های حسنه است. در تناسب و ارتباط آیات این سوره مشخص می‌شود که تبری نه‌فقط منفک از تولی نیست بلکه جزئی از آن و لازم آن می‌باشد. با در نظر گرفتن سوره احزاب که قبل از این سوره نازل شده و مقایسه اسوه‌های معرفی شده، در این سوره به حضرت ابراهیم و مومنان همراهش در آن سوره و به پیامبر اکرم و علی به عنوان مومنی که مشخصات بارز او در سوره احزاب بیان شده است، منتج شده و واضح می‌شود که همگی مظهر اعلای اسوه حسنه می‌باشند. بنابراین برای اثبات ظهور تولی هر ادعایی مبنی بر ایمان با امتحان همراه می‌شود. ممتحن اصلی خدا و حضرت علی و ذوات مقدسه معصومین می‌باشند و در سای? امتحان و بیعت حقیقی است که ایمان ثابت می‌گردد و مرز تولی و تبری با نحوه پیروی از مطهرین و معصومین امتیاز می‌یابد.

تاریخ مسیحیت به دو بخش حضور حضرت مسیح (ع) و دوران غیبت ایشان(و رفعت او به آسمان) تقسیم می شود که بخش اول این تحقیق به مبحث اول می پردازد و بخش دوم آن شامل بخش دوم است. از آنجایی که بخش دوم این رساله پیرامون اعتقادات مسیحیت در مورد حضرت مسیح(ع) می باشد ، لذا ابتدا پیرامون شخصیت حضرت مسیح (ع) و مادر ایشان حضرت مریم (س) مطالبی ارائه شده است.

اهمیت مسئله امامت وخلافت برکسی پوشیده نیست ،زیرااختلاف آن اززمان رحلت پیامبراسلام (ص)آغازشده وبعدازآن نیزهمواره موردبحث وگفتگوبوده .وبررسی ومقایسه بحث امامت به عنوان یک اعتقادواصل محکم درشیعه امامیه درمقابل شیعه اسماعیلیه یکی ازبحث هایی است که می تواند،پوچ وبی اساس بودن اعتقاد این فرقه انحرافی راکه درشیعه بوجودآمده، رااثبات کند.و بتوانیم ریشه این اختلاف وانحراف اساسی راکه دراثرانحرافات فکری ،افراط ،بدفهمی وعدم شناخت صحیح به وجودآمده رابررسی نموده ،و عدم پذیرش امامان بعدازامام صادق (ع)را که به منزله انکارهمه ائمه و انکاررسول الله (ص) است ،راآشکارنماییم. بنابراین در این زمینه نیاز به تحقیق بیشتری است که جوانان و مردم امروزی با توجه به رشد و تکنولوژی و فناوری و عصر ارتباطات ، اطلاعاتی صحیح و جامع در این باره داشته باشند.و این امر ایجاب می نماید تادر خصوص ، مقایسه مبانی قرآنی و روایی شیعه دوازده امامی با فرقه اسماعیلیه در موضوع بحث امامت ،این تحقیق صورت گیرد تا راهکاری برای پرسشها و سئوالهایی که از سوی برخی از موافقین یا مخالفین امامت مطرح گردیده ، باشد .

هدف نهایی از خلقت انسان و غایت و نهایت همه‌ی اولیای خداوند و بندگان صالح او قرب به خداوند و آرام گرفتن در جوار اوست. حقیقت قرب، معرفت راستین حق در سایه‌ی عبودیت است که با رعایت تکالیف و عبادات و ملازمت اعتقاد حق، اعمال صالحه ارتقاء می‌یابد. مراتب قرب و معرفت و اطاعت مترتب بر آن از طریق تمسک به وجه الله و حبل المتین، سلوک در مسیر صراط مستقیم، بندگی خاص، توجه و مراقبت بر یاد خدا و ایمان و عمل صالح شکل می‌گیرد.از اوصاف برجسته‌ی مقربین می‌توان ولایت‌پذیری، سبقت در ایمان و عمل صالح و شهادت و نظارت بر اعمال نیکان را نام برد.مصادیق مقربین در مرتبه‌ی اول سابقون اکمل، از انبیای عظام و ائمه ? و در رأس ائمه، حضرت امیر ? می‌باشند. پس از آن، شیعیان آن حضرت و سایر ائمه و در مرتبه‌ی آخر مومنان سبقت‌گیرنده در اعمال نیک در امت اسلام قرار دارند.

طبع بر قلب، مهر زدن بر دل است به طورى که قدرت درک حق, از فرد گرفته می شود. در این رساله، « طبع قلب از دیدگاه قرآن و روایات» مورد بحث قرار می‌گیرد و مباحث ذیل را مورد تحقیق قرار می‌دهد:- عوامل زمینه ساز طبع قلب در قرآن و روایات. تبعیت از هوای نفس، اساسی‌ترین عامل در جهت ایجاد طبع به حساب می‌آید و انسان به واسطه‌ی آن، آلوده به گناهانی می‌شود که هر کدام از آن‌ها نیز به تنهایی در ایجاد طبع بر دل موثّر است.- آثار طبع قلب از منظر قرآن و روایات که اگرچه خود این موضوع (طبع بر قلب)، کیفری برای افراد محسوب می‌شود لیکن پیامدهای دیگری نیز دارد که عواقب آن دامن‌گیر افراد می‌شود.- راهکارهای پیشگیری از طبع، راه‌‌های نورانی ساختن قلب از منظر قرآن و روایات. ایمان به همراه عمل صالح اساسی‌ترین راه مقابله با این بیماری است. برخی از راهکارهای مطرح شده، به ریشه‌های طبع باز می‌گردد و درصدد برطرف کردن آن است و برخی دیگر از طریق رقّت قلب و نورانی کردن آن، مانع طبع بر دل می‌شود.